There are currently 24 names in this directory beginning with the letter R.
R
Rączka Anastazja
Anastazja Rączka urodziła się w 1929 roku. W imię miłości przeszła przez prawdziwe piekło. Jedyną jej winą było to, że nie chciała wraz ze swoim partnerem żyć w komunistycznym kraju, gotowa walczyć o jego wolność. Anastazja Rączka z domu Glinicka poznała Władysława Grudzińskiego, kiedy jako partyzant przyszedł do domu jej ojca prosić o kwaterę. Zakochali się w sobie od pierwszego wejrzenia, a miłość jaką siebie obdarzyli spowodowała, że młoda dziewczyna, zaczęła brać czynny udział w partyzantce. Historia starszego sierżanta Władysława Grudzińskiego „Pilota”, żołnierza z oddziału „Roja”, nie wyszła na światło dzienne przez 70 lat. "Pilot" zginął w komunistycznej obławie 22 czerwca 1950 roku we wsi Popowo Borowe pod Pułtuskiem. Przeciwko czteroosobowemu patrolowi "Pilota" wyruszyło około dwa tysięcy żołnierzy KBW i funkcjonariuszy UB. W akcji przeciwko żołnierzom podziemia niepodległościowego użyto samochodów pancernych i samolotów. Początkowo "Pilot" chciał przebić się przez okrążenie. Po obserwacji komunistycznych wojsk dotarło do niego, że przeciwników jest znacznie więcej niż początkowo sądził. By nie narażać mieszkańców Popowa, nakazał podkomendnym wycofanie się do lasu. Sam osłaniał ich, strzelając z broni maszynowej. Pomimo rany, "Pilot" zdołał dotrzeć do kolegów w lesie. Niestety, komuniści przy pomocy samolotu zlokalizowali niepodległościowców. Walka trwała do momentu, gdy "żołnierzom wyklętym" zabrakło amunicji. Do 23 czerwca KBW i UB całkowicie zlikwidowali patrol. Poza "Pilotem" komuniści zamordowali Czesława Wilskiego "Brzozę", "Zryw", Hieronima Żbikowskiego "Gwiazdę" i Kazimierza Chrzanowskiego "Wilka". Ciała partyzantów po dokonanej przez rodziny identyfikacji wrzucono na auto i wywieziono w nieznanym kierunku. Według świadków podobno gdzieś w lasy popławskie. Anastazja widziała śmierć swojego ukochanego z samolotu, do którego wciągnęli ją funkcjonariusze UB. Chcieli ją wyrzucić z wysokości kilkudziesięciu metrów, jednak w ostatniej chwili zrezygnowali. Anastazja została aresztowana. Torturowana w więzieniu myślała tylko o jednym, by ocalić dziecko, które nosiła w swoim ciele. „Zabiją cię, jeśli się dowiedzą. Celowo pobiją mnie tak, żebym ciebie poroniła. Lepiej nic nie mówić, może przetrwamy – szeptała swojemu nienarodzonemu dziecku w katowni UB.”
Rodenko Tamara
Tamara Rodenko z domu Wiśniowiecka - aktywna działaczka polonijnych organizacji w Charkowie na Ukrainie, działająca na rzecz zachowania polskości, utrwalania historii, pomocy Polonii. Aktywnie współpracuje przy projektach „Domu Polonii na wschodzie”. Od kilku lat działa na rzecz organizacji wyjazdów charytatywnych, edukacyjnych i wypoczynkowych dzieci i młodzieży z rodzin polonijnych do Polski oraz utrzymaniem kontaktów z rówieśnikami z Polski. Jest inicjatorką i koordynatorką charytatywnego programu humanitarnego „Widzę świat”. W ostatnich dwóch latach działała w ramach projektu Konsulatu Generalnego RP w Charkowie i Centrum społecznego św. Elżbiety w Caritas – Spes Charków organizując dla Polonii diagnostykę ultrasonograficzną i konsultacje endokrynologiczne. Dla polskich władz i instytucji zdobywa informacje w Archiwum Państwowym obwodu Charkowskiego. Zorganizowała przyjazd do Polski 121 rodzin pochodzenia polskiego i Polaków z terenów objętych wojną z Charkowszczyzny a także 15 konwojów humanitarnych do Gromady Wysoczańskiej obwodu Charkowskiego (gdzie mieszkają osoby pochodzenia Polskiego i Polacy z Charkowa) i ponad 25 dostaw artykułów spożywczych i odzieży dla uchodźców z Ukrainy mieszkających w Domu Polonii w Pułtusku.
Laureatka Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.
Rojek-Lenkiewicz Danuta
Danuta Rojek-Lenkiewicz urodziła się w 1941 roku we Lwowie pod okupacją sowiecką. Córka żołnierza Narodowych Sił Zbrojnych, Juliana Rojka, który w 1943 r. został aresztowany przez Gestapo, a następnie przeszedł przez niemieckie obozy koncentracyjne.
Jako żona Antoniego Lenkiewicza, niezłomnego antykomunisty i działacza opozycji, była wraz z nim inwigilowana i prześladowana. Należała do Solidarności. Niestrudzenie wspierała swego męża w walce o niepodległość Polski.
W latach 80. regularnie chodziła na procesy więźniów politycznych i pisała dla solidarnościowego podziemia relacje z rozpraw.
W kwietniu 1987 r. po brutalnej rewizji w mieszkaniu, została przez SB wyprowadzona z domu, a następnie przetrzymana w areszcie przez 27 godzin.
W 2017 r. odznaczona Krzyżem Solidarności Walczącej, a w 2020 decyzją Prezydenta RP, Andrzeja Dudy – Krzyżem Wolności i Solidarności.
Laureatka Drzwi do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.
Roman Mariusz
Mariusz Roman urodził się 9 marca 1969 roku w Gdyni. W 1995 r. został absolwentem Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego oraz w 2007 r. studiów podyplomowych w Wyższej Szkole Administracji i Biznesu w Gdyni. Po wprowadzeniu stanu wojennego założył tajną grupę Organizację Starej Polski drukującą i kolportującą w Gdyni ulotki. W latach 1985-1991 był redaktorem pisma IV LO w Gdyni „Antymantyka”, od 1985 był działaczem Federacji Młodzieży Walczącej Region Gdańsk, współredaktorem podziemnego pisma „Monit”, od 1987 założycielem i szefem FMW Region Pomorze Wschodnie-Gdynia. W latach 1987-1991 był współinicjatorem wydawania pism FMW: „Wolni” w Wejherowie, „Strzelec” w Chojnicach, „Piłsudczyk” w Gdańsku, członkiem władz krajowych FMW. W 1987 r. został działaczem Polskiej Partii Niepodległościowej, współzałożycielem i redaktorem podziemnego pisma „Szaniec”, drukarzem i kolporterem wydawnictw Solidarności Walczącej. W 1988 r. wspomagał strajki na Wybrzeżu. Był wielokrotnie represjonowany przez Służbę Bezpieczeństwa. W latach 1989-1991 był współzałożycielem i redaktorem pisma „Solidarność i Niepodległość”, a w styczniu 1990 r. współorganizował okupację budynku KW PZPR w Gdańsku.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Rosiński Sławomir
Ksiądz Kanonik Sławomir Rosiński – proboszcz parafii pod wezwaniem Świętego Jana Nepomucena w Zieluniu, od lat wspiera aktywnie lokalne środowiska patriotyczne, organizuje i celebruje msze za Ojczyznę, jest organizatorem wielu cennych wydarzeń upamiętniających ważne rocznice historyczne, święta państwowe i narodowe. W swoich homiliach podkreśla jak ważne jest wychowywanie młodych pokoleń w idei patriotyzmu i odwołaniu do wiary oraz tradycji chrześcijańskiej. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.
Rospond Marek
Marek Rospond urodził się 3 maja 1957 roku w Krzeszowie. W 2004 r. został absolwentem Wydziału Elektroniki Politechniki Wrocławskiej. 13 grudnia 1977 r. został współzałożycielem Studenckiego Komitetu Solidarności we Wrocławiu, a w latach 1977-1978 był jego rzecznikiem. Organizował i koordynował akcje ulotkowe, wiece, protesty, akcje zbierania podpisów pod petycjami. Był współpracownikiem opozycyjnych grup studenckich z Warszawy i Krakowa. W 1978 r. był współzałożycielem niezależnego pisma „Podaj Dalej”. 31 maja 1978 r. został relegowany z uczelni. Był wielokrotnie represjonowany. W latach 1978-1981 był współpracownikiem KSS KOR w Biurze Interwencyjnym. W latach 1978-1981 kolportował pisma niezależnych, m.in. „Zapis”, „Puls”, „Biuletyn Informacyjny” KSS KOR, „Placówkę”, „Robotnik” i „Biuletyn Dolnośląski. W 1980 r. był współzałożycielem, autorem tekstówi kolporterem niezależnego pisma „Nic o Nas Bez Nas. Pismo Terenowej Komisji Porozumiewawczej w Dzierżoniowie NSZZ «Solidarność»”. Od września 1981 był członkiem Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Od 1 czerwca do 5 sierpnia 1981 r. pracował na etacie w Komisji Interwencji przy Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim Wałbrzych i Zarządzie Oddziału Wojewódzkiego „Solidarności”. 19 stycznia 1982 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Kamiennej Górze i Głogowie, zaś 29 kwietnia 1982 r. zwolniony. W latach 1986-1991 był wiceprezesem Spółdzielni Usług Wysokościowych i Specjalistycznych Atlas w Dzierżoniowie.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Rospond–Szacoń Stefania
Stefania Rospond – Szacoń, urodzona w 1930 r. Była przyrodnią siostrą Jana Szpondra „Janusza”.
Od 1937 r. pobierała naukę w szkole powszechnej w Liszkach. II wojnę światową spędziła w rodzinnym gospodarstwie. Po II wojnie światowej zaangażowała się w działalność w Kongregacji Żywego Różańca, gdzie zetknęła się z ks. Józefem Fudali – zaangażowanym, podobnie jak ks. Jozef Lelito w pracę konspiracyjną. Oboje utrzymywali stały kontakt ze zbiegłym za granicę Janem Szpondrem.
Od jesieni 1952 roku była pod stałą obserwacja Urzędu Bezpieczeństwa. Powodem był fakt, że przebywała w środowisku osób prowadzących aktywną działalność konspiracyjną, jak wyżej wymienieni księża, czy Edward Chachlica. W grudniu 1951 r. wysłała do Jana Szpondra za pośrednictwem Michała Kowalika książkę – prezent na imieniny. Funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa nie uwierzyli, że nie było w niej tajnopisu. 19.09.1952 r. Stefania Rospond została ujęta przez Urząd Bezpieczeństwa i poddana brutalnemu śledztwu. Nie załamała się jednak. Jej zeznania, oraz nie przyznawanie się do winy doprowadziło do zachwiania się pieczołowicie ustalonego scenariusza procesu Kurii krakowskiej. W czasie rozpraw wykazała się męstwem. W grobowej ciszy ogłosiła, że sprawę swojego wyroku poddaje pod sumienie składu orzekającego. Dostała 8 lat. Po ogłoszeniu wyroku pozostała w więzieniu Montelupich w Krakowie. 24.09.1953 roku przewieziono ją do Fordonu, gdzie pracowała w szwalni do końca odbywania kary.
Wyszła z więzienia 30.04.1956 r. Związała się z żołnierzem Armii Krajowej, Wacławem Szaconiem, za którego wyszła za mąż.
Różecka Janina ( z domu Gutowska), pseudonim „Dora”
Janina Różecka ( z domu Gutowska) pseudonim „Dora”- łączniczka i sanitariuszka w plutonie 202 Obwodu II „Żywiciel”. Uczestniczka Powstania Warszawskiego.
Janina Różecka ps. „Dora” urodziła się 6 stycznia 1922 roku w Stryju. W 1927 roku wraz z rodziną przeprowadziła się do Warszawy, na Żoliborz. W 1939 roku jej ojciec, Mieczysław Gutowski, został wywieziony do Rosji i zginął w Starobielsku.
Po rozpoczęciu wojny cała rodzina została ewakuowana pod Krasnystaw. Janina z siostrą i matką wróciły do Warszawy w czasie okupacji. W swoim domu ukrywały dwoje Żydów: siedmioletniego chłopca o nazwisku Teicher i Irenę Palenker (pod nazwiskiem Teodozja Guzy).
Janina rozpoczęła działalność konspiracyjną. W 1942 roku złożyła przysięgę i dostała pseudonim „Dora”. W czasie powstania warszawskiego nie dotarła na Żoliborz i przyłączyła się do plutonu 202 Obwodu II „Żywiciel”. Była sanitariuszką w szpitalu polowym w willi przy ul. Śmiałej. Po powstaniu dotarła z rannymi do obozu w Pruszkowie, a potem do szpitala polowego w Komorowie koło Warszawy. Po wojnie pracowała w Czerwonym Krzyżu oraz jako kelnerka.
W 1946 roku wyszła za mąż za Aleksandra Rożeckiego. Janina urodziła dwie córki. W 1954 roku związała się zawodowo z Liceum im. Stefanii Sempołowskiej. Janina została wyróżniona izraelskim odznaczeniem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata“.
Laureatka Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW w 2018 roku
Różecka Janina ps. „Dora”
Janina Różecka ps. „Dora” urodziła się 6 stycznia 1922 roku w Stryju. W 1927 roku wraz z rodziną przeprowadziła się do Warszawy, na Żoliborz. W 1939 roku jej ojciec, Mieczysław Gutowski, został wywieziony do Rosji i zginął w Starobielsku.
Po rozpoczęciu wojny cała rodzina została ewakuowana pod Krasnystaw. Janina z siostrą i matką wróciły do Warszawy w czasie okupacji. W swoim domu ukrywały dwoje Żydów: siedmioletniego chłopca o nazwisku Teicher i Irenę Palenker (pod nazwiskiem Teodozja Guzy).
Janina rozpoczęła działalność konspiracyjną. W 1942 roku złożyła przysięgę i dostała pseudonim „Dora”. W czasie powstania warszawskiego nie dotarła na Żoliborz i przyłączyła się do plutonu 202 Obwodu II „Żywiciel”. Była sanitariuszką w szpitalu polowym w willi przy ul. Śmiałej. Po powstaniu dotarła z rannymi do obozu w Pruszkowie, a potem do szpitala polowego w Komorowie koło Warszawy. Po wojnie pracowała w Czerwonym Krzyżu oraz jako kelnerka.
W 1946 roku wyszła za mąż za Aleksandra Rożeckiego. Janina urodziła dwie córki. W 1954 roku związała się zawodowo z Liceum im. Stefanii Sempołowskiej. Janina została wyróżniona izraelskim odznaczeniem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata“.
Rudowski Antoni
Antoni Rudowski urodził się 25 marca 1922 roku. Mieszkał w Karwowie pow. Płock. Został skarżony m. in. o to ,że : „ wiedząc, że banda ma na celu zbrodnie udzielił pomocy członkom tejże bandy NZW, Stryjewskiemu Wiktorowi ps. „Cacko” i innym przez to , że zakwaterował ich w swoim mieszkaniu na okres 1 doby i zaprowadził ich do Kazimierza Rybickiego. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie, na sesji wyjazdowej w Płocku ,bez udziału oskarżyciela skazany w dniu 12 maja 1949 r. na 1 rok i 6 miesięcy więzienia.
Ruszczyński Maciej
Maciej Ruszczyński urodził się 24 lutego 1940 w Przasnyszu. W 1958 r. ukończył Technikum Budowy Maszyn Górniczych w Wałbrzychu. Od 1977 r. był kolporterem wydawnictw niezależnych, następnie drukarzem oraz . współpracownikiem „Biuletynu Dolnośląskiego”. W 1979 r. wstąpił do Konfederacji Polski Niepodległej. Od września 1980 aktywnie działał w NSZZ „Solidarność”, m.in. jako przedstawiciel Zarządu Regionu Dolny Śląsk uczestniczył w strajku chłopskim i głodówkach w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie. Po wprowadzeniu stanu wojennego był internowany we Wrocławiu i Grodkowie. Po wyjściu na wolność aktywnie uczestniczył w kolportażu wydawnictw niezależnych. Od 1982 r. był działaczem Organizacji Solidarność Walcząca. Był wielokrotnie represjonowany. Po przeprowadzce do Krakowa związał się z Polską Partią Niepodległościową. Od 1988 r. związała się z Autonomicznym Wydziałem Wschodniego Solidarności Walczącej. Od 1990 r. wyjeżdżał do Związku Sowieckiego i nawiązywał kontakty ze środowiskami polonijnymi, niepodległościowymi i opozycyjnymi, współpracował z ruchami niepodległościowymi, m.in. Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Kazachstanu, Armenii, Czeczenii, Jakucji, Ukrainy, Mołdawii. Dostarczał tam sprzęt poligraficzny i prowadził szkolenia drukarskie. Od 1990 r. na rencie. Zmarł 27 stycznia 2017r. we Wrocławiu. Kontaktowych i siatki kolportażu. Od VI 1982 członek Solidarności Walczącej; uczestnik większości demonstracji we Wrocławiu. IX 1982 – VI 1985 mechanik w GS w Długołęce k. Wrocławia. 8 VI 1984 aresztowany i uwięziony w AŚ WUSW we Wrocławiu; przez 2 tyg. prowadził głodówkę. 27 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii, po czym zatrzymany przez MO i przewieziony do Szpitala Psychiatrycznego w Lubiążu. Domagając się zwolnienia, do 4 VIII 1984 prowadził głodówkę. W 1986 uczestnik głodówek w Krakowie-Bieżanowie i Głogowcu; po kolejnym zwolnieniu z pracy, przeprowadził się do Krakowa, gdzie zatrudniony w Krakowskiej Wytwórni Lalek. Od 1985 współpracował z organizacją Niepodległość. W 1985 współtwórca PPN, działacz Od 1990 Od 1988 współpracownik pisma „Vade-Mecum”. 1988-1992 współpracował, w różnych regionach Syberii i wśród Tatarów krymskich. Dostarczał, m.in. dla opozycjonistów Gruzji i krajów bałtyckich.
Rybak Leszek
Leszek Rybak urodził się 19 lipca 1960 roku w Radkowie k. Jędrzejowa. W latach 1979–1985 był studentem Wydziału Lotniczego Politechniki Rzeszowskiej. W 1987 r. ukończył Wydział Mechaniczno-Energetyczny Politechniki Wrocławskiej. Od października 1980 r. działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów na Politechnice Rzeszowskiej, uczestniczył w strajku podczas strajku solidarnościowym ze studentami WSI w Radomiu i był członkiem Komitetu Strajkowego. 13 grudnia 1981 r. uczestniczył w akcji wyniesienia dokumentów, wydawnictw niezależnych i sprzętu poligraficznego NZS z Domu Studenckiego Ikar. 12 stycznia 1982 w Głogowie uczestniczył w akcji malowania haseł na murach. Był drukarzem i kolporterem ulotek wzywających m.in. do biernego oporu społecznego mieszkańców miasta i akademików. W latach 1982–1985 przywoził z Wrocławia do Rzeszowa wydawnictwa podziemne, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „BIS”, „Solidarność Walczącą”, „Biuletyn Dolnośląski”, „Wiadomości Bieżące” oraz książki i ulotki. Od listopada 1982 do 1990 r. był zaprzysiężonym członkiem Solidarności Walczącej, a w latach 1983–1985 współorganizatorem Oddziału SW w Rzeszowie oraz członkiem Rady Wykonawczej oraz łącznikiem i kurierem z SW we Wrocławiu. Wielokrotnie był represjonowany. Jesienią 1984 r. był uczestnikiem kursu we Wrocławiu w zakresie druku, a w grudniu 1984 r. współzałożycielem i drukarzem podziemnego pisma „Galicja”. W latach 1985–1987 był studentem Politechniki Wrocławskiej. W okresie 1985–1987 był koordynatorem sieci kolportażu SW we Wrocławiu oraz do 1989 r. kolporterem wydawnictw podziemnych do Głogowa. Po 1989 r. m.in. działał w Ruchu Społecznym AWS, od 2002 w Prawie i Sprawiedliwości.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Rybarczyk Sebastian
Sebastian Rybarczyk urodził się w 1970 r. w Łodzi. W 1986 r. związał się z Konfederacją Polski Niepodległej, w ramach której zorganizował Organizację Młodzieżową KPN oraz wydawał pismo „Zawsze Solidarni”. Od 1988 r. działał w Federacji Młodzieży Walczącej i Organizacji „Solidarność Walcząca”. Zajmował się drukiem (m.in. pisma „Solidarność Walcząca”) i kolportażem wydawnictw niezależnych. W latach 1989-1990 działał w Liberalno-Demokratycznej Partii „Niepodległość”. W tym samym okresie wydawał i redagował pismo „Komentarz”. Od 1990 r. związał się z Wydziałem Wschodnim Solidarności Walczącej. W ramach tej działalności regularnie wyjeżdżał do byłych republik Związku Sowieckiego (kraje bałtyckie, Gruzja, Ukraina). Gdzie wspomagał tamtejszą działalność niepodległościową. Zmarł w Łodzi
Rybicka-Grzywaczewska Bożena
Bożena Rybicka-Grzywaczewska urodziła się 10 września 1957 roku w Gdyni. W 1976 r. ukończyła Technikum Gastronomiczne w zakresie technologii żywienia. W latach 1977-1980 była uczestniczką Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, współpracowniczką niezależnego Wydawnictwa im. Konstytucji 3 Maja, współorganizatorką i uczestniczką wielu manifestacji. W 1979 była z kolei współzałożycielką Ruchu Młodej Polski. W sierpniu 1980 roku uczestniczyła w strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, a od jesieni 1980 r. była sekretarką Lecha Wałęsy w Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim w Gdańsku. Od 13 grudnia 1981 r. do czerwca 1982 r. ukrywała się, a w latach 1982-1984 prowadziła nieformalny sekretariat Lecha Wałęsy. W 1984 roku wyjechała do Francji. Była przedstawicielką L. Wałęsy w rozmowach z francuskimi wydawcami, współpracowniczką pisma „Kontakt” w Paryżu i Biura Koordynacyjnego „Solidarności” za Granicą w Brukseli. Od 1985 roku zajmowała się działalnością społeczną i charytatywną. 30 listopada 2011 roku zmarła w Gdańsku.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Rybicki Aleksander, ps. „Korczak”, „Spytek”, „Jacek”, „Dziurdziewicz”, „Sienkiewicz”
Aleksander Rybicki ps. „Korczak”, „Spytek”, „Jacek”, „Dziurdziewicz”, „Sienkiewicz” urodził się 27 września 1904 w Przemyślu. Muzealnik, kolekcjoner dzieł sztuki, opiekun zabytków, kustosz Muzeum Ziemi Sanockiej, twórca i pierwszy dyrektor Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej jako podkomendny majora Henryka "Hubala" Dobrzańskiego. Działał w Związku Walki Zbrojnej w sztabie Obwodu Sanok, a później w ramach Komendy Głównej Armii Krajowej. Organizował trasy przerzutowe, był łącznikiem Rządu Emigracyjnego z krajem. Wykonał ok. 30 misji kurierskich na trasie Sanok-Budapeszt. Po zakończeniu wojny, w 1947 został aresztowany przez NKWD w Bukareszcie. W wyniku krótkiego śledztwa i procesu został skazany na karę 25 lat łagru. Od tego czasu był osadzony w Charkowie, Wołogdzie, Gorkim, Kirowie, Swierdłowsku, Czelabińsku, Workucie. 22 sierpnia 1955 został zwolniony z odbywania kary, po czym powrócił do Polski. Zmarł 14 października 1983 w Rzeszowie.
Rybicki Arkadiusz
Arkadiusz Rybicki urodził się 12 stycznia 1953 roku w Gdańsku. W 1978 roku został absolwentem historii na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 1971-1972 był członkiem grupy samokształceniowej o. Ludwika Wiśniewskiego z Duszpasterstwa Akademickiego przy kościele św. Mikołaja w Gdańsku. Od 1976 r. współpracował z KOR, był drukarzem „Biuletynu Informacyjnego”. W 1977 r. współzakładał Studencki Komitet Solidarności w Gdańsku. W latach 1977-1979 był uczestnikiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela i drukarzem gdańskiej edycji pisma „Opinia”, a latach 1977-1981 był redaktorem pisma „Bratniak”. Od lipca 1979 r. był współzałożycielem i jednym z przywódców Ruchu Młodej Polski oraz w latach 1978-1980 współpracownikiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża oraz Konfederacji Polski Niepodległej. W sierpniu 1980 r. był uczestnikiem strajku w Stoczni Gdańskiej i współwykonawcą tablic zawierających 21 postulatów. Od jesieni 1980 r. był pracownikiem Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego Gdańsk oraz rzecznikiem prasowym Krajowej Komisji Porozumiewawczej, a w 1981 r. kierownikiem Biura Informacji Prasowej „Solidarności”. 13 grudnia 1981 roku został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, a następnie zwolniony 15 października 1982 r. W latach 1983-1988 był bliskim współpracownikiem Lecha Wałęsy. Od 1990 r. był m.in. 1990-1991 sekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy (1990-1991), podsekretarzem stanu w Ministerstwie Kultury (1998-2001), W 1991 r. został współzałożycielem Koalicji Republikańskiej, w latach 1992-1996 wiceprzewodniczącym Partii Konserwatywnej, a w latach 1996-2000 działał w Stronnictwie Konserwatywno-Liberalnym. Od 2001 r. był działaczem Platformy Obywatelskiej, od 2007 r. posłem RP z listy PO. Jest autorem wielu scenariuszy do filmów dokumentalnych. Zginął 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie lotniczej k. Smoleńska.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Rychcik Zenobia i Henryk
Zenobia i Henryk Rychcik. Nauczyciel Adam Ejnik na stronie Żuromin-moje miasto pisze: od roku 1941 Rychcikowie mieszkali w okupowanym Żurominie. Po wojnie zaangażowali się społecznie w życie miasteczka. Henryk Rychcik został nauczycielem w świeżo założonej szkole, Zenobia Rychcik zajmowała się domem. Oboje zaangażowani w tworzenie nowej Polski – niepodległej. W głowach tliła się pookupacyjna nadzieja o wolnej ojczyźnie. Należeli do opozycyjnego wobec komunistów PSL-u Mikołajczyka. Instruowali przed czerwcowym referendum ludowym (3xtak) mieszkańców miasta, jak powinni głosować. Roznosili ulotki, przekonywali. Ówczesnym władzom nie było to na rękę. Tym bardziej, ze Rychcikowie cieszyli się dobrą opinią wśród mieszkańców Żuromina .Innego zdania były władze. W notatkach milicyjnych czytamy: „Henryk Rychcik nauczyciel szwagier Stanisława Bybra, aktywny członek miejscowego PSL, jeden z przywódców band grasujących na terenie powiatu Sierpc.”„Zenobia Rychcik – żona Rychcika Henryka, a siostra Bybera Stanisława, współpracowała z miejscowymi bandami reakcyjnymi jako łączniczka”.Swoją niechęć do małżeństwa Rychcików tutejsza milicja demonstrowała już wcześniej, wygrażając małżeństwu.– Jesteście bandziory, my was nauczymy i my wam pokażemy, że banda taka tu nie będzie – zeznaje świadek listopadowych wydarzeń Franciszek Sarnecki. Tak miał wykrzykiwać jeden z milicjantów w sklepie ślusarskim Sarneckiego przy ulicy Bieżuńskiej 13 listopada na dzień przed tragedią.14 listopada 1948r. około godziny 5.30 rozległo się pukanie. W drzwiach stało dwóch młodych mężczyzn po cywilnemu, uzbrojonych w pistolety TT. Zwłoki małżeństwa Rychcików odnaleziono w pobliskim lesie nakryte gałęziami. Sprawców tej zbrodni nigdy nie udało się ustalić. Laureaci Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.
Ryczek Stanisław
Stanisław Ryczek urodził się 23 października 1957 roku w Brzegu Dolnym. W 1986 r. ukończył Studium Oświaty i Kultury we Wrocławiu. W latach 1978–1982 pracował w Przedsiębiorstwie Budownictwa Komunalnego w Trzebnicy. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. W 1982 r. drukował i kolportował ulotki w Wołowie i okolicach. 11 listopada 1982 został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzelinie, następnie w dniu 2 grudnia 1982 został zwolniony, a 4 lutego 1983 skazany przez Sąd Wojewódzki we Wrocławiu na rok pozbawienia wolności w zawieszeniu. W okresie od kwietnia 1983 do 1985 r. był współzałożycielem i działaczem Dekanalnego Komitetu Charytatywnego przy kościele św. Karola Boromeusza w Wołowie. W latach 1984–1988 był projektantem linorytów, plakatów i kart okolicznościowych oraz ich drukarzem oraz kolporterem w Wołowie i Lubiążu. W latach 1985–1987 był współpracownikiem Solidarności Walczącej we Wrocławiu, działał jako ilustrator, grafik w Robotniczym Wydawnictwie Feniks. W 1988 r. z inicjatywy wołowskiego podziemia był projektantem i wykonawcą tablicy upamiętniającej ofiary stanu wojennego, która w marcu 1990 została umieszczona w kościele św. Wawrzyńca w Wołowie.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Rydecki Jacek Mikołaj
Jacek Mikołaj Rydecki urodził się 1960 roku w Wałbrzychu. W 1980 r. był studentem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.W latach 1978- 1980 był współpracownikiem KSS KOR, kolporterem pism: „Głos”, „Robotnik”, wydawnictw NOWej. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, współorganizował wydawnictwa przy MKZ w Wałbrzychu, był członkiem Komitetu Założycielskiego Niezależnego Zrzeszenia Studentów na KUL. Od 14 grudnia 1981 uczestniczył w strajku w FSC Lublin. Do 23 grudnia 1981 r. ukrywał się.W dniach 27 grudnia 1981 do 19 stycznia 1982 r. był założycielem, redaktorem i drukarzem „Biuletynu Informacyjnego NSZZ «Solidarność» w Wałbrzychu”. 19 stycznia 1982 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Wałbrzychu, następnie w Kamiennej Górze, Głogowie, Grodkowie, Uhercach, 20 sierpnia 1982 r. został zwolniony. W latach 1983-1984 był wydawcą ulotek dla Regionu Dolny Śląsk, kolporterem wydawnictw podziemnych, a w latach 1984-1986 uczestnikiem Duszpasterstwa Świata Pracy w Wałbrzychu, od kwietnia 1989 r. był członkiem Komisji Zakładowej „Solidarności”. Po 1989 r. był m.in. członkiem Komitetu Obywatelskiego w Wałbrzychu, rzecznikiem prasowym Prezydenta Miasta Wałbrzycha i redaktorem naczelnym „Wiadomości Wałbrzyskich”.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Rydzewski Stefan
Od 1980 r. działał prężnie pełniąc funkcję Przewodniczącego KZ „Solidarność” w POW w Sońsku . W młodości wstąpił w szeregi OSP, w której służył z oddaniem do końca życia, przez 55 lat. Owocem pasji kronikarskiej druha Rydzewskiego jest 6 kronik OSP zawierających dzieje historyczne począwszy od powstania OSP Sońsk, tj. Od 1928 roku . W 2015 r., trzy lata po jego śmierci, ukazała się wzbogacona publikacja jego autorstwa „Gmina Sońsk prawdą i legendą opisana – 630 lat dziejów”, która jak pisze sam autor jest „…próbą ocalenia od zapomnienia dziejów miejscowości, jej dorobku kulturowego i bogactwa, jak również przekazania wiedzy następnym pokoleniom”.
Statuetkę Drzwi do Wolności podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Sońsku wręczyła Magda Janiszewska p.o. dyr. Szkoły Podstawowej w Sońsku wraz z Panem Zbigniewem Tolsdorfem prezesem OSP Sońsk a odebrała w imieniu śp. Stefana Rydzewskiego żona Marlena Rydzewska
Rydzowski Jan Stanisław
Jan Stanisław Rydzowski, urodził się 11 stycznia 1923 roku w Książnicach, w powiecie mieleckim. W listopadzie 1942 roku został wywieziony na przymusowe roboty do Austrii. W kwietniu następnego roku uciekł i powrócił w rodzinne strony, a następnie zgłosił się do oddziału partyzanckiego „Jędrusie”. Przyjął pseudonim „Dębica”, a później „Zając”. Wkrótce potem został aresztowany przez „kata ziemi mieleckiej” gestapowca Rudolfa Zimmermanna. Skierowano go do obozu w Pustkowie, skąd po trzech miesiącach został zwolniony. Po rozstrzelaniu przez Niemców jego brata Stanisława i kolegi - Motyla, wrócił do partyzantki, tym razem do oddziału Wojciecha Lisa. Uczestniczył w wielu akcjach, w tym w akcji „Burza” jako żołnierz oddziału AK „Hejnał” (VII-VIII 1944 r.) W styczniu 1945 r. został aresztowany przez NKWD, ale nie udowodniono mu żadnej winy i został zwolniony z aresztu. Powrócił do oddziału Lisa i walczył z komunistyczną władzą. 5 stycznia 1948 r. został aresztowany i skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie na karę śmierci. Po staraniach rodziny prezydent Bolesław Bierut zmienił karę na dożywotnie więzienie. W więzieniu we Wronkach przebywał do 9 stycznia 1957 r., bowiem po rewizji nadzwyczajnej karę skrócono. Po powrocie został zatrudniony w Powiatowym Zarządzie Dróg Lokalnych w Mielcu jako pracownik fizyczny. Zmarł 17 października 1978 roku. Został pochowany na cmentarzu w Książnicach.
Rymarczyk Franciszek
Franciszek Rymarczyk urodził 14 października 1897 rokuw Krawieczynie pow. Płock i tam zamieszkały. Aresztowany 27 kwietnia 1949 roku. Oskarżony m. in. o to, że: „wiedząc, że banda ma na celu zbrodnie udzielił pomocy członkom tejże bandy NZW ps. CACKO i innym przez to, że zakwaterował ich przez okres 1 doby, dał wyżywienie i przeprowadził od Nowackiego ze wsi Małoszewo do Krawieczyna do Rudowskiego”. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie na sesji wyjazdowej w Płocku , bez udziału oskarżyciela skazany w dniu 14 września 1949r. na karę 2 lat więzienia.
Rytko Hanna Teresa
Hanna Teresa Rytko urodziła się 26 sierpnia 1927 roku w Warszawie. W 1952 r. ukończyła Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. W latach 1972-1984 pracowała w I Liceum Ogólnokształcącym w Wałbrzychu. Od września 1980 r. działała w „Solidarności”, była członkiem Komitetu Założycielskiego „Solidarności” w I LO w Wałbrzychu, następnie członkiem Zarządu „Solidarności” Pracowników Oświaty i Wychowania w Wałbrzychu. W latach 1981-1989 była kolporterką wydawnictw niezależnych, zaś w latach 1982-1989 utrzymywała kontakt z Komitetem Pomocy Solidarności w Strasburgu. Z powodu prowadzonej działalności została zmuszona do przejścia w 1984 r. na wcześniejszą emeryturę. W latach 1984-2002 pracowała dorywczo m.in. jako lektor języka francuskiego w Alliance Francaise. Była współorganizatorką i aktywną uczestniczką Duszpasterstwa Ludzi Pracy. Od 1989 działała w Komitecie Obywatelskim „Solidarność” w Wałbrzychu, Komisji Zakładowej „Solidarności” pracowników Oświaty i Wychowania oraz Zarządu Koła Emerytów.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Rzeczkowski Tadeusz, pseudonim ,,Młot”
Tadeusz Rzeczkowski ps. ,,Młot” urodził się 10 lutego 1910 roku. Był synem Józefa i Stefanii, razem z rodziną mieszkał w Sońsku w pow. ciechanowskim . Z zawodu był kowalem.
Był żołnierz antykomunistycznego podziemia niepodległościowego NSZ- NZW oraz dowódcą plutonu 3 kompanii Batalionu Sona. 12 stycznia 1948 roku wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie został aresztowany i skazany na 13 lat więzienia. Był torturowany w więzieniu terroru stalinowskiego w Rawiczu, gdzie 26 lipca 1950 roku zmarł. Za przyczynę zgonu podano gruźlicę płuc. Miejsce jego pochówku najprawdopodobniej znajduje się na terenie więzienia.
[display-posts]