Jerzy Adamczyk urodził się 10 maja 1948 roku w Chobieni. W 1970 r. ukończył LO dla dorosłych we Wrocławiu, następnie Policealne Studium Budownictwa Ogólnego (1976). W latach 1978-1981 był pracownikiem nadzoru BHP, następnie inspektorem BHP w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu Wewnętrznego. W sierpniu 1980 r. był organizatorem strajku w WPHW. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komitetu Założycielskiego w WPHW, współorganizatorem kolportażu i druku wydawnictw niezależnych. Po 13 grudnia 1981 był uczestnikiem protestów przeciw wprowadzeniu stanu wojennego. Od 1982 r. był współpracownikiem Regionalnego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk, drukarzem podziemnych wydawnictw, współorganizatorem podziemnej struktury małej poligrafii i kolportażu, współredaktorem i drukarzem podziemnych wydawnictw, m.in. pism: „Biuletynu Dolnośląskiego”, „Z dnia na dzień”, „Miesięcznika Niezależnego”, „Solidarności Walczącej”; kalendarzy, plakatów, ulotek, znaczków poczty podziemnej, współtwórcą Robotniczego Wydawnictwa Feniks. Od 1983 r. działał w Solidarności Walczącej. Był uczestnikiem demonstracji organizowanych Regionalny Komitet Strajkowy, akcji ulotkowych, malowania napisów na murach, współorganizatorem pomocy dla internowanych, aresztowanych i ich rodzin. W latach 1988-1989 uczestniczył w reaktywowaniu struktur „Solidarność” w Domarze. Zmarł 3 lutego 2008 roku we Wrocławiu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.

Stanisław Adamczyk urodził 14 listopada 1918 w Krzywdzie na Podlasiu. Był rolnikiem, działaczem związkowym, uczestnikiem opozycji demokratycznej w okresie PRL. We wrześniu 1939 roku mieszkał w Warszawie. Po wybuchu wojny pojechał do ojca, który był zarządcą majątku Mierzanowo pod Gruduskiem. Tam wszedł w konflikt z miejscowym folksdojczem i uciekł do Ciechanowa. zajął się szmuglem jeżdżąc na trasie Ciechanów-Warszawa. Jednocześnie był łącznikiem NSZ i Armii Krajowej. W 1945 został powołany do LWP i zwalczał antykomunistyczną partyzantkę. W 1946 roku został skazany na 4 lata więzienia za przestępstwa, które popełniał jego dowódca – kradzież poniemieckiego mienia. Po wyjściu na wolność prowadził zakład murarski, następnie zajął się działalnością rolniczą w województwie ciechanowskim. W drugiej połowie lat 60. ukończył liceum ogólnokształcące oraz pomaturalne technikum budowlane i rolnicze w Ciechanowie. W 1980 wstąpił do „Solidarności”, należał do organizatorów i przywódców „Solidarności Wiejskiej”. Po wprowadzeniu stanu wojennego pozostawał w ukryciu, po zatrzymaniu został internowany do lipca 1982. Kontynuował działalność opozycyjną, będąc bliskim współpracownikiem Henryka Bąka. W latach 90. XX wieku zasiadał w zarządzie ugrupowania PSL (Mikołajczykowskie). W 2011, za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2016 został przez prezydenta Andrzeja Dudę odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarł 19 października 2016 w Ciechanowie.

Zygmunt Aksjenov - Zygmunt Aksienow urodził się 9 kwietnia 1930 w Warszawie. Jest bohaterem słynnej fotografii "Chłopiec z kanarkiem" autorstwa Juliena Bryana (1899–1974), amerykańskiego dokumentalisty i fotografa, który jako jedyny korespondent zagraniczny przybył do walczącej Warszawy 7 września 1939 roku dokumentując bestialstwo żołnierzy niemieckich, bombardowanie bezbronnej ludności cywilnej miasta. Jego zdjęcia z tego okresu przeszły do legendy, a za pomocą amerykańskiej prasy mógł je zobaczyć cały świat. Oboje rodzice Zygmunta Aksienowa należeli do AK, on również angażowany był do drobniejszych zadań konspiracyjnych. Cała rodzina brała czynny udział w powstaniu warszawskim w rejonie Starego Miasta i Śródmieścia. Po kapitulacji powstania Zygmunt Aksienow z matką i młodszym bratem trafił do wsi pod Radomiem. W 1945 roku wyjechał do Tarnowskich Gór, gdzie miał dokończyć edukację. Po roku wrócił do Warszawy i rozpoczął pracę. W 1949 roku został aresztowany za działalność antykomunistyczną razem z bratem Olkiem. Dostał pięć lat więzienia. Wyszedł na wolność, korzystając z amnestii w 1953 roku. Jako więzień pracował w kopalniach na Górnym i Dolnym Śląsku. Po wyjściu na wolność powrócił na Śląsk i rozpoczął służbę w wojsku. Po zakończeniu służby pozostał na Śląsku, ożenił się i pracował jako górnik aż do przejścia na emeryturę. Teraz bohater jednego z najsławniejszych wojennych zdjęć na świecie mieszka w Zabrzu. Aksienow jest jednym z nielicznych świadków, którzy do dzisiaj mogą opowiadać o początkach oblężenia Warszawy.

Jan Jaromir Aleksiun urodził się 2 lutego 1940 r. w Nowej Wilejce koło Wilna. W 1946 r. wraz z rodziną został repatriowany do kraju. Jest absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, na Wydziale Ceramiki i Szkła w 1966 r. następnie pracując na tej uczelni uzyskał tytuł profesora w 1990 r. W 1981 r. został rektorem PWSSP i funkcję tę pełnił do stycznia 1982 r. W okresie od wprowadzenia stanu wojennego do uwolnienia wszystkich więźniów politycznych w połowie 1986 r. nie wystawiał swoich prac w państwowych galeriach. Prezentował natomiast swoje prac w kościołach, w tym w kościele św. Marcina i w Galerii na Ostrowie. Jako grafik związał się z podziemnym ruchem wydawniczym, będąc autorem ilustracji dla wydawnictw podziemnych, tym Wersu. Zaprojektował szereg projektów znaczków poczty podziemnej oraz okładkę do niezależnego pisma literackiego „Obecność”. Był współtwórcą tzw. wrocławskiej szkoły plakatu, twórcą wielu wystaw indywidualnych i laureatem szeregu nagród.

Konrad Hugo Ałunowski – urodzony 16 maja 1948r., bohater protestów robotniczych na Wybrzeżu w grudniu 1970r. Był wtedy pracownikiem Przedsiębiorstwa Budowy Urządzeń Górniczych w Gdyni. Został członkiem Komitetu Strajkowego dla miasta Gdyni, występował jako łącznik między komitetem a zakładem pracy. Zadaniem członków komitetu było sporządzanie pism, odezw do robotników i mieszkańców Gdyni oraz ulotek informujących o sytuacji w mieście. Został aresztowany 15 grudnia tuż przed północą w Zakładowym Domu Kultury. Wraz z pozostałymi członkami komitetu został dotkliwie i brutalnie pobity przez funkcjonariuszy milicji obywatelskiej i zatrzymany przez kilka dni w areszcie śledczym w Wejherowie. Potem przez kilka lat za swoją działalność był szykanowany przez władze komunistyczne. Odmawiano mu prawa do paszportu uznając , że jako prowadzący kiedyś działalność antysocjalistyczną może przekazywać za granicą „fałszywe” informacje na temat wystąpień robotniczych grudnia 70 w PRL. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW

Elsa Anca-Barbuş była antykomunistyczną i niepodległościową działaczką, wielokrotnie aresztowaną z powodu swej nieprzejednanej postawy wobec totalitarnego systemu. Jej mężem był rumuński polityk Ioan Barbuş uwięziony na 17lat przez komunistyczne władze, którego poznała w roku 1946 na spotkaniu związku studentów. W tym czasie oboje zaangażowali się w działalność Partii Narodowo-Chłopskiej. Było to ugrupowanie założone w 1926 roku, zdelegalizowane przez władze w roku 1938 i reaktywowane w 1944 roku. Po II wojnie światowej stało się ono główną siłą polityczną sprzeciwiającą się sowietyzacji kraju. W listopadzie 1946 roku zwyciężyło w wyborach parlamentarnych, których wyniki zostały jednak sfałszowane i władzę objęli komuniści, a wszystkich posłów Partii Narodowo-Chłopskiej pozbawiono immunitetu i skazano na kary długoletniego więzienia. Elsa Anca i Ioan Barbuş myśleli wówczas o ślubie, jednak nie dane im było zrealizować tych planów, ponieważ w lutym 1947 roku On został aresztowany. W 1949 roku, kiedy Ioan przebywał na dwutygodniowej przepustce z aresztu, młodzi zaręczyli się. Wkrótce potem odbył się proces i zapadł wyrok – 17 lat pozbawienia wolności. Przez cały okres uwięzienia Elsa czekała na narzeczonego. W tamtym okresie Elsa Anca czekała też na zwolnienie swego ojca, Victora, chłopskiego polityka, który został skazany na 10 lat więzienia i 5 lat przymusowego pobytu na prowincji. Pracowała wówczas w swym zawodzie jako lingwistka i tłumaczka. Ioan Barbuş został wypuszczony dopiero w lutym 1964 roku, zaś cztery miesiące później odbył się jego ślub z Elsą. Wkrótce potem urodziły im się dwie córki: Anca Maria i Mihaela Florina. Przez następne lata, aż do upadku komunizmu w 1989 roku, rodzina była inwigilowana przez Securitate, ich telefon podsłuchiwany, zaś korespondencja kontrolowana. Mimo to ich mieszkanie było miejscem, w którym krzyżowały się drogi wielu opozycjonistów. Pomimo grożącego ryzyka, małżonkowie angażowali się w podziemne życie Kościoła grekokatolickiego, który został zdelegalizowany przez władze komunistyczne w 1948 roku. Elsa i Ioan zafascynowani byli Polską, zwłaszcza po wyborze Jana Pawła II i powstaniu „Solidarności”. Po latach ich córka, dr. Anca-Maria Cernea wspominała na spotkaniu w Gdyni: „W roku 1980, kiedy miałam 16 lat, słuchaliśmy w Radiu Wolna Europa, co dzieje się w Polsce. Moja rodzina była zachwycona waszym krajem, Polakami.” Za radą Mamy, nauczyła się języka polskiego. Dziś jest jedną z najważniejszych promotorek polskiej kultury w Rumunii. W 2018 roku podczas Kongresu Polska Wielki Projekt została uhonorowana Medalem „Odwaga i Wiarygodność”. Rok później podczas Festiwalu Niepokorni Niezłomni Wyklęci w imieniu swoich rodziców odebrała przyznaną im nagrodę „Drzwi do Wolności”.

Ryszard Anders urodził się 14 marca 1955 roku w Gdańsku. W 1978 roku ukończył tamtejsze Policealne Studium Zawodowe Budowy Okrętów. W latach 1978–1982 był monterem maszyn i urządzeń okrętowych w Stoczni Marynarki Wojennej im. Dąbrowszczaków w Gdyni. W sierpniu 1980 roku uczestniczył w strajku w stoczni, a od września 1980 roku był członkiem Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji Zakładowej. Po wprowadzenie stanu wojennego został zwolniony z pracy za próbę zorganizowania strajku w stoczni. W latach 1982–1989 pracował jako pomiarowiec w Stoczni Remontowej Nauta w Gdyni. W latach 1981–1983 był współpracownikiem Tajnej Komisji Zakładowej, uczestnikiem zbiórek pieniędzy rzecz internowanych, akcji specjalnych oraz drukarzem ulotek. W czerwcu 1982 r. razem z Romanem Jankowskim współorganizował gdańskie struktury Solidarności Walczącej, był drukarzem i kolporterem podziemnych wydawnictw SW oraz współorganizatorem podziemnego Radia „Solidarność”. W latach 1986–1988 współpracował z podziemną Regionalną Komisją Koordynacyjną w Gdańsku, był drukarzem szeregu gdańskich podziemnych pism. Po 1990 r. działał m.in. w Ruchu Trzeciej Rzeczypospolitej. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Stanisław Andruszków urodził się 24 kwietnia 1936 roku w Hrehorowie k. Rohatynia na obecnej Ukrainie. W 1965 r. ukończył Technikum Mechaniczno-Elektryczne dla Pracujących przy Państwowej Fabryce Wagonów Pafawag we Wrocławiu. W latach 1974–1986 był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Budownictwa Rolnego, a w latach 1986–1989 był kierownikiem budowy w Komunalnym Przedsiębiorstwie Robót Budowlanych. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był przewodniczącym Komisji Zakładowej, następnie członkiem Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego w Środzie Śląskiej i przewodniczącym komisji interwencji. 17 grudnia 1981 r. został internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu, następnie w Nysie, a 25 maja 1982 r. został zwolniony. Wielokrotnie przesłuchiwany przez SB. W latach 1983–1984 był kolporterem ulotek i pism podziemnych, m.in. „Solidarności Walczącej”. Z kolei w latach 1986–1987 i 1989 był współorganizatorem mszy za Ojczyznę w kościele św. Andrzeja Apostoła w Środzie Śląskiej. Od kwietnia do maja 1989 był członkiem Komitetu Obywatelskiego w Środzie Śląskiej i współorganizatorem kampanii wyborczej do Sejmu i Senatu w dniu 4 czerwca 1989. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Wiesław Asman urodził się 20 kwietnia 1953 roku w Nowej Wsi k.  Będzina. W 1973 r. ukończył Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe w Katowicach. W latach 1975–1982 był studentem matematyki na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W październiku 1980 r. był członkiem Komitetu Założycielskiego Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii UŚ, od listopada 1980 r. członkiem Regionalnego Komitetu Koordynacyjnego NZS Uczelni Górnego Śląska. W latach 1980–1981 był współorganizatorem Wszechnicy Górnośląskiej, kolporterem wydawnictw NZS i „Solidarności” na terenie UŚ i Politechniki Śląskiej, w marcu 1981 r. był współorganizował działalność czytelni NZS w budynku rektoratu UŚ. W 1981 był reprezentantem NZS UŚ w Senacie uczelni, członkiem redakcji pisma „KARA. Biuletyn KZ NSZZ »Solidarność« Huty Baildon” i redaktorem naczelnym „Tygodnika Katowickiego”, biuletynu Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. W 1981 r. był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. W listopadzie i grudniu 1981 współorganizował i uczestniczył w strajku solidarnościowym ze studentami WSI w Radomiu. Po 13 grudnia 1981 r. ukrywał się. 27 sierpnia 1982 r. został internowany i osadzony w areszcie KW MO w Katowicach, Ośrodku Odosobnienia w Zabrzu-Zaborzu, a 3 grudnia 1982 r. został zwolniony. Od stycznia 1984 przebywał na emigracji w Stanach Zjednoczonych, gdzie zmarł. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Kajus Augustyniak urodził się 26 czerwca 1962 r. w Świeciu nad Wisłą. Jest absolwentem filologii polskiej i kulturoznawstwa na Uniwersytecie Łódzkim. Swoją działalność opozycyjną rozpoczął w 1981 roku w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów. W tym czasie był współpracownikiem wydawnictwa NZS „Paragraf”. Zorganizował stoisko z niezależnymi wydawnictwami studenckimi w siedzibie Zarządu Regionu w Łodzi. Uczestniczył w strajku solidarnościowym na Uniwersytecie Łódzkim w sprawie WSI w Radomiu oraz po wprowadzeniu stanu wojennego w dniach 14-14 grudnia 1981 r. na Wydziale Prawa i Administracji UŁ. Po 13 grudnia 1981 zajął się kolportażem wydawnictw niezależnych, działał w samorządzie studenckim oraz uczestniczył w manifestacjach na terenie Łodzi. W latach 1988-1990 działał w łódzkim Oddziale Organizacji „Solidarność Walcząca” i Partii Wolności. Po 1990 roku pracował w mediach. Obecnie jest rzecznikiem prasowym Centralnego Portu Lotniczego.

Regina Awtoniuk – szefowa Chełmskiego Środowiska Żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, działaczka społeczna, która od lat porządkuje, upamiętnia polskie miejsca pamięci na Wołyniu angażując w te prace międzypokoleniowe grupy, w tym funkcjonariuszy Straży Granicznej, młodzieży szkolnej, członków rodzin żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Odbierając Drzwi do Wolności podczas 14 Festiwalu Filmowego NNW z rąk pana Toomasa Hiio, dyrektora Estońskiego Instytutu Pamięci Historycznej, powiedziała: „Pamiętajmy o tych, którzy oddali swoje życie za to, żebyśmy żyli w wolnej Polsce!”.

Lech Bądkowski urodził się 24 stycznia 1920 roku w Toruniu. Od 1949 roku był absolwentem Wyższej Szkoły Handlu Morskiego w Gdyni z siedzibą w Sopocie (1949) oraz Wydziału Prawa Uniwersytetu Łódzkiego (w 1951 r.). W 1939 r. był uczestnikiem kampanii wrześniowej, w latach 1940-1945 żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. W 1946 r. powrócił do Polski. Od 1946 r. pracował jako dziennikarz i literat, był aktywnym działaczem Związku Literatów Polskich. W sierpniu 1980 r. był członkiem Prezydium i rzecznikiem prasowym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej, sygnatariuszem Porozumień Sierpniowych, działaczem „Solidarności”. Pod koniec 1981 r. był redaktorem naczelnym tygodnika „Samorządność”, a wiosną 1981 r. współzałożycielem i przewodniczącym Klubu Myśli Politycznej im. Konstytucji 3 Maja w Gdańsku. Był pisarzem, autorem opowiadań, kilkunastu powieści, szkiców historycznych, bajek, dramatów, publicystą, tłumaczem z języka kaszubskiego. Zmarł 24 lutego 1984 roku w Gdańsku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Piotr Bąk urodził się 19 maja 1958 roku w Zakopanem. W 1977 roku ukończył Liceum Ogólnokształcącego im. Oswalda Balzera w Zakopanem. Absolwent Akademii Rolniczej w Krakowie, kierunek geodezja. Przewodnik tatrzański III klasy. Członek ZHP, harcmistrz. Drużynowy 1 i 5 Drużyny Harcerskiej oraz komendant V Szczepu „Hyrny” w Zakopanem. W 1980 uczestnik środowiskowych spotkań działaczy harcerskich zmierzających do powołania niezależnych struktur harcerskich; współorganizator Kręgów Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego, pomysłodawca nazwy organizacji, w 1981 redaktor pisma zakopiańskiego KIHAM „Czuj Duch”. Od 1982 organizator kolportażu wydawnictw podziemnych, w tym akcji przerzutu literatury religijnej na Słowację, członek władz podziemnego Ruchu Harcerskiego Rzeczypospolitej. Od 2014 roku był starostą Powiatu Tatrzańskiego. Od października 2015 jest członkiem Narodowej Rady Rozwoju powołanej przez prezydenta Andrzeja Dudę. Jest również prezesem Stowarzyszenia Klub im. Władysława Zamoyskiego w Zakopanem. W 2016 został odznaczony przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla rozwoju samorządu terytorialnego, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej. W 2013 otrzymał Krzyż Wolności i Solidarności.

Aleksandra Bąkowska urodziła się 1851 roku w Ślubowie w gminie Sońsk w rodzinie arystokratycznej. Wychowywana była w duchu patriotycznym, otrzymała solidne wykształcenie domowe. Naukę kontynuowała w prywatnej pensji Sakramentek w Warszawie, gdzie przede wszystkim uczyła się francuskiego i angielskiego. Po krótkim okresie małżeństwa z ożarowskim ziemianinem Kazimierzem Bąkowskim, po którym Aleksandra zachowała nazwisko ,wyjechała do Warszawy i rozpoczęła współpracę z czasopismem Głos. Pismo nawoływało do walki z chłopską nędzą jak i o dostęp środowisk wiejskich do oświaty i kultury . W Warszawie poznała Aleksandra Świętochowskiego, redaktora „Prawdy”. Pracowała jako tłumaczka w jego redakcji. Kontakty ze Świętochowskim i redakcją „Prawdy” zbliżyły Bąkowską do ludzi zaangażowanych w rozwój wsi, a głównie w szerzenie oświaty wśród społeczności wiejskiej. W 1881 roku, za namową ciechanowskiego lekarza Franciszka Rajkowskiego, kupiła zadłużony i zniszczony majątek Gołotczyzna. Postanowiła otworzyć tam szkołę rolniczą dla dziewcząt- pierwsza tego typu placówkę na pn. Mazowszu. W 1907 roku przygotowaną do oddania szkołę strawił pożar. Aleksandra jednak nie zniechęciła się. S W ciągu roku wybudowała nowy dwór i własnym kosztem go wyposażyła. W 1909 roku do szkoły przybyły pierwsze uczennice, nierzadko z odległych stron Polski. Oprócz nauki, połączonej z praktyką przygotowującą do prowadzenia gospodarstwa, uczyły się języka ojczystego, historii, rachunków, etyki i higieny. Bąkowska starała się rozbudzić w nich potrzebę czytania, które umożliwiłoby im dalsze samokształcenie. Aleksandra Bąkowska przyczyniła się również do powstania w 1913 roku szkoły rolniczej dla chłopców „Bratne”, powstałej z inicjatywy Aleksandra Świętochowskiego. Na ten cel przeznaczyła część swoich gruntów.Zmarła 9 maja 1926 r. Została pochowana na pobliskim cmentarzu w Klukowie. Szkoła, którą założyła przetrwała do 1939 roku, natomiast wspólne dzieło z A. Świętochowskim „Bratne”, w zmienionej formie funkcjonuje do dzisiaj. W dworku w Gołotczyźnie znajduję się stała ekspozycja, prezentująca życie i działalność Aleksandry Bąkowskiej.

Henryk Balcerzak urodził się 10 marca 1917 roku w Annopolu k. Przasnysza. Od 1945 roku do momentu aresztowania w 1948 roku był członkiem organizacji podziemnej Wolność i Niezawisłość. Henryk skazany został na 8 lat więzienia (zwolniony po ponad 5 latach) za ukrywanie w gospodarstwie partyzantów i broni. Proces pokazowy odbył się w kinie ,,Nysa” w Ciechanowie. Śledztwo prowadzone w Ciechanowskim PUBP było wyjątkowo okrutne. Przesłuchujący zobaczywszy u niego na szyi wiszący blaszany medalik szydzili: ,,O wierzący! No to niech ta blaszka ci teraz pomoże”, następnie bili go żelaznymi prętami w wypiętą klatkę piersiową . Medalik się połamał, pan Henryk uważał zawsze, że dzięki temu medalikowi i silnej wierze przeżył te i inne okrucieństwa stosowane podczas śledztwa. Początkowo więziony przez 7 miesięcy w Warszawie, potem przewożony kolejno do więzień Rawicz, Potulice i Bielawy. Zmarł 7 czerwca 2004 roku.

Janusz Bałenkowski urodził się 31 maja 1947 roku we Wrocławiu. W 1964 r. ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową nr 2 przy ul. Poznańskiej w tym mieście. W latach 1964–1983 pracował m.in. w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL-Hydral. 7 grudnia 1970 r. był współorganizatorem wiecu i przywódcą strajku w swoim zakładzie pracy. 26 sierpnia 1980 r. ponownie był współorganizatorem strajku w zakładzie pracy, do 1 września przewodniczącym Rady Delegatów Wydziałowych, od 29 sierpnia zakładowym łącznikiem z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym we Wrocławiu. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, od 1 września był przewodniczącym Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji Zakładowej.  W czerwcu 1981 był delegatem na I Walne Zebranie Delegatów Regionu Dolny Śląsk, od czerwca 1981 członkiem Prezydium Zarządu Regionu i członkiem Krajowej Komisji Wyborczej. We wrześniu i październiku 1981 był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. 15 grudnia 1981 został internowany i przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu i Grodkowie, a 2 lipca 1982 zwolniony. Do października 1982 r. współpracował z Regionalnym Komitetem Strajkowym Dolny Śląsk, zaś 7 października 1982 został ponownie internowany w  Grodkowie i 19 listopada 1982 zwolniony. W latach 1982–1983 był wielokrotnie zatrzymywany. Od 31 marca 1983 r. na emigracji w USA. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jerzy Banach urodził się 4 października 1952 r. w Łodzi. W 1980 r. jako pracownik pionu technicznego współzakładał struktury NSZZ „Solidarność” na Uniwersytecie Łódzkim, był m.in. wiceprzewodniczącym Komisji Uczelnianej. Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował działalność, a następnie został internowany w dniu 28 stycznia 1982 r. i przebywał w więzieniu w Łowiczu do 8 sierpnia 1982 r. Po wyjściu na wolność współorganizował transport sprzętu poligraficznego oraz zajmował się kolportażem wydawnictw niezależnych. W latach 1986-1990 był współpracownikiem oddziału łódzkiego „Solidarności Walczącej”. Uruchomił wówczas drukarnię offsetową na sprzęcie otrzymanym od Grzegorza Palki. Drukował m.in. pisma „Wolność”, „Unia”, „Solidarność Ziemi Łódzkiej” i „Biuletyn Uniwersytetu Łódzkiego”. Zmarł w połowie lat dziewięćdziesiątych po ciężkim pobiciu przez nieznanych sprawców.

Robin Barnett. Brytyjczyk, prawnik, brytyjski dyplomata, były ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce, były ambasador Wielkiej Brytanii w Irlandii. Urodził się w 1958 roku. Studiował prawo na uniwersytecie w Birmingham, a w 1980 roku został pracownikiem brytyjskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Wspólnoty Narodów. Na pierwszą placówkę wyjechał do Polski, gdzie w latach 1982-85 pełnił funkcję najpierw Trzeciego, a następnie Drugiego Sekretarza. Potem na pięć lat powrócił do Ministerstwa, a w latach 1990-95 był Pierwszym Sekretarzem w brytyjskich przedstawicielstwach dyplomatycznych w Wiedniu i Nowym Jorku. Następnie pełnił funkcję Wicedyrektora Departamentu ds. Wschodniego Adriatyku, by w 1998 roku powrócić do Polski, tym razem jako Zastępca Szefa Misji. Po powrocie do Londynu zajmował się Afganistanem, a potem został Dyrektorem ds. Wiz. W latach 2006-2010 pełnił funkcję ambasadora w Rumunii, gdzie był świadkiem wejścia tego kraju do Unii Europejskiej. Bezpośrednio przed swoim kolejnym przyjazdem do Polski był Dyrektorem Zarządzającym Zespołu ds. Biznesu w Departamencie ds. Handlu i Inwestycji. Zajmował się tam inwestycjami zagranicznymi w Wielkiej Brytanii, rozwojem brytyjskich sieci handlowych oraz sprawami korporacyjnymi. Po raz trzeci przyjechał do Warszawy 4 lipca 2011 roku, by objąć stanowisko ambasadora Wielkiej Brytanii w Polsce. W dniu 19 września złożył listy uwierzytelniające na ręce prezydenta RP. Jest to jego trzecia placówka w Polsce, gdzie pracował zarówno w czasach stanu wojennego, jak i wejścia do NATO. Jego przyjazd w roli ambasadora-elekta przypadł na czas rozpoczęcia pierwszej w historii prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej. Od 2020 roku mieszka w Polsce ze swoją żoną Agnieszką. Laureat Drzwi do wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

żołnierz 37 Pułku Piechoty, podoficer Korpusu Ochrony Pogranicza. W konspiracji ZWZ-AK, dowódca Sekcji Odwetu Obwodu Sieradz. Więzień KL Auschwitz, Gross Rosen i Buchenwald. Od lutego 1946 r. był czynnym członkiem organizacji Konspiracyjne Wojsko Polskie obwód Sieradz kryp. „Młockarnia”, mianowany dowódcą plutonu Służba Ochrony Społeczeństwa (S.O.S.) krypt. „Burza”. Używał pseudonimu „Szary. W dniu 29.06.1946 r. została aresztowany przez Główny Zarząd Informacji Wojska Polskiego i poddany okrutnemu śledztwu. W dniach 09-14.12.1946 r. zasiadł na ławie oskarżonych wraz z Stanisławem Sojczyńskim „Warszycem” i innymi. W dniu 17.12.1946 r. wyrokiem WSR w Łodzi został skazany na karę śmierci zamienioną na dożywotnie więzienie,, a potem złagodzoną do 15 lat. Po zastosowaniu amnestii warunkowo zwolniony z odbywania kary. W latach późniejszych był członkiem NSZZ „Solidarność” regionu Ziemia Sieradzka, za co był aresztowany w grudniu 1981 r. i osadzony w zakładach karnych Sieradzu i w Łowiczu. Ze względu na zły stan zdrowia przeniesiony do szpitala w Łodzi, gdzie został zwolniony w styczniu1982. Był najstarszą osobą internowaną podczas stanu wojennego w regionie łódzkim. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW

Od 1946 r. był członkiem oddziału Konspiracyjnego Wojska Polskiego por. Kazimierza Skalskiego „Zapory”. Sądzony był w rocesie żołnierzy KWP w 1947 r. i skazany na 8 lat więzienia. Uhonorowany Sygnetem Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW.

W 1948 r., za przynależność do Konspiracyjnego Wojska Polskiego, został skazany na karę łączną 12 lat więzienia, utratę praw publicznych na okres 5 lat oraz przepadek mienia. Uhonorowany Sygnetem Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW.

Był członkiem Konspiracyjnego Wojska Polskiego razem z braćmi na terenie powiatu sieradzkiego. Dwukrotnie za swoją działalność aresztowany. Udało mu się uciec z aresztu. Ukrywał się pod fałszywym nazwiskiem na Śląsku. Ujawnił się w maju 1956 r. Uhonorowany Sygnetem Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW.

Franciszek Batory ur. 1929 – brat mjr. Józefa Batorego PS. „Argus”, który wraz z sześcioma innymi członkami IV Zarządu Głównego Zrzeszenia " Wolność i Niezawisłość" został zamordowany 1 marca 1951 r. w mokotowskim katowni. Franciszek Batory był świadkiem na procesie swojego starszego brata. W wieku 16 lat został aresztowany przez UB 26 maja 1945 roku za działalność patriotyczną swojej rodziny, rodziców i rodzeństwa. Przetrzymywany w areszcie UB w Kolbuszowej przez 3 miesiące. Wiceprezes Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" w Rzeszowie. Nauczyciel, wyróżniony przez IPN tytułem „Świadek Historii”, przez wiele lat walczył o dobre imię, pamięć brata i jego towarzyszy. Brat August, żołnierz Armii Krajowej poległ w czasie akcji Burza 28 sierpnia 1944. Trzeci z braci Batorych, Stefan (ur. 1920) za przynależność do AK został wywieziony do łagrów w ZSRR w Stalinogorsku. „Kiedy było się świadkiem czegoś, to należy dawać świadectwo prawdy. Inaczej żyłbym w niezgodzie z własnym sumieniem. Poza tym wzywa mnie poetycka myśl Zbigniewa Herberta, który pisał „ocaliłeś się nie po to, aby żyć – masz mało czasu, trzeba dać świadectwo, bądź wierny, idź". Chcę być wierny temu, co zadeklarowałem prezydentowi RP, kiedy odbierałem Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski dla mojego brata Józefa 1 III 2011 r. Z pełną świadomością spotykam się z młodzieżą, by w jej sercach i umysłach budować pomnik dla tych, którzy, na całe szczęście, po ponad półwieczu zostali przywołani do panteonu narodowej pamięci.”

Kpt. Aleksander Bednarczyk „Adam”. Żołnierz AK i WiN, uczestnik akcji „Burza”, więzień KL Soldau. Urodził się 21 sierpnia 1913 r. w Rzekuniu, pow. Ostrołęka. Ukończył kurs podchorążych rezerwy piechoty. Zmobilizowany w sierpniu 1939 r. Służył w Batalionie Obrony Narodowej „Kurpie”. Od maja 1940 r. był żołnierzem ZWZ-AK w Obwodzie Ostrołęka, był szefem wyszkolenia. Uczestnik akcji „Burza”. Aresztowany przez Niemców w październiku 1944 r. Skazany na karę śmierci. Uciekł z KL Soldau w styczniu 1945 r. Pozostał w konspiracji. Stanął na czele Obwodu Armii Krajowej Obywatelskiej Ostrołęka. Od września 1945 r. kierował miejscowym Obwodem Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Od sierpnia 1946 r. był inspektorem w Inspektoracie WiN Mazowsze. Zginął w nocy z 19 na 20 grudnia 1946 r. w miejscowości Gnaty pow. Ostrołęka w czasie operacji UB. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.,

Kapitan Zdzisław Bednarczyk, ps. „Mrówka” urodził się 29 kwietnia 1928 roku w Wojcieszynie w powiecie bełżyckim. Żołnierz Armii Krajowej w placówce Wojcieszyn. Uczestnik akcji ”Burza”, zaprzysiężony w 1944 roku. Brał udział w akcji Most I w Matczynie. Aresztowany przez Niemców, przebywał w obozie na Majdanku. Od września 1945 roku do marca 1947 roku żołnierz lubelskiego Okręgu WiN w zgrupowaniu ”Zapory”. Po zakończeniu działań wojennych represjonowany przez władze komunistyczne. Prezes Koła Światowego Związku Żołnierzy AK w Podolu. Wielokrotnie odznaczony.

Aleksandra Bessert urodziła się 31 lipca 1953 w Poznaniu. Od 1977 r. jest absolwentką Wydziału Historycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 1977-1981 była współpracownikiem KSS KOR i Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz współorganizatorką spotkań Towarzystwa Kursów Naukowych w Poznaniu. Od 1981 r. była zaangażowana w działalność Wszechnicy Związkowej „Solidarności” w Poznaniu. 14 grudnia 1981 r. została internowana, a następnie przetrzymywana w Areszcie Śledczym w Poznaniu oraz w Ośrodku Odosobnienia w Gołdapi. Na wolność wyszła w lipcu 1982 r., po czym kontynuowała działalność w podziemiu. Regularnie uczestniczyła w manifestacjach ulicznych, wielokrotnie represjonowana. W latach 1986-1989 współpracowała z Komisją Interwencji i Praworządności „Solidarności”. Podjęła również współpracę z poznańskim oddziałem Organizacji Solidarności Walczącej. Od 1987 roku działała aktywnie w Polskiej Partii Socjalistycznej, była m.in. współredaktorką „Poznańskiego Informatora PPS”. Była również fotografem dla pisma „Pogląd” wydawanego w Berlinie Zachodnim. W styczniu 1989 w swoim mieszkaniu uruchomiła Punkt Informacyjny utworzony przez organizacje negatywnie ustosunkowane wobec obrad Okrągłego Stołu. Od 1990 roku była dziennikarką w poznańskim oddziale TVP SA.

Józef Białek urodził się 11 marca 1957 roku w Baranowicach k. Kątów Wrocławskich. W 1982 r. ukończył Akademię Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Od 1978 r. był współpracownikiem wrocławskiego Studenckiego Komitetu Solidarności, a od 1979 drukarzem wydawnictw niezależnych. W październiku 1980 r. był współzałożycielem Niezależnego Zrzeszenia Studentów na AWF we Wrocławiu, a od 1980 był organizatorem druku dla wielu środowisk opozycyjnych, autorem w kilku pismach niezależnych. Po 13 grudnia 1981 r. był organizatorem podziemnych struktur wydawniczych publikujących pisma „Solidarności”, NZS, Akademickiego Ruchu Oporu, Solidarności Walczącej i organizacji młodzieżowych. Od 1982 organizował druk, był drukarz kilku tytułów książek rocznie, w tym pierwsze pełne polskie wydanie „Archipelagu Gułag” Aleksandra Sołżenicyna, sygnowanych przez m.in. Wydawnictwo Niezależne im. Józefa Piłsudskiego, Wydawnictwo Niepokornych, Wektory. W 1982 r. działał w Ogólnopolskim Komitecie Oporu Rolników i Robotników i wydawcą pisma „OKORR”. W latach 1983-1987 był wydawcą pisma młodzieżowego „Wyrostek”. Od 1983 r. był wielokrotnie represjonowany. W 1988 r. był pomysłodawcą i założycielem Dolnośląskiego Towarzystwa Gospodarczego. Od 1989 jest właścicielem firmy Wektory W 1989 r. był współinicjatorem i współzałożycielem Unii Polityki Realnej. Od 2001 r. jest wydawcą miesięcznika „Opcja Na Prawo”.

Karol Białek ps. „Wilk” „Kruk”. Urodził się 10 września 1914 roku w Tuszymie k. Mielca w rolniczej rodzinie Jana i Marii z domu Dorociak. W czasie wojny obronnej w 1939 roku był żołnierzem KOP na Kresach Wschodnich. W trakcie walk został postrzelony w nogę i trafił do niewoli sowieckiej, z której udało mu się uciec a tym samym uniknąć śmierci. Rosyjskie NKWD z całą bezwzględnością mordowało żołnierzy należących do przedwojennych struktur Korpusu Ochrony Pogranicza. Podczas wędrówki powrotnej, w rodzinne strony, trafił do niewoli niemieckiej. Umieszczony przez Niemców w tymczasowym obozie jenieckim pod Krakowem. Ponownie udało mu się uciec. W 1942 roku wstąpił do Armii Krajowej zostając żołnierzem w Zgrupowaniu AK „Pobudka”. W czasie okupacji niemieckiej uczestniczył m.in. w działaniach wywiadowczych AK na rzecz rozpoznania testów niemieckich tajnych broni – rakiet V1 i V2 na poligonie SS w Bliźnie. Od listopada 1944 r. ukrywał się przed aresztowaniem, tym razem przez tzw. „wyzwolicieli” spod znaku sierpa i młota. Zmuszony do ponownej konspiracji działał w oddziale Aleksandra Rusina ps. „Rusal” zostając jego zastępcą. Późnym latem 1946 r. dołączył wraz z całym oddziałem do zgrupowania WiN pod dowództwem legendarnego cichociemnego mjr. Hieronima Dekutowskiego ps. ”Zapora”. Ujawnił 13 marca 1947 r. podczas tzw. II amnestii. Został aresztowany przez UB, przechodząc ciężkie śledztwo. Przez cały okres trwania PRL-u prześladowany przez komunistyczne służby. W 1960 zwerbował go do pracy kolega z AK Piotr Duszkiewicz na budowę Elektrowni Turów w Turoszowie, gdzie pracował do renty. Zmarł 23.11.1982 w Tuszymie. Pochowany jest w Przecławiu. Nagrodzony Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW w 2021 roku.

Karol Białek pseudonim „Wilk” „Kruk”. - W czasie wojny obronnej w 1939 roku był żołnierzem Korpusu Ochrony Pogranicza na Kresach Wschodnich. W trakcie walk został postrzelony, trafił do niewoli sowieckiej a po ucieczce - do niemieckiej. W 1942 roku wstąpił do Armii Krajowej zgrupowania „Pobudka”. Uczestniczył m.in. w działaniach wywiadowczych AK na rzecz rozpoznania testów niemieckich tajnych broni – rakiet V1 i V2 na poligonie SS w Bliźnie. Po wojnie nadal w konspiracji, działał w oddziale Aleksandra Rusina ps. „Rusal” zostając jego zastępcą. A pole w zgrupowaniu WiN pod dowództwem legendarnego cichociemnego mjr. Hieronima Dekutowskiego ps. ”Zapora”. Po ujawnieniu się podczas tzw. II amnestii- aresztowany i torturowany przez UB. Przez cały okres trwania PRL-u prześladowany przez komunistyczne służby. Laureat Sygnet Niepodległości Festiwalu NNW.

Jan Białostocki - gdyński przedsiębiorca. Wnuczek płk. Ignacego Oziewicza, pierwszego komendanta Narodowych Sił Zbrojnych. On sam zaś był jednym z działaczy Solidarność Walczącej. Po latach stworzył audiowizualną encyklopedię NSZ i sprowadził do Gdyni Festiwal Niepokorni Niezłomni Wyklęci, znacznie włączając się w jego organizację. Laureat nagrody Przyjaciel Festiwalu NNW przyznanej podczas 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Piotr Bielawski urodził się 8 września 1951 roku we Wrocławiu. Podczas strajków sierpniowych w 1980 roku kolportował ulotki wzywające do poparcia protestu robotników na Wybrzeżu. Od końca sierpnia był doradcą Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego we Wrocławiu, a następnie doradcą Krajowej Komisji Koordynacyjnej „Solidarności”. Od października 1980 był członkiem redakcji pisma „Solidarność Dolnośląska”. W dniu wprowadzenia stanu wojennego został internowany i przetrzymywany w ośrodkach odosobnienia we Wrocławiu, Grodkowie, Strzelcach Opolskich, Nowym Łupkowie i Załężu k. Rzeszowa, skąd 8 lipca 1982 uciekł i do 1988 roku ukrywał się. Podjął działalność podziemną w konspiracyjnych strukturach „Solidarności” w Nowej Hucie. Jesienią 1982 r. był współorganizatorem Porozumienia Prasowego Solidarność Zwycięży, a następnie wstąpił do Organizacji Solidarność Walcząca. Był redaktorem i autorem tekstów w wielu pismach podziemnych, m.in. w „Solidarności Dolnośląskiej”. W 1988 roku był współtwórcą, a następni szefem „Serwisu Informacyjnego Solidarności Walczącej”, które było pierwszym podziemnym pismem dystrybuowanym na nośnikach elektronicznych. Po 1990 roku pracował jako specjalista public relations, dziennikarz i nauczyciel akademicki.

Bieniek Jan (1900-1963) kapitan WP, urodzony w Tuszowie N., syn Sebastiana i Katarzyny z domu Tomecka. W 1912 roku rozpoczął naukę w gimnazjum w Mielcu. Wybuch I wojny światowej przerwał naukę w gimnazjum. W 1919 roku zdał egzamin dojrzałości w Kętach. Po powstaniach śląskich, w których brał udział, od 1922 roku rozpoczął pracę na Górnym Śląsku gdzie pracował do wybuchu II wojny światowej jako nauczyciel. 25 sierpnia 1939 roku został zmobilizowany do Armii Kraków. 21 września wraz z oddziałem przekroczył granicę węgierską i został internowany. W czerwcu, 1940 roku dotarł do Damaszku w Syrii, do tworzonej Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. W jej szeregach walczył między innymi o Tobruk, Monte Cassino, zdobywał Bolonię, Mediolan, Ankonę. 18 maja 1947 roku powrócił do kraju i rozpoczął pracę jako nauczyciel, początkowo w nowo utworzonej filii Gimnazjum im. S. Konarskiego w Tuszowie N., a następnie w Gliwicach, później w Mielcu. W latach 50-siątych poddawany był szykanom ze strony ówczesnych władz, jako były żołnierz walczący u boku aliantów. W 1960 roku przeszedł na emeryturę, w 1962 roku zakończył pracę nad wspomnieniami z czasów II wojny światowej pt. "Moje drogi ku wolnej Polsce", których nie zdążył już wydać. Zmarł nagle. Wspomnienia ojca wydał syn Jan z Chorzelowa w 1996 roku, przekazując jeden egzemplarz wspomnień do zbiorów GBP w Tuszowie N.

Tadeusz Bieńkowicz ps. „Rączy” urodził się 15 kwietnia 1923 w Lidzie w rodzinie Stanisława i Alicji z Balcerów. Po wybuchu II wojny światowej podjął działalność konspiracyjną w sowieckiej strefie okupacyjnej. Uczestniczył w akcjach zbrojnych, między innymi w zdobywaniu: Ejszyszek, stacji kolejowej Werenów, rozbiciu posterunków granicznych Rzeszy i Ostlandu w Krakszlach. 30 stycznia 1944 r. brał udział w rozbiciu niemieckiego garnizonu w Horodnie. Mimo rozbrojenia kontynuował działalność konspiracyjną na terenach Nowogródczyzny i Polski centralnej. Rozpoczął studia na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. W 1950 roku został aresztowany i poddany wielomiesięcznym przesłuchaniom i torturom, a później skazany na karę dożywotniego więzienia. Do 1956 roku w czasie uwięzienia ujawniał denuncjatorów i wspierał współwięźniów. Został zrehabilitowany na początku lat 90. Jako członek Związku Bojowników o Wolność i Demokrację do zakazu krzewił wiedzę o Zbrodni katyńskiej i działalności Armii Krajowej. Był współzałożycielem Polskiego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego i Związku Armii Krajowej w Krakowie. Pełnił obowiązki prezesa Związku Inwalidów Wojennych Oddziału Nowa Huta (od 2007 do 2019 r.) oraz Polskiego Związku Więźniów Komunizmu (od 2010 do 2019 r.). Był również współautorem publikacji „Akcja na więzienie w Lidzie we wspomnieniach Tadeusza Bieńkowicza i opisie faktów i zdarzeń pokrewnych”. 24 kwietnia 2018 Prezydent RP Andrzej Duda, na wniosek ministra obrony narodowej, mianował go na stopień generała brygady. Za udział w odbiciu skazańców z więzienia w Lidzie odznaczony został Orderem Virtuti Militari. Tadeusz Bieńkowicz zmarł 13 grudnia 2019 roku w Krakowie.

Leszek Biernacki urodził się 5 marca 1959 roku w Sopocie. Od 1987 roku jest absolwentem filologii polskiej na Uniwersytecie Gdańskim. W sierpniu 1980 r. uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej, gdzie wykonał dokumentację fotograficzną strajku. Od września 1980 r. współorganizował struktury Niezależnego Zrzeszenia Studentów Polskich, następnie NZS na swojej uczelni, był m.in. w 1981 r. był członkiem Prezydium NZS Uniwersytetu Gdańskiego. W listopadzie i grudniu 1981 r. uczestniczył w strajku solidarnościowym ze studentami radomskiej WSI, był członkiem Prezydium Uczelnianego Komitetu Strajkowego oraz szefem Uczelnianego Biura Informacji NZS. W dniach 14-15 grudnia 1981 r. był współorganizatorem strajku, członkiem Uczelnianego Komitetu Strajkowego, odpowiedzialnym za łączność z Regionalnym Komitetem Strajkowym i Krajowym Komitetem Strajkowym. W dniach 15-16 grudnia 1981 r. był uczestnikiem strajku w Stoczni Gdańskiej. Od grudnia 1981 do czerwca 1983 r. był współorganizatorem Studenckiego Komitetu Solidarności NZS Trójmiasto oraz w 1982 r. redaktorem podziemnego „Niezależnego Serwisu Informacyjnego SKS NZS Trójmiasto”. Współorganizował krótkie strajki i wiece protestacyjne na UG. W latach 1982-1987 był wiceprzewodniczącym, następnie przewodniczącym Uczelnianego Samorządu Studentów UG. W latach 1983-1986 kierował Studencką Agencją Fotograficzną. Uczestniczył w reaktywowaniu Klubu Inteligencji Katolickiej w Gdańsku. W latach 1986-1987 był współorganizatorem Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży w Gdańsku, ponownie działał w NZS UG, był współzałożycielem i redaktorem podziemnego pisma NZS „Impuls”. Był fotografem dokumentalistą, autorem zdjęć m.in. z demonstracji, pielgrzymek Jana Pawła II w Polsce i ze strajków w maju 1988 r. Po 1990 roku pracował w mediach jako dziennikarz, jest autorem filmów i książek. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marek Biesiada ur. 13 VI 1957 r. 1976-1979 elektryk w Miejskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej w Krakowie, 1979-1982 w Mostostalu, od 1982 w Elektromontażu Południe w Katowicach. Od IX 1980 w „S”. Po 13 XII 1981 działacz podziemia, od 1982 w Porozumieniu Prasowym Solidarność Zwycięży; od 1985 członek krakowskiego Oddziału Solidarności Walczącej; W latach 1985-1987 współpracownik grupy małopolskiej Liberalno-Demokratycznej Partii Niepodległość; Od 1982 do 1990 organizator kolportażu i kolporter podziemnej prasy, min. „Solidarność Zwycięży”, „Hutnika”, „Zomorządności”, „Solidarności Grzegórzeckiej”, „Krecika”, „Tygodnika Mazowsze”, „PWA”, „Solidarności Walczącej”, „Biuletynu Dolnośląskiego” oraz znaczków i kalendarzy Porozumienia Prasowego Solidarność Zwycięży, banknotów okolicznościowych (z różnych rejonów Polski) i kartek świątecznych (najczęściej z Mazowsza, Dolnego Śląska i Małopolski), kurier pomiędzy PPSZ i SW w Krakowie a środowiskami we Wrocławiu („Solidarność Walcząca”) i Warszawie (pisma LDPN, m.in. „Baza”); 1 V 1988 zatrzymany w czasie demonstracji w Krakowie, skazany przez kolegium ds. wykroczeń na karę grzywny. W latach 1982-1989 drukarz wydawnictw podziemnych, w tym ulotek, plakatów, druków okolicznościowych oraz prasy, m.in.: 1982-1989 „Solidarność Zwycięży”, 1985-1987 „Niepodległość” (LDPN Kraków).

Krzysztof Bogdan Bieżuński, urodził się 14 maja 1960 we Wrocławiu, gdzie w 1979 roku ukończył Liceum Samochodowe. Od 1980 r. pracował w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym. W dniach 26-31 sierpnia 1980 r. był uczestnikiem strajku w Zajezdni Autobusowej MPK nr 7 we Wrocławiu. Od lutego 1982 r. działał jako kolporter i drukarz związany z podziemnymi wydawnictwami, natomiast od sierpnia tego samego roku rozpoczął działalność w Organizacji Solidarność Walcząca, gdzie był m.in. współpracownikiem Agencji Informacyjnej Solidarności Walczącej. Drukował szereg pism podziemnych m.in. „Solidarność Walczącą”, „Wiadomości Bieżące”, „Solidarność Dolnośląską, „Biuletyn Dolnośląski”. Równolegle działał w Tajnej Komisji Zakładowej w MPK. W latach 1985-1989 ukrywał się i był ścigany listem gończym. Po 1989 roku m.in. prowadził własną działalność gospodarczą oraz był taksówkarzem.

Andrzej Bik ur. 15 lipca 1896 r. w Rożniatach, uczestnik I wojny światowej, po odzyskaniu niepodległości został powołany do służby wojskowej w armii gen. Józefa Hallera w marcu 1919 r. Walczył w czasie wojny polsko-bolszewickiej przez ponad dwa lata. Zwolniony ze służby w lipcu 1921 r. za zasługi wojenne otrzymał Krzyż walecznych nr 930. W 1927 roku wyjechał za chlebem do USA, powrócił 5 lat później. Pieniądze zarobione podczas emigracji pozwoliły rozwinąć mu gospodarstwo rolne. Zaprzyjaźnił się z żydowską rodziną Bergerów z Mielca. Przyjaźń ta zaowocowała w trudnych czasach okupacji niemieckiej. Andrzej Bik skutecznie ocalił od śmierci i przechowywał dwie córki rodziny Bergerów. Jednocześnie brał czynny udział w konspiracji współpracując z oddziałem AK dowodzonym przez Jana Mazura ps. „Stalowy”. Został zadenuncjowany do mieleckiego Gestapo. Na szczęście, w porę ostrzeżony, wywiózł żydowskie dziewczęta w inne miejsce. Obie Żydówki przeżyły okupacje niemiecką, po wojnie wyjechały do USA. W okresie okupacji stalinowskiej Andrzej Bik pomagał podziemiu niepodległościowemu walczącemu z władzą „ludową”. Częste rewizje UB i MO , zatrzymania w mieleckiej katowni UB, oskarżenia o tzw. re akcjonizm i kułactwo nie ułatwiało codziennego bytowania rodziny. Prześladowane były także dzieci Andrzeja, np. synowi Stanisławowi uniemożliwiono możliwość dalszego kształcenia po zakończeniu szkoły podstawowej. Swoje przedwojenne odznaczenia za walkę o niepodległą Polskę wydostał ze schowka i przedstawił rodzinie dopiero w latach 80-tych, po zakończeniu stanu wojennego. Zmarł w 1985 roku.

Anna Birecka urodziła się 6 lutego 1952 roku w Kędzierzynie. Jest absolwentką Akademii Medycznej we Wrocławiu, następnie pracowała jako lekarz we wrocławskich placówkach medycznych. We wrześniu 1980 roku organizowała struktury NSZZ „Solidarność” we wrocławskiej służbie zdrowia. Po wprowadzeniu stanu wojennego podjęła współpracę z Regionalnym Komitetem Strajkowym Regionu Dolny Śląsk. Była m.in. autorką artykułów dla pisma „Samarytanka”. W czerwcu 1982 roku została członkiem Organizacji Solidarność Walcząca. 11 grudnia 1982 roku została aresztowana, a następnie skazana na półtora roku więzienia w zawieszeniu na cztery lata. Do 1989 roku zajmowała się kolportażem wydawnictw niezależnych. Razem z mężem Markiem Bireckim i Andrzejem Mycem wydawała pismo „Bis” wydawane przez Solidarność Walczącą. Swoje teksty pisała pod pseudonimem Antoni Kurpisz. W swoim mieszkaniu ukrywała Kornela Morawieckiego, a następnie udostępniała je na skrzynkę kolportażową. Była również łączniczką w kontaktach Solidarności Walczącej ze strukturami SW w Gdyni.

Ryszard Blajerski ur. w 1948 roku w m. Lublin. Pracownik Lubelskich Zakładów Naprawy Samochodów, członek Prezydium Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” oraz Rady Ośrodka Studiów Związkowych. Prowadził działalność opozycyjną od wprowadzenia stanu wojennego do czasu ponownej rejestracji „Solidarności”. W dn. 14-17.12.1981 r. wszedł w skład Komitetu Strajkowego w LZNS. Po zakończeniu protestu zwolniony z pracy i ze względu na swoją działalność związkową pozostawał bez zatrudnienia do listopada 1982. W wyniku przeprowadzonej przez służby porządkowe, pacyfikacji strajkującego zakładu, doznał obrażeń, które wymagały późniejszego leczenia szpitalnego. Był członkiem Regionalnej Komisji Koordynacyjnej Regionu Środkowo-Wschodniego, zajmował się m.in. koordynowaniem akcji rozrzucania ulotek, kolportażem, przygotowywaniem transparentów na manifestacje, organizacją spotkań konspiracyjnych oraz współpracą z Radiem „Solidarność”. Działalność Pana Ryszarda Blajerskiego spowodowała, że wszczęto przeciwko niemu śledztwo, był przesłuchiwany, zatrzymywany, przeprowadzano z nim rozmowy ostrzegawcze, w jego mieszkaniu przeprowadzano rewizje, zastrzeżono mu możliwość wyjazdu za granicę. Odznaczenie KWiS zostało nadane postanowieniem Prezydenta RP nr 173/2018.

Petr Blažek – zajmuje się historią czechosłowacką, historią oporu i sprzeciwu wobec reżimu komunistycznego oraz stosunkami czechosłowacko-polskimi. Pracuje w Instytucie Badania Reżimów Totalitarnych oraz w Muzeum Pamięci XX wieku. Dzięki niemu Czesi lepiej poznają swoją historię. Stworzył – wzorowany na naszym – Festiwal Niezłomni i ofiarni. Renata Szyfner-Hurd, córka Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, Eugeniusza Szyfnera, która przyjeżdża co roku na festiwal z Florydy uhonorowała Petra Drzwiami do Wolności. Blažek powiedział: „NNW to wielka inspiracja, nasz festiwal jest jeszcze trochę mały, ale duch jest podobny”.

Marianna Bocian urodziła się 26 kwietnia 1942 roku w m. Bełcząc k. Radzynia Podlaskiego.W 1964 r. została absolwentką Wydziału Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, a w 1967 r. Wydziału Filozofii. W marcu 1968 r. uczestniczyła w demonstracjach ulicznych, w tym samym roku zadebiutowała jako poetka. Od 1979 r. była kolporterką wydawnictw niezależnych, m.in. „Robotnika”, „Biuletynu Informacyjnego” KSS KOR, współpracowniczką Studenckiego Komitetu Solidarności i niezależnego pisma „Tematy”, od 1980 r. publikowała na łamach niezależnego „Biuletynu Dolnośląskiego”. Od 1981 r. była współorganizatorką wrocławskich Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. Po 13 grudnia 1981 roku współorganizowała liczne przedsięwzięcia w niezależnym życiu kulturalnym, głównie wieczornych spotkań poetyckich w mieszkaniach prywatnych, kościołach, domach studenckich, Duszpasterstwach Akademickich. Od marca 1982 r. była członkiem redakcji podziemnego pisma „Wolna Kultura”, a od 1983 r. podziemnego kwartalnika „Obecność”; autorką artykułów w pismach podziemnych. Jest autorką kilku tomików wierszy i powieści „Odejście Kaina” (1979). Zmarła 5 kwietnia 2003 roku w Radzyniu Podlaskim. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Ppłk Kazimierz Tomasz Bogacz ps. „Bławat”, „Wiktor” (ur. 28 marca 1914 w Ocicach, zm. 11 listopada 2015 w Bielsku-Białej) – podpułkownik Wojska Polskiego, działacz podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej w ramach Armii Krajowej oraz działacz powojennego podziemia antykomunistycznego w ramach Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, Honorowy Obywatel miasta Nowa Dęba. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem 1 stycznia 1938 i z 3077. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty. Był uczestnikiem polskiej wojny obronnej września 1939 roku, dostając się do niewoli radzieckiej, z której zbiegł, angażując się następnie w działalność partyzancką. Działał w ramach struktur AK, a jego grupa brała udział w szeregu akcji dywersyjnych. Po rozbiciu przez UB w październiku 1944 roku jego oddziału, udało mu się uniknąć aresztowania. 4 listopada 1944 roku w pojedynkę dokonał rozbicia więzienia UB w Tarnobrzegu i uwolnienia swoich 15 podkomendnych. Po tej akcji przebywał w Krośnie, a następnie w Zabrzu, gdzie wszedł w skład sztabu Okręgu Śląsko-Dąbrowskiego WiN. W październiku 1946 roku został zatrzymany przez funkcjonariuszy katowickiego UB i do marca 1947 roku przebywał w katowickim więzieniu. Został zwolniony na mocy amnestii uchwalonej przez Sejm Ustawodawczy 22 lutego 1947 i powrócił do rodzinnego Tarnobrzega, gdzie ponownie został zatrzymany przez funkcjonariuszy UB. Skazany na sześć lat pozbawienia wolności wyrok odbywał w Rzeszowie, Przemyślu i Raciborzu. Po zwolnieniu z więzienia w 1953 roku, już w następnym roku podjął pracę w Rejonie Lasów Państwowych w Tarnobrzegu, a w 1960 roku uzyskał tytuł inżyniera rolnictwa w Wyższej Szkole Rolniczej w Lublinie (obecnie Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie). W 2014 roku osiedlił się w Bielsku-Białej, gdzie mieszkał do 2011 roku. W 2014 roku z okazji setnych urodzin Kazimierza Bogacza odbyła się uroczystość z udziałem władz samorządowych. W tym samym, 2014 roku miasto Tarnobrzeg Uchwałą Nr LVII/09/2014 Rady miasta Tarnobrzega z dnia 24 kwietnia 2014 przyznało tytuł Honorowego Obywatela Miasta Kazimierzowi Bogaczowi. Uchwałą Rady Miejskiej z 29 października 2015 został Honorowym Obywatelem Gminy Nowa Dęba, której był mieszkańcem w latach 1957–2011. Zmarł w dniu Narodowego Święta Niepodległości, 11 listopada 2015 roku. 14 listopada 2015 został pochowany na cmentarzu komunalnym w Nowej Dębie. Uhonorowany Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW w 2021 roku.

Ppłk Kazimierz Tomasz Bogacz ps. „Bławat”, „Wiktor” - żołnierz Wojska Polskiego, działacz podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej w ramach Armii Krajowej oraz działacz powojennego podziemia antykomunistycznego w ramach Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. 4 listopada 1944 roku w pojedynkę dokonał rozbicia więzienia UB w Tarnobrzegu i uwolnienia swoich 15 podkomendnych. Aresztowany i więziony przez UB. Zmarł w dniu Narodowego Święta Niepodległości, 11 listopada 2015 roku. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Wojciech Bogaczyk (1958-2019) Podczas nauki w Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie nawiązał współpracę ze Studenckim Komitetem Solidarności w Warszawie. Po rozpoczęciu studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, jesienią 1979 prowadził kolportaż wydawnictw niezależnych tzw. „bibuły”, którą przywoził z Warszawy. Wtedy też nawiązał kontakt z lubelskim środowiskiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Stał się też wtedy aktywnym uczestnikiem duszpasterstwa akademickiego o. dominikanów prowadzonego przez o. Ludwika Wiśniewskiego. Uczestniczył w kole samokształceniowym, organizował grupy ulotkowe w związku z bojkotem wyborów w 1980. W październiku 1980 był współzałożycielem Niezależne Zrzeszenie Studentów KUL i został wybrany do tymczasowych władz krajowych NZS: jedenastoosobowego Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego NZS.[3] Brał udział w strajku łódzkim na przełomie stycznia i lutego 1981[4] Na pierwszym Zjeździe NZS w Krakowie został członkiem Krajowej Komisji Koordynacyjnej, a następnie wszedł w skład jej prezydium, w którym odpowiadał za kontakty z Kościołem Katolickim, organizacjami młodzieży szkolnej, oraz obroną więźniów politycznych. Organizował marsze w 16 ośrodkach akademickich w maju 1981 Był gościem I Zjazdu NSZZ „Solidarność”, w trakcie którego ogłoszono powstanie Klubu Służby Niepodległości, którego był współzałożycielem. Internowany w okresie od grudnia 1981 do grudnia 1982 w ośrodkach w Białołęce, Jaworzu i Darłówku. W latach 1983–1986 kierował samorządem studentów KUL, uczestnicząc także w konspiracyjnych zebraniach krajowych liderów samorządów. W 1985 był sygnatariuszem apelu Samorządu KUL wzywającego do bojkotu wyborów. Na początku 1987 powrócił do pracy w odradzającym się w podziemiu NZS-ie: pod pseudonimem Stanisław Podorzecki wchodził w skład podziemnej Krajowej Komisji Koordynacyjnej NZS, której został przewodniczącym wybrany jesienią 1987 (inni delegaci do KKK NZS mieli inne zdanie na ten temat). Wiosną 1988 kierował akcjami solidarnościowymi lubelskiego NZS ze strajkiem w Nowej Hucie. W sierpniu tego roku przewodniczył delegacji NZS Lublin w pielgrzymce do Ojca Świętego. Współredagował pisma podziemne: „Nurt” i „Żak”. Publikował także w prasie emigracyjnej: w paryskim piśmie „Kontakt” i w londyńskim „Dzienniku Polskim”. Jego praca magisterska: Problematyka religijna w prasie wychodzącej poza zasięgiem cenzury w latach 1976–1980, została wydana przez NZS Lublin w 1989 jeszcze poza zasięgiem cenzury. W latach 1989–1990 był członkiem prezydium Zarządu Głównego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, a następnie liderem Chrześcijańskiego Ruchu Obywatelskiego. Od 1991 do 1995 należał do Ruchu Trzeciej Rzeczypospolitej. Bez skutku ubiegał się o mandat poselski: w wyborach parlamentarnych w 1991 z listy wyborczej Wyborczej Akcji Katolickiej, a w wyborach w 1993 Zjednoczenia Polskiego - Porozumienia Centrum. W wyborach samorządowych w 1994, był pełnomocnikiem listy „Prawica Razem” w Warszawie. latach 1995–2000 był przewodniczącym Komitetu Polska-Czeczenia. W 2001 został wyróżniony odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2006 uzyskał z IPN status osoby pokrzywdzonej. Był członkiem Stowarzyszenia Wolnego Słowa. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera G-tuje-9).

Jan Bogdan urodził się 25 września 1934 roku w Kobylnikach na Mazowszu (gmina Wyszogród powiat płocki) W 1980 roku założył Niezależny Związek Rolników Indywidualnych „Solidarność”. Przewodniczył temu Związkowi do 1990 roku. Organizował spotkania z mieszkańcami, podczas których prezentował swoje poglądy dotyczące działalności opozycyjnej i bieżącej sytuacji w kraju. Informował ludzi o aresztowaniach, utrzymywał cały czas kontakt z działaczami „Solidarności”. Nielegalne spotkania odbywały się aż do zarejestrowania związku w 1989 roku. Brał udział w przygotowaniach do pierwszych, częściowo wolnych wyborów do Sejmu w 1989 roku. Z wyczerpania i niewyspania podczas intensywnego pilnowania uczciwości wyborów parlamentarnych zachorował na oczy. Jan Bogdan wybudował w 2021 roku w Kobylnikach pomnik powstańca styczniowego.

Władysław Bogiel urodził się 26 sierpnia 1888r. w Reczynie w powiecie płockim. Aresztowany 29 kwietnia 1949 roku przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa został oskarżony o pomoc dla antykomunistycznej partyzantki. W akcie oskarżenia czytamy m. in. że: ”wiedząc, że banda ma na celu zbrodnie, udzielił pomocy trzem członkom tejże bandy NZW przez okres jednej nocy.” Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie, na sesji wyjazdowej w Płocku, w obecności oskarżyciela Edmunda Kamińskiego został skazany na 6 miesięcy więzienia.

Alfred Bondos ur. 28 VII 1945 w Janówku k. Świdnika zm. 08. VI. 2020.  1979-1981 uczeń LO dla Pracujących im. Władysława Broniewskiego w Świdniku. 1961 – 17 XII 1981 pracownik WSK PZL Świdnik. Od IX 1980 w „S”; członek Prezydium KZ w WSK PZL, przewodniczący podkomisji ds. socjalno-bytowych; organizator audycji związkowych w zakładowym radiowęźle; 1980-1981 inicjator i główny redaktor biuletynu związkowego „Grot”; IV-V 1981 delegat na I WZD Regionu Środkowo-Wschodniego, IX/X 1981 delegat na I KZD. 12/13 XII 1981 uniknął internowania, wyskakując przez okno ze swojego mieszkania na drugim piętrze. 13-15/16 XII 1981 współorganizator strajku w WSK PZL, po pacyfikacji strajku przez 4 mies. w ukryciu na terenie zakładu, 25 IV 1982 potajemnie wywieziony; 17 XII 1981 zwolniony z pracy; 16 XII 1982 ujawnił się. Od X 1983 kierowca taksówki bagażowej (zakupionej przy wsparciu i na potrzeby podziemia. W 1983 współorganizator Klubu Katolickiego w Świdniku, 1983-1985 redaktor audycji świdnickiego podziemnego Radia „S”, do 1989 autor w podziemnym piśmie „Grot”. Wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany, 21 I 1984 aresztowany, przetrzymywany w AŚ w Lublinie, następnie AŚ Warszawa-Mokotów, 26 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii. Współorganizator Wakacji z Bogiem (zapewniał transport taksówką bagażową). W 1985 odebrano mu prawo jazdy, a samochód został skradziony i rozbity przez tzw. nieznanych sprawców. W VI 1987 zatrzymany na 48 godz. w czasie wizyty Jana Pawła II w Lublinie. W 1989 współorganizator Stowarzyszenia SOS „S” na rzecz potrzebujących w Świdniku. Od X 1994 członek Stowarzyszenia Civitas Christiana w Lublinie. 1990-1994, 2002-2006 i od 2010 radny Miasta Świdnik; 1998-2002 radny Powiatu Świdnik. 1995-1997 ponownie pracownik WSK PZL Świdnik, 1998-2009 pracownik Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Lublinie. Od 1999 członek Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym, od 2002 Stowarzyszenia Wspólnoty Ziemi Lubelskiej Wspólnota Świdnicka. Od 2009 na emeryturze. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (2000), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007). 28 VII 1981 – 1989 rozpracowywany przez Wydz. IIIA KW MO w Lublinie/RUSW w Świdniku w ramach SOR krypt. Redaktor. aut. Marcin Dąbrowski

Jerzy Borowczak (właściwie Stanisław Jerzy) urodził się 15 listopada 1957 roku w Białogardzie. W 1985 roku ukończył Technikum Budowy Okrętów w Gdańsku . W latach 1979–1982 był pracownikiem Stoczni Gdańskiej i od 1980 r. współpracownikiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. W dniach 14-31 sierpnia 1980 r. był współorganizatorem z Bogdanem Borusewiczem i innymi strajku w Stoczni Gdańskiej i członkiem zakładowego Komitetu Strajkowego. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Prezydium Komitetu Założycielskiego w Stoczni, a od 1981 r. wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej. W dniach 13-16 grudnia 1981 r. był współorganizatorem strajku w Stoczni. 20 grudnia został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Iławie, następnie zwolniony w marcu 1982. W dniach 11-12 października 1982 r. był współorganizatorem strajku w Stoczni przeciwko delegalizacji „Solidarności”, za co został zwolniony z pracy. W maju 1988 r. współorganizował strajk w Stoczni Gdańskiej. Po 1989 roku był działaczem „Solidarności”, m. in. w latach 1995-1998 był członkiem Komisji Krajowej. Jest również aktywnym działaczem społecznym. Od 2006 r. działa w Platformie Obywatelskiej. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Wanda Bortkiewicz ps. „Basia”, „Barbara Zakrzewska”, łączniczka i sanitariuszka m.in. oddziału pod dowództwem por. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica” a potem i mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Aresztowana w 1946 r., ofiara brutalnego śledztwa Statuetkę wręczył dyrektor Festiwalu NNW Arkadiusz Gołębiewski a odebrał syn pani Wandy pan Jerzy Bortkiewicz. `”Mama ucieszy się z nagrody, ale jeszcze bardziej z tego, że te ideały, które jej patronowały, pozwalały przeżyć i przetrwać, czyli Bóg, honor i ojczyzna, nie umarły. Mama wierzy w to, że młode pokolenia, jej następcy, będą dalej uważały, że takie wartości, jak wolność, niepodległość i wiara chrześcijańska są najważniejsze i będą o nie dbać”. Laureatka Sygnetu Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW. Otrzymała go w czasie Gali Retrospektywy Festiwalu NNW w Starogardzie Gdańskim.

Stan Borys - urodzony 3 września 1941 roku w Załężu, polski muzyk, piosenkarz, kompozytor, aktor i poeta. Gra na gitarze, skrzypcach i klarnecie. Do jego zainteresowań należał zawsze teatr – debiutował na deskach teatrów rzeszowskich w roku 1958, z początku jako rekwizytor i statysta, a następnie aktor. Przełomowy dla Stana Borysa okazał się rok 1965, kiedy to współtworzył razem z Tadeuszem Nalepą zespół Blackout. Od roku 1968 był związany z założoną przez Zbigniewa Bizonia formacją Bizony. W roku 1969 wydał pierwsze solowe nagrania. Zagrał następnie w debiucie reżyserskim Janusza Zaorskiego, czyli w filmie pt. „Uciec jak najbliżej”. Prawie trzy następne dekady, mianowicie lata 1975 - 2004, spędził na emigracji, mieszkając w Chicago, kanadyjskim Toronto, czy też w Las Vegas. W 2004 został gwiazdą festiwalu odbywającego się w Syracuse, a więc największego polskiego festiwalu w północno-wschodniej części USA. W 2006 roku obchodził 45-lecie pracy artystycznej. Jest laureatem wielu prestiżowych nagród i odznaczeń, jak choćby „Bursztynowego słowika” na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie, czy medalu „Zasłużony kulturze Gloria Artis”. Laureat Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW.

Sławomir Kazimierz Borysionek urodził się 12 stycznia 1951 roku we Władysławowie. W 1970 r. ukończył Technikum Mechaniczne w Nidzicy. W latach 1979–1981 był kierownikiem magazynu wyrobów gotowych we Wrocławskim Kombinacie Budowlanym. W dniach od 26 sierpnia do 1 września 1980 r. był organizatorem i członkiem Komitetu Strajkowego podczas strajku w zakładzie. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był wiceprzewodniczącym Komitetu Założycielskiego, następnie członkiem Komisji Zakładowej. Od grudnia 1981 do 1988 r. był drukarzem podziemnych pism „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca” i ulotek oraz kolporterem w ramach struktur Regionalnego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk, następnie Solidarności Walczącej, dostarczał też wydawnictwa do Lubina i Zgorzelca. 31 sierpnia 1982 r. był współorganizatorem demonstracji we Wrocławiu, od grudnia 1982 r. był współpracownikiem podziemnego Radia SW, w ramach, którego ustawiał nadajniki na ścianach bloków. W latach 1983–1990 był zaprzysiężonym członkiem SW. Kilkakrotnie represjonowany. W latach 1988–2006 przebywał na emigracji w Grecji, a w 2006 r. powrócił do w Polski. Zmarł 23 maja 2015 roku w Nowym Tomyślu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Julien Bryan urodził się 23 maja 1899 w Titusville w stanie Pensylwania. Po skończeniu szkoły średniej zaciągnął do armii, służył jako kierowca karetki. W czasie pobytu na froncie pisał dziennik, wydany potem w formie książkowej. Po powrocie do USA jeździł po kraju i opowiadał o własnych przeżyciach, uzupełniając przekaz własnymi zdjęciami. Pod wpływem tych działań postanowił kontynuować pracę dokumentalisty, fotografa i filmowca. Do Warszawy dotarł 7 września 1939 z zamiarem dokumentowania życia miasta w okresie wojny. Od prezydenta Stefana Starzyńskiego otrzymał samochód, tłumacza i ochronę, by mógł bez przeszkód filmować miasto i pokazać światu dokument ukazujący niemieckie metody prowadzenia wojny totalnej i bombardowanie miasta przez Luftwaffe. Julien Bryan wykonał pierwsze w historii kolorowe fotografie II wojny światowej w Polsce. Przedstawił na autentycznych kolorowych fotografiach między innymi polskich żołnierzy, uciekających cywilów, pierwsze zniszczenia wojenne, niemiecki samolot He-111 zestrzelony przez Wojsko Polskie, a także architekturę warszawskiego Starego Miasta. 21 września 1939 roku wyjechał z płonącej Warszawy, zabierając ze sobą bogaty materiał. Po powrocie do Ameryki Julien Bryan opublikował swoje fotoreportaże z Polski. Taśmy filmowe zostały następnie wykorzystane do montażu filmu „Oblężenie”, obrazującego bohaterską postawę warszawiaków. Film był wyświetlany w amerykańskich kinach wiosną 1940. Uzyskał nominację Amerykańskiej Akademii Filmowej do Oscara w 1941 roku w kategorii najlepszego krótkometrażowego filmu dokumentalnego. Po zakończeniu wojny przyjeżdżał również do Warszawy, gdzie swoimi fotografiami pokazywał odbudowę miasta przy obecności nowych okupantów-sowietów. Julien Bryan zmarł 20 października 1974 w Bronxville. W 2012 otrzymał pośmiertnie nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej.

Andrzej Bogusław Bryk urodził się 12 maja 1966 roku w Wałbrzychu. Ukończył I LO w Wałbrzychu, a w latach 1985- 1988 był studentem Akademii Rolniczej we Wrocławiu. W 2000 został absolwentem AR we Wrocławiu. Po 13 grudnia 1981 jako uczeń LO był uczestnikiem akcji plakatowych, ulotkowych, malowania na murach. W 1982 r. uczestniczył w demonstracjach w Wałbrzychu, Wrocławiu, Nowej Hucie. Od 1982 r. był kolporterem pism podziemnych podczas pieszych pielgrzymek na Jasną Górę. Od sierpnia 1982 r. był działaczem duszpasterstw akademickich w Wałbrzychu i Wrocławiu, współorganizatorem Mszy za Ojczyznę. W latach 1983-1988 był wielokrotnie represjonowany. Od 1984 r. był kurierem Solidarności Walczącej, organizatorem i koordynatorem kolportażu niezależnych wydawnictw w rejonie Wałbrzycha i Świdnicy. Od 1985 r. był współpracownikiem podziemnych struktur Niezależnego Zrzeszenia Studentów, współorganizatorem niezależnego życia kulturalnego w domach akademickich, spotkań konspiracyjnych, wykładów, dyskusji z działaczami opozycji. Od 1987 r. był współpracownikiem wrocławskiego Międzyszkolnego Komitetu Oporu, organizatorem kolportażu wydawnictw MKO w szkołach ponadpodstawowych Wałbrzycha i okolic. Od 1988 r. przebywał na emigracji we Włoszech, a w lutym 1998 r. powrócił do Polski. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jan Brzózka urodził się 17 lipca 1942 roku w Kalinowie. Zasłużony dla regionu działacz społeczny. Emeryt. W 1980 rok utworzył i zarejestrował Komisję Zakładową Solidarności w Zespole Szkół Zawodowych nr 2 w Ostrowi gdzie pracował jako nauczyciel geografii. Był pracownikiem miejskiego NSZZ Solidarność, jako członek Zarządu Oddziału. W 1990 roku pracował w charakterze wizytatora w Delegaturze Zamiejscowej Kuratorium Oświaty w Ostrowi Mazowieckiej. W 1992 roku utworzył Koło Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego i przewodniczył mu przez kilka kadencji. Od 1974 roku aż do chwili obecnej pracuje w Kole Polskiego Związku Pszczelarskiego.

Por. Stanisław Budny ps. „Komar” – urodził się w 1927 r. we wsi Żebry k/Przasnysza. W działalność konspiracyjną Pan Stanisław zaangażował się już jako 16-letni chłopak, kiedy pod okupacją niemiecką zawiązała się miejscowa organizacja Armii Krajowej pełnił funkcję łącznika podziemnych struktur wspierających leśne oddziały. W 1944 roku został pojmany przez Niemców i wywieziony w okolice Różana, gdzie Polacy pod przymusem kopali okopy. Po kilku tygodniach zdołał jednak uciec i do końca wojny ukrywał się u rodziny w sąsiedniej wiosce. Po wojnie uczył się w szkole rolniczej, a następnie odbył służbę wojskową. Po powrocie z wojska nadal uczestniczył w działalności konspiracyjnej. Wspierał działania zbrojnego podziemia niepodległościowego będąc łącznikiem w NZW. Wielokrotnie też udzielał w gospodarstwie swojego ojca Tomasza Budnego ps. "Wuj" schronienia i wyżywienia leśnym żołnierzom m.in z oddziałów "Roja". Rodzina Państwa Budnych była nieustannie nękana przez milicję i UB. Ostatecznie ojciec rodziny, Pan Tomasz (w strukturach AK pseudonim „Wuj”, a także żołnierz Legionów Józefa Piłsudskiego) został skazany na 8 lat więzienia, a Pan Stanisław wraz z bratem trafili do aresztu UB na trzy tygodnie. Stanisław Budny został awansowany do stopnia porucznika, przez lata był prezesem Koła Gminnego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Czernicach Borowych. Zmarł 7 stycznia 2021r. Uhonorowany Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Tomasz Budny ps.”Wuj” - żołnierz Legionów Józefa Piłsudskiego, żołnierz struktur Armii Krajowej. W czasie wojny aresztowany przez Niemców. Po wojnie w AK i NZW. W domu państwa Budnych wsparcie otrzymywali bohaterowie partyzantki antykomunistycznej z północnego Mazowsza – Mieczysław Dziemieszkiewicz „Rój” i jego podkomendni: Stanisława Tadżak ps. Wilk i Bronisław Gniazdowski „Mazur”, a także wielu innych. Kiedy zagrożony aresztowaniem Tomasz Budny ukrywał się, jego rodzina była nieustannie nękana przez milicję i UB. Aresztowany wraz z synami w wigilię Bożego Narodzenia 1951 r. i skazany na 8 lat więzienia. Jego syn Stanisław Budny ps. "Komar", poszedł w jego ślady. Wspierał niepodległościowe dążenia Polski podczas II wojny światowej, a po jej zakończeniu antykomunistyczne podziemie. We wspomnieniach kochającego syna „Ojciec był silny i odważny, nie było dla niego żadnych strachów”, gdy dla nowych komunistycznych okupantów był elementem wywrotowym, niebezpiecznym i niepożądanym, który należało złamać. Uhonorowany Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Edmund Zygmunt Bukowski ps. „Edmund” urodził się 11 kwietnia 1918 w majątku Pustoszka w powiecie Nowa Wilejka. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się w Gimnazjum oo. Jezuitów w Wilnie. W 1937 roku zdał maturę i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. We wrześniu 1939 roku zgłosił się do wojska, ale nie został przyjęty ze względu na brak broni. Jesienią 1939 roku, zaangażował się w działalność konspiracyjną i został żołnierzem Polskiego Państwa Podziemnego. Najpierw działał w ramach Służby Zwycięstwu Polski, a następnie w Związku Walki Zbrojnej i w – jej następczyni – Armii Krajowej. W 1942 roku ukończył szkolenie w zakresie łączności. Kursował do Warszawy jako łącznik między Komendą Okręgu Wileńskiego a Komendą Główną AK w Warszawie, kilkukrotnie transportując sprzęt radiowy i tabele szyfrów dla konspiracji. W czasie tej działalności był dwukrotnie aresztowany. Nie przerwał działalności i kontynuował pracę konspiracyjną. 17 lipca 1944 roku był aresztowany przez NKWD. W czasie pierwszej próby ucieczki został ranny. Udało mu się uciec za drugim razem. Po tym wydarzeniu podjęto decyzję o służbowym przeniesieniu do Warszawy, gdzie wziął udział w powstaniu. Współtworzył bazę łączności w mieście. Po upadku powstania na Pradze utworzył komórkę łączności Wileńskiego Okręgu AK. Od czerwca 1945 roku pełnił obowiązki szefa Oddziału V Komendy Okręgu AK OW. Później działał w ramach Ośrodka Mobilizacyjnego Wileńskiego Okręgu AK, utworzonego przez podpułkownika Antoniego Olechnowicza „Pohoreckiego”. Był jego głównym łącznikiem na terenie Polski centralnej. Kilkakrotnie wyjeżdżał do Niemiec, Francji i Włoch, przewożąc informacje z kraju i przywożąc fundusze oraz rozkazy dotyczące dalszej działalności niepodległościowej. W latach 1947–1948 zorganizował siatkę wywiadowczą, działającą – pod kryptonimem „Krzysztof”. 28 czerwca 1948 r. został aresztowany podczas ogólnopolskiej, szeroko zakrojonej akcji Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego o kryptonimie „Akcja X”, która miała na celu rozbicie siatki Wileńskiego Okręgu AK. W trakcie rozprawy sądowej powiedział: „Jeśli chodzi o pobudki mego działania, to kierowała mną przysięga złożona AK”. 14 listopada 1949 roku został skazany na karę śmierci. Por. Edmund Bukowski został stracony 13 kwietnia 1950 r. w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Jego zwłoki zostały przez organa bezpieczeństwa publicznego potajemnie pogrzebane na tzw. „Łączce” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Był wielokrotnie odznaczony, m.in. dwukrotnie Krzyżem Walecznych, czterokrotnie Krzyżem Armii Krajowej, czterokrotnie Medalem Wojska. W 2017 postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.

Por. Edmund Bukowski pseudonim „Edmund” - walczył w kampanii wrześniowej i we Francji. W Anglii wstąpił do Cichociemnych. W nocy z 16 na 17 września 1943 roku przedostał się do Polski, by prowadzić działalność konspiracyjną. Edmund Zygmunt Bukowski ps. „Edmund” urodził się 11 kwietnia 1918 w majątku Pustoszka w powiecie Nowa Wilejka. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się w Gimnazjum oo. Jezuitów w Wilnie. W 1937 roku zdał maturę i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. We wrześniu 1939 roku zgłosił się do wojska, ale nie został przyjęty ze względu na brak broni. Jesienią 1939 roku, zaangażował się w działalność konspiracyjną i został żołnierzem Polskiego Państwa Podziemnego. Najpierw działał w ramach Służby Zwycięstwu Polski, a następnie w Związku Walki Zbrojnej i w – jej następczyni – Armii Krajowej. W 1942 roku ukończył szkolenie w zakresie łączności. Kursował do Warszawy jako łącznik między Komendą Okręgu Wileńskiego a Komendą Główną AK w Warszawie, kilkukrotnie transportując sprzęt radiowy i tabele szyfrów dla konspiracji. W czasie tej działalności był dwukrotnie aresztowany. Nie przerwał działalności i kontynuował pracę konspiracyjną. 17 lipca 1944 roku był aresztowany przez NKWD. W czasie pierwszej próby ucieczki został ranny. Udało mu się uciec za drugim razem. Po tym wydarzeniu podjęto decyzję o służbowym przeniesieniu do Warszawy, gdzie wziął udział w powstaniu. Współtworzył bazę łączności w mieście. Po upadku powstania na Pradze utworzył komórkę łączności Wileńskiego Okręgu AK. Od czerwca 1945 roku pełnił obowiązki szefa Oddziału V Komendy Okręgu AK OW. Później działał w ramach Ośrodka Mobilizacyjnego Wileńskiego Okręgu AK, utworzonego przez podpułkownika Antoniego Olechnowicza „Pohoreckiego”. Był jego głównym łącznikiem na terenie Polski centralnej. Kilkakrotnie wyjeżdżał do Niemiec, Francji i Włoch, przewożąc informacje z kraju i przywożąc fundusze oraz rozkazy dotyczące dalszej działalności niepodległościowej. W latach 1947–1948 zorganizował siatkę wywiadowczą, działającą – pod kryptonimem „Krzysztof”. 28 czerwca 1948 r. został aresztowany podczas ogólnopolskiej, szeroko zakrojonej akcji Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego o kryptonimie „Akcja X”, która miała na celu rozbicie siatki Wileńskiego Okręgu AK. W trakcie rozprawy sądowej powiedział: „Jeśli chodzi o pobudki mego działania, to kierowała mną przysięga złożona AK”. 14 listopada 1949 roku został skazany na karę śmierci. Por. Edmund Bukowski został stracony 13 kwietnia 1950 r. w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Jego zwłoki zostały przez organa bezpieczeństwa publicznego potajemnie pogrzebane na tzw. „Łączce” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Był wielokrotnie odznaczony, m.in. dwukrotnie Krzyżem Walecznych, czterokrotnie Krzyżem Armii Krajowej, czterokrotnie Medalem Wojska. W 2017 postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej. Laureat Sygnetu Niepodległości festiwalu NNW w 2018 roku. Nagrodę odebrał syn, Krzysztof Bukowski: Osobiście Taty nie poznałem. Kiedy został aresztowany miałem kilka miesięcy. W protokole dotyczącym procesu Ojca, w którym został skazany na karę śmierci, odnotowano, że na pytanie, czy oskarżony przyznaje się do winy odpowiedział, że do czynów się przyznaje, ale do winy oczywiście nie. Został odnaleziony na słynnej „Łączce” po 62 latach, jako jeden z pierwszych…

Andrzej Bulc urodził się 11 listopada 1951 roku w Przasnyszu. Jest absolwentem Policealnego Studium Budownictwa Okrętowego w Gdańsku. W latach 1973–1979 pracował jako elektryk, następnie kontroler jakości w Zakładach Okrętowych Urządzeń Elektrycznych i Automatyki Elmor w Gdańsku, a w latach 1980–1981 jako laborant w Biurze Badawczym ds. Jakości Stowarzyszenia Elektryków Polskich w Warszawie. W latach 1978–1980 był członkiem Komitetu Założycielskiego Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża oraz  redakcji pisma WZZ „Robotnik Wybrzeża”. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był przewodniczącym Komisji Zakładowej. Był również organizatorem Wszechnicy Robotniczej „Solidarności” przy Zarządzie Regionu Mazowsze. 13 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Warszawie-Białołęce. Na wolność wyszedł 21 lipca 1982. W latach 1989–2005 przebywał w Stanach Zjednoczonych, po czym powrócił do kraju. Obecnie mieszka w Warszawie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marek Burak urodził się 14 kwietnia 1955 roku we Wrocławiu. W 1983 r. został absolwentem Instytutu Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1976-1980 był współpracownikiem KOR/ KSS KOR, kolporterem wydawnictw niezależnych, m.in. „Biuletynu Informacyjnego” KOR, „Robotnika”. 13 grudnia 1977 stał się współzałożycielem, następnie rzecznikiem wrocławskiego Studenckiego Komitetu Solidarności. Wielokrotnie represjonowany. Od 1977 r. był współredaktorem, drukarzem i kolporterem niezależnego pisma SKS „Podaj Dalej”, zaś w marcu 1980 r. uczestniczył w akcji bojkotu wyborów do Sejmu PRL. W sierpniu 1980 r. został zatrzymany przed filią Stoczni Szczecińskiej w Świnoujściu. W październiku 1980 współzakładał Niezależne Zrzeszenie Studentów na UWr; w lutym 1981 r. uczestniczył w strajku studenckim na UWr, gdzie był członkiem Komitetu Strajkowego. 13 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Grodkowie, i zwolniony 5 lipca 1982 r. Po wyjściu działał w ramach Regionalnego Komitetu Strajkowego „Solidarność” Dolny Śląsk. Był drukarzem i kolporterem niezależnych wydawnictw, autorem tekstów w podziemnym piśmie „Z dnia na dzień”. 2 listopada 1982 r. ponownie został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzelinie i zwolniony 10 grudnia 1982 r. W 1984 r. współzakładał powołanie Ruchu Społecznego Solidarność. W 1986 był współzałożycielem, drukarzem i redaktorem podziemnego pisma „Nowa Republika”. W 1988 r. był współtwórcą powołania Centrum Demokratycznego. Od 1990 r. działał w Porozumieniu Centrum. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marian Całko przez całe swoje życie aż do 1989 roku walczył wszystkimi dostępnymi mu środkami o wolną , demokratyczną i suwerenną Polskę . Na Wybrzeże wraz z rodzicami przyjechał z Otwocka (koło Warszawy) po zakończeniu II Wojny Światowej . Tu rozpoczął naukę w szkole średniej, gdzie wraz z kolegami kontynuował przynależność do przedwojennego harcerstwa. Po uznaniu przez władze komunistyczne tej organizacji za niezgodne z wychowaniem młodzieży w duchu socjalistycznym młodzi ludzie założyli organizację MŁODA POLSKA. Celem organizacji było rozwijanie walki z wpływami socjalistycznym na młodzież. Wstąpił do organizacji niepodległościowej „Młoda Polska”. Działalność Pana Mariana w rym okresie to głownie niszczenie plakatów i haseł propagandowych, kolportaż ulotek informacyjnych na powielaczu, uczestniczył w szkoleniach patriotycznych organizowanych przez osoby związane z AK. Wraz z kolegami z organizacji zabezpieczał znalezioną broń, centralę telefoniczną, powielacz i materiały do jego użytkowania. Młodzi ludzie zbierali się kilka razy w tygodniu na plaży w Brzeźnie i ośrodku harcerskim na Wajdeloty we Wrzeszczu. Za działalność w organizacji w wieku 19 lat został w 1950 roku aresztowany przez ówczesne władze i skazany przez komunistyczny Wojskowy Sąd Rejonowy na 5 lat więzienia z paragrafu 86 KKWP (za usiłowanie zmiany ustroju Państwa). Brutalnie przesłuchiwany i szykanowany spędził w więzieniach ponad 2 lata (w tym w Progresywnym Więzieniu dla Młodocianych Przestępców Jaworzno).

Tadeusz Chęciński ur. się 27 lipca 1945 r. w Kielcach. Był absolwentem XXXIII Liceum Ogólnokształcącego w Łodzi, a następnie do połowy lat 90. pracownikiem Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego. Od września 1980 roku działał w NSZZ „Solidarność” w swoim miejscu pracy. Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował działalność w Tajnej Komisji Zakładowej w BUŁ gdzie pełnił funkcję skarbnika. W latach 1982-1989 zajmował się kolportażem wydawnictw niezależnych, głównie łódzkiej prasy podziemnej, rozprowadzając po kilkadziesiąt egzemplarzy prasy podziemnej na terenie biblioteki i swoim środowisku. W latach 1986-1990 był współpracownikiem oddziału łódzkiego „Solidarności Walczącej”. Pojedyncze egzemplarze odkładane przez niego w jednym z magazynów Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego stały się po 1989 r. częścią zbiorów biblioteki.

Natalia Chmielarska urodziła się 2 stycznia 1929 r. w Michałowie k. Brzezin. W 1951 r. ukończyła Liceum Handlowe w Łodzi. W latach 1942-1944 była łączniczką Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich i kolporterką prasy podziemnej. Przenosiła również meldunki i przeprowadzała kurierów i osoby zagrożone aresztowaniem z terenów przyłączonych do III Rzeszy do Generalnej Guberni. Następnie swoje życie zawodowe związała z Pocztą Polską. Od początku września 1980 r. działała w NSZZ „Solidarność”, w 1981 r. była m.in. delegatem na Walne Zebranie Delegatów Regionu Ziemia Łódzka. Po wprowadzeniu stanu wojennego w swoim mieszkaniu przy ul. Narutowicza w Łodzi zorganizowała hurtowy punkt kolportażu wydawnictw niezależnych. Aktywnie działała w Duszpasterstwie Ludzi Pracy przy kościele św. Teresy. W latach 1986-1990 członek i działacz łódzkiego oddziału Organizacji Solidarność Walcząca, gdzie dalej zajmowała się głownie kolportażem wydawnictw niezależnych.

Stanisław Chmielewski, ur. 2 V 1946. Absolwent Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Wydz. Elektrotechniki, Energetyki i Elektroniki (1980). 1969-1971 nauczyciel w Zasadniczej Szkole Budowlanej dla Pracowników Zjednoczenia Budownictwa Przemysłowego Południe w Krakowie, 1971-1972 w Technikum Elektrotechnicznym w Krakowie, 1972-1977 w ZSZ Dokształcającej Nr 4/Zespole Szkół Mechanicznych dla Pracujących w Krakowie, 1977-2010 mistrz ds. remontów urządzeń elektrycznych, kolejno: specjalista techniczny ds. elektrycznych, specjalista ds. elektrycznych, specjalista ds. przygotowania remontów urządzeń elektrycznych, specjalista ds. elektrycznych w Zespole Elektrociepłowni Kraków Zakładach Energetycznych Okręgu Południowego w Katowicach/Przedsiębiorstwie Państwowym Elektrociepłownia Kraków/Elektrociepłowni Kraków S.A. Od IX 1980 w „S”; członek Komitetu Założycielskiego, od X 1980 sekretarz KZ, przew. komisji ds. płac, odpowiedzialny za sprawy informacyjne; 1982-1988 współorganizator (z M. Kuchtą) podziemnej struktury „S” w ZEK, od IX 1984 samodzielnie nią kierujący; wspomagał podziemną „S” w Zakładzie Remontowym Energetyki Kraków i Przedsiębiorstwie Montażu Elektrycznego Elektrobudowa w Krakowie; współorganizator zbierania składek i organizowania pomocy dla osób internowanych i represjonowanych; organizator transportu podziemnych pism dla krakowskich zakładów pracy (m.in. „Solidarność Energetyków”, „Tygodnik Małopolska”, „Hutnik”); rodzin, pomocy finansowej i rzeczowej) oraz Krajowej Sekcji Energetyków. I 1986 – IV 1987 współwydawca, redaktor podziemnego pisma „Solidarność Energetyków”.

Tadeusz Chmielewski pseudonim "Czajka" urodził się 20 października 1928 roku. Przysięgę w 1946 roku do NZW składał u Franciszka Piszczatowskiego . Od 1939 do 1945 roku mieszkał w Łosiach obok dworku płk. Władysława Żwańskiego ps. "Iskra" , "Błękit" (komendant Okręgu Białystok NZW w latach 1946-1948). Lipski ps. "Jastrząb" był jego dowódcą. Tadeusz Chmielewski był łącznikiem, nosił zalakowane koperty. Zajmował się również kolportowaniem podziemnej prasy. Po wojnie w jego domu w Osowcu mieścił się stały punkt medyczny gdzie ukrywani byli ranni partyzanci. Stopień strzelec Wolna Polska - nigdy nie wystąpił o stopień wojskowy. Zmarł 13 czerwca 2019 roku.

Poeta, pisarz, patriota, działacz społeczny i rolnik, współtwórca pierwszego środowiska twórczego w powiecie ciechanowskim. A także: współzałożyciel Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie, prezes Klubu Pracy Twórczej w Ciechanowie, członek Oddziału Ciechanowskiego Związku Literatów Polskich, członek założyciel Związku Literatów na Mazowszu. Odznaczony został m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, medalem „Pro Masovia”. Statuetkę Drzwi do Wolności podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Sońsku w 2024 roku wręczył Arkadiusz Gołębiewski a odebrała w imieniu uhonorowanego – Dorota Nasierowska dyr. GOK w Gołotczyźnie.

Wywiadowca ZWZ-AK Obwodu Sieradz. Już w okresie okupacji niemieckiej brał udział w małych sabotażach na terenie obwodu sieradzkiego, organizując akcje na węzłach kolejowych. W styczniu 1946 r. wstąpił do KWP. Był żołnierzem drużyny Służby Ochrony Społeczeństwa KWP o krypt. „Burza” wraz z sierż. Antonim Bartolikiem ps. „Szary”. Zwalczał bandytyzm, konfidentów UB i partyjnych aktywistów, rekwirował mienie państwowe. Po aresztowaniu dowódcy KWP udało mu się zmobilizować grupę 20 partyzantów, którą nazwano kryptonimem „Bałtyk”. Dokonywali rozbrojeń funkcjonariuszy PUBP oraz MO. Do rozpracowania „Kuby powołano specjalną grupę operacyjną, którą intensywnie inwigilowano, podobnie jak ich rodziny. Został złapany w 1950 roku, zmarł w drodze do PUBP w Sieradzu. Po dziś dzień nie wiadomo, gdzie został pochowany. 9 maja 2008 r. w miejscowości Orzeł Biały odsłonięto symboliczny pomnik upamiętniający jego oraz brata Jana Chowańskiego. Uhonorowany Sygnetem Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW. Statuetkę odebrał Tadeusz Chowański – bratanek porucznika, a wręczył ją Rafał Matysiak- wiceprezydent Sieradza

Od 1946 do 1949 roku był żołnierzem Konspiracyjnego Wojska Polskiego (KWP), w czerwcu 1942 r. wywieziony na roboty przymusowe w okolice Magdeburga. Wiosną 1947 r. wstąpił do oddziału swojego brata Antoniego Chowańskiego „Kuby” podporządkowanego rozkazom Jana Małolepszego „Murata”. Brał udział w wielu akcjach wymierzonych w funkcjonariuszy bezpieki i działaczy partyjnych oraz akcjach zaopatrzeniowych. W styczniu 1948 roku został ranny w starciu z grupą operacyjną UB. Aresztowany w 1949 roku, a potem wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi skazany na karę śmierci, którą wykonano 19 maja 1950 r. w więzieniu przy ul. Kopernika w Łodzi. Szczątki Jana Chowańskiego zostały odnalezione w grudniu 2021 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na cmentarzu komunalnym „Doły” przy ul. Smutnej w Łodzi. Uhonorowany Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW. Statuetkę wręczył Arkadiusz Gołębiewski- dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Filmowego a odebrał Tadeusz Chowański.

Tadeusz Chowański, bratanek porucznika "Kuby” czyli Antoniego Chowańskiego, syn jego brata Stanisława. Cała rodzina Pana Chowańskiego poświęciła swoje życie konspiracji i działaniom na rzecz niepodległej Polski. On sam nie spoczywa w trosce o pamięć nie tylko swoich bliskich, ale wszystkich, którym historia powinna oddać należny hołd. Tadeusz Chowański od lat działa na ziemi sieradzkiej jako strażnik historii Żołnierzy Wyklętych. Poszukuje prawdy, dąży do jej ujawnienia, a także upamiętnienia życia i śmierci bohaterów stojących w obronie ojczyzny. Tych którzy stali się obiektem prześladowań i bestialskich mordów. Był członkiem Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Żołnierzy Wyklętych Ziemi Sieradzkiej. Jest organizatorem Narodowego Święta Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Był inicjatorem i fundatorem obelisku upamiętniającego braci Chowańskich, Antoniego i Jana na Orle Białym gmina Wróblew oraz Obelisk w miejscu śmierci Antoniego Chowańskiego pseudonim "Kuba", w miejscowości Kurek gmina Brąszewice. Był wydawcą książki „Podziemie antykomunistyczne na ziemi sieradzkiej w latach 1945 – 1955”. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Kpt. Franciszek Chrostowski (ur. 1929 r.). Żołnierz AK i WiN. Walkę o niepodległość rozpoczął już jako nastolatek w szeregach Armii Krajowej. Brał udział w wielu akcjach, często ryzykując przy tym życiem. Po zakończeniu okupacji hitlerowskiej kontynuował walkę podziemną z okupantem komunistycznym w szeregach oddziału WiN. W 1953 r. został aresztowany przez resort bezpieczeństwa i przeszedł brutalne śledztwo. Został skazany na 10 lat pozbawienia wolności. Przez 30 lat pracował jako lekarz, ale jednocześnie dbał o upamiętnianie lokalnej historii i jej bohaterów. Jako Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Ostrołęka jest zaangażowany w inicjatywy upamiętniające osoby i dzieje okresu II wojny światowej oraz po niej. Jest organizatorem lokalnych imprez o charakterze patriotycznym oraz inicjatorem działań mających na celu utrwalanie narodowej tożsamości i poszanowanie patriotycznych tradycji ziemi ostrołęckiej. Skupia wokół siebie młodych ludzi dając im przykład prawdziwego patriotyzmu i angażuje do dalszej działalności mającej na celu zachowanie w pamięci bohaterów historii Polski. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Kapitan Franciszek Chrostowski pseudonim "Mały", jako nastolatek włączył się w walkę o niepodległość Ojczyzny przystępując do szeregów Armii Krajowej. Ojciec Franciszka rozbrajał Niemców w 1918 roku, dwóch jego braci walczyło w 1939 roku z okupantem i napastnikiem niemieckimi, sowieckim. Jeden z nich był skazany na dożywotnie więzienie za działalność, już w tej tak zwanej "wyzwolonej" Polsce, w 1952 roku. W Białymstoku wojskowy sąd rejonowy skazał go na dożywocie ze zamianą na 15 lat. Franciszek brał udział w wielu akcjach często ryzykując przy tym życiem. Po zakończeniu okupacji hitlerowskiej kontynuował walkę podziemną z okupantem komunistycznym w szeregach oddziału WiN. W roku 1953 został aresztowany przez resort bezpieczeństwa i przeszedł brutalne śledztwo. Został skazany na 6 lat pozbawienia wolności. Dewiza "Bóg, Honor, Ojczyzna była jego drogowskazem. Obecnie jest prezesem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej - Okręg Ostrołęka. „W mojej rodzinie tradycja jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Świętością dla nas i dla rodziny były słowa Bóg, Honor, Ojczyzna. Myśmy w czasie okupacji kontynuowali walkę o wolność i ja kontynuuję ją dalej” – kpt. Franciszek Chrostowski

Mirosława Chuda i Wojciech Chudy. Pan Wojciech był wybitnym filozofem, personalistą, etykiem, pedagogiem, oddanym nauce i młodzieży nauczycielem akademickim, publicystą, bezkompromisowym obrońcą prawdy, profesorem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Był czynnym działaczem opozycji demokratycznej. Jedna z jego najwcześniejszych publikacji ukazała się w drugim obiegu, w połowie lat '80 w serii 'Biblioteka Spotkań' (kwartalnik 'Spotkania' był nielegalnie wydawany od 1977 roku przez środowisko związane z KUL) przy współpracy toruńskiego Wydawnictwa Kwadrat: "Filozofie wieczyste w czas przełomu. Gdańskie wykłady z filozofii klasycznej z roku 1981". Pani Mirosława to absolwentka filozofii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Od 1988 pracuje w redakcji kwartalnika „Ethos”, obecnie jako starszy redaktor. Wyróżniona odznaką „Zasłużony działacz kultury”. Zajmowała się również redakcją merytoryczną i opracowaniem książek męża. Laureaci Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Marek Chwalewski urodził się 22 lipca 1939 r. w Pabianicach. W 1960 r. ukończył Technikum Energetyczne w Łodzi. Działalność opozycyjną rozpoczął w 1974 r., kiedy został aresztowany za „szkalowanie ustroju” i kontakt z Radiem Wolna Europa, umieszczony na dwa miesiące w szpitalu psychiatrycznym. Następnie w 1986 r. był współpracownikiem KOR i Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz działaczem Ruchu Wolnych Demokratów. Zajmował się kolportażem wydawnictw niezależnych, m.in. „Opinii”, „Robotnika” i „Ruchu Związkowego”. Był uczestnikiem niezależnych manifestacji, uczestniczył w działalności samokształceniowej, sygnował wiele dokumentów opracowanych przez opozycję. Od września 1980 r. aktywnie działał w „Solidarności” oraz Komitecie Obrony Więźniów Politycznych, współorganizował marsz głodowy w Pabianicach. W dniu wprowadzenia stanu wojennego został internowany i osadzony w ośrodkach odosobnienia w Sieradzu, Łowiczu i Kwidzynie. Po roku został zwolniony i włączył się w działalność podziemną. Wydawał m.in. pismo „Co Wy Na To?”. W latach 1988-1989 był działaczem łódzkiego oddziału Organizacji Solidarność Walcząca.

Zbigniew Jan Cichoń - To polski prawnik i polityk, obrońca i promotor praw człowieka, adwokat i były członek Trybunału Stanu, senator VIII i IX kadencji. W 1976 roku inwigilowany przez UB i usunięty ze stanowiska asystenta Uniwersytetu Jagiellońskiego w związku z zaangażowaniem w działalność duszpasterstwa akademickiego Dominikanów „Beczka” w Krakowie. W 1980 roku działał w NSZZ „Solidarność”. W okresie stanu wojennego był obrońcą w procesach politycznych. Jest prekursorem w dziedzinie skarg do Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Senator Rzeczypospolitej VII i IX kadencji. Laureat Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Ppor. Teresa Cichowska ps. „Drzazga”. Od września 1949 r. do 25 lutego 1950 r. udzielała w gospodarstwie swoich rodziców Marianny i Bronisława Kołakowskich we wsi Osyski pomocy żołnierzom NZW. 25 lutego 1950 r. w zabudowaniach rodzinnych został zlikwidowany czteroosobowy patrol st. sierż. Ildefonsa Żbikowskiego ps. "Tygrys”. Zemsta komunistów była okrutna, zabudowania rodziny Kołakowskich zostały spalone, a cały majątek rodziny skonfiskowano na rzecz skarbu państwa. Poddano ich również okrutnym przesłuchaniom. Zapadły ciężkie wyroki. Ojciec i brat Pani Teresy zostali skazani na karę śmierci. Wyrok wykonano 3 sierpnia 1950 r. w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie. Drugi brat, Jerzy Kołakowski po trzymiesięcznych przesłuchaniach w PUBP w Ciechanowie został wypuszczony. Zmarł na skutek odniesionych ran miesiąc później. Teresa Cichowska, jej matka Marianna i siostra Irena zostały skazane na kary wieloletniego więzienia. Teresa na 15 lat. Karę odbywała w więzieniu w Bydgoszczy-Fordonie. Po ponad 5 latach ciężkiego więzienia wyszła na wolność w dniu 10 marca 1955 r. W okresie PRL nie mogła znaleźć pracy, nadal doznawała represji i złego traktowania ze strony władz komunistycznych. Za swe zasługi odznaczona m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem „Pro Patria”. Teresa Cichowska zmarła 16 października 2020 roku. Uhonorowana Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Stefan Cieśla urodził się 11 września 1955 roku we Wrocławiu. W 1978 r. został absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1978–1984 był asystentem w Zakładzie Prawa Finansowego na Wydziału Prawa i Administracji, a w 1980 uzyskał aplikację w Sądzie Wojewódzkim we Wrocławiu i w 1981 zdał egzamin radcowski. Od września 1980 r. działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, w okresie od 19 października 1980 do kwietnia 1981 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego. Od września 1980 r. działał również w „Solidarności”. W latach 1980–1981 był jednym z redaktorów „Komunikatu Komitetu Założycielskiego NSZZ »Solidarność« Pracowników Uniwersytetu Wrocławskiego”. W lutym 1981 r. był reprezentantem Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego NZS w czasie strajku studenckiego na Uniwersytecie Łódzkim. W dniach 18–19 lutego 1981 uczestniczył w strajku studenckim na UWr domagającego się rejestracji NZS. W dniach 3–6 kwietnia 1981 r. był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NZS w Krakowie. W listopadzie i grudniu 1981 był doradcą Komitetu Strajkowego w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu w czasie strajku solidarnościowego ze studentami WSI w Radomiu. Od 13 grudnia 1981 r. ukrywał się. 30 stycznia 1982 został internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Nysie, a 28 czerwca 1982 zwolniony. W latach 1982–1983 współpracował z Regionalnym Komitetem Strajkowym Dolny Śląsk. Jest autorem wielu publikacji z zakresu prawa bankowego, prawa IT i legislacji.

por. Edward Ciupak ps. „Mały” żołnierz NSZ i zgrupowania Oddziałów mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory”. Po ujawnieniu w 1947 został aresztowany i skazany na 15 lat więzienia. Po 8 miesiącach objęła go amnestia. Resort bezpieczeństwa aresztował go ponownie w 1962 r. , został został skazany na 5 lat więzienia. Jest członkiem Rady Naczelnej Związku Żołnierzy NSZ. Uczestniczy w licznych spotkaniach z młodzieżą przekazując etos Polskiego Podziemia Niepodległościowego. Statuetkę wręczył konsul generalny Węgier w Gdańsku dr Pál Attila Illés a odebrała pani Grażyna Stolc - nauczycielka historii i wiedzy o społeczeństwie, od lat działająca na rzecz upamiętniania bohaterów walk o wolność i niepodległość Polski. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW. Odznaczenie wręczono podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Starogardzie Gdańskim w 2023 roku.

Marek Czachor urodził się 30 marca 1960 roku w Słupsku. Od 1986 roku jest absolwentem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Gdańskiego. W 1994 r. uzyskał doktorat, w 2000 habilitację, a od 2011 r. jest profesorem nauk fizycznych. We wrześniu 1980 r. współzakładał struktury Niezależnego Zrzeszenia Studentów Polskich na UG, był działaczem NZS i drukarzem pisma NZS „Reduta” oraz kolporterem wydawnictw niezależnych. W dniach 14-15 grudnia 1981 r. uczestniczył w strajku na Uniwersytecie Gdańskim, po strajku brał udział w ukryciu powielacza NZS oraz udostępnił mieszkanie na drukarnię. 15 stycznia 1982 r. został aresztowany i sądzony z grupą działaczy NZS i „Solidarności”. 3 lutego 1982 r. został skazany w trybie doraźnym wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni na 3 lata więzienia i 2 lata pozbawienia praw publicznych oraz osadzony w Zakładzie Karnym w Koronowie i Potulicach. 28 lipca 1983 r. został zwolniony na mocy amnestii. Od 1984 r. działał w Solidarności Walczącej Oddział Trójmiasto. Był kolporterem wydawnictw podziemnych, głównie prasy Solidarności Walczącej. Od maja 1988 r. ukrywał się. Był inicjatorem powstania Wydawnictwa Petit. W styczniu 1989 r. został aresztowany i skazany wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni na rok więzienia w zawieszeniu. Od stycznia 1987 do grudnia 1989 r. wraz z żoną Magdaleną Czachor redagowali pismo „Solidarność Walcząca. Oddział Trójmiasto”. Po aresztowaniu Andrzeja Kołodzieja był szefem Oddziału Trójmiasto Solidarności Walczącej i posługiwał się pseudonimem Michał Kaniowski. W latach 1989-1990 był redaktorem pisma „Żołnierz Solidarny” oraz koordynatorem akcji logistycznej związanej z przesyłaniem pisma oficerom Wojska Polskiego. W 1989 r. był jawnym przedstawicielem SW na Wybrzeżu. Był przeciwnikiem okrągłego stołu, popierał bojkot wyborów 4 czerwca 1989. W 1990 r. został przywrócony do pracy na Politechnice Gdańskiej. Jest autorem wielu publikacji z zakresu fizyki teoretycznej. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Krystyna Czajkowska – żona śp. kpt. Mariana Czajkowskiego ps. „Dym”, zmarłego dwa lata temu. “Dym” działał na północnym Mazowszu w strukturze NZW, walczył w oddziale Jana Kmiołka ps. „Wir”. W 1951 roku został aresztowany przez władze komunistyczne, był więziony, przeszedł trudne śledztwo. Pani Krystyna przez lata wspierała go w działaniu na rzecz wolnej Ojczyzny biorąc na siebie wszystkie obowiązki związane z domem i rodziną, wspierała go kiedy przebywał w kolejnych więzieniach i w mrocznych czasach PRL, kiedy musiała dla bezpieczeństwa rodziny skrywać tajemnice bohaterstwa i poświęcenia swojego ukochanego męża. Dzięki jej trosce i poświeceniu Pan Marian dożył sędziwego wieku – zmarł mając 89 lat – pozostając do ostatnich lat w zdrowiu i dobrej kondycji. Laureatka Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Ryszard Czarnecki urodził się ur. 25 stycznia 1963 roku w Londynie. Od 1986 r. jest absolwentem Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Od października 1981 r. działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, w listopadzie i grudniu 1981 r. uczestniczył na UWr w strajku solidarnościowym ze studentami WSI w Radomiu. W latach 1982-1984 współpracował z Polską Niezależną Organizacją Młodzieżową. Od 1982 r. był członkiem podziemnego Zarządu Uczelnianego NZS UWr., a w latach 1984-1986 był jego przewodniczącym. 10 stycznia 1987 r. był współorganizatorem konspiracyjnego II Krajowego Zjazdu NZS w Warszawie, w 1987 członkiem, następnie rzecznikiem Krajowej Komisji Koordynacyjnej NZS. Był uczestnikiem akcji ulotkowych, malowania na murach, demonstracji. W latach 1985-1986 był drukarzem „Komunikatu”; autorem i redaktorem w tym piśmie. W latach 1986-1987 współpracował z podziemnym pismem „Konkret”. 14 listopada 1987 r. był jednym ze współzałożycieli Ruch Polityki Realnej, przekształconego jesienią 1988 w Unię Polityki Realnej. W latach 1987-1990 współpracował z prasą emigracyjną. Od 1989 r. do dziś jest aktywnym politykiem. W latach 1990-2004 działał w Zjednoczeniu Chrześcijańsko-Narodowym, był posłem RP (1991-1993), w 1993 r. wiceministrem kultury w rządzie Hanny Suchockiej. W latach 1997-2001 był posłem RP z listy AWS, od października 1997 do lipca 1998 przewodniczącym Komitetu Integracji Europejskiej. Od lipca 1998 do marca 1999 był ministrem ds. europejskich w rządzie Jerzego Buzka. W latach 2004-2007 działał w Samoobronie RP, a od 2008 w Prawie i Sprawiedliwości, od 2011 jest członkiem Komitetu Politycznego PiS, od 2004 posłem do Parlamentu Europejskiego z listy Samoobrony, następnie z listy PiS. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Arkadiusz Czartoryski (ur. 1966 r.) - urodzony w Ostrołęce, związany z regionem ostrołęckim i Kurpiami. Po skończeniu studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim został nauczycielem w ostrołęckich szkołach średnich i następnie dwukrotnie radnym Rady Miasta Ostrołęki i Prezydentem Ostrołęki a także wicemarszałkiem województwa mazowieckiego, a w końcu posłem na sejm. Dba o zachowanie historii i propagowanie wiedzy o bohaterach walki o niepodległość. Aktywny członek grup rekonstrukcji historycznej. Organizował w Polsce wiele inscenizacji historycznych z udziałem tysięcy widzów m.in. wiele rekonstrukcji historycznych z epoki Księstwa Warszawskiego oraz z września 1939. Napisał szereg artykułów o tematyce historycznej. Jeden z pomysłodawców utworzenia w Ostrołęce Muzeum Żołnierzy Wyklętych. Jest sekretarzem stanu, pełnomocnikiem rządu do spraw rozwoju sportu dzieci i młodzieży. Odznaczony między innymi - Srebrną Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej, Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej czy Złotym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Olgierd Czerner, urodził się 15 kwietnia 1929 roku w Świętochłowicach. W 1952 r. został absolwentem Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej, w 1960 uzyskał doktorat, w 1970 habilitację, a od 1977 jest profesorem. W 1965 r. był inicjatorem, głównym organizatorem i do 1998 dyrektorem Muzeum Architektury we Wrocławiu. W latach 1967-1968 był jednym z inicjatorów zbudowania we Wrocławiu Rotundy Panoramy Racławickiej. Od 1978 r. za jego cichą zgodą w Muzeum Architektury odbywał się kolportaż książek niezależnych. Od września 1980 był wiceprezesem Społecznego Komitetu Odbudowy Panoramy Racławickiej, a w styczniu 1981 został przewodniczącym Nadzoru Konserwatorskiego Panoramy Racławickiej. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. W maju 1981 r. był uczestnikiem wrocławskiego Marszu w Obronie Więźniów Politycznych. Po 13 grudnia 1981 r. był współorganizatorem pomocy dla osób represjonowanych i kolporterem prasy podziemnej. Jest członkiem wielu krajowych i międzynarodowych stowarzyszeń architektów, muzealników, konserwatorów i historyków sztuki, organizatorem wystaw w Polsce i zagranicą poświęconych architekturze polskiej. Jest autorem ponad 80 książek oraz prac naukowych i popularyzatorskich.  Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

ppor. Julian Czerwiakowski ps. "Jerzy Tarnowski", urodzony w 1911r. W konspiracji działał od lutego 1940 r., jako oficer Narodowych Sił Zbrojnych , podlegał Zygmuntowi Ojrzyńskiemu ps. "Ostaszewski". Następnie został szefem komórki obserwacyjno-wywiadowczej pod pseudonimem "J-13". W sierpniu (lub we wrześniu) 1943 r. wciągnięty przez Ojrzyńskiego do "Startu" (Ekspozytura Urzędu Śledczego m.st. Warszawy ), gdzie objął funkcję kierownika Placówki Śródmieście. Po 1945r. działał w WiN, jego szefem był S. Mierzeński ps. "Mazurek". Aresztowany przez UB w dniu 21 grudnia 1948 r. w swoim warszawskim mieszkaniu. Przeszedł bardzo ciężkie śledztwo. Oskarżony o mordowanie podczas okupacji działaczy komunistycznych i współpracę z Gestapo. "Częściowo" przyznał się do winy. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m.st. Warszawy pod przewodnictwem sędziego Mariana Stępczyńskiego został skazany na karę śmierci. Oskarżał prokurator Baniamin Wajsblech. Rada Państwa nie skorzystała z prawa łaski i wyrok został skierowany do wykonania do Generalnego Prokuratora. Zamordowany w więzieniu mokotowskim.5 stycznia 1953r. 20 czerwca 1958 r. został pośmiertnie uniewinniony przez Sąd Wojewódzki dla m.st. Warszawy. Miejsce pochówku pozostawało nieznane. 24 maja 2013 r. szczątki Juliana Czerwiakowskiego odnaleziono w kwaterze „Ł" Cmentarza Powązkowskiego Wojskowego w Warszawie. Uroczysty pogrzeb odbył się 27.09.2015 r. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Stanisław Dąbkek - uczestników wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Podczas II wojny światowej dowodził siłami obrony wybrzeża. Stanisław Dąbek urodził się 28 marca 1892 w Nisku, w rodzinie chłopskiej. Był jednym z sześciorga dzieci w rodzinie Dąbków. W 1913 roku ukończył seminarium nauczycielskie w Sokalu, pracował jako nauczyciel w powiecie Bóbrka w województwie lwowskim. W 1914 roku powołano go do służby w piechocie armii Austro-Wegier, a następnie skierowano do szkoły dla oficerów rezerwy w miejscowości Belzinek koło Pilska na Morawach. Po ukończeniu Szkoły Oficerów Rezerwy otrzymał stopień podporucznika i został wysłany na front. Podczas walk w Karpatach został ciężko ranny. Po rehabilitacji walczył we Włoszech do końca wojny. Pod koniec 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Wziął udział w wojnie z Ukraińcami i bolszewikami. 15 września 1920 roku został zatwierdzony w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej. Był kolejno dowódcą II batalionu 14 pułku piechoty oraz w 8 i 7 pułku piechoty Legionów. W 1928 wyznaczony został na stanowisko komendanta Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 4 w Tomaszowie Mazowieckim, następnie pełnił funkcję komendanta Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. W przededniu II wojny światowej, 23 lipca 1939 został wyznaczony dowódcą Morskiej Brygady Obrony Narodowej i p.o. dowódcą Lądowej Obrony Wybrzeża. W wyniku jego działalności stan liczebny polskich oddziałów w rejonie Gdyni wzrósł z 5 tys. do 15-18 tys. ludzi. Podczas kampanii wrześniowej płk Dąbek dowodził aktywnie całością sił lądowych zgromadzonych wokół Gdyni, Wieczorem 19 września 1939 w rejonie Babich Dołów, w obliczu nieuchronnej klęski, odebrał sobie życie strzałem w głowę, nakazując zarazem niezwłoczne zaprzestanie walki po jego śmierci. W dniu 23 października 1946 roku na „cmentarzu Babi Dół” odbyły się ekshumacje, m.in. płk. Dąbka. Natomiast 30 października 1946 roku odbył się uroczysty pogrzeb dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża oraz jego sześciu współtowarzyszy broni. Pułkownik Stanisław Dąbek został pośmiertnie awansowany na stopień generała brygady. Prezydent RP Lech Wałęsa w swoim Postanowieniu z dnia 4 czerwca 1993 roku w sprawie uznania stopni wojskowych nadanych przez władze Rzeczypospolitej na Uchodźstwie uznał stopień generała brygady, nadany pośmiertnie przez Naczelnego Wodza. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW w 2018 roku.

Stanisław Dąbrowa - Kostka urodził się 11 października 1924 w Przemyślu. Żołnierz ZWZ-AK, po wojnie działacz antykomunistycznej konspiracji, ostatni z żyjących uczestników akcji rozbicia więzienia w Jaśle w sierpniu 1943 r. Od połowy września 1939 r. współuczestniczył w organizowaniu samodzielnej grupy konspiracyjnej „Lipowica”. Od 1941 roku po żołnierz Związku Walki Zbrojnej później dowódca plutonu specjalnego w pionie wywiadu i kontrwywiadu Komendy Obwodu AK Przemyśl-Zasanie. 18 sierpnia 1944 aresztowany przez NKWD – zbiegł. Został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. W maju 1945 r. walczy z komunistyczną władzą w sformowanych przez siebie oddziałach partyzanckich. 5 marca 1946 r. wpadł w komunistyczną zasadzkę w konspiracyjnym lokalu WiN-u. Skazany został na 7 lat więzienia. Po uwolnieniu był m.in. Był członkiem założycielem Grupy Rabczańskiej GOPR, a w latach 1956-1961 jej prezesem. Angażował się w działalność harcerską, za którą został uhonorowany stopniem Instruktora Przewodnika ZHP. Zmarł 27 marca 2019 w Krakowie.

Por. Józef Dąbrowski ps. „Prędki” urodził się 20 października 1926 roku. W 1943 r. wstąpił do Narodowych Sił Zbrojnych Powiat Grajewo. Pełnił funkcję łącznika ‒ przekazywał tajne dokumenty, meldunki i rozkazy. Odpowiedzialny był też za przeprowadzanie żołnierzy NSZ przez granicę, pomagał w przenoszeniu broni. Po wojnie walczył w Narodowym Zjednoczeniu Wojskowym. W latach 1945‒1947 brał czynny udział w akcjach zbrojnych NZW: akcji rozbicia i rozbrojenia posterunku MO w Drygałach, w akcji na Bank Spółdzielczy w Grajewie w 1946 r. Skazany przez okupanta sowieckiego zaocznie na karę śmierci. UB nie zastało go w domu i tylko dlatego przeżył ‒ jego koledzy z oddziału nie mieli tyle szczęścia, bo wszyscy aresztowani zostali zabici przez komunistów. Rodzinę wysiedlono i pozwolono jej wrócić do rodzinnego gospodarstwa dopiero po ogłoszeniu amnestii w 1947 r. W czasie okupacji sowieckiej, w latach 1945‒1989, inwigilowany i nachodzony przez UB i MO. Członek Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Okręg Łomża. Obecnie mieszka w miejscowości Cyprki (woj. Podlaskie, pow. Grajewski)

Kpt. Władysław Dąbrowski – 98 lat, uczestnik bitwy pod Monte Cassino. Urodzony w 1924 roku w Nowogródku. Po wybuchu wojny w 1940 roku deportowany wraz z rodziną do Kazachstanu. Wstąpił do armii gen. Władysława Andersa. Brał udział m.in. w bitwie o Monte Cassino, wyzwalał także Ankonę i Bolonię. Sygnet Niepodległości 14. Festiwalu Filmowego NNW wręczyła Sara Chiaretti, redaktor działu kultury włoskiej telewizji RAI. Odbierając statuetkę kapitan powiedział – „Przyjmuję to wyróżnienie w imieniu moich kolegów, z którymi przeszliśmy szlak bojowy na czele z moim dowódcą Władysławem Andersem. Cześć ich pamięci!”. Wcześniej na spotkaniu w czasie Festiwalu NNW opowiadał – „Nasz 2. Korpus wytyczył sobie następującą drogę: jak najszybciej dotrzeć do Polski, ale stało się inaczej. Lecz mimo że już wiedzieliśmy pod Monte Cassino, że nasze ziemie są sprzedane, my jednak staraliśmy się zrobić wszystko, żeby odwiecznego wroga pokonać. Robiliśmy wszystko, a świadczy o tym najlepiej cmentarz w Loreto i ponad tysiąc grobów na nim. To dowód, że nie na darmo ta krew została przelana, a po latach mamy wolną Polskę”.

Kpt. Józef Dambek – przed II wojną był nauczycielem na Kaszubach, działaczem społecznym, oficerem tzw. dywersji pozafrontowej powołanej na wypadek wojny z Niemcami, bronił polskości i wiary. W czasie wojny założyciel i faktyczny komendant największej organizacji konspiracyjnej na Pomorzu „Gryf Pomorski”. Józef Dambek ps. „Lech”, „Kil”, „Jur”, „Adam Falski” urodził się 7 lipca 1903 w Zdrojach koło Świecia na Kujawach. Pochodził z wielodzietnej rodziny o tradycjach patriotycznych. W 1918 roku ukończył szkołę ludową w Gackach. W 1920 roku rozpoczął pracę zarobkową przy budowie elektrowni w Gródku. Rok później przeszedł kurs nauczycieli pomocniczych, po którym pracował w szkołach, uzyskując kwalifikacje stałego nauczyciela publicznych szkół powszechnych. Był zaangażowany w rozpracowanie niemieckiej grupy dywersyjnej z Pucka. Organizował tzw. Uniwersyteckie Kursy Wakacyjne z udziałem nauczycieli warszawskich. Działał między innymi w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, Związku Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, Lidze Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. We wrześniu 1930 roku został odwołany z funkcji kierownika szkoły w Żarnowcu, za protestowanie przeciw aresztowaniom posłów i działaczy partii opozycyjnych. Ujawnił silne sympatie dla działalności Stronnictwa Narodowego. Dambek wstąpił do struktur sieci dywersji pozafrontowej. Przeszedł w Warszawie szkolenie sabotażowo-dywersyjne i został łącznikiem z warszawską centralą. Przed wybuchem wojny obronnej 1939 r. ukończył jeszcze kilka zakonspirowanych kursów dla członków dywersji pozafrontowej. Został zaprzysiężony i mianowany na stopień porucznika. Następnie zorganizował i został szefem dywersji w regionie kościerskim. 1 września 1939 roku po wybuchu wojny poinformował uczniów o zawieszeniu zajęć szkolnych. Jego żona rozgłosiła, że mąż zginął w czasie działań wojennych. Tymczasem ten od pierwszych dni okupacji niemieckiej ukrywał się, często zmieniając miejsca pobytu. 24 grudnia 1939 roku utworzył z Klemensem Bronkiem, Bronisławem Brunką oraz Józefem Gierszewskim i Janem Gierszewskim Tajną Organizację Wojskową „Gryf Kaszubski”, na czele której stanął. 7 lipca 1941 roku doprowadził do przekształcenia TOW „Gryf Kaszubski” w Tajną Organizację Wojskową „Gryf Pomorski”. Wydawał podziemny biuletyn „Gryf Pomorski”. Osobiście uczestniczył w zbieraniu informacji dotyczących niemieckiego przemysłu zbrojeniowego na Pomorzu oraz rakiet V1 i V2. W lutym 1944 r. Niemcy wpadli na trop organizacji. W nocy z 4 na 5 marca 1944 r. pod Sikorzynem w powiecie kartuskim Józef Dambek został zastrzelony w zasadzce przez agenta gestapo. Do dziś nie wiadomo, gdzie został pochowany. Za wybitne zasługi w walce z okupantem rząd polski w Londynie odznaczył go pośmiertnie krzyżem Virtuti Militari. W 2017 r. został pośmiertnie awansowany przez ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza na stopień kapitana. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW w 2018 roku.Nagrodę z rąk podsekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Marka Łapińskiego odebrał bratanek kapitana Roman Dambek, prezes kaszubsko-kociewskiego stowarzyszenia im. Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”.

Żołnierz KWP ziemi bełchatowskiej i piotrkowskiej, który stawiał opór władzy komunistycznej od 1946 do 1954 roku. Był dowódcą oddziału partyzanckiego, potem przez kilka lat musiał się ukrywać. Brał aktywny udział w akcjach – głównie napadach na posterunki milicji, ORMO, instytucje władzy komunistycznej czy przymusowo zakładane spółdzielnie. Wykonywał ze swoim oddziałem egzekucje na przedstawicielach władzy komunistycznej. Skazany przez komunistyczny sąd na sześciokrotną karę śmierci, został stracony w 1955 r. Wyrok wykonano w więzieniu przy ulicy Sterlinga w Łodzi. Do dziś nie znane jest miejsce jego pochówku. Przed wykonaniem wyroku Ludwika odwiedziła rodzina. Powiedział wtedy:„Gdybym się jeszcze raz urodził, też bym walczył z komuną”. Na cmentarzu w Woli Krzysztoporskiej znajduje się symboliczny grób „Bojara”. Uhonorowany Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW. Statuetkę wręczył reżyser Maciej Pawlicki.

Eugeniusz Dedeszko-Wierciński urodził się 16 lipca 1963 w Olszynie k. Jeleniej Góry. Od 1982 studiował na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego, od 1986 r. w Instytucie Filologii Polskiej UWr, a w 1991 roku przerwał studia. Od października 1982 roku zajmował się kolportażem wydawnictw podziemnych, głównie na wrocławskich uczelniach. Rozprowadzał m.in. „Solidarność Walczącą”, „Wiadomości Bieżące”, „Solidarność Dolnośląską”. Od 1983 roku był drukarzem wydawnictw Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Wrocławskim, był współtwórcą i redaktorem pisma NZS „Akces”. W latach 1983-1989 był działaczem Organizacji Solidarność Walcząca i współtwórcą Akcji Studenckiej Solidarności Walczącej. Zajmował się kolportażem, drukiem i organizacją drukarń. W 1988 r. był redaktorem pisma NZS „Komunikat” i pisma „Kontra”. Uczestniczył w strajku okupacyjnym na Uniwersytecie Wrocławskim w maju 1989 r. Redaktor dwutygodnika „Solidarność Dolnośląska”.

Działacz NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”. W okresie PRL-u organizował struktury gminne Związku oraz współpracował z Ogólnopolskim Komitetem Oporu Rolników kolportując ulotki i prasę podziemną. Był uczestnikiem porozumień rzeszowsko-ustrzyckich w 1981r. Po upadku komunizmu pełnił funkcję przewodniczącego Rady Wojewódzkiej NSZZ RI „Solidarność” Województwa Łódzkiego, a w 2016 roku otrzymał tytuł honorowego przewodniczącego Rady Wojewódzkiej NSZZ RI „Solidarność” w Łodzi. Przez ponad 50 lat był członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej, a przez 25 lat prezesem OSP w Charłupi Małej, gdzie mieszkał i pracował. W uznaniu zasług został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym, Srebrnym i Brązowym Krzyżem Zasługi za wybitne zasługi w działalności dla rozwoju polskiego rolnictwa, działalność na rzecz przemian demokratycznych w kraju, za osiągnięcia w pracy społecznej i związkowej. Uhonorowany Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW. Statuetkę na ręce żony i córki pana Jerzego wręczył Radosław Kucharski – przewodniczący Solidarności Rolników Indywidaulanych Powiatu Sieradzkiego.

Leszek Długosz urodził się 18 czerwca 1941 w Zaklikowie. W 1964 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w latach 1964–1966 studiował na Wydziale Aktorskim w PWST w Krakowie. W 1965 związał się z kabaretem literackim „Piwnica pod Baranami”, gdzie uchodził za jednego z najwybitniejszych artystów w zespole. Pierwszy tomik poezji – Lekcje rytmiki wydał w 1973. Z Piwnicą rozstał się w 1978 i od tego czasu występuje przeważnie samodzielnie. Rok później przebywał na stypendium artystycznym we Francji, które zaowocowało wydaniem płyty w całości w języku francuskim. Wydał do tej pory kilkanaście tomików poezji. Z własnymi recitalami występował w wielu miastach Polski, a także za granicą. Oprócz działalności estradowej i literackiej publikuje również swoje felietony w „Czasie krakowskim” i „Rzeczpospolitej”. Wraz z Krzysztofem Magowskim zrealizował również w TVP cykl poświęcony poezji – Literatura według Długosza. W 2007 w Radiu Kraków prowadził autorski program „Przyjemności niedzieli”. Wykłada w Studium Literacko-Artystycznym na UJ w Krakowie. Od 2009 członek Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK). W 2010 został członkiem Krakowskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego w przyspieszonych wyborach prezydenckich. Członek Kapituły Medalu „Niezłomnym w słowie”.

Leopold Dmochowski pseudonim ,,Sęk” urodził się w 1929 roku. Był żołnierzem Narodowych Sił Zbrojnych i członkiem Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (powiat Ostrów Mazowiecka). W 1949 roku został aresztowany i więziony po czym skazano go na 10 lat więzienia, z utratą praw na 4 lata i przepadkiem mienia. Po postanowieniu o zastosowaniu amnestii zmniejszono karę z 10 lat na 6 lat i 8 miesięcy, z utrzymaniem w mocy kar dodatkowych. Wyrok został wydany za ,,działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego ”oraz ,,…przypisywane przestępstwa szczególnie niebezpieczne w okresie odbudowy Państwa…”. Obecnie jest Członkiem Rady Naczelnej Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych. W 2018 roku z rąk Prezydenta Andrzeja Dudy odznaczony: ORDEREM KRZYŻA NIEPODLEGŁOŚCI. Obecnie mieszka w miejscowości Drewnowo-Dmoszki.

Szczepan Dobosz ps. „Sieczka” - związany z gminą Sońsk działacz ruchu oporu, społecznik i aktywizator społeczności wiejskiej. Propagator oświaty, dzięki niemu w Sońsku przed wojną powstała murowana szkoła powszechna. Po wybuchu II wojny światowej , kiedy Powiat ciechanowski został włączony do III Rzeszy i narastał terror okupacyjny, Dobosz stanął w pierwszym szeregu konspiracyjnego ruchu ludowego w obwodzie ciechanowskim. W grudniu 1944 roku gestapowcy aresztowali w gminie sońskiej polskich działaczy ruchu oporu. Z Sońska do ciechanowskiego gestapo przywieźli 20 aresztowanych osób, a wśród nich Szczepana Dobosza. Torturowany w czasie śledztwa, został zamordowany przez gestapowców na dziedzińcu ciechanowskiego ratusza. Osierocił siedmioro dzieci. Dziś rozbudowana Szkoła Podstawowa w Sońsku nosi jego imię. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Komendant Edward Dobrzyński ps. „Orzyc”, „Żubr” - żołnierz AK, ROAK, WIN, NZW. Podczas okupacji niemieckiej należał do Armii Krajowej w Obwodzie Przasnysz. Po wojnie wstąpił w szeregi Samoobrony Społecznej, zwanej później Ruchem Oporu Armii Krajowej. Organizacja ta miała za zadanie obronę byłych członków AK przed wywózkami do ZSRR i represjami ze strony Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Potem w NZW był pierwszym komendantem „Kaźmierczuka”. Poległ w 1949 r. w Gostkowie. Uhonorowany Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW w 2021 roku.

Antoni Dołęga ps. „Kulawy Antek” urodził się 1 maja 1915 roku w Farfaku (dziś dzielnica Łukowa). W wieku pięciu lat został sierotą. Po śmierci żony, jego ojciec ożenił się po raz drugi. Dołęga miał przyrodnie rodzeństwo. W 1938 ukończył szkołę podoficerską przy 84 pułku Strzelców Poleskich w Pińsku. Walczył w kampanii wrześniowej w stopniu kaprala. Podczas okupacji niemieckiej działał w konspiracji. 1 lutego 1941 wziął ślub ze Stanisławą Izdebską. We wrześniu 1944 został wcielony do 17. pułku piechoty 2. Armii Wojska Polskiego, otrzymując stopień chorążego został dowódcą plutonu kompanii fizylierów. 6 maja 1945 wraz z grupą sześciu żołnierzy zdezerterował pod Budziszynem i przedostał się do rodzinnego Łukowa. Wstąpił następnie do oddziału por. Józefa Matusza ps. „Lont”, działającego w obwodzie łukowskim WiN. Dołęga ujawnił się już w 1947, ale po krótkim czasie znów powrócił do konspiracji. Po 1955 roku wszyscy członkowie oddziału, którym dowodził ujawnili się. Postanowił się ukrywać, korzystając z pomocy i gościny wielu okolicznych rodzin, do końca życia nie kontaktując się z własną rodziną. W późniejszym okresie w wyniku wypadku z bronią został ranny w nogę, którą amputowano. W XXI wieku poszukiwania miejsca pochówku Antoniego Dołęgi rozpoczął wnuk siostry Antoniego Dołęgi – Ronald Werelich. Po wielu trudach udało mu się zdobyć zaufanie kolejnych rodzin pomagających w ukrywaniu Antoniego Dołęgi i ostatecznie dotarł do Marka Artowicza, którego ojciec był ostatnim pomagającym Dołędze i to w jego gospodarstwie na skraju wsi Antoni Dołęga zmarł i został na miejscu potajemnie pochowany. Szczątki Antoniego Dołęgi wydobyli, pod nadzorem prokuratora, pracownicy Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w połowie czerwca 2017, a w październiku 2017 ostatecznie prokuratura potwierdziła ich tożsamość. 1 marca 2018 postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.

Michał Drozdek (UR. 1957)- socjolog zarządzania i badacz opinii, filozof społeczny, publicysta. Łączy w swojej aktywności korzystającą z metody naukowej refleksję analityczną, z dającymi niepowtarzalne doświadczenia społecznymi i politycznymi działaniami praktycznymi. W swoich wystąpieniach i publikacjach stosuje perspektywę personalistyczną, która opierając się na założeniu, że wartością porządkującą ład społeczny jest godność każdej osoby ludzkiej, szuka takich warunków i rozwiązań kulturowych i instytucjonalnych, które pozwalają osobom oraz wspólnotom realizować twórcze elementy naszej natury, dzięki którym możemy świat czynić lepszym. Przygotowanie do takiej postawy zdobył studiując filozofię i socjologię w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1979-88) oraz działając w ruchach i organizacjach propagujących katolicką naukę społeczna. Niektórych był inicjatorem i głównym organizatorem: Klub Kosarzyski (1988), Związek „Młodzi Chrześcijańscy Demokraci” (1989), Klub Przedsiębiorców przy PC (później Chrześcijański KP –1991), Instytut Chrz.-Demokratyczny im. I. Paderewskiego (1996)–przez 9 lat był prezesem. Należał także do założycieli i władz Stronnictwa Pracy i Porozumienie Centrum. Był doradcą premiera Jana Olszewskiego, marszałka Macieja Płażyńskiego oraz szefem Gabinetu Politycznego ministra gospodarki Piotra Woźniaka uczestnicząc w pracach Komisji Trójstronnej i rządowym zespole przygotowującym Pakt Społeczny (2005-7). Jako sekretarz Społecznej Komisji Konstytucyjne organizował prace nad Obywatelskim Projektem Konstytucji NSZZ „Solidarność”, reprezentując potem ten projekt w pracach Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego(1994-6). Ponadto był m.in. przewodniczącym Komisji Zakładowej „Solidarności” w OBOP-ie (1997-8), kierował dwumiesięcznikiem „Znaki Nowych Czasów” (2001-5), był przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego IV Zjazdu Gnieźnieńskiego (pierwszego w nowej formule) „Quo vadis Europo” (2003).Jako ekspert od zarządzania i dialogu społecznego pracował m.in. w Polkomtelu SA, w Warszawskiej Szkole Wyższej –Collegium Varsoviense, PGE SA, Instytucie Organizacji i Zarządzania w Przemyśle „ORGMASZ”, Krajowej Szkole Administracji Publicznej i Najwyższej Izbie Kontroli. Obecnie jest doradcą w Zespole ds. Rozwoju Zawodowego w NBP. Napisał wiele artykułów, projektów i innych publikacji, wygłosił dziesiątki referatów, m.in. prowadził wykłady dla paryskiego Wyższego Instytutu Zarządzania (Instytut Superieur de Gestion –ISG) podczas sesji wyjazdowych w Warszawie (1992-4). Organizował liczne konferencje, seminaria i odczyty, wielokrotnie wypowiadał się w radiu i telewizji. Jego najnowszą pasją stało się propagowanie zarządzania partycypacyjnego. Społecznie jest prezesem Fundacji SPES, moderatorem Klubu myśli politycznej im. Macieja Płażyńskiego, członkiem Rady Programowej United Nations Global Compact Polska, członkiem Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia Rzeczników Etyki, należy do Komitetu Organizacyjnego Zjazdu Gnieźnieńskiego. Współtworzy Centrum Myśli Chrześcijańsko-Społecznej. Jego niezastąpioną podporą jest kochana i mądra żona Irena, a inspiracją czworo twórczych i ciekawych życia i świata dzieci.

Brunon Drywa urodził się 20 lipca 1936 w Tuchlinku k. Sierakowic. W 1952 roku ukończył szkołę podstawową. W 1954 roku w Orłowie ukończył szkołę zawodową i powrócił do rodzinnego gospodarstwa, gdzie przebywał do czasu powołania do zasadniczej służby wojskowej w 1956 roku. Po zakończeniu służby zatrudnił się w Zarządzie Morskiego Portu Gdynia, gdzie zajmował się załadunkiem towarów. Brunon wziął ślub i przeniósł się do Gdyni. W 1968 roku ukończył kurs na dźwigowego i rozpoczął pracę w stoczni. Komfort życia rodziny Drywów znacząco się podniósł. Nadszedł grudzień 1970 roku. 17 grudnia Brunon Drywa został trafiony przez strzelających żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego na przystanku Szybkiej Kolei Miejskiej Gdynia Stocznia, po jego przyjeździe do pracy. Zmarł w szpitalu. Pozostawił żonę Stefanię i dzieci Romana, Gabrielę i Mariolę. W chwili śmierci miał 34 lata i był najstarszą ofiarą grudnia 70 w Gdyni. Pochowano go 19 grudnia 1970 nocą na cmentarzu witomińskim w Gdyni. Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 17 grudnia 2008 (w 38. rocznicę Grudnia 70), został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Jest głównym bohaterem filmu „Czarny Czwartek” będącego według twórców, wierną rekonstrukcją tamtych wydarzeń.

Wacław Marek Dubiłowicz urodził się 28 września 1959 roku w Świnoujściu. W 1977 r. ukończył Liceum Zawodowe w Zespole Szkół Mechanicznych. W latach 1977–1981 pracował jako ślusarz narzędziowy w Fabryce Maszyn Budowlanych Bumar-Fadrom. W dniach 26–31 sierpnia 1980 uczestniczył w strajku w zakładzie pracy. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. Od stycznia 1981 był redaktorem naczelnym i autorem w „Biuletynie KZ i Sekcji Młodzieżowej NSZZ »Solidarność«” i „Famie”. W 1981 r. był członkiem Klubu Politycznego w Fadromie. W dniach 14–18 grudnia 1981 był współorganizatorem strajku i członkiem Komitetu Strajkowego w Fadromie, za co został zwolniony z pracy. W styczniu 1982 założył i był wydawcą podziemnego satyrycznego pisma „Famka”, następnie w 1982 założył i również był redaktorem, autorem tekstów i rysunków w podziemnym piśmie „Fama”. W okresie od czerwca 1982 do 1987 był zaprzysiężonym członkiem Solidarności Walczącej, w 1982 r. drukarzem podziemnych pism „Biuletyn Dolnośląski” i „Solidarność Walcząca”, a w październiku 1982 redaktorem i autorem wydania specjalnego pisma „Z Dnia na Dzień”. W latach 1983–1987 był ponownie autorem tekstów i rysunków satyrycznych w „Famie”, drukarzem ulotek, kolporterem znaczków poczty podziemnej oraz wydawnictw, m.in. „Famy”, „Solidarności Walczącej”, „Biuletynu Dolnośląskiego”. Po 1989 r. dalej działał w „Solidarności”. Zmarł 7 grudnia 2018 roku we Wrocławiu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Wojciech Duda urodził się 15 czerwca 1963 r. w Łodzi. 15 czerwca 1963 r. w Łodzi. Po wprowadzeniu stanu wojennego wraz z Andrzejem Śpiewakiem organizował pomoc dla rodzin osób internowanych. W 1982 r. wraz z Romanem Przybylińskim współpracował przy druku pisma „Prząśniczka”. W latach 1982-1989 zajmował się kolportażem, współpracując m.in. z Andrzejem Śpiewakiem, Jarosławem Stachowiakiem, Jakubem Dąbrowskim, Jackiem Kędzierskim, Marianem Juraszczykiem i Piotrem Jaworskim. W jego mieszkaniu znajdował się punkt kolportażowy. Zbierał informacje z zakładów pracy przekazując je do „Gotowości”, „Biuletynu Łódzkiego” i innych łódzkich pism. W 1986 r. wraz z Piotrem Jaworskim współredagował kilka numerów „Gazety Akademickiej”. W 1986 r. związał się z podziemnymi strukturami Niezależnego Zrzeszeni Studentów. W latach 1986-1989 redagował kilka tytułów pism NZS: „Głos Studenta” (przy współpracy Jacka Kędzierskiego i Andrzeja Śpiewaka), „Fuzja”, „Zarys” (przy współpracy z Andrzejem Śpiewakiem), „Strajk. Jednodniówka” (razem z Jackiem Kędzierskim i Jakubem Dąbrowskim), „WUŁ. Wiadomości Uniwersytetu Łódzkiego” (przy współpracy Janusza Mikosika). W latach 1986-1987 wraz z Jakubem Dąbrowskim wydał 4 numery pisma satyrycznego „Agentura”. W 1988 r. podjął współpracę z oddziałem łódzkim Organizacji „Solidarność Walcząca”. Zamieszczał swoje artykuły w piśmie „Wolność” oraz wykonywał makiety „Unii”, „Biuletynu Uniwersytetu Łódzkiego” i „Wolności”. Po 1990 r. zajął się zawodowo dziennikarstwem.

Joanna Duda-Gwiazda urodziła się 11 października 1939 roku w Krzemieńcu na Wołyniu. Od 1963 roku jest absolwentką Wydziału Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej. W 1976 r. była współautorką (z mężem Andrzejem Gwiazdą) Listu do Sejmu PRL z wyrazami poparcia dla działań KOR, za co oboje otrzymali zakaz wyjazdu za granicę. W latach 1978-1980 była działaczką Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża oraz redaktorem niezależnego pisma „Robotnik Wybrzeża”. W sierpniu 1980 r. uczestniczyła w strajku w Stoczni Gdańskiej, była członkiem Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego i współautorką 21 postulatów strajkowych. Od września 1980 r. działała w „Solidarności” była członkiem Prezydium MKZ Gdańsk, rzecznikiem prasowym, redaktorem niezależnego tygodnika „Solidarność”, zaś w lipcu 1981 r. delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Gdańskiego i członkiem Zarządu Regionu. 29 listopada 1981 r. została odwołana z Zarządu Regionu. 13 grudniu 1981 r. została internowana w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, Areszcie Śledczym w Gdańsku, w Bydgoszczy-Fordonie, Gołdapi i Darłówku. Na wolność wyszła w lipcu 1982 r. W latach 1982-1983 była redaktorem podziemnego pisma „Skorpion”, zaś w okresie 1984-1986 pisma „Poza Układem”. W 1989 r. była przeciwniczką obrad okrągłego stołu. W latach 1989-1993 była współzałożycielką i działaczką Wolnych Związków Zawodowych, a w latach 1989-1997 redaktorem reaktywowanego pisma „Poza Układem”. Od 2000 r. jest na emeryturze. Jest autorką książki „Polska wyprawa na Księżyc” (2000). Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Zofia Dudzik urodziła się się 4 października 1903 roku, a Maciej Dudzik 20 lutego 1898 roku. Mieli gospodarstwo rolne w Czajkowej w powiecie Mieleckim. Wychowywali dziewięcioro dzieci. Ich sąsiadami była rodzina żydowska Jakuba i Estery Allwaiss - również mieli dziewięcioro dzieci. Po wybuchu wojny w 1939 roku rodzina Allwais znalazła się w niebezpieczeństwie. Matka wraz z dziećmi została wywieziona przez Niemców do pobliskiej wsi. Ich ojca Jakuba nie było wówczas w domu. Ukrywał się przez pewien czas, Dudzikowie udzielali mu schronienia. Jednak w końcu został zauważony przez Niemców i przez nich zabity. Estera i jej dzieci pracowały przy budowie drogi Mielec. Estera zmarła z wycieńczenia. Jej dzieci zostały załadowane na samochód ciężarowy i wiezione w nieznane miejsce. Podczas transportu dwóm chłopcom udał się uciec. Latem 1943 r. głodni i wynędzniali przyszli do domu Dudzików w Czajkowej prosząc o chleb. Polscy gospodarze przyjęli ich, nakarmili i udzielili schronienia. Latem, za dnia żydowscy chłopcy ukrywali się m.in. w zbożach w pobliżu domu. W nocy chłopcy chronili się w budynkach gospodarczych i w domu mieszkalnym. Kiedy w okolicy rozpoczął się front wszyscy mieszkańcy uciekli do lasu. Razem z rodziną Dudzików uciekły również żydowskie dzieci. Tam przeczekali działania frontowe. W 1944 roku uratowani chłopcy wstąpili do armii posługując się nazwiskiem „Dudzik”. Po wojnie bracia wyjechali do USA. Dudzikowie pomimo, że mieli 9 dzieci i zdawali sobie sprawę czym grozi ukrywanie żydów, nie odmówili pomocy potrzebującym. Dzielili się z nimi żywością, pomimo, ze sami byli biedni i często odczuwali jej brak. Zofia zmarła w 1981 roku, a jej maż w 1982 roku. Za swoją odwagę, już po śmierci w 2007 roku zostali nagrodzeni medalem „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”

Tadeusz Kazimierz Duffek urodził się 28 października 1968 roku w Gdańsku. W 1987 r. ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową w Zespole Szkół Budowy Okrętów w Gdańsku. W latach osiemdziesiątych był działaczem Federacji Młodzieży Walczącej i jednym z przywódców gdańskiej FMW, członkiem Grup Wykonawczych oraz przywódcą około 100-osobowej grupy działaczy FMW i kibiców Lechii Gdańsk organizującej demonstracje w Gdańsku. W 1988 r. był współorganizatorem strajków w Stoczni Gdańskiej i Gdańskiej Stoczni Remontowej, członkiem grup porządkowych, drukarzem opozycyjnych druków, ulotek, wydawnictw niezależnych w drukarni FMW, a w maju współorganizatorem demonstracji poparcia dla strajkujących stoczniowców podczas meczu I ligi piłki nożnej Lechia Gdańsk - Górnik Wałbrzych. W sierpniu 1988 był inicjatorem uczestnictwa kibiców Śląska Wrocław w strajku w SG. Od 1986 r. uczestniczył w Ogólnopolskich Pielgrzymkach Świata Pracy na Jasną Górę. Stał się jednym z liderów kibiców Lechii Gdańsk, był inicjatorem odbudowy świetności klubu. Patronował ogólnopolskim pielgrzymkom kibiców na Jasną Górę. Zmarł 21 października 2005 roku w Gdańsku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

por. Stefan Dulko ps. „Bliski" - weteran walk o wolność i niepodległość Polski. W styczniu 1951 roku założył na terenie Lęborka niepodległościową „Polską Organizację Zbrojną”. Do aresztowania przez UB w lipcu 1951 roku w ramach tej organizacji gromadził zapasy broni i amunicji, organizował akcje ulotkowe przeciwko władzy komunistycznej. Po aresztowaniu przez funkcjonariuszy UB był bestialsko torturowany i katowany. Skazany odsiadywał wyrok przez 5 lat w więzieniu dla Młodocianych Więźniów Politycznych w Jaworznie. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW. Odznaczenie wręczono podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Starogardzie Gdańskim w 2023 roku.

Urodzony 23 lutego 1922 roku w Brzezówce k. Dębicy. Dowódca plutonu dywersyjnego Obwodu AK Dębica, łącznik Zarządu Okręgu Kraków Delegatury Sił Zbrojnych oraz Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, kierownik łączności wewnętrznej Zarządu Obszaru Południowego, kierownik Wydziału Organizacyjnego i pełniący obowiązki kierownika Okręgu Wrocławskiego, organizator siatki WiN w Poznaniu, student Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Wrocławskiego, kierownik Sekcji Lekkoatletycznej AZS we Wrocławiu. Aresztowany przez komunistów we Wrocławiu 18 grudnia 1947 roku, został zamordowany 27 listopada 1948 roku we Wrocławiu. Podczas uroczystej gali Retrospektywy Festiwalu NNW w Dębicy 12 grudnia 2023 roku, uhonorowany pośmiertnie Sygnetem Niepodległości. Statuetkę wręczył pan Dawid Pikor Dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury w Dębicy a odebrała w imieniu uhonorowanego pani Anna Wenc

Kazimierz Dyksiński ps. "Kruczek" - Urodził się w 1921 roku w miejscowości Zimolza w powiecie Sierpc w rodzinie chłopskiej. Podczas II wojny światowej był przymusowym robotnikiem w Niemczech. W 1945 roku dołączył do oddziału Ruchu Oporu Armii Krajowej, dowodzonego przez Leonarda Ziółkowskiego ps. „Lis”, działającym na terenie powiatów Sierpc i Płock. Pod pseudonimem „Kruczek” przeprowadzał zadania wywiadowcze na terenie gminy Bieżuń, odpowiadał też za magazyn broni. W 1947 roku został aresztowany przez bezpiekę i skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na sesji wyjazdowej w Sierpcu na karę śmierci. Po ucieczce trafił do oddziału ROAK Franciszka Majewskiego ps. „Słony”. Przez pewien czas był żołnierzem Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, trafił do 11 Grupy Operacyjnej NSZ, w oddziale Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”. W 1952 roku, na mocy amnestii, złagodzono jego wyrok do 10 lat pozbawienia wolności. Był ścigany listem gończym. 10 czerwca 1954 roku w miejscowości Będzyn na terenie powiatu sierpeckiego, został otoczony przez Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Nie chcąc żywym oddać się w ręce funkcjonariuszy, wysadził się granatem. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Jan Dziedziczak - To polityk i politolog, instruktor harcerski ZHR. Od 2019 roku Pełnomocnik Rządu do Spraw Polonii i Polaków za Granicą, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jest odpowiedzialny m.in. za nawiązywanie oraz podtrzymywanie współpracy z szeregiem środowisk polonijnych, organizacji zrzeszających Polaków poza granicami kraju, ale również pozostałych instytucji publicznych, wyrażających wolę współpracy z Polonią. Jan Dziedziczak niezłomnie towarzyszył Festiwalowi NNW. Dziękujemy za wieloletnie wsparcie. Laureat nagrody Przyjaciel Festiwalu NNW przyznanej podczas 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Sławomir Dzięgielewski – był pracownikiem Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni. 15 grudnia 1970 r. brał udział w wiecu pod siedzibą Komitetu Miejskiego PZPR w Gdyni. Rankiem 17 grudnia 1970 r. w okolicy przystanku kolejki podmiejskiej Gdynia-Stocznia był świadkiem śmierci stoczniowców, do których strzelało wojsko. Zatrzymywał przejeżdżające samochody i prosił kierowców, aby zawozili rannych do szpitala. Później razem z innymi robotnikami udał się do centrum Gdyni i podczas pochodu niósł drzwi, na których leżały zwłoki zastrzelonego Zbigniewa Godlewskiego. W okolicy Urzędu Miasta grupa, w której znajdował się Sławomir Dzięgielewski została otoczona przez milicję i ORMO. Protestujący zostali zatrzymani, zakuci w kajdanki i wciągnięci do gmachu urzędu. Pan Sławomir był bity i kopany po całym ciele, obcięto mu włosy za pomocą tępego scyzoryka. W nocy został wypuszczony do domu. Oprawcy zastraszyli Dzięgielewskiego mówiąc mu, aby nikomu nie opowiadał, co go spotkało w gmachu Urzędu Miasta, bo w przeciwnym razie zostanie zwolniony z pracy i trafi do więzienia. W wyniku pobicia przez „nieznanych sprawców” doznał zespołu stresu pourazowego oraz deformacji przedramion i stawów łokciowych. Po powrocie do zdrowia zaangażował się w działalność opozycyjną. Zajmował się kolportażem nielegalnych ulotek i broszur. Kilkakrotnie był zatrzymywany przez MO. Podziemna działalność Sławomira Dzięgielewskiego trwała do 1974 roku. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Maciej Dziubański urodził się 20 lutego 1959 roku we Wrocławiu. W 1985 r. został absolwentem Instytut Inżynierii Sanitarnej Wydziału Budownictwa Politechniki Wrocławskiej. Od końca 1979 r. był kolporterem wydawnictw wrocławskiego Studenckiego Komitetu Solidarności oraz „Biuletynu Dolnośląskiego”. W październiku 1980 r. był współzałożycielem Niezależnego Zrzeszenia Studentów PWr; a w 1981 r. uczestnikiem strajków organizowanych przez NZS. Był współzałożycielem, redaktorem i drukarzem pisma NZS „O co chodzi?”. Po 13 grudnia 1981 r. był członkiem podziemnej struktury kolportażowej Regionalnego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk, współorganizatorem podziemnej struktury NZS PWr, uczestnikiem akcji ulotkowych i rozwieszania transparentów oraz uczestnikiem większości demonstracji organizowanych przez podziemne struktury „Solidarności” i NZS we Wrocławiu. W okresie od marca do września 1982 r. był współpracownikiem Narodowej Organizacji Wyzwoleńczej Lechia i kolporterem jej wydawnictw. Od października 1982 r. był członkiem Solidarności Walczącej, w latach 1983-1989 współtwórcą jednego z autonomicznych ogniw SW, zdolnych do samodzielnego działania w przypadku rozbicia organizacji (własny zespół drukarski, źródła materiałów poligraficznych, awaryjne kontakty, zespół redakcyjny, siatka kolporterska, próby radiowe). W 1986 r. był współorganizatorem kolejnych ogniw struktury Solidarności Walczącej, m.in. młodzieżowych grup wykonawczych.Od 1990 działał w Partii Wolności. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Ks. prof. Roman Dzwonkowski SAC urodził się 30 listopada 1930 r. w Dzwonku, zmarł 30 grudnia 2020 r. W 1957 r. przyjął święcenia kapłańskie w Stowarzyszeniu Apostolstwa Katolickiego (pallotyni). W 1961 r. ukończył studia na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, w 1966r. uzyskał stopień doktora, w 1984r. habilitację a w 2001 otrzymał tytuł naukowy profesora. Pracował na KUL, początkowo w Instytucie Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym, a następnie jako kierownik Katedry Socjologii Grup Etnicznych na Wydziale Nauk Społecznych. Był również wykładowcą Wyższego Seminarium Duchownego Księży Pallotynów w Ołtarzewie, a w latach 1994-2001 seminarium duchownego w Gródku Podolskim na Ukrainie. Jego specjalizacją naukową była historia Kościoła katolickiego w ZSRR i socjologia grup etnicznych. Od lat 70 ub. wieku zajmował się kulturą polską, szczególnie religijną, na dawnych Kresach Wschodnich I i II RP, zajął się także problemami Polaków w ZSRS. Często wyjeżdżał, dzięki zaproszeniom prywatnym, na Litwę, Łotwę, Białoruś, Ukrainę, do Gruzji i Rosji, by poznać Polaków mieszkających na tych terenach oraz nieść im pomoc, najpierw ukrytą, a później jawną. Początkowo prace na temat Kościoła i Polaków w ZSRS publikował w paryskiej „Kulturze”i w innych pismach emigracyjnych a od początku lat 90 również w kraju. W jego dorobku publikacyjnym znalazły się między innymi nagradzane książki: Kościół katolicki w ZSSR 1917-1939. Zarys historii oraz Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR. Był członkiem Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności. W 1992 wszedł w skład rady krajowej Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Był członkiem Komisji Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowany Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Ryszard Ejchelkraut urodził się 20 stycznia 1924 roku w rodzinie wojskowej, mieszkającej w Koszarach Szkoły Podchorążych Piechoty w latach 1926- 1939. Jest miłośnikiem i popularyzatorem lokalnej historii. Jest Prezesem Koła Przyjaciół Szkoły Podchorążych Piechoty działającego przy Towarzystwie Miłośników Ziemi Ostrowskiej. Ryszard Ejchelkraut opracował broszurę poświęconą Żołnierzom Wyklętym. Przybliża tam między innymi postaci: płk Władysława Liniarskiego ps. „Mścisław” -komendanta Okręgu ZWZ-AK-AKO Białystok, podch. Stefana Głowackiego ps. „Ster” -I zastępcę Przewodnika Obwodu AKO Ostrów Mazowiecka, Józefa Rządzkiego ps. "Boryna". W ostrowskiej bibliotece od lat prowadził cykl gawęd o lokalnej historii i świadkach historii. Został udekorowany Odznaką Honorową „Za Zasługi dla ŚZŻAK”.

Ákos Engelmayer urodził się w 1938 w Segedynie. Uczestniczył w rewolucji węgierskiej 1956. Od 1962 studiował etnografię na Uniwersytecie Warszawskim. Po ukończeniu studiów pozostał w Polsce, był zatrudniany m.in. jako przewodnik wycieczek oraz tłumacz. W latach 1970–1989 pracował w Interpressie, jako kierownik redakcji węgierskiej oraz szef węgierskojęzycznego czasopisma "Polska". W 1980 przystąpił do NSZZ "Solidarność". Był współzałożycielem Solidarności Polsko-Węgierskiej. Po przełomie politycznym premier József Antall powierzył mu funkcję ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego w Polsce. W 1992 złożył listy uwierzytelniające Stanisławowi Szuszkiewiczowi jako ambasador na Białorusi (z rezydencją w Warszawie). Obie funkcje pełnił do 1995. Po odejściu z pracy w Ministerstwie Spraw Zagranicznych podjął się pracy wykładowcy historii Europy Środkowo-Wschodniej w Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, współpracował również ze Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie jest m.in. prezesem Wspólnoty Węgierskiej w Polsce. Żonaty z Krystyną Golińską, mieszka w Podkowie Leśnej. Został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Medalem Polonia Mater Nostra Est.

Janos Esterhazy urodził się 14 marca 1901 roku na Słowacji. Polityk Czechosłowacki Węgierskiego pochodzenia. W latach 30-tych X wieku stanął na czele mniejszości Węgierskiej w Czechosłowacji. Jako poseł do parlamentu Republiki Czeskiej , bronił praw kulturalnych i gospodarczych mniejszości węgierskiej zamieszkałej na Słowacji. W 1942 jako jedyny poseł głosował przeciwko ustawie o wysiedleniu żydów ze Słowacji W 1939 pomagał Polakom organizując po klęsce wrześniowej przerzut Polskich żołnierzy na Węgry. Osobiście przewiózł do Budapesztu generała Kazimierza Sosnkowskiego. Po wkroczeniu wojsk sowieckich został aresztowany na polecenie Gustawa Husaka przez NKWD i wywieziony do więzienia na Lubiance. Zesłany na Syberię, skazany na śmierć przez Trybunał Narodowy w Bratysławie. W 1949 roku powrócił do kraju, ponieważ wyrok śmierci został mu darowany. Do końca swego życia pozostał jednak w więzieniu. Zmarł 8 marca 1957 roku w Czechach. Obecnie trwa proces beatyfikacji Janosa Esterhazego, w którym postulatorem jest ojciec Paweł Cebula - franciszkanin.

(ur.1919 r) Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie w 1948 r. skazany został na 5 lat więzienia. W 1992 r., już w wolnym kraju, Sąd Wojewódzki w Warszawie orzekł, że Eugeniusz Kruszyński przebywał w więzieniu za działalność polityczną związaną z walką o suwerenność i niepodległość Polski.

Ksiądz kanonik Andrzej Fabisiak urodził się 13 kwietnia 1935 r. w Żernikach w parafii Sikórz k. Płocka. Święcenia kapłańskie przyjął w 1959r. w Płocku. a już w roku 1967 ks. Andrzej przybył do parafii Sońsk. Posługę proboszczowską pełnił do 2008r., po czym przeszedł na emeryturę. W 1987r. otrzymał tytuł kanonika, a w 1996 tytuł kanonika honorowego Kapituły Kolegiackiej Pułtuskiej.W latach 1982-2008 ojciec duchowny Dekanatu Ciechanowskiego, Dziekan i Wicedziekan w Dekanacie Ciechanowskim Wschodnim. W latach 2008 – 2013 był asystentem kościelnym Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich w Płocku. W czasie prawie 40 letniej posługi w Sońsku ks.Andrzej dał się poznać jako strażnik lokalnej pamięci, przyjaciel młodych potrafiący zaszczepić w nich ciekawość świata i wierność takim zasadom ja Bóg Honor i Ojczyzna. W trudnych czasach PRL rozbudzał wśród parafian postawy patriotyczne organizując msze za Ojczyznę czy pielgrzymki na spotkania z Ojcem Świętym Janem Pawłem II. Dzięki jego zaangażowaniu wyremontowana została strzelista wieża kościoła parafialnego oraz poszerzony teren cmentarny . Razem z Lucyną Janikową ksiądz Andrzej był inicjatorem upamiętnienia lokalnych ofiar reżimów totalitarnych na sońskim cmentarzu oraz w kruchcie kościoła na okazałej tablicy. Zmarł 1 listopada 2020 roku.

Andrzej Falkiewicz urodził się 5 grudnia 1929 roku w Poznaniu. Jest absolwent Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu (1952). Jest eseistą i krytykiem teatralnym. W latach 1962–1967 był kierownikiem literackim Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w Koszalinie. Od 1967 r. mieszka we Wrocławiu, był kierownikiem literackim Teatru Polskiego, Teatru Współczesnego oraz Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu. Od połowy lat siedemdziesiątych był uczestnikiem niezależnego ruchu kulturalnego, publikował w pismach niezależnych, następnie podziemnych, m.in. w „Biuletynie Dolnośląskim”, „Wezwaniu”, „Walce”, ”Krytyce”, „Przyjacielu Nauk”. W 1986 r. był uczestnikiem akcji Uwolnić Więźniów Politycznych. Był autorem zbiorów wielu szkiców i esejów oraz artykułów w czasopismach literackich i prozy. Zmarł 22 lipca 2010 roku w Puszczykowie k. Poznania. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Prof. Wacław Felczak, po wybuchu II wojny światowej szef kurierów między Budapesztem, a Polską. Aresztowany, przez 8 lat siedział w więzieniu. Uczestniczył w tworzeniu węgierskiej opozycji antykomunistycznej. To on zainspirował Viktora Orbána i jego przyjaciół do założenia partii Fidesz. Otrzymał legitymację członkowską Fideszu z numerem 001. Wacław Felczak urodził się 29 maja 1916 w Golbicach. Studiował historię na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie zainteresował się historią stosunków polsko-węgierskich i utworzył studenckie Koło Przyjaciół Węgier. W czasie II wojny światowej kierował ruchem kurierów pomiędzy Rządem RP na uchodźstwie, a Krajem okupowanym przez III Rzeszę i Związek Sowiecki. Po 1945 kontynuował działalność kurierską. Po długotrwałym okrutnym śledztwie w 1948 roku został skazany na dożywocie. Zwolniony z więzienia po ośmiu latach – w październiku 1956, rozpoczął nowe życie – naukowca, wiążąc się zawodowo z Instytutem Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jako autor wielu pionierskich prac z zakresu historii Węgier, nieomal każdą zgodę władz na paszport i zagraniczny wyjazd wykorzystywał do odwiedzenia Węgier. Pobyty te wykorzystywał do włączania się w różne działania, służące formowaniu demokratycznej opozycji na Węgrzech. Jesienią 1987 roku Wacław Felczak, został zaproszony z wykładami do Eötvös Collegium w Budapeszcie. Wykłady wygłaszał też w znajdującym się po sąsiedzku Collegium Istvána Bibó, którym przysłuchiwali się liczni studenci prawa, jak m.in. Viktor Orbán, László Kövér czy János Áder, którzy wkrótce założyli partię polityczną – Fidesz, a dzisiaj pełnią zaszczytne funkcje: premiera, przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego oraz prezydenta państwa. Po długiej chorobie Wacław Felczak zmarł 23 października 1993 roku. Został pochowany na cmentarzu na "Pęksowym Brzyzku" w Zakopanem. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW w 2018 roku.

Zdzisława Ferenc urodziła się 10 października 1948 roku we Wrocławiu. W 1972 r. ukończyła wieczorowe Technikum Odzieżowe. W latach 1977- 1981 była zatrudniona w Spółdzielni Plecionka we Wrocławiu, w latach 1981-1982 pracowała jako kucharka w kuchni Szkoły Podstawowej nr 100, a w latach 1982-1985 ponownie w WZO. Od 1978 r. była kolporterką czasopism niezależnych, m.in. „Robotnika”, „Bratniaka”, „Podaj Dalej”, „Biuletynu Dolnośląskiego”. W sierpniu 1980 uczestniczyła w strajku solidarnościowego z robotnikami Wybrzeża, od września 1980 r. działała w „Solidarności”. W 1981 r. była uczestniczką wrocławskiej demonstracji w obronie więźniów politycznych. Po 13 grudnia 1981 działała w podziemiu, w pierwszych dniach stanu wojennego, drukowała i kolportowała ulotki oraz malowała napisy na murach. Od stycznia 1982 r. była współpracownikiem Narodowej Organizacji Wyzwoleńczej Lechia. W swoim mieszkaniu prowadziła (wraz z mężem) duży punkt kolportażowy. Od jesieni 1982 r. współpracowała z Solidarnością Walczącą, była organizatorką kolportażu. W latach 1982-1985 była wielokrotnie represjonowana. Od 1982 r. była działaczką Duszpasterstwa Ludzi Pracy we Wrocławiu. W latach 1990-1995 była ponownie pracownikiem WZO. Od 1995 r. jest na rencie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Mirosław Filipowicz urodził się 1 października 1918 roku w Iwoniczu-Zdroju. Był absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego (1939). Przed II wojną światową działał w ZHP. Był uczestnikiem wojny obronnej we wrześniu 1939 r., następnie przez Węgry przedostał się do Francji, a w listopadzie 1939 wstąpił do Armii Polskiej. W latach 1939-1940 był zakwaterowany w ośrodku formowania Armii Polskiej w Coetquidan, żołnierzem I Dywizji Grenadierów, uczestnikiem działań wojennych w obronie Francji, po walkach pod Lagarde i Merviller w przebywał niewoli, a do kwietnia 1945 w obozie jenieckim w Murnau. Po 1945 r. powrócił do kraju. Od 1956 r. był sędzią Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. Po 13 grudnia 1981 r. był na emeryturze. W 1982 r. był współzałożycielem Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego we Wrocławiu, z upoważnienia tego Komitetu obserwował procesy polityczne we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku, dokumentował przypadki naruszania prawa przez sądy powszechne i wojskowe i przekazywał hierarchii kościelnej oraz działaczom podziemnej opozycji. Zajmował się kolportażem prasy podziemnej w środowisku prawników, m.in. „Z dnia na dzień” i „Biuletynu Dolnośląskiego”. Zmarł 15 maja 1986 roku we Wrocławiu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jacek Flis – 20.07.1972 – 16.10.2020. Związany z Sędziszowem Małopolskim. Po ukończeniu szkoły podstawowej kontynuował naukę w Liceum Ogólnokształcącym w Ropczycach. Studiował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie na kierunku geografia. Po ukończonych studiach podjął prace jako nauczyciel w Szkole Podstawowej w Szkodnej, od 1999r w Gimnazjum im. por. Karola Chmiela w Zagorzycach Górnych a od 2018r w Szkole Podstawowej nr 3 im. Jana Pawła II w Sędziszowie Małopolskim. Badacz historii regionalnej. Od 2004 roku rozpoczął prace badawcze nad historią niemieckiego poligonu SS „Heidelager” ze szczególnym uwzględnieniem działającego w jego obrębie Artylerieziefield Blizna, miejsca gdzie Niemcy testowali tajne bronie: rakiety V-2 oraz latające bomby V-1. Zainteresował tematem historyków, samorządowców, miłośników historii co zaowocowało: powstaniem Parku Historycznego Blizna, którego był współtwórcą oraz publikacją książki „Tajemnice Blizny. Wywiad Armii Krajowej w walce z rakietami V-2”, której był współautorem. Propagował historię Sędziszowa i regionu. Prowadził wykłady, prelekcje, pogadanki. Nagrywał audycje radiowe i programy telewizyjne na antenach lokalnych i ogólnokrajowych, pokazując piękno przyrody i historię regionu.

Kpt. Krzysztof Flizak, oficer US Army, najmłodszy żołnierz gen. Andersa – najmłodszy żołnierz Armii Andersa, gdy wybuchła wojna miał siedem lat. To Wołyniak i Sybirak. Jest synem Tadeusza Flizaka, przedwojennego podoficera Korpusu Ochrony Pogranicza na Wileńszczyźnie. Po aresztowaniu ojca przez NKWD, w czerwcu 1940 r. został deportowany do łagru. Po wojnie wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Jest weteranem wojny w Korei, gdzie został ciężko ranny i częściowo stracił słuch. Odznaczony najważniejszymi amerykańskimi medalami za dzielność. Statuetkę Sygnet Niepodległości 14 Festiwalu NNW otrzymał z rąk Tomasza Łysiaka, reżysera filmu „Ostatni rozdział”.

Edward Folcik urodził się 20 marca 1943 roku we Lwowie. W 1974 r. był absolwentem germanistyki na Uniwersytecie Wrocławskim. Od 1969 r. pracował w Dolnośląskich Zakładach Wytwórczych Maszyn Elektrycznych Dolmel. W dniach 26-31 sierpnia 1980 r. był współorganizatorem i uczestnikiem strajku w Dolmelu. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji Zakładowej oraz sekretarzem, prowadził bibliotekę wydawnictw niezależnych w Dolmelu, był redaktorem audycji nadawanych przez radiowęzeł zakładowy. Od października 1980 r. był oddelegowany do pracy w Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego, następnie Zarządu Regionu Dolny Śląsk, w czerwcu 1981 był delegatem na I Walne Zebranie Delegatów Regionu Dolny Śląsk, członkiem Zarządu Regionu, a we wrześniu i październiku 1981 delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. 14 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu, następnie w Grodkowie. Zwolniony został 15 października 1982 r. 30 października 1984 był współzałożycielem Komitetu Obrony Praw Człowieka we Wrocławiu, a w listopadzie 1984 r. sygnatariuszem inicjatywy obywatelskiej Bez Przemocy. Po 1989 r. dalej działał w „Solidarności”. Od 2008 r. jest na emeryturze. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Halina Frąckowiak to nie tylko legenda polskiej piosenki, ale dobry duch antykomunistycznej opozycji. Poza sceną, z dala od fleszy, wspierała ostatniego więźnia politycznego. Halina Frąckowiak urodziła się 10 kwietnia 1947 roku w Poznaniu. To piosenkarka popowa i rockowa, kompozytorka i autorka tekstów. Politycznie zaangażowana w 2010 roku w komitet poparcia Jarosława Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich. Debiutowała w 1963 r. na Festiwalu Młodych Talentów w Szczecinie. Konkurowała tam z Czesławem Niemenem, Zdzisławą Sośnicką i Krzysztofem Klenczonem, została laureatką tak zwanej „Złotej Dziesiątki”. Współpracowała z takimi zespołami, jak Tony, Takty i Tarpany. Następnie zdobywała kolejne nagrody na festiwalach piosenki w Opolu i w Kołobrzegu w latach: 1969, 1976, 1977, 1988, 1991 i 1993. W roku 1975 w Opolu nagrodzono ją dodatkowo tytułem „Miss Obiektywu”. Pracując z takimi zespołami jak Czerwono-Czarni, Grupa ABC, Tarpany czy Drumlersi, wylansowała swoje największe przeboje („Ktoś”, „Czekam tu”, „Napisz, proszę”, „Za mną nie oglądaj się”). Jednocześnie doskonaliła swoje umiejętności wokalne u Alicji Barskiej. W 1972 rozpoczęła karierę solową. Wtedy to właśnie wygrała kilkakrotnie plebiscyt na najpopularniejszą piosenkarkę, brała udział w zagranicznych festiwalach (Ostenda, Rostock, Drezno), gdzie otrzymała najważniejsze wyróżnienia i nagrody, m.in. „Złoty Mikrofon” Polsko-Amerykańskiej Agencji Artystycznej. Piosenkarka nagrała ponad 20 płyt i kaset, a jej koncerty można było obejrzeć w wielu miejscach Europy oraz w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Występowała m.in. w Teatrze Muzycznym w Gdyni, w Teatrze Wielkim w Łodzi i Warszawie. Była związana z politologiem Józefem Szaniawskim, z którym ma syna Filipa Frąckowiaka – polityka PiS. Laureatka Drzwi do Wolności Festiwalu NNW w 2018 roku. Nagrodę wręczył Andrzej Kołodziej. W życiu jesteśmy powołani do różnych zadań. Ja odkąd pamiętam żyłam muzyką i poezją. Śpiewałam o miłości, Bogu, ale też wiersze Kazimierza Wierzyńskiego. Dopiero, gdy aresztowano mojego ukochanego, Józefa Szaniawskiego stałam się uczestnikiem walki o wolność. Walczyłam także jako matka, starają się bronić mojego, wtedy 4,5-letniego syna, Filipa. Walka trwała do 1989 roku. Do świąt Bożego Narodzenia - mówiła Frąckowiak odbierając uhonorowanie.

Józef Franczak, pseudonim „Laluś”, "Lalek" - walczył z wojskami sowieckimi na Wołyniu, a po ucieczce z niewoli zaangażował się w działalność konspiracyjną. Józef Franczak ps. „Laluś” urodził się 17 marca 1918 roku w Kozicach Górnych. Pochodził z ubogiej rodziny chłopskiej. W wieku 17 lat jako ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego. Po ukończeniu Szkoły Podoficerskiej w Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu przydzielony został do Plutonu Żandarmerii w Równem. Po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej, ale udało mu się uciec. W 1940 wstąpił do ZWZ. Następnie działał w Armii Krajowej. Był dowódcą drużyny, potem dowódcą plutonu w III Rejonie Obwodu Lublin AK w ramach Okręgu Lublin AK. W sierpniu 1944 został przymusowo wcielony do 2 Armii Wojska Polskiego. W styczniu 1945, będąc świadkiem wydawania i wykonywania wyroków śmierci na AK-owcach zdecydował się na dezercję. Wkrótce NKWD zaczęło go szukać i rozpoczął 18-letni okres ukrywania się przed władzą. Lalek brał udział w wielu zamachach na funkcjonariuszy MBP. Kilka razy był ranny, a raz aresztowany. W czerwcu 1946 Urząd Bezpieczeństwa urządził wielką obławę. W 1947 Franczak dołączył do oddziału dowodzonego przez kpt. Zdzisława Brońskiego. Dokonywał później zamachów na współpracowników organów bezpieczeństwa, w tym cywilnych donosicieli. Franczak dowodził kilkuosobowym patrolem zbrojnym, do zadań którego należało wykonywanie kar chłosty lub śmierci na tajnych współpracownikach UB i członkach PPR. 10 lutego 1953 przeprowadzili rekwizycję w kasie Gminnej Spółdzielni w Piaskach, aby zdobyć fundusze na przetrwanie zimy. Akcja nie udała się. W starciu z milicjantami zginął Stanisław Kuchciewicz Wiktor – ostatni dowódca Franczaka. Po akcji w Piaskach Franczak nie kontaktował się już z innymi konspiratorami, ukrywając się przez kolejnych dziesięć lat. Umożliwiała mu to zorganizowana przez siebie sieć pomocników, licząca według danych SB ponad dwieście osób. Formalne rozpracowanie Franczaka rozpoczęto już 16 listopada 1951 w ramach operacji o kryptonimie Pożar. W sumie zaangażowano we współpracę z bezpieką ok. 100 ludzi. Franczak został zadenuncjowany przez Stanisława Mazura, brata stryjecznego swojej narzeczonej, który był tajnym współpracownikiem SB. Józef Franczak został zastrzelony 21 października 1963 r. o godzinie 15:40. W nocy, o 21:00, ciało „Lalusia” przewieziono do Akademii Medycznej w Lublinie. Pochówku bezimiennego służby dokonały potajemnie. Cztery dni później, w nocy, rodzina wykopała jego nagie, pozbawione głowy ciało i dokonała godnego złożenia zwłok do grobu. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW w 2018 roku. Uhonorowanie odebrał syn Józefa Franczaka – Marek Franczak: „W imieniu ojca traktuje ten Sygnet Niepodległości jako symbol zwycięstwa, nie tylko Ojca, ale wszystkich żołnierzy Lubelszczyzny walczących w tamtym czasu”

Edward Frankiewicz urodził się 22 lipca 1958 roku w Lęborku. W 1976 r. ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową w Lęborku. Z zawodu był elektrykiem. W latach 1976-1994 był pracownikiem Stoczni w Gdyni. W dniach 15-31 sierpnia 1980 r. uczestniczył w strajku w stoczni, od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komisji Wydziałowej K-1. W dniach 14-15 grudnia 1981 uczestniczył w strajku w SKP. W styczniu 1986 r. był współzałożycielem gdyńskich struktur Solidarności Walczącej, a do 1989 r. szefem Grupy Zakładowej SW w Stoczni Gdyńskiej, był również współorganizatorem akcji odcinania zasilania prądu i wrzucania świec dymnych do wentylatorów podczas narad działaczy zakładowej PZPR, umieszczania ulotek w wentylatorach wyciągowych, które zmieniając fazę silnika, wdmuchiwały ulotki do hal zakładu, malowania napisów na suwnicach, zawieszania kukły gen. Wojciecha Jaruzelskiego. W marcu 1986 r. był współzałożycielem podziemnego pisma „Solidarność Walcząca” Grupy Zakładowej SW w SKP, redaktorem, autorem, drukarzem i kolporterem w SKP, drukarzem pisma TKZ „Kadłub” oraz „Solidarności Walczącej – Oddział Trójmiasto” i ulotek. Od 1988 drukarnia znajdowała się w jego mieszkaniu. W latach 1988-1989 był wiceprzewodniczącym Tymczasowej Komisji Zakładowej „Solidarności” w Stoczni. W 1989 roku był przeciwnikiem okrągłego stołu. Od 1994 roku prowadził własną działalność gospodarczą. Zmarł 15 czerwca 2019 roku w Gdyni. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Władysław Tomasz Fus urodził się 11 grudnia 1930 roku w Żołyni k. Łańcuta. W latach 1947-1950 był uczniem Szkoły Przemysłowej Wrocławskich Zakładów Włókien Sztucznych i robotnikiem w Fabryce Sztucznego Jedwabiu na wrocławskich Kowalach. W latach 1972-1982 był operatorem dźwigu w Betoniarni Klecina we Wrocławiu. Od marca 1982 r. jest na rencie. W sierpniu 1980 r. był współorganizatorem strajku w Klecinie. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji Zakładowej w Klecinie. Do 1981 r. był organizatorem kolportażu wydawnictw niezależnych w swoim zakładzie, środowisku i parafii i drukarzem pism różnych ogniw „Solidarności”. Od 1981 współorganizował Wrocławskie Tygodnie Kultury Chrześcijańskiej. Po 13 grudnia 1981 r. był organizatorem protestów społecznych. Po stłumieniu strajków był drukarzem prasy podziemnej w ramach Regionalnego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk. Od maja 1982 do maja 1989 r. był drukarzem w zespole Bohdana Błażewicza. Od maja 1982 był współorganizatorem i skarbnikiem Uniwersytetu Robotniczego przy Duszpasterstwie Ludzi Pracy we Wrocławiu. W latach 1982-1989 uczestniczył we wszystkich niezależnych demonstracjach we Wrocławiu. Z kolei w latach 1985-1986 udostępniał mieszkanie na drukarnię Solidarności Walczącej. Kilkanaście razy był zatrzymywany i pobity. W latach 90. był działaczem Partii Wolności, Solidarności Walczącej i Ruchu Obrony Polski. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Płk Stanisław Gajewski ps. „Staś” -urodzony w 1929 r., żołnierz Armii Krajowej, Ruchu Oporu Armii Krajowej, Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Walczył w oddziale majora Hieronima Dekutowskiego ps „Zapora”. Świadek zranienia majora "Zapory" podczas walk z oddziałami UB. W oddziałach "Zapory" zajmował się łącznością, był również wartownikiem. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Adiya Ganbaatar - urodził się 8 lutego 1959 roku w Ułan Bator w Mongolii. Ukończył studia magisterskie w Instytucie Matematyki im. Banacha Uniwersytetu Łódzkiego na kierunku matematyka stosowana, którą następnie wykładał na Wydziale Fizyki i Matematyki na Państwowym Uniwersytecie Mongolskim. Jest byłym ambasadorem nadzwyczajnym i pełnomocnym Mongolii w Polsce. W latach 2005 - 2012 był przewodniczącym Mongolskiej Partii Socjaldemokratycznej, a także, przez dwie kadencje, posłem do Wielkiego Churału (parlamentu Mongolii). W 2009 roku z okazji 20-lecia rewolucji demokratycznej w Mongolii dekretem Prezydenta Mongolii został odznaczony najwyższą nagrodą państwową - „Order zasługi czerwonego sztandaru”, za zasługi dla zwycięstwa rewolucji demokratycznej. Na początku lat 90. Ganbaatar Adiya przyjechał do Polski wraz ze swoimi kolegami z opozycji. Prosili działaczy Solidarności o pomoc w przemianach demokratycznych w Mongolii. Dostali kilogramy powielaczy, bibułę. Rok później w Mongolii uchwalono pierwszą demokratyczną konstytucję i od 1992 roku datuje się niepodległość tego kraju. O tamtych czasach opowiada film dokumentalny Arkadiusza Gołębiewskiego „Mongolski ślad”, który można było zobaczyć na Festiwalu. Ukazuje on przyjaźń Międzyparlamentarnej grupy polsko-mongolskiej. Powstał podczas jego wizyty w Mongolii. Laureat Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW.

Stanisław Gebhardt - urodził się 13 lipca 1928 roku w Poznaniu. W latach II wojny światowej był żołnierzem Szarych Szeregów i Armii Krajowej, po aresztowaniu więźniem obozów koncentracyjnych Gross Rosen i Mathausen. Do roku 1990 pozostawał na emigracji. Studiował ekonomię w Londynie i na paryskiej Sorbonie. Angażował się w działalność wielu polskich organizacji społecznych i kulturalnych na wychodźstwie, m.in.: Związku Studentów Polskich, Związku Młodych Unii Federalnej Europy, Związku b. żołnierzy AK, Macierzy Szkolnej w Anglii, potem Grupy „Merkuriusza”, Rady Polaków we Włoszech i Klubu Polskiego w Rzymie. W latach 1956–1967 zajmował się doradztwem ekonomicznym w zakresie inwestycji w Ameryce Łacińskiej. Od 1963 do 1972 był dyrektorem w Międzynarodowej Fundacji Solidarności w Rzymie, gdzie współpracował z Karolem Popielem. Oprócz działalności politycznej, okresowo zajmował się międzynarodowym doradztwem gospodarczym aż do początku XXI wieku. W latach 1954–1985 był członkiem władz Stronnictwa Pracy na uchodźstwie. Jako przedstawiciel polskich organizacji zaangażował się w działalność międzynarodowych organizacji, głównie chrześcijańsko-demokratycznych. Współpracował w ich ramach m.in. z Robertem Schumanem. W latach 1951–1953 był członkiem Parlamentu Młodzieży Europejskiej. Po powrocie do kraju, w latach 1990–1994 działał w reaktywowanym Stronnictwie Pracy, którego został wiceprezesem. W latach 1995–1998 był także wiceprezesem Ruchu Odbudowy Polski. W czerwcu 2020 roku minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński powołał go na funkcję przewodniczącego Rady Programowej Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego. To członek partii Prawo i Sprawiedliwość. Pełnił funkcję społecznego asystenta senatora PiS Aleksandra Szweda podczas IX i X kadencji Senatu. Został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. 3 maja 2023 roku, „w uznaniu znamienitych zasług dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za wybitną działalność na rzecz polskiej emigracji poprzez pielęgnowanie tożsamości narodowej, zachowanie ciągłości dziedzictwa kulturowego oraz propagowanie wartości chrześcijańskich i demokratycznych, za wierność Polsce wolnej i suwerennej”, prezydent RP Andrzej Duda odznaczył go Orderem Orła Białego. Laureat Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW

Aleksander Giedroyć - jeden z najbardziej aktywnych działaczy polonijnych na Ukrainie. Założyciel i prezes działającego w Charkowie „Domu Polonii na Wschodzie”, powstałego w 2015 roku. Organizacja aktywnie zajmuje się promocją Polski i edukacją. Udziela wsparcia w sprawie wyjazdu członków Domu Polonii na stałe do kraju i znajdowania pracy. Przy Domu Polonii powołał m.in."Collegium Polonicus” dla dzieci i dorosłych zajmujące się nauką języka polskiego; Klub dla dzieci „Polak Mały”, damski klub „Koleżanki ze Wschodu”, „Kółko lekarzy Polskich”, kino - aktywuje Polonię, organizuje dla Polaków mieszkających w Charkowie i okolicach liczne spotkania, usługi, pomoc w każdym zakresie życia. Jest inicjatorem charytatywnego długoterminowego programu humanitarnego „Widzę świat”- bezpłatnego badania wzroku u dzieci, które uczą się języka polskiego. Badaniu poddano już około 450 osób. Pracuje na rzecz zachowania pamięci o Polakach - ofiarach totalitaryzmu na Charkowszczyźnie. Przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP w Charkowie w styczniu 2022 roku wydał m.in. książkę pt. „Losy Polaków Charkowszczyzny w latach „Czerwonego Terroru ” na Ukrainie”. Wiceprezes Fundacji “Polonia International” w Brukseli, współzałożyciel Fundacji „Polonia Gospodarcza Świata”, przedstawiciel Polish Nobility Association Foundation w Ukrainie. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Józef Głażewski urodził się 1937 roku w miejscowości Łodziska pod Ostrołęką. 2 marca 1946 roku 9 letni Józef wraz z ojcem udali się po drzewo do lasu. Tam przypadkowo stali się świadkami zamordowania 5 Żołnierzy Niezłomnych - Bronisława Lisa, Bolesława Gnozy, Władysława Prusaczyka, Dominika Trzcińskiego i Ludwika Trzcińskiego . To dzięki Józefowi Głażewskiemu, który przez lata opiekował się bezimienną mogiłą w lesie. Ich szczątki odkopano w 2016 roku i pochowano na cmentarzu parafialnym w Ostrołęce.

Bronisław Gniazdowski ps. „Mazur". Od roku 1946 do kwietnia 1951 był żołnierzem antykomunistycznego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego na terenie powiatów Przasnysz, Pułtusk, Maków i sąsiednich. Jako żołnierz w latach 1949–1951 służył w patrolu Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dowodzonym przez Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”. Poległ 13/14 kwietnia 1951 w Szyszkach, w powiecie pułtuskim w trakcie próby przebicia przez kordon KBW utworzony przez około 300-osobową grupę operacyjną funkcjonariuszy KBW i UBP. Ciała Dziemieszkiewicza i Gniazdowskiego zostały pogrzebane w nieznanym miejscu. Bronisław Gniazdowski został upamiętniony między innymi na tablicy poświęconej żołnierzom podziemia antykomunistycznego na ścianie kościoła parafialnego w Szyszkach oraz Pomniku „Poległym i Pomordowanym Obrońcom Ojczyzny” w miejscowości Bogate w powiecie przasnyskim, w gminie Przasnysz. Uhonorowany Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW w 2021 roku.

Cezary Godziuk urodził się 4 września 1962 roku w Gdyni. Jest absolwentem Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego Uniwersytetu Gdańskiego (1989). W latach 1980–1981 jako uczeń IV LO w Gdyni wydawał niezależne pismo „Rota”, w 1981 r. był współzałożycielem Niezależnego Wydawnictwa Młodzieżowego Wprost, działaczem Federacji Młodzieży Szkolnej i Niezależnego Samorządu Uczniowskiego. Od października 1981 r. był działaczem Niezależnego Zrzeszenia Studentów i członkiem redakcji niezależnego pisma NZS „Reduta”, w listopadzie i grudniu 1981 r. uczestniczył w strajku solidarnościowym ze studentami radomskiej WSI, był rzecznikiem prasowym i członkiem Komitetu Strajkowego na swoim wydziale. W dniach 14-15 grudnia 1981 r. uczestniczył w strajku na swojej uczelni, był drukarzem materiałów strajkowych, wraz z innymi wywiózł i ukrył powielacz NZS. 20 grudnia 1981 r. został aresztowany i 3 lutego 1982 r. skazany wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni w trybie doraźnym na 6 lat więzienia i 4 lata pozbawienia praw publicznych, następnie osadzony w Zakładzie Karnym w Koronowie, Mielęcinie k. Włocławka i Potulicach, ostatecznie wyszedł na wolność już w lutym 1983 r. w związku rewizją nadzwyczajną wyroku. W latach 1984-1989 był współpracownikiem NS, Federacji Młodzieży Walczącej w Gdańsku i Solidarności Walczącej Oddział Trójmiasto przy druku wydawnictw i uruchamianiu sprzętu poligraficznego, był również kolporterem. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Julian Golak urodził się 14 maja 1957 roku w Nowej Rudzie. W 1975 r. ukończył Zawodową Szkołę Poligraficzną a w 1990 r. został absolwentem Archidiecezjalnego Studium Teologicznego we Wrocławiu (1990). W latach 1975–1982 był drukarzem w Zakładach Graficznych Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu. W dniach od 24 sierpnia do 31 sierpnia 1980 r. był organizatorem strajku, członkiem Komitetu Strajkowego w ZGPiT we Wrocławiu. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, od września 1980 r. był członkiem Komitetu Założycielskiego. W okresie od października 1980 do 13 grudnia 1981 był sekretarzem Komisji Zakładowej. W listopadzie 1981 był współzałożycielem, od listopada 1981 członkiem prezydium Krajowej Komisji Koordynacyjnej Pracowników Poligrafii Dolnego Śląska. W czerwcu 1981 r. był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Dolny Śląsk. W latach 1980–1981 był kolporterem pism niezależnych, m.in.: „Biuletynu Dolnośląskiego”, „Solidarności Dolnośląskiej”, „Z Dnia na Dzień”, na Dolnym Śląsku. W 1982 był organizatorem trzech strajków w ZGPiT, za co został zwolniony z pracy. Od grudnia 1981 do 1985 r. był kolporterem pism podziemnych, m.in. „Tygodnika Mazowsze”, „Z Dnia na Dzień”, „Solidarności Walczącej”, „Biuletynu Dolnośląskiego”, książek, a także ulotek, znaczków, cegiełek na Dolnym Śląsku. W latach 1988–1989 był drukarzem i dostawcą sprzętu i materiałów poligraficznych dla pisma „Żółw”, zaś w okresie 1982–1989 był uczestnikiem Duszpasterstwa Akademickiego Wawrzyny we Wrocławiu oraz Duszpasterstwa Ludzi Pracy  w Nowej Rudzie. W latach 1982–1989 był współorganizatorem Tygodni Kultury Chrześcijańskiej we Wrocławiu i Nowej Rudzie, a w latach 1982–1989 współorganizatorem Klubu Inteligencji Katolickiej w Wałbrzychu, Oddział w Nowej Rudzie. Po 1989 r. nadal działał politycznie i społecznie, m.in. w Akcji Wyborczej Solidarność, Prawie i Sprawiedliwości i Platformie Obywatelskiej. Jest autorem opracowań, książek i publikacji z zakresu rozwoju regionalnego, współpracy przygranicznej i ochrony środowiska. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Stanisława Golec była czternastym i ostatnim dzieckiem w rodzinie Golców z Milówki. Członkowie rodziny walczyli w kampanii wrześniowej a później byli członkami Armii Krajowej. Po wybuchu II wojny światowej rodzina została wysiedlona z Milówki, która znalazła się w granicach III Rzeszy do Generalnego Gubernatorstwa. W 1945 roku Stanisława Golec dołączyła do oddziału NZS pod dowództwem Antoniego Bieguna ps. „Sztubak” i przyjęła pseudonim „Gusta”. Później służyła pod dowództwem kpt. Henryka Flame ps. „Bartek”. Oddział „Bartka” był największym antykomunistycznym ugrupowaniem na Górnym Śląsku i w Beskidach. Liczył kilkuset żołnierzy. Stoczył wiele walk. Najgłośniejszą akcją było zajęcie 3 maja 1946 roku Wisły. Stanisława Golec została aresztowana w ramach operacji „Lawina”. Według ustaleń IPN, ponad 120 żołnierzy „Bartka” przewieziono na Opolszczyznę we wrześniu 1946 roku. Kilkudziesięciu żołnierzy „Bartka” umieszczono w niewielkim budynku, tzw. baraniarni, w pobliżu polany śmierci, gdzie podano im kolację, alkohol ze środkami nasennymi, a nad ranem rozbrojono i wysadzono w powietrze lub rozstrzelano. W rodzinnej Milówce ma symboliczny nagrobek. Zespół muzyczny Golec uOrkiestra zadedykował pamięci Stanisławy Golec piosenkę pt. „Lawina”. Stanisława Golec prywatnie była ciotką Łukasza i Pawła Golców

Krzysztof Goliński "MIR-JARSKI" urodził się 9 marca 1921 roku w Krężnicy Jarej. Na początku swojej działalności konspiracyjnej został komendantem ZWZ w Krężnicy Jarej. W 1942 roku został komendantem 14 Placówki AK Okręg Lublin. Skończył leśną podchorążówkę AK, należał do Zakonu Rycerskiego Krzyża i Miecza. Zginął w Bychawie, w Podzamczu 07 czerwca 1944 walcząc z Niemcami. Jechał rowerem na zgrupowanie AK w Woli Gałęzowskiej wioząc tajne dokumenty. Został pochowany na cmentarzu w Krężnicy Jarej. Miejsce śmierci jest upamiętnione pomnikiem.

Krzysztof Stanisław Gołba urodził się 28 marca 1957 roku w Zabrzu. Jest absolwentem Wydziału Lekarskiego Śląskiej Akademii Medycznej (1982), w 1987 doktorat, w 2001 habilitacja, w 2011 profesura. Jest lekarzem specjalistą chorób wewnętrznych i kardiologii. W październiku 1980 r. był współorganizatoremNiezależnego Zrzeszenia Studentów w Śląskiej AM, członkiem Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NZS ŚAM, od listopada 1980 r. Regionalnego Komitetu Koordynacyjnego NZS Uczelni Górnego Śląska, i w latach 1980–1981 członkiem redakcji „Prosto  Mostu”. W lutym 1981 r. był oficjalnym przedstawicielem NZS ŚAM podczas strajku łódzkich studentów. W dniach 16–17 lutego 1981 był współorganizatorem i uczestnikiem strajku studenckiego na Wydziale Lekarskim ŚAM w Zabrzu o rejestrację NZS i członkiem Komitetu Strajkowego. W dniach 3–6 kwietnia 1981 r. uczestniczył w I Krajowym Zjeździe Delegatów NZS w Krakowie, w 1981 r. był reprezentantem studentów w Senacie ŚAM, w 1981 r. współorganizatorem wydziałowej biblioteki NZS, od października do grudnia 1981 r. przewodniczącym Komisji Uczelnianej NZS ŚAM, a listopadzie i grudniu 1981 r. współorganizatorem i uczestnikiem strajku solidarnościowego ze studentami WSI w Radomiu, a także przewodniczącym Komitetu Strajkowego. Po 13 grudnia 1981 r. ukrywał się, następnie wywiózł z uczelni i ukrył powielacz należący do NZS, później wykorzystywany na potrzeby struktur Konfederacji Polski Niepodległej. 18 stycznia 1982 r. został internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Strzelcach Opolskich i następnie 1 marca 1982 r. zwolniony. W latach 1982–1988 był współorganizatorem i uczestnikiem spotkań samokształceniowych studentów śląskich uczelni. Od 2005 r. członkiem-założycielem i rzecznikiem Stowarzyszenia „NZS 1980” w Katowicach. Jest autorem ponad 100 prac naukowych o tematyce medycznej. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Grzegorz Gołdynia urodził się 22 lutego 1962 roku w Oświęcimiu. Jest absolwentem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Lublinie (1991). W 1981 r. był kolporterem wydawnictw niezależnych z Bielska-Białej i Krakowa wśród młodzieży szkolnej Oświęcimia. Po 13 grudnia 1981 r. był organizatorem młodzieżowej grupy, złożonej głównie z uczniów Technikum Chemicznego, zajmującej się drukiem ulotek i kolportażem podziemnych pism z Krakowa w Oświęcimiu. 8 maja 1982 r. został zatrzymany, internowany i przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Nowym Łupkowie. 8 lipca 1982 r. został zwolniony. Wielokrotnie represjonowany. W latach 1985–1991 studiował na Akademii Medycznej w Lublinie, w 1986 roku był współzałożycielem i działaczem Niezależnego Zrzeszenia Studentów na AM. Po 1989 r. m.in. działacz w Ruchu Obrony Polski, Zjednoczeniu Chrześcijańsko-Narodowym i Porozumieniu Jarosława Gowina. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Od 1980 r. działacz NSZZ „SOLIDARNOŚĆ” w Sieradzu. Brał udział w przygotowaniu i przebiegu strajku ostrzegawczego w zakładzie w Sieradzu w marcu 1981 r. W po 13 grudnia kontynuował nielegalną wówczas działalnością związkową w ramach Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność” Ziemi Sieradzkiej oraz Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych. Podejmował działania mające na celu przywrócenie działalności zawieszonego Związku, organizował zbiórki pieniędzy na pomoc osobom represjonowanym, kolportaż prasy i wydawnictw podziemnych, sporządzanie ulotek i plakatów o treściach związkowych i antykomunistycznych a także w akcje plakatowe. Inwigilowany i rozpracowywany w latach 1981–1989 przez Służbę Bezpieczeństwa. Osadzony za swoją działalność w Zakładzie Karnym w Sieradzu, gdzie przebywał do 1983 r. Uhonorowany Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW. Statuetkę panu Michałowi Gorczycy wręczył Rafał Matysiak -wiceprezydent miasta Sieradza.

Ryszard Józef Gortat urodził się 8 sierpnia 1951 roku. Był nauczycielem – polonistą w szkołach podstawowych w Miączynie i Chociszewie. W 1980 roku aktywnie działał w Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w Płocku. Był lektorem i przewodniczącym sekcji oświaty regionu płockiego. W stanie wojennym, mimo nacisków, nie podpisał „lojalki”. 08 października 1989 roku został wybrany na naczelnika gminy Czerwińsk nad Wisłą z rekomendacji NSZZ „Solidarność” rolników indywidualnych. Był pierwszym w Polsce naczelnikiem solidarnościowym. W latach 1990 – 1994 obejmował stanowisko wójta gminy Czerwińsk nad Wisłą. Przez cztery kadencje był radnym powiatu płońskiego, propagujący idee „Solidarności”. Zdobyte przez lata doświadczenie pozwoliło mu na rozwijanie i wdrażanie nowych inicjatyw zgodnych z bieżącymi potrzebami i oczekiwaniami lokalnej społeczności. J

( ur. 1843 r.) W Powstaniu Styczniowym był ochotnikiem do oddziału Dionizego Cetkowskiego. Jako 20-latek został ranny w bitwie pod Mieszkami 22 sierpnia 1863 r. Na wysokości miejscowości Osiek Rosjanie natknęli się na kawalerzystów Cetkowskiego. Według sprawozdania namiestnika Teodora Berga do cara Aleksandra II tu rozpoczęła się bitwa, która przerodziła się w pościg i liczne potyczki na przestrzeni wielu kilometrów, aż do Żoch. Jednym z rannych w tej bitwie, o którym wiemy z zachowanych źródeł był Józef Grabowski. Zmarł 29 października 1863 r. w lazarecie w Drążewie. Sygnet Niepodległości podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Sońsku w 2024 roku wręczył Jarosław Pachulski a odebrał symbolicznie ks. kan. Krzysztof Jaroszewski.

Andrzej Grabski był przewodniczącym Komisji Interwencyjnej NSZZ „Solidarność” w Ciechanowie. Urodził się w Poznaniu i pochodzi z rodziny premiera Władysława Grabskiego. W 1939 roku został wysiedlony z rodzinnego majątku w Pawłowicach koło Jarocina w Wielkopolsce. Ukończył studia weterynaryjne. Podczas stanu wojennego prześladowany i często przesłuchiwany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa.

Władysław Grocki urodził się 16 września 1954 roku w Złotoryi. Ukończył Technikum w Zespole Szkół Technicznych Górnictwa Rud w Lubinie ( 1975). W latach 1975-1996 był pracownikiem Zakładu Robót Górniczych KGHM w Lubinie. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. W dniach 13-17 grudnia 1981 uczestniczył w spacyfikowanym przez ZOMO strajku w ZG Rudna. Od 1985 r. był członkiem Bractwa Oblatów św. Brygidy Dom Głogów. W 1988 r. był współorganizatorem i do 1992 był przewodniczącym Komisji Górniczej „Solidarności” w KGHM. W maju 1988 r. był przewodniczącym strajku w szybie Rudna Zachodnia w ZG Rudna. W latach 1988-1989 był członkiem Regionalnej Komisji Wykonawczej „Solidarność” Dolny Śląsk. W 1989 był uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu w podzespole ds. górnictwa. Później nadal działał w „Solidarności”. Od 2006 r. jest na emeryturze. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Józef Gross – szykanowany przez lata syn ofiary masakry w Zieluniu k/ Żuromina do której doszło 6 października 1942 roku. Teraz wiemy, że Niemcy w odwecie za uwolnienie z miejscowego aresztu partyzantów m.in. Anastazego Kołodziejskiego ps. ”Gromek”, szefa oddziału organizacyjnego NZW, powiesili 20 mieszkańców Zielunia i okolicznych miejscowości. Wśród ofiar był Tadeusz Gross – ojciec Pana Józefa. Pan Józef po wojnie chciał by przetrwała pamięć o tragicznych wydarzeniach. Spotykały go za to liczne szykany, był aresztowany i zmuszany do milczenia przez UB . Prawda o tamtej akcji i hitlerowskim odwecie przez długie lata nie była powszechnie znana. Dopiero niedawno IPN po udostępnił Panu Józefowi dokumenty pokazujące prawdę o tym dlaczego władze komunistyczne przez długie lata zmuszały świadków tamtych wydarzeń do milczenia. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Leszek Antoni Grudziński urodził się 13 czerwca 1954 roku w Jordanowie Śląskim. W 1974 r. ukończył Technikum Samochodowe w Strzelinie. Od 1971 był pracownikiem kolumny transportowej we Wrocławskim Kombinacie Budowlanym. W latach 70. jako autor tekstów satyrycznych i aktor amatorskich grup kabaretowych był szykanowany przez Urząd Kontroli Publikacji i Widowisk za publiczne wygłaszanie tekstów zakazywanych przez cenzurę. W sierpniu 1980 r. był współorganizatorem strajku w WKB, członkiem Komitetu Strajkowego. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji Zakładowej. Po 13 grudnia 1981 r. był członkiem podziemnej Tajnej Komisji Zakładowej w WKB, współpracownikiem Regionalnego Komitetu Strajkowego „Solidarność” Dolny Śląsk, a od 14 grudnia 1982 r. przewodniczącym Komitetu Strajkowego w WKB. Od października 1982 r. działał w Solidarności Walczącej, w latach 1984-19 85 uczestniczył w emisjach audycji Radia Solidarność Walcząca. W latach 80. był kolporterem wydawnictw podziemnych, autorem tekstów w niezależnej prasie i prezenterem własnych tekstów literackich i kabaretowych podczas spotkań organizowanych w prywatnych mieszkaniach. Od 1990 r. przebywa na emigracji w Grecji. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Podporucznik Władysław Grudziński ps. „Pilot” urodził się 27 listopada 1927 roku w Ruszkowie w powiecie ciechanowskim. W 1945 roku został powołany do Ludowego Wojska Polskiego i skierowany do Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Warszawie. Dowiadując się, że musi odbyć przymusowe szkolenie w ZSRR zdecydował się na dezercję. Nawiązał kontakt z partyzantką i 19 stycznia 1948 roku wstąpił do oddziału legendarnego dowódcy Mieczysława Dziemieszkiewicza „Roja”. Pod jego dowództwem przeszedł partyzancki szlak bojowy. Niemal jednocześnie, latem 1948 roku spotkał w Popowie Borowym swą wielką miłość – Anastazję Glinicką. Na przełomie 1949 i 1950 roku „Pilot” został mianowany przez „Roja” sierżantem i dowódcą samodzielnego oddziału. Na skutek donosu 23 czerwca 1950 roku oddział został otoczony na kwaterze w gospodarstwie Smolińskich. Władysław, chcąc chronić ukrywających go ludzi, zdecydował się wraz ze swymi żołnierzami na wyjście w las. Po zaciętej walce, w której na czterech partyzantów rzucono 2 tys. wojsk KBW i UB, wozy opancerzone i samoloty, Władysław Grudziński, Czesław Wilski, Hieronim Żbikowski i Kazimierz Chrzanowski ostatnie naboje przeznaczyli dla siebie. Poeta i marzyciel, autor między innymi ,,Ballady o Roju. W oddziale pełnił funkcję kronikarza i wiele szczegółów z przeżyć oddziału zawdzięczamy jego pamiętnikom, po raz pierwszy opublikowanym w zbeletryzowanej formie w książce „Żona wyklęta” autorstwa Anny Śnieżko. Pisał również dziennik i wiersze nacechowane religijnością i kultem Matki Boskiej.

Czesław Gruszczyński urodził się 13 kwietnia 1920 roku. Mieszkał w Bodzanowie pow. Płock. W czasie okupacji żołnierz Armii Krajowej. Po wkroczeniu Sowietów członek Ruchu Oporu Armii Krajowej. Przyjął ps. Blady. Aresztowany 26 marca 1946 roku za przynależność do WiN i skazany na 2 lata więzienia, zwolniony na mocy amnestii. Po wyjściu z więzienia został współpracownikiem dowódcy patrolu bojowego Grupy Operacyjnej NSZ Wiktora Stryjewskiego ps. „CACKO”. Aresztowany ponownie 13 grudnia 1949 roku. W dniu 10 marca 1950 roku skazany na 8 lat więzienia i dodatkowo utratę praw publicznych na 2 lata oraz przepadek całego mienia.

Andrzej Gwiazda urodził się 14 kwietnia 1935 roku w Pińczowie. W 1940 r. został wywieziony z rodziną do Kazachstanu, w 1946 r. powrócił do kraju, a od 1948 r. mieszka w Gdańsku. W 1966 r. został absolwentem elektroniki na Politechnice Gdańskiej. W grudniu 1970 r. uczestniczył w protestach robotniczych w Gdańsku. 2 listopada 1976 r. był współautorem Listu do Sejmu PRL z wyrazami poparcia dla działań KOR. Od 1977 r. był współpracownikiem Biura Interwencyjnego KOR, następnie KSS KOR, członkiem redakcji niezależnego pisma „Robotnik”. Od 24 kwietnia 1978 r. był współzałożycielem i działaczem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, redaktorem niezależnego pisma „Robotnik Wybrzeża”. 16 sierpnia 1980 r. inicjował strajk w Elmorze, był członkiem Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej, współautorem 21 postulatów, członkiem grupy negocjującej Porozumienia Sierpniowe. Od września działał w „Solidarności”, był wiceprzewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego Gdańsk, wiceprzewodniczącym Krajowej Komisji Porozumiewawczej, w lipcu 1981 r. delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Gdańskiego, członkiem Zarządu Regionu, delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów, członkiem Komisji Krajowej. W wyborach na przewodniczącego Związku przegrał z Lechem Wałęsą. 29 listopada 1981 r. w proteście przeciw metodom kierowania Związkiem przez L. Wałęsę odszedł z Zarządu Regionu. 13 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, następnie Warszawie-Białołęce. 22 grudnia 1982 r. został aresztowany, następnie zwolniony w lipcu 1984 r. na mocy amnestii W następnych latach również wielokrotnie represjonowany. W kwietniu 1987 r. był współzałożycielem Grupy Roboczej Komisji Krajowej domagającej się zwołania Komisji Krajowej w składzie z 1981 r., był sygnatariuszem podpisanego podczas Pielgrzymki Ludzi Pracy we września 1987 r. przez 26 członków KK statutowo ważnego żądania zwołania KK. W kwietniu 1988 r. wyjechał z żoną w kilkumiesięczną podróż do Francji, Wielkiej Brytanii, USA i Kanady, gdzie zbierali pieniądze na działalność podziemia. W 1989 r. był przeciwnikiem okrągłego stołu. W latach 1989-1993 był współzałożycielem i działaczem Wolnych Związków Zawodowych, a w latach 1989-1997 redaktorem reaktywowanego pisma „Poza Układem”. W latach 2007 – 2011 był członkiem Kolegium IPN.  Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Zbigniew Has ps. "Wilczek". W trakcie II Wojny Światowej był świadkiem Rzezi Wołyńskiej. służył w szeregach Zrzeszenia „WiN” jako łącznik, zwiadowca oraz kolporter prasy i amunicji. Brał udział w akcjach sabotażowych i dywersyjnych przeciwko aparatowi bezpieczeństwa PRL. Jest członkiem Stowarzyszenia Społeczno-Kombatanckiego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość oraz Światowego Związku Żołnierzy AK. Z jego inicjatywy powstał na Cmentarzu Komunalnym w Słupsku Krzyż Wołyński, ufundował tablice upamiętniające „Żołnierzy Wyklętych” . Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW. Odznaczenie wręczono podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Starogardzie Gdańskim w 2023 roku.

Waldemar Hau urodził się w 1952 roku w Warszawie. W 1976 roku po czerwcowych strajkach w Ursusie, Radomiu i Płocku, w odpowiedzi na represje wobec robotników, stworzył wraz z kilkoma innymi, odważnymi osobami, organizację oporu o charakterze zbrojnym. W 1980 roku znalazł się w 4-osobowej grupie inicjującej powstanie NSZZ „Solidarność” w Iłowskim SKR. Była to jedyna organizacja związkowa „Solidarności” na terenie całej gminy. Po wprowadzeniu stanu wojennego kilkakrotnie przechodził domowe rewizje, w trakcie których poszukiwano u niego podziemnej prasy i urządzeń nadawczych.

Radosław Hejnowicz urodził się 14 października 1964 roku we Wrocławiu. Ukończył Liceum Zawodowe Mechaniczno-Elektryczne we Wrocławiu (1984), jest absolwentem Wydziału Gospodarki Narodowej Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu (1989). Wiosną 1980 r. uczestniczył w akcji rozklejania plakatów, wzywających do bojkotu wyborów Sejmu PRL. Od 13 grudnia 1981 r. był uczestnikiem protestów ulicznych, kolporterem prasy niezależnej. Od stycznia 1982 organizował podziemną poligrafię oraz był drukarzem ulotek i plakatów. W maju 1982 r. współzakładał Polską Niezależną Organizację Młodzieżową, a w latach 1982-1983 był uczestnikiem demonstracji i starć z ZOMO na ulicach Wrocławia. W grudniu 1982 był redaktorem podziemnego pisma „Młodzież”, a w 1983 współzałożycielem Wydawnictwa im. Grzegorza Przemyka. W 1983 r. uczestniczył w szkoleniach dla drukarzy przeprowadzonych przez Solidarność Walczącą. Od przełomu lat 1983/1984 był liderem PNOM. Z kolei od 1985/1986 udostępniał mieszkanie na potrzeby poligrafii Solidarności Walczącej, następnie Niezależnej Oficyny Studenckiej. Od 1985 r. ponownie był kolporterem prasy podziemnej, m.in. „Z dnia na dzień”, „Solidarności Walczącej”. W maju 1989 r. uczestniczył w strajku okupacyjnego na AE. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jerzy Hendzel urodził się 1 lipca 1949 roku w Zawidowie k. Zgorzelca. W 1999 r. zdał maturę w LO w  Zgorzelcu. Od 1978 do stycznia 1998 r. pracował jako mistrz ślusarz narzędziowy i spawacz w Famago w Zgorzelcu. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. Od lutego 1982 do 1987 r. był członkiem Tajnej Komisji Zakładowej w Famago”. 31 sierpnia 1982 był współorganizatorem i uczestnikiem demonstracji w Zgorzelcu, a w latach 1982–1987 był zaprzysiężonym członkiem Oddziału Solidarności Walczącej w Zgorzelcu. W okresie od 1982 do 1985 był współzałożycielem, autorem i drukarzem podziemnego zakładowego pisma „Fama”. W latach 1982–1985 był kolporterem podziemnych pism i książek, które sprowadzał do Zgorzelca z Wrocławia i Bielska-Białej, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Solidarności Walczącej”, „Famy”, „Zgorzeliny”, „Tygodnika Mazowsze”, „Wiadomości Bieżących”, „Zeszytów Literackich”. Wielokrotnie represjonowany przez SB. W latach 1983–1986 uczestniczył w mszach za Ojczyznę w kościele św. Bonifacego w Zgorzelcu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marta Herburt urodziła się 29 lipca 1948 r. w Czerniewicach. Działała w „Solidarności” w Inwestprojekcie. Po wprowadzeniu stanu wojennego wraz z mężem Andrzejem działała w podziemiu. Współorganizatorka (razem z Barbarą Gruszczyńską i mężem) pomocy dla rodzin osób internowanych i więzionych, m.in. Stefana Niesiołowskiego, Andrzeja Słowika, Jerzego Dłużniewskiego i Ryszarda Miedzianko. W latach 1982-1989 była hurtowym kolporterem wydawnictw niezależnych. Korzystając z kontaktów zawodowych zorganizował stałe dostawy bibuły z Warszawy (raz w tygodniu), Lublina (przez Jacka Królikiewicza) i Wrocławia (przez Danutę Pietrulewicz). Dystrybutor prasy, m.in.: „Tygodnika Mazowsze”, „Woli”, „PWA”, „Z Dnia na Dzień”, „Solidarności Walczącą (Wrocław”), tytułów łódzkich, książek („Krąg”, „NOWA”, „Oficyna Liberałów”, Wydawnictwo „Antyk” i inne), znaczków poczty podziemnej, pocztówek, kalendarzy itd. Projektant (wraz z żoną) winiet pism łódzkich, znaczków, kalendarzy, pocztówek, transparentów dla KPN oraz sztandaru łódzkiej „Solidarności” poświęconego przez Jana Pawła II w Łodzi w czerwcu 1987 r. Współpracownik łódzkiego oddziału „Solidarności Walczącej” (1986-1989) w zakresie kolportażu.

Czesław Hernas urodził się 12 lipca 1928 roku w Sokalu. W 1951 r. ukończył filologię polską na Uniwersytecie Wrocławskim, w 1960 uzyskał doktorat, w 1964 habilitację, a od 1971 był profesorem nadzwyczajnym, od 1976 zwyczajnym. W latach 1971-1985 był dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej UWr, kierownikiem problemowym zespołu Polska kultura narodowa, jej tendencje rozwojowe i percepcja (1975-1982). Od 1977 r. był współpracownikiem Uniwersytetu Latającego, Towarzystwa Kursów Naukowych, wrocławskiego Studenckiego Komitetu Solidarności, Komitetu Samoobrony Społecznej Ziemi Dolnośląskiej. Był autorem artykułów w pismach niezależnych, m.in. w „Biuletynie Dolnośląskim”. Od jesieni 1980 r. współtworzył „Solidarność” na UWr i prowadził wykłady dla strajkujących studentów. W 1981 r. był uczestnikiem Kongresu Kultury Polskiej. 13 grudnia 1981 został internowany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu i w Grodkowie, a 24 lipca 1982 r. zwolniony. W 1983 r. był współtwórcą pisma „Obecność”. Jako członek Senatu UWr występował w obronie represjonowanych studentów i pracowników naukowych, uczestniczył w protestach społecznych, wiecach i demonstracjach, był sygnatariuszem szeregu petycji i uczestnikiem niezależnego życia kulturalnego. 28 listopada 1985 r. został odwołany ze stanowiska dyrektora Instytutu Filologii Polskiej UWr. Był autorem kilkuset artykułów naukowych, kilkudziesięciu opracowań Biblioteki Narodowej, książek głównie z zakresu historii literatury i folklorystyki, podręcznika akademickiego „Barok” (1972) i książek naukowych. Zmarł 11 grudnia 2003 roku we Wrocławiu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Adam Hodysz. urodził się 21 października 1940 roku w Warszawie. W 1964 został absolwentem matematyki w Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku. W latach 1964-1974 był oficerem kontrwywiadu, następnie w latach 1975-1984 oficerem Wydziału Śledczego Komendy Wojewódzkiej MO w Gdańsku. W grudniu 1978 r. nawiązał kontakt z opozycją przez Aleksandra Halla, którego następnie informował o metodach działania Służby Bezpieczeństwa, planowanych zatrzymaniach, tajnych współpracownikach w strukturach opozycji i „Solidarności” i dzięki jego informacjom udało się zdemaskować wielu z nich. 12 grudnia 1981 r. ostrzegł A. Halla, o szybkim wprowadzeniu stanu wojennego. Po 13 grudnia 1981 r. utrzymywał kontakt z ukrywającym się Bogdanem Borusewiczem. 24 października 1984 r. został aresztowany i konsekwentnie odmawiał zeznań. Został skazany na sześć lat pozbawienia wolności. 30 grudnia 1988 r. został warunkowo zwolniony. Po 1990 r. był m.in. w latach 1990-1993 i ponownie 1996-2000 szefem Delegatury UOP w Gdańsku. 28 maja 1992 r. przekazał ministrowi spraw wewnętrznych Antoniemu Macierewiczowi akta tajnego współpracownika „Bolka” dotyczące urzędującego wówczas Prezydenta RP Lecha Wałęsy. Od 2001 r. jest na emeryturze. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Danuta i Stanisław Ignaciuk - małżeństwo, które z narażeniem życia przechowywało szereg dokumentów z okresu Solidarności lat 80/81 i represji stanu wojennego w Polsce przekazanych im przez solidarnościowego opozycjonistę - Edwarda Janusa. Stanisław Ignaciuk we wspomnianych latach kierował Domem dziecka na Demptowie; to tam ukryto cenne materiały. Edward Janus w latach 1963 - 1970 był wychowankiem państwa Ignaciuk, którzy zastępowali mu rodziców. Laureaci Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni. Edward Janus, gość festiwalu, który wraz z córką przyleciał z USA, wręczył tę nagrodę Danucie i Stanisławowi Ignaciukom. "Najwięcej przyjemności zrobiło nam to, że dostaliśmy to wyróżnienie od Edwarda. Biorąc pod uwagę jego działalność patriotyczną nasz wkład był bardzo mały w tej jego pracy, myśmy tylko przechowali jego materiały. Nie czujemy się bohaterami" – powiedzieli uhonorowani.

Stanisława Imiołek to była więźniarka niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych w Pustkowie, Ravensbrück, Oranienburgu i Sachsenhausen. Stanisława Imiołek urodziła się 30 maja 1923 w Rzeszowie w rodzinie Chlebickich. W 1939 roku zrobiła małą maturę. W czasie okupacji niemieckiej pracowała w zakładzie fotograficznym. Jej starszy brat, Edward, zaangażowany był w konspirację. 15 maja 1943 cała rodzina została aresztowana przez gestapo i przewieziona do więzienia na zamku w Rzeszowie. Brata rozstrzelano, ojciec został wysłany do Auschwitz-Birkenau, gdzie po kilku miesiącach zginął w komorze gazowej, a Stanisława Imiołek wraz z matką trafiła do obozu pracy przymusowej w Pustkowie koło Dębicy. Tam pracowała w pralni, a następnie w szwalni. W lipcu 1944 nastąpiła ewakuacja obozu, kobiety więźniarki wywieziono do Ravensbrück. Tam Stanisława Imiołek poddana została eksperymentom pseudomedycznym (zastrzyki wywołujące bezpłodność); skierowano ją do ciężkich prac ziemnych, kopania darni, melioracji. Pod koniec września 1944 wywieziona wraz z matką do Oranienburga - filii obozu w Ravensbrück - gdzie pracowały w fabryce zbrojeniowej. 15 marca 1945 przeżyły bombardowanie fabryki i obozu przez aliantów, a następnie 12-dniowy "marsz śmierci". 2 maja więźniarki zostały wyzwolone przez armię angielską i przewiezione do koszar wojskowych w Schwerinie. 9 maja Stanisława Imiołek poznała tam swojego przyszłego męża, który był więźniem Auschwitz od 1940 roku. Razem trafili do obozu przejściowego w Lubece, a w grudniu 1945 wrócili do Polski, zamieszkali w Rzeszowie. Od początku oboje działali w Związku Byłych Więźniów Politycznych, a do dnia dzisiejszego Stanisława Imiołek pełni zaszczytną funkcję prezesa Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych Koła Terenowego w Rzeszowie. 14 czerwca 2020 r. Stanisława Imiołek wraz z innymi członkami Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych z Koła Rejonowego w Rzeszowie, brała udział w rzeszowskich uroczystościach upamiętniających pierwszą deportację Polaków do Auschwitz odbyły się przed Pomnikiem Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych na cmentarzu Wilkowyja oraz na grobach więźniów KL Auschwitz. Podczas swojego długiego życia Stanisława Imiołek pracowała, jako kasjerka, urzędniczka, księgowa.

Zbigniew Iwaniuk - działacz solidarności od 1980 r., uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej .W 1981 roku internowany w Iławie, dwa lata poźniej aresztowany. Inicjator i współzałożyciel Tajnego Kolejowego Komitetu Koordynacyjnego Obszaru Północnego „Solidarności”, redaktor i drukarz podziemnych pism. W późniejszych latach przewodniczący Okręgowej Sekcji Kolejarzy „Solidarności” w Gdańsku . Od 1988 roku współorganizował uroczystości w rocznicę wybuchu II wojny światowej w Szymankowie i Tczewie . Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu Filmowego NNW. Uhonorowanie wręczono podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Starogardzie Gdańskim w 2023 roku.

Nikołaj Iwanow urodził się 30 grudnia 1948 w Brześciu. W 1971 r. został absolwentem Białoruskiego Uniwersytetu Humanistycznego w Mińsku. W 1977 r. uzyskał tam stopień doktora. W 1989 r. habilitował się. Od 1978 r. okresowo zatrudniany był w Polsce, głównie na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1970–1971 pracował jako dziennikarz w Rozgłośni Radia Białoruskiego w Mińsku. Od 1971 do 1973 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową w Armii Radzieckiej. Obecnie pracuje w Zakładzie Historii Najnowszej Instytutu Historycznego Uniwersytetu Opolskiego oraz Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. W 2015 jego książka pt. Zapomniane ludobójstwo. Polacy w państwie Stalina. „Operacja polska” 1937–1938 została nominowana do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego. W latach 1989–2004 redaktor Radio Wolna Europa – Radio Swoboda w Monachium i Pradze. Pracował w redakcjach białoruskiej i północno-kaukaskiej. Autor ponad 100 prac naukowych i setek publicystycznych wydanych w Polsce, Rosji, na Białorusi, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Finlandii, Izraelu i na Ukrainie. Za pracę „Pierwszy naród ukarany. Polacy w Związku Radzieckim 1921–1939” został uhonorowany wieloma polskimi i międzynarodowymi nagrodami, wśród których znalazły się m.in.: nagroda „Polityki”. W latach 70. był związany z kolportującym wydawnictwa niezależne środowiskiem opozycyjnym z Moskwy. Na przełomie 1979 i 1980 r. był uczestnikiem formowania Grupy Młodych Socjalistów w ZSRR. Był autorem „Odezwy Komitetu założycielskiego wolnych związków zawodowych w ZSSR” na I Zjazd „Solidarności”, która doprowadziła do powstania słynnego Posłania do ludzi pracy Europy Wschodniej. W 1984 zamieszkał w Polsce, gdzie ożenił się z wrocławską działaczką „Solidarności” i współpracował z Solidarnością Walczącą Kornela Morawieckiego. 20 maja 1990 r. doprowadził do powołania organizacji społecznej Stowarzyszenie „Straż Mogił Polskich na Wschodzie”, zajmującej się wyszukiwaniem, dokumentowaniem i upamiętnianiem miejsc martyrologii Polaków i innych obywateli polskich na Wschodzie. Honorowy członek „Związku Polaków na Białorusi”. Założyciel wrocławskiego oddziału „Wspólnoty Polskiej”. Wiceprezes oddziału przez dwie kadencje. Od roku 2009 przewodniczący zarządu Fundacji „Za Wolność Waszą i Naszą”.

Henryk Jagielski urodził się 11 lipca 1932 roku w Bydgoszczy. W 1951 roku ukończył Publiczną Średnią Szkołę Elektryczną w Gdańsku. W latach 1950-1981 pracował w Stoczni Gdańskiej. W grudniu 1970 r. współorganizował strajk w Stoczni Gdańskiej, był członkiem Komitetu Strajkowego i uczestnikiem demonstracji. W czerwcu 1976 r. uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej. W latach 1978-1980 był współpracownikiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i kolporterem pism niezależnych i ulotek. W sierpniu 1980 r. współorganizował strajk w Stoczni, był członkiem Komitetu Strajkowego, a od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był wiceprzewodniczącym Komitetu Założycielskiego w Stoczni oraz członkiem Prezydium Komisji Zakładowej. 13 grudnia 1981 r. przebywał w RFN z delegacją stoczniowej „Solidarności” i nie wrócił do kraju 1981. Od grudnia 1981 do stycznia 1983 współorganizował demonstracje w Bremie przeciwko stanowi wojennemu w Polsce, do sierpnia 1983 r. był szefem Biura Informacyjno-Koordynacyjnego „Solidarności” w Bremie, współorganizował transporty materiałów poligraficznych, nadajników radiowych, kaset audio dla podziemia w kraju. Organizował pomoc dla osób represjonowanych i ich rodzin w Polsce, współpracował z Biurem Koordynacyjnym „Solidarności” w Brukseli. Od 1993 r. przebywa na emeryturze. Mieszka w Niemczech i Polsce. Jest działaczem społecznym. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Krystyna Jakimek - pod koniec lat 40-tych zaczęła działać na rzecz sieci informacyjno-wywiadowczej polskiej emigracji. Więzień okresu stalinowskiego. Krystyna Jakimek urodziła się 17 listopada 1931 roku w Jaworznie. Zastała wychowana w religijnej, patriotycznej rodzinie, ojciec ochotnik nie wrócił w 1939 z wojny. Część jego rodzeństwa mieszkała w Wieliczce, dlatego Krystyna wraz z matką i siostrą Marią, po pożegnaniu ojca, pojechały do Wieliczki. Krystyna po wojnie działała w harcerstwie i Sodalicji Mariańskiej. Po zdaniu matury dostała nakaz pracy w Szkole Podstawowej w Brzegu Dolnym. Była sekretarzem i skarbnikiem w miejscowym Kole Związku Nauczycielstwa Polskiego. Za pośrednictwem swojej siostry Marii nawiązała kontakt ze znajomymi pracującymi w ośrodku wywiadowczym w Bielefeld pod Monachium. 28 grudnia 1952 roku została aresztowana wraz z siostrą przez Urząd Bezpieczeństwa w ramach tzw. afery „Bergu” i skazana na 12 lat więzienia. Oficer UB prowadzący śledztwo, sporządził na zakończenie notatkę, w której napisał m.in.: „W śledztwie nie współpracowała, jest arogancka i bezczelna, na amnestię nie zasługuje”. Karę odbywała w więzieniach „Montelupich” w Krakowie, Inowrocławiu, Fordonie. Wyszła na wolność 30 kwietnia 1956 roku na podstawie amnestii. Nie pozwolono wrócić jej do pracy w szkolnictwie, zatrudniła się więc jako kontystka magazynowa. W 1958 roku wyszła za mąż za oficera AK, skazanego przez komunistów na karę śmierci. Doczekali się czwórki dzieci. Przez 35 lat byli pod obserwacją UB. Krystyna obecnie posiada II grupę inwalidztwa z powodu chorób nabytych w więzieniu. Jej mąż zmarł w 2011 roku. Laureatka Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW w 2018 roku. Sygnet wręczyli córce pani Jakimek, sekretarz stanu Anna Maria Anders i Paweł Ukielski, wicedyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego. „Mama poprosiła mnie o wypowiedź, bo jest bardzo wzruszona. Mama opowiedziała mi, że podczas śledztwa cały czas się modliła. To było takie pokolenie Bóg, Honor, Ojczyzna”.

Feliks Jakimowicz urodził się 21 kwietnia 1959 roku w Lubiążu k. Wołowa. W 1974 r. ukończył Szkołę Podstawową nr 1 w Bierutowie. W latach 1980–1982 był robotnikiem w Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych Samopomoc Chłopska Zakład Gospodarczy w Oleśnicy. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. W latach 1981–1989 był fotografem-dokumentalistą, autorem zdjęć z okresu stanu wojennego, m.in. z demonstracji i walk ulicznych we Wrocławiu, mszy za Ojczyznę, pielgrzymek na Jasną Górę Duszpasterstw Ludzi Pracy z Oleśnicy i Wrocławia i pielgrzymek Jana Pawła II do Polski (1983, 1987), akcji porządkowania kwater więźniów politycznych zamordowanych przez UB w latach 1945–1956 na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu. W latach 1982–1983 był kurierem z wydawnictwami podziemnymi. Był nieustannie represjonowany. W okresie 1986–1988 był drukarzem podziemnych pism „U Nas”, „Kotwica” (Wrocław) oraz oleśnickiej „Baszty” (1989–1990). Od 1989 dalej działał w „Solidarności”. Od 1992 r. jest na rencie. Wybór jego fotografii został opublikowany w albumie Tomasza Balbusa i Magdy Wysockiej „Świadek mrocznych czasów. Lata osiemdziesiąte XX wieku w obiektywie Feliksa Jakimowicza” (2019). Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marek Jakubowski, ur. 20 IV 1967 r. W latach 1982–1985 współinicjator, współorganizator Grup Oporu/Ruchu Młodzieży Niezależnej w Krakowie- Nowej Hucie, 1985–1988 Federacji Młodzieży Walczącej w Krakowie. 1983–1988 organizator kolportażu, kolporter podziemnych wydawnictw, m.in. pism „Hutnik”, „Tygodnik Mazowsze”, „ABC”, „BMW”, „FBI”, „A Capella” oraz książek, ulotek, kaset audio, znaczków poczt podziemnych i cegiełek wśród znajomych, współpracowników, w szkołach i Hucie im. Lenina w Krakowie-Nowej Hucie; organizator biblioteki wydawnictw podziemnych tamże, akcji ulotkowych, plakatowania, malowania haseł na murach, szkoleń z zakresu małego sabotażu. Uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach; współpracował z podziemną „S”, 1983–1989 ze Społecznym Funduszem Pomocy Pracowniczej w Krakowie w organizowaniu leków dla potrzebujących i pomocy niepełnosprawnym, 1986–1987 z MKS Nowa Huta ws. lekcji doszkalających dla maturzystów w kościołach. 1986–1988 uczestnik Ruchu Wolność i Pokój. Kilkakrotnie zatrzymywany, przesłuchiwany (V 1984, III 1986), w 1984 ukarany grzywną przez kolegium ds. wykroczeń za kolportaż ulotek. W 1986 nie otrzymał promocji do nast. klasy w Technikum Elektrycznym przy HiL w zw. z zaangażowaniem w działalność opozycyjną. W 1986 odmówił zasadniczej służby wojskowej, do 1988 w ukryciu, ścigany listem gończym.

(ur. 1924 r.) W marcu 1943 roku zaprzysiężony w Narodowych Siłach Zbrojnych. Pełnił potem rolę wywiadowcy w Narodowym Zjednoczeniu Wojskowym na terenie gminy Sońsk. Aresztowany w 1948 roku, skazany przez komunistyczny sąd na karę 10 lat więzienia. Na wolność wyszedł w kwietniu 1954 roku. Zmarł w 2009 roku. Statuetkę podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Sońsku wręczyli Arkadiusz Gołębiewski i Mirosława Kołakowska sołtys Sońska a odebrali w imieniu śp. Jana Józefowicza – syn Stanisław z żoną Dorotą.

Andrzej Szczepan Janecki urodził się 16 grudnia 1959 r. w Łodzi.. W 1984 r. został absolwentem Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego. W październiku 1980 r. rozpoczął działalność w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódziego. Był uczestnikiem strajku studentów łódzkich w styczniu i lutym 1981 r. oraz strajku solidarnościowego w sprawie WSI w Radomiu na przełomie listopada i grudnia 1981 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego w latach 1982-1985 działał w środowisku studentów Uniwersytetu Łódzkiego zajmujących się działalnością samokształceniową i kolportażem. Od 1987 r. działał w oddziale łódzkim Organizacji Solidarność Walcząca, biorąc aktywny udział w kolportażu wydawnictw niezależnych. Był współpracownikiem redakcji pisma „Solidarność Walcząca” wydawanego w Poznaniu, gdzie regularnie zamieszczał swoje artykuły, głównie na tematy gospodarcze. Po 1990 r. był członkiem Partii Wolności (1990), Porozumienia Centrum (1990-1991) i Unii Polityki Realnej. Obecnie pracuje w Urzędzie Miasta Łodzi.

Lucyna Janikowa ur. 1921 roku, przedwojenna absolwentka Żeńskiej Szkoły Rolniczej w Gołotczyźnie. W latach okupacji niemieckiej uczestniczyła w konspiracji w sekcji Wojskowej Służby Kobiet jako żołnierz NSZ-AK. Była również sanitariuszką i łączniczką. Po zakończeniu wojny w gospodarstwie jej rodziców schronienie znajdowali żołnierze zbrojnego podziemia niepodległościowego z oddziałów „Roja”. Swoją pracę zawodową rozpoczęła od instruktora Kół Gospodyń Wiejskich w Biurze Rolnym w Ciechanowie.Kontynuowała również edukację i ukończyła studia na UW w zakresie pedagogiki i filologii polskiej. Od 1952 r. na stałe związała się z Gołotczyzną i szkołami rolniczymi „Bratne” jako nauczycielka jęz. polskiego. W pracy z młodzieżą, poza lekcjami organizowała dla nich różne formy zajęć o charakterze wychowawczym , mające rozbudzić w nich zainteresowanie dziedzictwem kulturowym i wiarą we własne możliwości. Angażowała się społecznie w ZNP i TPD. Jej hobby stała się również publicystyka. Przez wiele lat pisała artykuły do czasopism i gazet, zarówno miejscowych, jak i krajowych. Od ponad 20 lat pisze do „Gazety Sołeckiej” o życiu i problemach wsi polskiej przed wojną, w latach okupacji i po wojnie, o wybitnych działaczach ludowych, o konspiracyjnej działalności niepodległościowej i prześladowaniu jej uczestników przez gestapo i reżim komunistyczny. Wydała również książki: "Z buntem przez życie", "Nieodrodna córka", "Pułkownik „Wara”", poświęcone nieprzeciętnym postaciom, wielce zasłużonym w dziedzinie społecznej, niepodległościowej i oświatowej oraz „Powroty", traktujące o problemach polskiej wsi i jej mieszkańców w XX wieku. Była również inicjatorką powstania i przez wiele lat działała w stowarzyszeniu wspierającym wiejską młodzież w edukacji. „Dokąd pamięć sięga” to ostatnia książka Pani Lucyny, wydana z okazji 110 rocznicy powstania szkoły rolniczej w Gołotczyźnie, którą sama ukończyła i w której przez długie lata pracowała stając się niewątpliwie jej symbolem.We wstępie autorka pisze: Oddaję Ci do rąk moją ostatnią książkę. Marzy mi się, by rozbudziła Twoją ciekawość o tym, co było… i już nie wróci. Za swą pracę Pani Lucyna Janikowa otrzymała wiele odznaczeń i medali: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego i Krzyż AK, tytuł Zasłużonego Nauczyciela RP, Laur Ciechanowski i szereg innych. Zmarła 2 stycznia 2022r. w wieku 100 lat.

Józef Jankowski ps. ”PŁAZ” - w maju 1918 r. wstąpił do Błękitnej Armii gen. Hallera w szeregach której walczył w latach 1919 – 1920 w walkach o granice państwa. W czasie okupacji niemieckiej od 1942 r. służył w AK. Po wojnie współpracował z oddziałem NZW sierż. Edwarda Dobrzyńskiego ps. „Orzyc”, „Żubr”, któremu udzielał kwatery. Służył również w WiN. Za te działalność aresztowany i skazany w 1948 r. przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na 5 lat więzienia. Siedział w „Toledo”, Rawiczu i Raciborzu, gdzie zmarł w 1952 r. Jego szczątki zostały odnalezione dopiero w 2020 w trakcie prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na cmentarzu Jeruzalem w Raciborzu. Dopiero 6 października tego roku, 70 lat po śmierci, w Przasnyszu odbyły się uroczystości pogrzebowe Józefa Jankowskiego ps. „Płaz”. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Ryszard Stanisław Jankowski, ur. w 1955 w Jakubowicach Konińskich k. Lublina, zm. w 2010. Stolarz. W latach 1981-1987 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO/WUSW w Lublinie w ramach SOS krypt. Stolarz. W 1980 uczestnik akcji przeciwko budowie trasy szybkiego ruchu odcinającej Jasną Górę od Częstochowy ( m.in. 2-dniowa głodówka) i uczestnik strajku, współorganizator KS w Bazie Produkcyjno-Transportowej Bursaki PKZ w Lublinie. Od początku w „S”. Przewodniczący Komitetu Założycielskiego, następnie KZ w PKZ. Współzałożyciel, następnie członek MKZ Regionu Środkowo-Wschodniego. Współorganizator struktur „S” w zakładach pracy, lektor związkowy, wiceprzewodniczący ZR ds. informacji i propagandy; szef Działu Informacyjno-Propagandowego ZR, odpowiedzialny za wydawanie (okresowo członek redakcji) i kolportaż pism: „Biuletyn Informacyjny NSZZ «Solidarność», „Informator «Solidarność», „Miesiące” i in. Zaangażowany w tworzenie „S” RI. 12 XII 1981, jako pełniący dyżur członek Prezydium ZR, kierował ostatnimi godzinami pracy ZR ( m.in. nadał komunikat przez megafony o zatrzymaniu jednego z z-ców przewodniczącego ZR), 12/13 XII 1981 zatrzymany w trakcie pacyfikacji siedziby ZR, internowany w Ośr. Odosobnienia we Włodawie, Załężu k. Rzeszowa, Kielcach-Piaskach i Nowym Łupkowie, zwolniony w 1982. W latach 1983-1985 kilkakrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany. W 1984 członek TZR Środkowo-Wschodniego ds. bieżących ( m.in. akcja kolportażu ulotek). W Latach 1984-1989 członek Rady Pracowniczej w PKZ Lublin. W 1989 przewodniczący Komitetu Założycielskiego „S”, członek Prezydium ZR ds. informacji i kontaktów z „S” RI, przewodniczący KO Gminy Niemce, przewodniczący Koła „S” RI Gminy Niemce. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2010).

Wojciech Jankowski urodził się 27 listopada 1948 roku w Gdańsku. Jest absolwentem Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach siedemdziesiątych pracował jako nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, następnie w latach osiemdziesiątych jako wykładowca na Politechnice Wrocławskiej. W 1968 wziął udział w protestach studenckich we Wrocławiu. W NSZZ „Solidarność” działał od października 1980 r. i był m.in. przewodniczącym Komisji Oddziałowej na Politechnice Wrocławskiej. Po wprowadzeniu stanu wojennego był w dniach 14-15 grudnia uczestnikiem strajku w miejscu pracy. Do marca 1983 był współzałożycielem i redaktorem podziemnego pisma „Odroczenie”, zaś w latach 1982-1987 redaktorem naczelnym i autorem tekstów w miesięczniku „Replika” wydawanym przez Solidarność Walczącą. Na Politechnice Wrocławskiej prowadził działalność podziemną, zbierając składki i prowadząc kolportaż wydawnictw niezależnych. Od czerwca 1982 r. był współpracownikiem Organizacji Solidarność Walcząca, a następnie Ruchu Polityki Realnej (później Unii Polityki Realnej). Po 1989 r. pracował m.in. jako dziennikarz i wykładowca dziennikarstwa w Dolnośląskiej Szkole Wyższej we Wrocławiu.

Edward Adam Janus urodził się w 1955 roku w m. Łaszka. Był członkiem NSZZ „Solidarność” i członkiem Komitetu Obrony Praw Dziecka przy Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim Regionu Gdańskiego oraz pracownikiem Pomorskich Okręgowych Zakładów Gazownictwa w Gdańsku. 31 maja 1982 r. został zatrzymany i tymczasowo aresztowany jako podejrzany o to, że w dniu 1 maja 1982 r. był jednym z organizatorów i głównym kierującym akcją protestacyjną w nielegalnym pochodzie kilku tysięcy uczestników w Gdańsku. 29 września 1982 roku Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku został skazany na 9 miesięcy pozbawienia wolności. Był przetrzymywany w Areszcie Śledczym w Gdańsku i Zakładzie Karnym w Potulicach. 30 listopada 1982 roku został zwolniony z więzienia. Postanowieniem z dnia 13 kwietnia 1983 r. Sąd Wojewódzki w Gdańsku warunkowo zwolnił Edwarda Janusa z odbycia reszty kary zasadniczej pozbawienia wolności z wyznaczeniem okresu próby na 1 rok. Z uwagi na zaistniałe okoliczności, po otrzymaniu zezwolenia na wyjazd za granicę, w drugiej połowie 1983 r. wyemigrował do USA.

Maksymilian Jarosz, działacz opozycji antykomunistycznej, urodził się 13 lutego 1934 roku w Przecławiu. Na początku lat 50-tych, już jako młody chłopiec (uczeń technikum), wyrażał swoje poglądy na temat sytuacji politycznej w Polsce, co spowodowało, że w latach 1951-52 był więziony w Krakowie jako wróg socjalistycznego kraju. Z taką „kartoteką” miał problem ze znalezieniem dobrej pracy. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej przeszedł do rezerwy, ale jeszcze kilkakrotnie był wzywany na ćwiczenia. Jako miłośnik historii i pasjonat taktyki wojennej marzył o pozostaniu w armii, ale polityczny wizerunek Polski kłócił się z jego poglądami, więc uzyskał jedynie stopień porucznika rezerwy. Koniec lat 70-tych i początek 80-tych przyniósł długo oczekiwaną szansę na zmianę komunistycznego systemu. Już w czasie pierwszych strajków, jako pracownik WSK w Mielcu, Maksymilian Jarosz mocno zaangażował się w działalność NSZZ „Solidarność”. Mimo wprowadzenia stanu wojennego nie zaprzestał działań, przeciwnie, nadal uczestniczył w konspiracyjnych spotkaniach, przewoził i kolportował gazetki i inne materiały mające na celu ukazywanie prawdziwego oblicza władzy. Kiedy w 1982 roku uczestniczył w strajku, został dyscyplinarnie zwolniony i wyprowadzony z WSK w Mielcu pod kordonem uzbrojonych żołnierzy. Następnie przeprowadzono w jego domu rewizję, a on sam został aresztowany. Po wyjściu z więzienia, jako posiadacz „wilczego biletu” nie mógł znaleźć pracy. Maksymilian Jarosz zachował wiarę, że wolność Ojczyzny i godność Polaka to najwyższe wartości, dla których trzeba żyć, a jeśli trzeba, poświęcać własne dobro.

Władysław Jan Jasiński ps. "Jędruś", "Kmitas"  (ur. 18 sierpnia 1909 w Sadkowej Górze koło Borowej, zm. 9 stycznia 1943 w Trzciance koło Osieka) – nauczyciel polski, instruktor harcerski, dowódca grupy dywersyjno-bojowej „Jędrusie” w czasie II wojny światowej. Stworzył młodzieżową Polską Organizację Powstańczą, zrzeszającą uczniów gimnazjum, harcerzy, członków ZMP, a także działaczy wiejskich. Od grudnia 1939 roku wydawał konspiracyjne pismo „Odwet”. Nazwą „Odwet” zaczęła się również posługiwać organizacja kierowana przez Jasińskiego. Po jej rozbiciu na Sandomierszczyźnie powołał 1941 roku powołał do życia grupę bojowo-dywersyjną - „Jędrusie”. Grupa zajmowała niemieckie transporty i magazyny żywności w Mielcu. Wykonywała także wyroki śmierci na konfidentach. Jasiński zginął w walce z Niemcami w styczniu 1943 roku w Trzciance, zdradzony przez mieszkańca wsi Tursko Wielkie. Władysław Jasiński "Jędruś" został pośmiertnie awansowany do stopnia podporucznika i odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Został uhonorowany Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW w 2021 roku.

Ksiądz Hilary Jastak urodził się 3 kwietnia 1914 roku w Kościerzynie. W latach 1934-1939 był klerykiem w Seminarium Duchownym w Pelplinie oraz absolwentem Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie (w 1941 r.). W 1939 r. został wysiedlony z rodziną przez Niemców z Kaszub do Generalnej Guberni. 15 lutego 1950 r. w czasie likwidacji Caritasu został przez władze aresztowany za „rozpowszechnianie fałszywych informacji”, zwolniony 19 kwietnia 1950 r. po podpisaniu porozumienia państwo-Kościół. W latach 1949-1984 był proboszczem parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni. W kolejne rocznice Grudnia 1970 odprawiał msze św. w intencji zabitych na ulicach Gdyni, opiekował się rodzinami ofiar i gromadził informacje na temat Grudnia 1970. W liście do Prymasa relacjonował wydarzenia i nastroje wśród robotników. Od końca lat 70. wspierał działaczy opozycyjnych, m.in. w 1978 zatrudnił w parafii pozostającego bez pracy Arkadiusza Rybickiego. 17 sierpnia 1980 r., nie czekając na zgodę władz, odprawił mszę polową podczas strajku w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni i w Porcie Gdyńskim. Po 13 grudnia 1981 r. udzielał pomocy represjonowanym i ukrywającym się działaczom podziemia. Od 1984 r. był na emeryturze. Był m.in. honorowym członkiem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, kapelanem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, honorowym członkiem Społecznego Komitetu Budowy Pomników Ofiar Grudnia ’70 i Kapelanem Honorowym „Solidarności” Stoczni Gdynia SA. Zmarł 17 stycznia 2000 w Gdyni. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Magdalena Jaworska urodziła się 11 kwietnia 1962 r. w Łodzi. Absolwentka Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego (1987). Była uczestniczką strajku studentów łódzkich w styczniu i lutym 1981 r. oraz strajku solidarnościowego w sprawie WSI w Radomiu na przełomie listopada i grudnia 1981 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego działała w Samorządu Studenckiego w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego (1983-1985). Równocześnie do 1990 zajmowała się kolportażem wydawnictw niezależnych. W latach 1987-1990 współpracowała z oddziałem łódzkim Organizacji „Solidarność Walcząca” Była członkiem redakcji pisma „Wolność” i autorem zamieszczanych tam artykułów oraz redaktorem techniczny pism „Wolność” (1987-1989), „Unia”(1988) i „Biuletyn Uniwersytetu Łódzkiego” (1988). Przeciwniczka „okrągłego stołu” i wyborów kontraktowych z czerwca 1989 r. Członek Partii Wolności (1990-1994). Po 1990 pracowała jako nauczycielka historii w łódzkim szkolnictwie.

Piotr Jaworski urodził się 16 stycznia 1962 r. w Łodzi. Od 1985 r. jest Absolwent Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Od końca lat osiemdziesiątych do dziś pracuje w szkolnictwie jako nauczyciel historii. Swoją działalność rozpoczął w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów. Uczestniczył w strajku studentów łódzkich w styczniu i lutym 1981 r. oraz strajku solidarnościowym w sprawie WSI w Radomiu na przełomie listopada i grudnia 1981 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego działał w samorządzie studenckim oraz zajmował się kolportażem wydawnictw niezależnych. W 1986 r. był współredaktorem (razem z Wojciechem Dudą) kilku numerów podziemnej „Gazety Akademickiej”. W 1987 r. podjął działalność w oddziale łódzkim Organizacji „Solidarność Walcząca”. Wraz z Włodzimierzem Domagalskim, Wojciechem Dudą i Magdaleną Jaworską redagował i wydawał pismo „Wolność”. Współtworzył hurtową sieć kolportażu Solidarności Walczącej w Łodzi, organizował elektroniczny nasłuch za pomocą skanerów umożliwiających odczytywanie pasm używanych przez Służbę Bezpieczeństwa. Od wiosny 1989 r. był przewodniczącym oddziału łódzkiego „Solidarności Walczącej”. Był przeciwnikiem „okrągłego stołu” i wyborów kontraktowych z czerwca 1989 r. Działacz Partii Wolności (1990-1994) i Ruchu III RP (1992-1996).

por. Tadeusz Jaworski ps. "Zerwikaptur" - żołnierz Armii Krajowej. Ukończył leśną podchorążówkę pod dowództwem ppłk. Kazimierza Bogacza ps. „Bławat”. Brał udział w licznych akcjach AK o charakterze dywersyjnym oraz likwidacyjnym. Zagrożony aresztowaniem przez UB w 1946 r. Stworzył liczący 25 osób oddział partyzancki, z którym przeprowadził wiele akcji przeciw komunistom. Współpracował ściśle z żołnierzami Wojciecha Lisa „”Mściciela”. Zginął 25 listopada 1946 r. w pułapce zorganizowanej przez grupę pościgową KBW i UB. Jego ciało i ciała zabitych w tej samej akcji żołnierzy podziemia, ubecy pochowali skrycie na śmietniku cmentarza w Kolbuszowej. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Por. Tadeusz Jaworski ps. "Zerwikaptur" – syn Michała I Walerii z domu Lis. Urodził się w Biliczach Podróżnych, woj. Lwowskie. Jego ojciec pełnił służbę w Policji Państwowej pracując jako komendant PP w Rozwadowie. Tadeusz Jaworski był uczniem Seminarium Duchownego w Lublinie, którego nie ukończył w związku z wybuchem wojny w 1939 r. w czasie okupacji niemieckiej mieszkał w Jadachach gm. Nowa Dęba, pow. Tarnobrzeski wspólnie z czterema siostrami oraz babką. Pracował w komendanturze niemieckiego obozu wojskowego w Dębie. Wstąpił do AK, ukończył leśną podchorążówkę pod dowództwem ppłk. Kazimierza Bogacza ps. „Bławat”. Brał udział w licznych akcjach AK o charakterze dywersyjnym oraz likwidacyjnym. Do 1946 r. przebywał w Tarnobrzegu. Zagrożony aresztowaniem przez UB przystąpił, w maju 1946 r., do tworzenia oddziału partyzanckiego, na czele którego przeprowadził liczne akcje przeciw komunistom. Oddział liczył ok. 25 żołnierzy. Współpracował ściśle z oddziałem Wojciecha Lisa „”Mściciela”. Zginął 25 listopada 1946 r. w pułapce zorganizowanej przez grupę pościgową KBW i UB z Rzeszowa i Kolbuszowej, na leśnej drodze niedaleko Toporowa, niedaleko Ostrowów Tuszowskich wraz z 8 członkami partyzantów z oddziału własnego i z oddziału Wojciecha Lisa. Ciała zabitych UB wraz z KBW przewiozło na cmentarz w Kolbuszowej gdzie zostali skrycie pochowani na cmentarnym śmietniku. Miejsce jego pochówku przez wiele lat pozostawało nieznane. Dowódca akcji skierowanej przeciwko partyzantom, właściwie mordu dokonanego bez wyroku sądowego na 9 żołnierzach i 2 osobach cywilnych, był Apolinary Ankerstein (Ankiersztajn) . Za likwidację grupy „Zerwikaptura” został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i jako podporucznik KBW udekorowany tym odznaczeniem w lipcu 1947 w Rzeszowie. Nagrodzony Sygnetem Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW w 2021 roku.

Ewa Jażdżewska urodziła się w 1947 roku w Gdyni. 17 grudnia 1970 roku uczestniczyła w przemarszu ulicami Gdyni, gdy manifestanci nieśli na drzwiach ciało Zbyszka Godlewskiego. Pracowała wówczas na poczcie, informację o tragedii przekazała do Bydgoszczy, Wrocławia i Poznania. Zatrudniona w Rejonowym Urzędzie Telekomunikacji w dniu 17 grudnia 1972 roku wzięła udział w składaniu kwiatów na wiadukcie nieopodal przystanku SKM Gdynia Stocznia. Z tego powodu była rozpracowywana w ramach sprawy obiektowej dotyczącej zabezpieczenia operacyjnego, prowadzonej przez Wydział II KWMO w Gdańsku. We wrześniu 1980 r. została członkiem NSZZ „Solidarność” w Kombinacie Budowlanym w Gdyni, gdzie weszła w skład Komisji Zakładowej oraz zajmowała się redagowaniem biuletynu informacyjnego. Po ogłoszeniu stanu wojennego należała do podziemnych struktur „S”, w których działała w latach 1983-1987. W miejscu pracy kolportowała wydawnictwa bezdebitowe. W 1982 r. dokonano rewizji w jej mieszkaniu, od 1984 r. zorganizowano w nim punkt przerzutowy prasy podziemnej. W okresie od 28.11.1986 r. do 29.04.1988 r. Ewa Jażdżewska była inwigilowana przez Referat V SB w Gdyni w ramach sprawy operacyjnego rozpracowania krypt. \"Grupa\" jako aktywny członek nielegalnych struktur \"S\" w latach 1983-1987 w Gdyni. Laureatka Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW.

Czesław Jezierski urodził się 29 listopada 1939 roku w Jeziorach k. Łukowa. W 1965 r. został absolwentem rehabilitacji w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, w 1989 r. uzyskał doktorat. W latach 1970–2004 był kierownikiem Zespołu Rehabilitacji w Okręgowym Szpitalu Kolejowym tamże oraz w latach 1980–1995 adiunktem. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był przewodniczącym Komitetu Założycielskiego przy Okręgowym Kolejowym Szpitalu Kolejowym we Wrocławiu, następnie przewodniczącym Komisji Zakładowej.  Od września 1980 był członkiem Regionalnej Sekcji Koordynacyjnej Pracowników Służby Zdrowia „Solidarności”. W czerwcu 1981 był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Dolny Śląsk, a od czerwca był członkiem Zarządu Regionu. We wrześniu i październiku 1981 był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. 13 grudnia 1981 został internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu, zaś 22 grudnia 1981 został zwolniony. 31 sierpnia 1982 został ponownie internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Strzelinie, oraz zwolniony 2 września 1982. W latach 1982–1989 był współpracownikiem Solidarności Walczącej i kolporterem wydawnictw podziemnych z Wrocławia i całego kraju. W latach 80. był organizatorem występów niezależnego teatru podczas pielgrzymek do Częstochowy, w kościele św. Augustyna we Wrocławiu, św. Krzyża i św. Bartłomieja, w Wyższym Seminarium Duchownym. Od 2000 r. był wykładowcą w Wyższej Szkole Fizjoterapii we Wrocławiu. Jest autorem wielu publikacji z dziedziny fizjoterapii oraz rehabilitacji. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Robert Jezierski urodził się 1 stycznia 1967 roku we Wrocławiu. W 1985 r. ukończył III LO we Wrocławiu. Od 1982 r. był kolporterem podziemnej prasy i uczestnikiem demonstracji organizowanych przez podziemne struktury „Solidarności”, od 1984 r. drukarzem niezależnych pism młodzieżowych i ulotek. Od 1986 r. studiował na Uniwersytecie Wrocławskim, był współpracownikiem Ruchu Wolność i Pokój, uczestnikiem demonstracji organizowanych przez WiP. W 1987 r. był współorganizatorem happeningów Pomarańczowej Alternatywy, podczas nich był wielokrotnie zatrzymywany. W 1988 r. był redaktorem i wydawcą niezależnego pisma „Wolny Wrocław”. W maju 1988 i 1989 był uczestnikiem strajków okupacyjnych na UWr. W 1992 r. ukończył filologię polską na Uniwersytecie Wrocławskim. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Mieczysław Józwiak z gminy Bulkowo, kolekcjoner i miłośnik historii ziemi płockiej. Nie zgodził się zapisać do partii i z nauczyciela historii zdegradowano go na konserwatora. Od kilkunastu lat gromadzi materiały dotyczące lokalnej historii, żołnierzy niezłomnych oraz osób zasłużonych z terenu gminy. Dzięki jego staraniom uczczono pamięć wielu lokalnych bohaterów, poprzez publikacje ich życiorysów na tablicach pamiątkowych w szkołach i bibliotekach, nazwanie nazwiskami niektórych z nich parków wiejskich na terenie Bulkowa. Upamiętnia miejsca zbrodni hitlerowskich na terenie gminy. Jest organizatorem wyjazdów do miejsc pamięci. Utworzył muzeum etnograficzne mieszczące się przy Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Bulkowie. W niewielkim muzeum możemy zobaczyć typowe przedmioty codziennego użytku, pochodzące z terenu gminy Bulkowo. Są to, m.in. przyrządy kuchenne, meble, sprzęt rolniczy i rzemieślniczy, obrazy, dawne wartościowe dokumenty, stare radia i telewizory. Wśród eksponatów można znaleźć prawdziwe perełki takie, jak np. XIX-wieczny globus. Wszystkie te przedmioty są dziedzictwem życia i działalności przeszłych pokoleń. Odwiedzający mogą również podziwiać wykonane własnoręcznie przez Pana Mieczysława makiety obiektów architektonicznych - okolicznych kościołów i dworów. Mieczysław Jóźwiak to również autor publikacji i artykułów. Jednym z nich jest opracowanie „O historii zapisanej w Bulkowie”. Pan Jóźwiak zadedykował je mieszkańcom Bulkowa oraz przyszłym pokoleniom. Jego celem jest przedstawienie lokalnej historii, utrwalenie jej w świadomości mieszkańców oraz przekazanie potomkom. Pasjonat historii jest również filantropem. Od wielu lat angażuje się w działalność charytatywną i organizuje wiele akcji dla potrzebujących. Dorobek działalności Pana Mieczysława stanowi również wykonana przez niego monumentalna, bulkowska „Droga Krzyżowa”, której poświęcił szesnaście lat swojego życia. To miejsce, które zdecydowanie warto zobaczyć. Będąc tam możemy dostrzec tablicę upamiętniającą ks. Juliana Zalewskiego, proboszcza Parafii Bulkowo i Pilichowo, który został zamordowany przez nazistów w obozie koncentracyjnym Soldau KL w Działdowie.

Krzysztof de Junien (pseudonim Christophe Jussac). Bronisław Wildstein, pisarz i opozycjonista wręczył Drzwi do Wolności 14. Festiwalu Filmowego NNW na ręce Krzysztofa de Junien, który powiedział „nie uważam się za bohatera, robiłem, co było trzeba. Widzimy teraz, co się dzieje na Ukrainie, trzeba nadal walczyć, nic za darmo nie przychodzi”. Krzysztof współzakładał paryskie Radio Solidarność, był też przedstawicielem Radia Wolna Europa, członkiem komitetu koordynacyjnego Solidarność w Paryżu.

Marian Juraszczyk urodził się 26 marca 1949 w Poddębicach. Od lat siedemdziesiątych był zatrudniony w Zakładach Tekstylno-Konfekcyjnych Teofilów w Łodzi. Działalność w „Solidarności” rozpoczął we wrześniu 1980 r., kiedy został członkiem Komitetu Założycielskiego, a następnie przewodniczący Komisji Wydziałowej „Solidarności” w swoim zakładzie pracy. 13 grudnia 1981 r. uczestniczył w strajku okupacyjnym w swoim zakładzie pracy, spacyfikowanym przez ZOMO. W podziemiu aż do 1989 r. przewodniczył Tajnej Tymczasowej Komisji Zakładowej „Solidarności” w ZTK Teofilów. W latach 1983-1988 był działaczem Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej w Łodzi. Hurtowo zajmował się kolportażem wydawnictw niezależnych. Równocześnie był drukarzem i członek redakcji pisma MKK „Gotowość”. W latach 1987-1989 działacz łódzkiego oddziału Organizacji Solidarność Walcząca. Po 1990 r. zaprzestał dalszej działalności.

Robert Juszczyk urodził się 16 stycznia 1964 roku w Świdnicy. Jest absolwentem Instytutu Geologii Uniwersytetu Wrocławskiego (1988), a w latach 1988-1990 był studentem Wydziału Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Od 1983 r. był uczestnikiem Duszpasterstwa Akademickiego Dominik, współpracownikiem podziemnego Niezależnego Zrzeszenia Studentów, współwydawcą i kolporterem książek niezależnych, introligatorem w podziemnej oficynie wydawniczej Universitas, a od 1986 r. szefem kolportażu NZS UWr oraz organizatorem dystrybucji wydawnictw niezależnych w wielu domach studenckich i uczelniach Wrocławia, współpracownikiem siatki kolportażowej kierowanej przez Eugeniusza Dedeszko-Wiercińskiego oraz związanej z Oficyną Niepokornych Piotra Maciejewskiego. Był organizatorem grupy kolporterów, m.in. w Kombinacie Górniczo-Hutniczym Miedzi w Lubinie, rozprowadzał również książki niezależne podczas corocznych pielgrzymek na Jasną Górę. W maju 1988 r. uczestniczył w strajku okupacyjnym na UWr. Od 1988 r. był jednym z pierwszych jawnych sprzedawców książek niezależnych na UWr, następnie na ulicach Wrocławia. W 1989 r. uczestniczył w kampanii wyborczej przed wyborami 4 czerwca. Po 1990 r. był jednym z najbardziej znanych wrocławskich księgarzy, współpracował z Unią Polityki Realnej. Był przeciwnikiem okrągłego stołu. Od 2008 r. mieszka w USA. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Adolf Juzwenko urodził się 7 marca 1939 roku w Lisowcach w obecnej Ukrainie. Jest absolwentem historii na Uniwersytecie Wrocławskim (1961), w 1972 r. uzyskał doktorat. W latach 1961-1990 był pracownikiem naukowym Instytutu Historycznego UWr. W marcu 1968 r. był uczestnikiem strajku na UWr. Od 1978 r. współpracował z Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela i Studenckim Komitetem Solidarności we Wrocławiu. Był członkiem wrocławskiego Klubu Inteligencji Katolickiej i współorganizatorem Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. Od 1979 r. był współpracownikiem Konfederacji Polski Niepodległej, Klubu Samoobrony Społecznej i redakcji niezależnego „Biuletynu Dolnośląskiego”. W sierpniu 1980 r. był sygnatariuszem Listu do władz PRL z apelem o zawarcie porozumienia ze strajkującymi, od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komitetu Założycielskiego, następnie przewodniczącym Komisji Wydziałowej na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UWr, wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej na UWr. Był doradcą Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego i Zarządu Regionu Dolny Śląsk, delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. Po 13 grudnia 1981 r. ukrywał się i był współorganizatorem struktur podziemnych „Solidarności” w województwie wałbrzyskim, autorem publikacji w prasie podziemnej. Od czerwca 1982 r. był współpracownikiem Solidarności Walczącej. 31 sierpnia 1982 został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzelinie. Był współorganizatorem niezależnego życia naukowego i kulturalnego, wykładowcą w kościołach i prywatnych mieszkaniach, kolporterem podziemnej prasy. Był wielokrotnie zatrzymywany, przesłuchiwany, poddawany rewizjom. W maju 1988 r. uczestniczył w strajku na UWr. Od kwietnia do września 1989 r. był przewodniczącym Wrocławskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Od 1990 r. był dyrektorem Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich PAN, a od 1995 dyrektorem Zakładu Narodowego im Ossolińskich. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Witold Kaczanowski czyli Witold-K. Ewa Dałkowska, aktorka, laureatka Platynowego Opornika Festiwalu NNW, wręczyła Drzwi do Wolności artyście, który choć wyjechał do Stanów Zjednoczonych w 1968 roku, to mówi o sobie: „Jestem bardzo polskim malarzem”. Urodził się w Warszawie, studiował na Akademii Sztuk Pięknych. W 1964 r. został wysłany przez Ministerstwo Kultury PRL do Paryża, ale była to podróż z biletem w jedną stronę. Artysta zabrał ze sobą manuskrypt książki Stanisława Cata-Mackiewicza przeznaczony dla Kultury, przemycał także na Zachód dzieła innych pisarzy. Laureat Drzwi do Wolności 14. Festiwalu Filmowego NNW.

Maria Kaczmarska-Perlak urodziła się 10 czerwca 1955 roku we Wrocławiu. Jest absolwentką Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu (1979). W latach 1978-1979 współpracowała ze Studenckim Komitetem Solidarności we Wrocławiu; uczestniczyła w niezależnych wykładach i spotkaniach organizowanych przez wrocławskie Duszpasterstwo Akademickie; kolportowała wydawnictwa niezależne, m.in. „Biuletyn Dolnośląski”, „Bratniak”, „Biuletynu Informacyjnego” KOR/KSS KOR. Działalność w NSZZ „Solidarność” rozpoczęła we wrześniu 1980 roku, była przewodniczącą Komitetu Założycielskiego w Branżowym Ośrodku Informatyki i Organizacji Pracy Przemysłu Cukrowniczego we Wrocławiu, współorganizowała struktury „Solidarności we wrocławskiej oświacie. Po wprowadzeniu stanu wojennego, prowadziła punkt kolportażu wydawnictw podziemnych w miejscu pracy, organizowała pomoc dla osób represjonowanych i ich rodzin. W pierwszych miesiącach 1982 r. wraz z Bogusławem Kaczmarskim współorganizowała spotkania Ogólnopolskiego Komitetu Oporu we Wrocławiu. Była współpracownikiem, a następnie członkiem redakcji pisma „Wiadomości Bieżące” oraz współpracownikiem „Przeglądu Prasy” prowadziła przeglądy materiałów z prasy podziemnej, nasłuch Radia Wolna Europa, zbierała informacje dla prasy podziemnej, organizowała lokale na działalność podziemia. W latach 1982-1989 współpracowała z Organizacją Solidarność Walcząca. W kolejnych latach, również po 1989 r. aktywnie działa w „Solidarności”.

Teresa Kaczorowska urodziła się 2 listopada 1953 w Zajączkowie na Suwalszczyźnie. Jest reporterką, pisarką, poetką, doktorem nauk humanistycznych, współzałożycielką i pierwszą prezes Związku Literatów na Mazowszu. Autorka m.in. książek reporterskich poświęconych zbrodni katyńskiej. Teresa Kaczorowska ukończyła I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Konopnickiej w Suwałkach, a następnie studia na Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie, po czym odbyła podyplomowe studia dziennikarskie i latynoamerykańskie na Uniwersytecie Warszawskim. Zamieszkała w Ciechanowie i zaczęła pisać o rolnictwie w „Tygodniku Ciechanowskim”. Uczestniczyła w spotkaniach lokalnego Klubu Inteligencji Katolickiej. Przez dziesięć lat była dziennikarką regionalnego wydania „Gazety Wyborczej”, współpracowała też z Polskim Radiem, Warszawskim Ośrodkiem Telewizyjnym oraz redakcjami czasopism w kraju i za granicą. Od 1999 redaguje też periodyk „Ciechanowskie Zeszyty Literackie”. Pod jej redakcją ukazało się też kilka almanachów i antologii poezji, wybór wierszy Mieczysława Haimana oraz biograficzna encyklopedia regionalna Kto jest kim w ciechanowskiem . Przez dziesięć lat stała na czele Stowarzyszenia Pracy Twórczej w Ciechanowie (1988–1998). W latach 2000–2009 była prezesem ciechanowskiego oddziału Związku Literatów Polskich. W 2011 została powołana na dyrektora Powiatowego Centrum Kultury i Sztuki w Ciechanowie. Współorganizatorka wielu corocznych imprez literackich w regionie. Inicjatorka międzynarodowej imprezy naukowo-literackiej Chrześcijański Horacy z Mazowsza, poświęconej jezuickiemu poecie epoki baroku ks. Maciejowi Kazimierzowi Sarbiewskiemu oraz Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana (została jego prezesem). Jest autorką książek reporterskich: Wyrwani z gniazd (1997), Nie odpłyną rzeki snu (1998), W cieniu araukarii. Spotkania z Polonią brazylijską (2000), Kiedy jesteście, mniej boli... (2003), Zapalają ognie pamięci (2005), Dzieci Katynia (2010), Dwunastu na trzynastego. Emigranci stanu wojennego (2011). Wydała też siedem zbiorów poezji: Dotyk prawdy (2002), Ze słowikiem w duszy (2004), Cztery wiosny (2008), Dla Wandy (2009), Kończą się wiśnie... (2011), Gombrowiczem w Buenos Aires (2011). W Stanach Zjednoczonych ukazał się jej tomik poezji Cherries Are Gone... (2011), a także książka reporterska Children of the Katyn Massacre (2006). W 2015 ukazała się jej książka pt. Obława Augustowska dotycząca wydarzenia pod tą nazwą. Jej utwory literackie tłumaczono na język angielski, portugalski, norweski, niemiecki, ukraiński, litewski, publikowano je m.in. w „Poezji dzisiaj”, „Przeglądzie Powszechnym”, „Twórczości”, w kilku antologiach i almanachach. W 2010, za wybitne zasługi w upamiętnianiu prawdy o zbrodni katyńskiej, prezydent Bronisław Komorowski odznaczył ją Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Maria Helena Kaczyńska z domu Mackiewicz urodziła się 21 sierpnia 1942 w Machowie, w dawnej gminie Kobylnik, w pobliżu Naroczy. Była Pierwszą damą Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2005–2010, żoną prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego. Maria Kaczyńska urodziła się w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych. Po II wojnie światowej jej rodzina została przymusowo wysiedlona z Wileńszczyzny. Ojciec Marii, Czesław Mackiewicz, nosił pseudonim konspiracyjny „Szczygieł”, działał w Organizacji Wojskowej „Wilki”, walczył w Okręgu Wilno Armii Krajowej, IV Brygadzie Partyzanckiej AK. W 1949 Czesław Mackiewicz wyrokiem sądu został skazany na karę pięciu lat więzienia za działalność w AK (karę anulowano w wyniku amnestii). Maria Kaczyńska po ukończeniu studiów podjęła pracę w Instytucie Morskim w Gdańsku w pracowni badań koniunkturalnych, gdzie przeprowadzała badania perspektyw rozwoju rynków frachtowych na Dalekim Wschodzie. Przyszłego męża poznała w 1976, gdy pracowała naukowo w Instytucie Morskim, a on studiował. Dwa lata później pobrali się. Wydział II SB w Gdańsku zarejestrował Marię Mackiewicz jako kontakt operacyjny (nr rej. 22626) od 26 lutego 1977 do 11 lipca 1978. Jednak nie udowodniono jej współpracy z komunistycznymi służbami, a rejestracja była jedynie próbą werbunku. Jako Pierwsza Dama prowadziła działalność charytatywną. Maria Kaczyńska zginęła 10 kwietnia 2010 w wyniku katastrofy wojskowego samolotu Tu-154M nr 101 w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. 13 kwietnia 2010 trumna z ciałem Marii Kaczyńskiej została przewieziona samolotem wojskowym z Moskwy do Warszawy i wystawiona na widok publiczny wraz z trumną męża w Sali Kolumnowej Pałacu Prezydenckiego w Warszawie. 18 kwietnia 2010 Maria Kaczyńska została pochowana wraz z mężem w bazylice archikatedralnej św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów na Wawelu. W 2010 w kwaterze 92. Cmentarza Powązkowskiego w Warszawie powstał symboliczny grób Lecha i Marii Kaczyńskich. Szczątki pary prezydenckiej zostały ekshumowane 15 listopada 2016 w ramach zaplanowanych przez Prokuraturę Generalną ekshumacji ofiar katastrofy smoleńskiej, a następnie przebadane w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ponowny pochówek w tym samym miejscu miał miejsce trzy dni później z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy i premier Beaty Szydło. Trumny pary prezydenckiej zostały umieszczone w nowym sarkofagu wykonanym z marmuru karraryjskiego.

chor. Stanisław Kakowski ps. „Kaźmierczuk” urodził się 11 listopada 1898 roku w Dzielinie, pow. przasnyski, przedwojenny żołnierz , służył w Sztabie Generalnym gdzie poznał Józefa Piłsudskiego, dowódca ostatniego patrolu „Roja”. Patrol w końcowej fazie składał się z dowódcy chor. Stanisława Kakowskiego ps. ,,Kaźmierczuk”, jego syna - Henryka Kakowskiego ps. „Henryk”, „Herkules” oraz Jerzego Miączyńskiego ps. „Bohun”, „Szary”. Ukrywali się w gospodarstwie Bronisławy i Eugeniusza Pszczółkowskiego we wsi Kadzielnia, pow. przasnyski. Bezpieka zlokalizowała ich dzięki donosowi agenta i zlikwidowała patrol 14 października 1951 roku. Wraz ze śmiercią Stanisława Kakowskiego „Kaźmierczuka” przestał istnieć najaktywniejszy oddział Narodowego Zjednoczenia Wojskowego na północnym Mazowszu.

Jerzy Kalina - urodził się 15 kwietnia 1944 roku w Garwolinie – polski scenograf i plastyk, twórca scenografii teatralnych i filmowych, witraży, filmów animowanych i dokumentalnych, performer. Ukończył warszawską Akademię Sztuk Pięknych otrzymując w 1971 dyplom na wydziale malarstwa u Stefana Gierowskiego. Oprócz licznych instalacji i performence’ów, które reprezentował w latach 70, wykonał projekty m.in nagrobka ks. Jerzego Popiełuszki na warszawskim Żoliborzu, pomnika katyńskiego w Podkowie Leśnej, Krzyża Pomnika ks. Jerzego Popiełuszki we Wrocławiu, cokołu pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego w warszawskiej AWF, kaplic w Pałacu Prezydenckim i pałacu Belwederskim w Warszawie. Jest autorem Pomnika Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku na Placu Piłsudskiego w Warszawie. To również scenograf i twórca m.in. oprawy papieskich mszy podczas pielgrzymek Jana Pawła II do Polski. Tworzył scenografie teatralne, współpracował m.in. z Janem Peszkiem i Kazimierzem Kutzem w warszawskich teatrach Małym, Studio, Narodowym oraz krakowskim Starym. Wystawił również kilka własnych spektakli teatralnych. W latach 70. wieku swoje prace wystawiał w Galerii Repassage. Jest też reżyserem i scenarzystą filmu pt. „Tama 1984–1991” o księdzu Jerzym Popiełuszce i jego męczeństwie. Laureat Platynowego Opornika 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Irena Kamińska (z domu Kołakowska) - od września 1949r. do 25 lutego 1950 roku udzielała w gospodarstwie swoich rodziców Marianny i Bronisława Kołakowskich we wsi Osyski, obecnie gm. Opinogóra Górna pow. Ciechanów pomocy kwaterującym żołnierzom Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. 25 lutego 1950 roku w zabudowaniach rodzinnych został zlikwidowany czteroosobowy patrol st. sierż. Ildefonsa Żbikowskiego ps.,,Tygrys”. W związku z tym zabudowania rodziców Pani Ireny Kamińskiej zostały spalone a majątek skonfiskowany na rzecz Skarbu Państwa, a cała rodzina została okrutnie przesłuchiwana i zapadły ciężkie wyroki. Ojciec Bronisław i brat Zdzisław Kołakowski zostali skazani i wykonano na nich wyrok śmierci na Rakowieckiej w Warszawie w dniu 3 sierpnia 1950 roku. Obecnie poszukiwane są ich szczątki w celu godnego pochówku. Brat Jerzy Kołakowski po trzymiesięcznych okrutnych przesłuchaniach w PUBP w Ciechanowie po wyjściu na wolność po miesiącu zmarł. Pani Irena Kamińska wraz z matką i siostrą Teresą zostały skazane na 10-15 lat więzienia. Pani Irena Kamińska po prawie 5 latach ciężkiego więzienia w Fordonie wyszła na wolność 5 listopada 1954 roku. Inwigilowana przez długie lata Pani Irena w 1982 roku bez podania przyczyny została przez władze PRL zwolniona z pracy. Jeszcze wtedy stanowiła wg. komunistycznej władzy zagrożenie. Pani Irena Kamińska zapłaciła za swoją działalność najwyższą cenę. Straciła bliskich, swoje zdrowie, majątek i możliwości rozwoju , a mimo to do dziś daje świadectwo patriotyzmu.

Henryk Kamiński doznawał szykan i zastraszeń osobistych i politycznych, w szczególności po okresie 25 czerwca 1976 roku. Jako „warchoł” został wyrzucony z pracy z tzw. wilczym biletem i pozbawiony środków na utrzymanie rodziny. Pracował w Naftoremoncie, który remontował instalację etylenu i glikolu na terenie kombinatu. Miał wtedy 24 lata. Do tej pory nie ma uregulowanych prawnie, okresów przerw w wykonywaniu pracy. Nie złamał się, pomimo represji jakich doznawał od władzy ludowej. Jego upór i zaangażowanie przyczyniły się do powstania NSZZ ,,Solidarność". Jego mottem było : ,, Zawsze wierny Tobie Polsko

Andrzej Kapała urodził się 4 maja 1971 roku we Wrocławiu. W drugiej połowie lat osiemdziesiątych był uczniem II LO we Wrocławiu. Już jako uczeń szkoły podstawowej był kolporterem prasy podziemnej, uczestnikiem akcji plakatowych, malowania napisów na murach, akcji ulotkowych i demonstracji. Współpracował z Międzyszkolnym Komitetem Oporu i Federacją Młodzieży Walczącej. Od 1987 roku był szef kolportażu pisma MKO „Szkoła” w II LO, następnie w swojej dzielnicy. Z czasem należał do kierownictwa MKO, następnie jawny przedstawiciel MKO i pisma „Szkoła”. Współpracowała również z Organizacją Solidarność Walcząca. Wielokrotnie represjonowany przez Służbę Bezpieczeństwa. Po 1989 roku m.in. był dyrektorem w Dolnośląskim Centrum Szkolenia Samorządowego we Wrocławiu oraz właścicielem firmy AK Projekt Andrzej Kapała.. W 2002 roku ukończył Wyższą Szkołę Zarządzania i Bankowości w Poznaniu.

Ewa Kapała-Stewart urodziła się 22 czerwca 1966 roku we Wrocławiu. Jest absolwentką Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczyła w akcjach malowania napisów na murach i ulotkowych, była autorką ulotek, kolporterką wydawnictw niezależnych i uczestniczką większości manifestacji we Wrocławiu. W listopadzie 1982 roku była członkiem założycielem Młodzieżowych Jednostek Oporu, a następnie współorganizatorką zaplecza poligraficznego MJO. Współwydawała pismo „Zarysy Młodzieżowy miesięcznik społeczno-kulturalny” oraz „Co u nas. Pismo młodzieży szkolnej”. Od 1985 r. podjęła współpracę z Organizacją Solidarność Walcząca, wspierała działalność Radia Solidarność Walcząca. Od 1986 r. uczestniczyła w pikietach Ruchu Wolność i Pokój, a następnie w większości happeningów Pomarańczowej Alternatywy we Wrocławiu. W 1986 roku współtworzyła Międzyszkolny Komitet Oporu, uczestniczyła w nagrywaniu i emisji audycji radiowych MKO. Od 1987 roku współpracowała z Solidarnością Polsko-Czechosłowacką (kolportowała niezależnej prasy w języku czeskim przez zieloną granicę) i Komisją Interwencji Praworządności. Uczestniczyła w pikietach ulicznych domagających się uwolnienia Kornela Morawieckiego oraz w strajku okupacyjnym NZS na Uniwersytecie Wrocławskim.

Bolesław Karnas urodził się 2 czerwca 1942 roku w Gwoźnicy Górnej k. Rzeszowa. W 1971 r. ukończył LO dla Pracujących w Środzie Śląskiej. W latach 1978–1992 był kierownikiem ciastkarni GS Samopomoc Chłopska w Środzie Śląskiej. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był przewodniczącym Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji Zakładowej przy GS Samopomoc Chłopska, w 1981 przewodniczył Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej w Środzie Śląskiej. W czerwcu 1981 był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Dolny Śląsk, a we wrześniu i październiku 1981 delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. 27 listopada 1981 był uczestnikiem akcji kolportażu ulotek, rozlepiania plakatów i malowania haseł dotyczącej dostępu „Solidarności” do środków masowego przekazu. 14 grudnia 1981 został internowany i przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu i Nysie, a 4 lutego 1982 r. został zwolniony. Po 1989 r. nadal aktywnie działał politycznie i społecznie. Zmarł 26 maja 2004 roku w Środzie Śląskiej. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Henryk Kasiński urodził się 21 lutego 1921 roku we wsi Małoszewo pow. Płock i tam zamieszkały. Aresztowany 10 czerwca 1949 r. Oskarżony m. in. o to, że: „wiedząc, że banda „Cacki” ma na celu zbrodnie, udzielił pomocy tejże bandzie NZW przez to, że zakwaterował ich w swoim mieszkaniu i dał im wyżywienie a także zaprowadził na kwaterę do Nowackiego Mieczysława” . Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie , bez udziału oskarżyciela dnia 14 września 1949 roku został skazany na 4 lata więzienia.

Danuta i Zbigniew Kaszlej – pochodzący z Augustowa historycy, pasjonaci upowszechniania wiedzy o Obławie Augustowskiej. Zebrali niezliczoną liczbę świadectw. Zajmują się w sposób niezwykły współpracą z młodzieżą, Sybirakami i kombatantami. Przez lata zabiegali o Dom Turka- zabytkową kamienicę w Augustowie a jednocześnie katownie NKWD i UB. Więziono tam Polaków wyznaczonych do deportacji na Syberię i mordowano przeciwników władzy radzieckiej. Dziś kamienica jest pod opieką Instytutu Pileckiego. Nagrodę Drzwi do Wolności podczas 14 Festiwalu Filmowego NNW wręczyli: Imre Molnar – dyplomata, historyk z Węgier, strażnik pamięci o ofiarach roku 1956 i Tomasz Molnar – artysta, opozycjonista, który upamiętniał Kwaterę 301 (odpowiednik warszawskiej „Łączki”). „Wolność jest jak tlen, więc jeżeli ktoś zauważył, że nasza działalność uchyla drzwi do wolności, nas to uskrzydla. Pamiętajmy o ludziach, którzy mocowali się z historią w straszliwych czasach i nigdy się wolności nie wyrzekli! Pamiętajcie o ofiarach Obławy Augustowskiej! To jest zadanie do wykonania dla kilku kolejnych pokoleń Polaków, trzeba odnaleźć doły ze szczątkami ofiar obławy” – nawoływała ze sceny pani Danuta Kaszlej.

Józef Keczmerski ps.”Okoń” - ur. 11 lutego 1911 r. W czasie II wojny ukończył konspiracyjną podoficerską w stopniu kaprala. W nocy z 30 kwietnia na 1 maja 1945 r. brał udział w odbiciu więźniów aresztu UB w Krasnosielcu. Członek oddziału NSZ. Aresztowany za ukrywanie broni i pomoc żołnierzom NZW, skazany 23 czerwca 1949r na 6 lat wiezienia. Na mocy amnestii karę złagodzono do 4 lat. Wyszedł na wolność 15 maja 1953r. Uhonorowany Drzwiami do Wolności w 2021 roku.

Konstanty Kędzior urodził się 19 czerwca 1920 roku w Toporowie w powiecie mieleckim. W 1940 roku na mocy dekretu niemieckiego został wysiedlony z Toporowa i zamieszkał w Tuszowie Narodowym. W czasie okupacji dwukrotnie uciekał z transportu wiozącego go na przymusowe roboty do III Rzeszy. W 1943 roku przyłączył się do partyzanckiego oddziału dowodzonego przez Wojciecha Lisa „Mściciela” i przyjął pseudonim „Dąb”. W marcu 1945 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy mieleckiego UB za nielegalne posiadanie broni i współpracę z oddziałem Lisa. Uwięziony został w więzieniu w Rzeszowie. Na mocy amnestii z sierpnia 1945 roku został zwolniony 20 września. Kilka miesięcy później nawiązał ponownie kontakt z oddziałem Lisa. 4 stycznia 1946 roku wziął udział w zasadzce przygotowanej przez Lisa na milicjantów z KP MO w Kolbuszowej, którzy mieli aresztować współpracowników oddziału. 20 stycznia 1946 roku Kędzior został ponownie aresztowany i ponownie osadzony w więzieniu w Rzeszowie. Na mocy drugiej amnestii został zwolniony z więzienia i od razu zaczął się ukrywać. Wraz z Wojciechem Lisem chcieli uciec z Polski do Stanów Zjednoczonych i zbierając na to środki napadali na obiekty państwowe jak urzędy gminy czy spółdzielnie. Konstanty Kędzior zginął zamordowany przez agenta UB Wojciecha Palucha „Tora” 30 stycznia 1948 roku w okolicach leśniczówki Peterami. Tego dnia zginął również Wojciech Lis. Ciała pochowano na śmietniku Komendy Powiatowej MO w Mielcu. Szczątki zostały odnalezione i pochowane w 1992 roku na cmentarzu parafialnym w Mielcu.

Paweł Kieruzal urodził się 26 czerwca 1969 roku we Wrocławiu. Absolwent Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1985-1989 był współorganizatorem i działaczem Międzyszkolnego Komitetu Oporu we Wrocławiu, od 1986 pełniąc obowiązki szef Grup Wykonawczych, od 1987 był członkiem Komitetu Kierowniczego MKO. Organizował struktury tej organizacji w szkołach średnich Wrocławia, koordynatorem akcji ulotkowych, plakatowych, malowania na murach, współorganizatorem i uczestnikiem manifestacji organizowanych przez MKO. Współpracował z Regionalnym Komitetem Wykonawczym „Solidarności” Dolny Śląsk, Organizacją Solidarność Walcząca, Ruchem Wolność i Pokój i Pomarańczową Alternatywą. Współorganizował obozy młodzieżowe, podczas których odbywały się szkolenia drukarskie, warsztaty dziennikarskie i spotkania z działaczami podziemia. Współorganizował współpracę struktur Federacji Młodzieży Walczącej m.in. z Gdańska, Szczecina i Wrocławia. Organizował działalność poligraficzną MKO, drukował pisma tej organizacji oraz ulotki, znaczki poczty podziemnej, kalendarze, banknoty, itp. oraz pisma „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walczącą”. Po 1990 roku m.in. był właścicielem firmy Dolnośląskie Centrum Rozwoju Lokalnego.

Urodzony 14 października 1913 roku w Górze Ropczyckiej k. Sędziszowa Małopolskiego. Żołnierz 5. Pułku Strzelców Konnych w Dębicy, oficer Obwodu Armii Krajowej Dębica i 27 Pułku Piechoty 10. Sudeckiej Dywizji Piechoty, komendant Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego oraz informator Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” w Kłodzku. Student Uniwersytetu Jagiellońskiego. Aresztowany przez komunistów we Kłodzku 2 listopada 1948 roku, został zamordowany 27 listopada 1948 roku we Wrocławiu. Podczas uroczystej gali Retrospektywy Festiwalu NNW w Dębicy 12 grudnia 2023 roku uhonorowany pośmiertnie Sygnetem Niepodległości. Statuetkę wręczyła pani Małgorzata Grzybowska reprezentująca światowy związek żołnierzy AK w Dębicy a odebrały w imieniu uhonorowanego krewne: pani Elżbieta Baran oraz pani Maria Babicz.

Jarosław Klimek urodził się 18 grudnia 1955 roku w Gorzowie Wielkopolskim. W 1981 r. został absolwentem Wydziału Matematyki, Fizyki i  Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1977–1979 był współzałożycielem, działaczem, a następnie rzecznikiem Studenckiego Komitetu Solidarrności we Wrocławiu, kolporterem prasy niezależnej, w tym „Indeks”, „Podaj Dalej” i książek NOW-ej, organizatorem punktów sprzedaży niezależnych wydawnictw na terenie uczelni. We wrześniu 1980 był członkiem Komitetu Założycielskiego Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii, następnie koła wydziałowego NZS. W dniach 18–19 lutego 1981 r. uczestniczył w strajku studenckim na UWr. o rejestrację NZS, był rzecznikiem prasowym na swoim wydziale i wydawcą serwisu informacyjnego. W dniach 3–6 kwietnia 1981 r. był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NZS w Krakowie. W listopadzie i grudniu 1981 r. uczestniczył w strajku solidarnościowym na UWr. ze studentami WSI w Radomiu oraz rzecznikiem prasowym i wydawcą wydziałowego serwisu informacyjnego. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Wiktor Klint urodził się 22 czerwca 1945 roku w Łodzi. W 1970 r. został absolwentem filologii polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim. W marcu 1968 r. był uczestnikiem strajku okupacyjnego w gmachu głównym UWr. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. Od października 1980 do stycznia 1981 był współorganizatorem i członkiem Biura Informacyjnego „Solidarności” Nauczycielskiej Dolnego Śląska przy Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim we Wrocławiu, twórcą struktury organizacyjnej i współorganizatorem w województwie wrocławskim „Solidarności” Pracowników Oświaty i Wychowania. W latach 1980–1981 był autorem tekstów w niezależnym piśmie „Solidarność Dolnośląska”, następnie był współzałożycielem niezależnego pisma „Edukacja”. W latach 1980–1981 był inspiratorem i opiekunem samorządnych działań młodzieży licealnej we Wrocławiu. Od grudnia 1981 do maja 1982 r. był organizatorem wśród nauczycieli we Wrocławiu sieci kontaktów oraz kolporterem podziemnego pisma „Z Dnia na Dzień” i ulotek oraz organizatorem spotkań samokształcących młodzieży. 10 maja 1982 został internowany i przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Nysie, skąd 28 czerwca został zwolniony, a następnie usunięty z pracy. Od września 1982 do 1996 r. był nauczycielem w Prywatnym LO Sióstr Urszulanek we Wrocławiu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Klub Sportowy Gedania Gdańsk – najstarszy polski klub piłkarski działający w Gdańsku. Został założony w sierpniu 1922 roku, ale już w 1939 roku władze Wolnego Miasta Gdańska wymusiły zwieszenie jego działalności. Po zajęciu Gdańska przez Niemcy rozstrzelani zostali prezes Gedanii Henryk Kopecki oraz wiceprezesi Konrad Zdrojewski i Władysław Dębowski, a większość zawodników klubu trafiła do obozów koncentracyjnych. Wojny nie przeżyło łącznie 75 członków klubu. Prezes Instytutu Pamięci Narodowej, dr Karol Nawrocki wręczył Drzwi do Wolności 14. Festiwalu NNW prezesowi klubu Władysławowi Barwińskiemu, mówiąc „Gedania to symbol polskości. Obok Kościoła Katolickiego i Polskiej Poczty był deklaracją polskości, za to zapłacił najwyższą cenę”.

Jan Kmiołek „Wir” od 1941 r. był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej (przemianowanej później na Armię Krajową) w Obwodzie Pułtusk. Pełnił funkcję łącznika z organizacją niepodległościową na terenach wcielonych do Rzeszy i w Generalnym Gubernatorstwie. Aresztowany w 1941 r. przy przekraczaniu granicy, został jako szmuglownik uwięziony w obozie karnym w Pułtusku, z którego zbiegł po trzech tygodniach. Ponownie ujęty pod koniec 1942 r. – przez pół roku więziony był w obozie karnym w Ciechanowie (wyszedł z niego tak wycieńczony, że na kilka miesięcy zwolniono go z udziału w pracach konspiracyjnych). Po zakończeniu II Wojny Światowej i narzuceniu Polsce komunistycznego ustroju – Kmiołek, jako jeden z wielu żołnierzy którzy nie pogodzili się z tym stanem rzeczy, pełnił funkcję łącznika pomiędzy placówką Rząśnik i placówką Długosiodło w Obwodzie „Wolność i Niezawisłość” (WiN) Ostrów Mazowiecka (od kwietnia 1946 r.). Działał głównie we wschodnim rejonie powiatu pułtuskiego, ale wielokrotnie także na innych terenach Mazowsza. Uczestniczył w słynnej akcji rozbicia więzienia w Pułtusku i uwolnienia więźniów (25 listopada 1946 r.). Od lipca 1949 r., po utracie kontaktu z dawnym dowództwem, dowodził samodzielną grupą zbrojną. Na terenie powiatów Pułtusk, Ostrów Mazowiecka, Maków Mazowiecki i Ostrołęka, zbudował liczące ok.pół tysiąca osób zaplecze organizacyjne, co świadczyło o znakomitych zdolnościach przywódczych. Skazany na 28-krotną karę śmierci, został stracony 7 sierpnia 1952 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie. Ciało pochowano (o ile można tak to nazwać) w nieznanym – do wiosny 2017 roku – miejscu. Jego brat, Franciszek poległ we wrześniu 1951 r. w walce z bezpieką w Jurgach pod Ostrołęką. W 2009 r., „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”, Jan Kmiołek został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego.

Dariusz Kobzdej - jeden z założycieli Studenckich Komitetów Solidarności, aktywny działacz Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Ruchu Młodej Polski. Do legendy przeszła jego trzymiesięczna głodówka w więzieniu, zapoczątkowana w maju 1980 roku. Działacz Solidarności, w stanie wojennym jeden z filarów podziemnych struktur, przewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. Lekarz, działacz społeczny, człowiek prawy.  Dariusz Kobzdej urodził się 5 listopada 1954 w Gdańsku. W 1979 roku ukończył Akademie Medyczną w Gdańsku. Był jednym z założycieli Studenckich Komitetów Solidarności, aktywnym działaczem Ruchu Młodej Polski i NSZZ Solidarność. Od roku 1977 do 1979 działał w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Uczestniczył w wielu manifestacjach, wielokrotnie był zatrzymywany i szykanowany przez SB. W 1980 roku został aresztowany, do legendy przeszła jego trzymiesięczna głodówka w więzieniu. Spontanicznie zorganizowana w jego obronie akcja spowodowała, że stał się jednym z najbardziej znanych działaczy RMP. W sierpniu 1980 roku brał aktywny udział w pierwszych dniach strajku w Stoczni Gdańskiej. Od 1981 był przewodniczącym Ogólnopolskiego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. Po 1989 roku zaangażował się w działalność społeczną. Zmarł 16 grudnia 1995 w Gdańsku wskutek zapalenia płuc. W 1995 roku za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce oraz za osiągnięcia w pracy zawodowej został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW w 2018 roku. Piotrowi Kobzdejowi, synowi Dariusza, nagrodę podczas gali zamknięcia NNW wręczył wiceminister Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jarosław Sellin. Swojego ojca cały czas poznaję dzięki jego pamiętnikom, wartościom, które przekazał, rozmowom z jego przyjaciółmi, uczę się jego historii żywej. Mam nadzieję, że ta nagroda upowszechni wiedzę o nim, a kolejne pokolenia nauczą się rozumieć wartości, których on uczył – siłę wiary, tożsamości narodowej, smak wolności - mówił pan Piotr.

Ppłk. Stanisława Kociełowicz ps. "Iskierka"  urodziła się 17.03.1930 r. w Wilnie. W czasie wojny, w latach 1943-1944 była harcerką i działała w Szarych Szeregach odnosząc  w tej służbie ciężkie rany postrzałowe. Po wkroczeniu Sowietów nie porzuciła harcerskiego munduru i wciąż aktywnie działała w konspiracyjnym ZHP, pomagała partyzantom. W 1950 r. zdała maturę i wyjechała do Moskwy, by studiować filologię polską. Tam w kwietniu 1951 r. została aresztowana przez NKWD. Przebywała w dwóch moskiewskich więzieniach -  Łubianka i Butyrki.  Za przynależność do ZHP i czynną działalność została skazana na 8 lat pozbawienia wolności i trafiła do obozu karnego „Tajszet” koło Irkucka, a następnie do Mordowskiej ASRR do łagru ,,Poćma’’ - Dubrawłag. 28.10.1954 r. została zwolniona z  łagru i wróciła do Wilna, gdzie poznała Wiktora Kociełowicza. Po ślubie  razem z nim wyjechała do Komi. W miejscowości Uść-Kułom Wiktor przebywał na zesłaniu. Do Polski wrócili w grudniu 1955 r. i zamieszkali w Szczecinie.  Po powrocie do kraju Kociełowicz skończyła studia wyższe i pracowała jako nauczycielka  w liceum ogólnokształcącym. W 1991 r. wstąpiła do Koła Kresowych Żołnierzy Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej (ŚZŻAK). Do 2013 roku była prezesem Okręgu Szczecin.  Od 1994 r. należy do Stowarzyszenia Szarych Szeregów. Pani ppłk. Stanisława Kociełowicz piastuje również stanowisko wiceprezes Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej. Odznaczona za swe zasługi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz wieloma odznaczeniami państwowymi i kombatanckimi. Jest współautorką książki ,,Los Wilnianina w XX wieku’’  oraz jedną z bohaterek książki Szymona Nowaka ,,Dziewczyny wyklęte 2’’ . Uhonorowana Sygnetem Niepodległości XII Festiwalu Filmowego NNW w 2021 roku.

Ksiądz Ludomir Kokosiński urodził się 14 czerwca 1934 roku we wsi Chlebowo w powiecie płockim. Po ukończeniu Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku 19 czerwca 1960 roku z rąk bp. Tadeusza Pawła Zakrzewskiego przyjął święcenia kapłańskie w katedrze płockiej. W kolejnych latach był wikariuszem w parafiach Nasielsk i Sierpc. W 1968 roku został proboszczem w parafii Joniec. W 1980 roku został proboszczem parafii pw. św. Tekli w Ciechanowie. W stanie wojennym organizował pomoc dla rodzin internowanych. Był inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa. Pełnił funkcję wicedziekana dekanatu ciechanowskiego, a potem dziekana dekanatu ciechanowskiego południowego. Na emeryturę przeszedł w roku 2009 roku. Od 1982 był kanonikiem gremialnym Kapituły Kolegiackiej Pułtuskiej, a od 2011 r. jej prepozytem, czyli przewodniczącym. W czasie pełnienia urzędu proboszcza był m.in. kapelanem „Solidarności”, Policji, Domu Pomocy Społecznej. Przyczynił się do powstania Katolickiego Stowarzyszenia „Politicus”, do którego należały osoby działające w opozycji wobec PRL-owskiej władzy. Za swoją działalność społeczną ks. Kokosiński otrzymał wiele odznaczeń m.in. w 1996 r. otrzymał tytuł „Ciechanowianina Roku”. Zmarł 23 lutego 2020 r., w 86. roku życia i 60. roku kapłaństwa. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Płońskiej w Ciechanowie.

Halina Józefa Kolińska (z domu Loga) pseudonim "Średzka" (Sygnet Niepodległości) - dowódca łączniczek, plutonowa w czasie Powstania Warszawskiego. W konspiracji od lutego 1941 r. w “Żbiku” od września 1941 r. Do konspiracji wciągnięta została przez nauczycielkę historii z konspiracyjnego Gimnazjum i Liceum im. św. Zofii w Warszawie. Zaprzysiężona w mieszkaniu Jezierskiej na Pl. Napoleona, przysięgę odbierał Jerzy Bogdanowicz “Hercuń”. Łączniczka, kolporterka prasy podziemnej, transportowała broń, brała udział w akcjach zwiadowczych i akcji “N” w 2 Harc. Bat. Art. Plot. "Żbik". Brała udział w akcjach śledzenia Niemców, którzy mieli być zgładzeni przez żołnierzy podziemia. Brała udział w obstawie zamachu na Niemca zamieszkałego w domu róg Al. Jerozolimskich i Lindleya. Miejsce koncentracji w godzinę „W”: ul. Chmielna 61. Oddział: Armia Krajowa - IV zgrupowanie "Gurt" - 2. Harcerska Bateria Artylerii Przeciwlotniczej "Żbik"; Szlak bojowy: Śródmieście Północ. Podczas Powstania awansowana do stopnia plutonowego. Jej rodzeństwo też walczyło w Powstaniu. Jej siostra Irena "Modrzewska" była żołnierzem tej samej jednostki. W czasie okupacji - w czerwcu 1940 r. Niemcy wywieźli całą rodzinę do Generalnego Gubernatorstwa. Wojnę przeżyła w Warszawie. Po Powstaniu w niewoli niemieckiej, była jeńcem stalagu 344 Lamsdorf, następnie w Stalagu IV B Mühlberg, Stalagu IV-E Altenburg oraz VI-C Oberlangen. Wyzwolona 12 kwietnia 1945 r. przez 1 Dyw. Panc. gen. Maczka, plut. w WAAF. Numer jeniecki: 106836. Po wojnie wróciła do kraju. Ukończyła Studia Farmaceutyczne we Wrocławiu a potem zamieszkała w Sieradzu. Była farmaceutką w tamtejszej aptece. Aktywnie uczestniczyła w życiu miasta. Nazwisko po mężu: Halina Kolińska. Uhonorowana Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW w 2021 roku.

Bogusław Kołacz urodzony 09.09.1958r.  Działacz oraz długoletni wiceprzewodniczący OZ NSZZ ,,Solidarność'' w Szpitalu Specjalistycznym w Mielcu. Aktywnie walczy o prawa pracownicze. Społecznie realizuje cele statutowe organizacji. Wielokrotnie nagradzany i uznany za swoją działalność związkową. Pełnił funkcje Wiceprzewodniczącego Delegatury NSZZ w Mielcu, Członek Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ Solidarność przez cztery kadencje. W czasie stanu wojennego za działalność związkową szykanowany, aresztowany i zwolniony z pracy. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Zasłużony dla Zdrowia Narodu i Medalem (Pro Patia). W 2012 roku został uzyskał tytuł Mielczanina Roku. Jest osobą znaną w środowisku lokalnym, ze swojego zaangażowania i służby potrzebującym wsparcia: Współzałożyciel i Prezes Stowarzyszenia Trzeżwosciowego ,,Nowe Życie'' (Certyfikowany Terapeuta). Wiceprezes Stowarzyszenia Społeczno Edukacyjnego Orzeł Biały - Strzelec, Starszy Chorąży w Jednostce Strzeleckiej JS 2093 w Mielcu. Zasłużmy Honorowy Dawca Krwi. Uhonorowany Drzwiami do Wolności w 2021 roku.

Zbigniew Kończewski - opozycjonista, współorganizator strajków z sierpnia 1980 roku, uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej. Współzałożyciel Tajnego Kolejowego Komitetu Koordynacyjnego Obszaru Północnego, kolporter prasy podziemnej. Zatrzymany w 1983, aresztowany, zwolniony z pracy i osadzony w Areszcie Śledczym w Gdańsku. W 1988 roku zaczął współorganizować , razem z pozostałymi wyróżnionymi, uroczystości w rocznicę wybuchu II wojny światowej w Szymankowie i Tczewie ku czci pomordowanych Kolejarzy i Inspektorów Celnych. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu Filmowego NNW. Uhonorowanie wręczono podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Starogardzie Gdańskim w 2023 roku. Statuetkę wręczył dr Pál Attila Illés - konsul generalny Węgier w Gdańsku. „Dzięki ojcu i jego opowiadaniom poznałem wydarzenia, które miały miejsce w Szymankowie. Opowiadał mi o tym w tajemnicy. Miałem 10-15 lat. Marzeniem była msza żałobna w tym miejscu, w którym było przecież śmietnisko. I odbyła się msza, dzięki kolejarzom i ich pamięci” - mówił pan Zbigniew odbierając uhonorowanie.

Mirosława Kondratowicz urodziła się 11 marca 1939 w Druji k. Brasławia na dzisiejszej Białorusi. W 1946 roku repatriowana wraz z rodziną z Wilna na Dolny Śląsk. Od 1956 roku była zatrudniona w zakładach pracy w Dzierżoniowie i Wrocławiu. W NSZZ „Solidarność” działała od września 1980r. Po wprowadzeniu stanu wojennego zajmowała się drukiem ulotek i plakatów, brała udział w licznych protestach ulicznych. Od czerwca 1982 roku była członkiem Organizacji Solidarność Walcząca. Swoje mieszkanie udostępniała na potrzeby druku i kolportażu. Wielokrotnie represjonowana, m.in. w 1984 roku przetrzymywana przez 3 miesiące w Areszcie Śledczy we Wrocławiu. Od 19 lutego do 31 sierpnia 1985 roku uczestniczyła w rotacyjnym proteście głodowym w Krakowie-Bieżanowie, a następnie 24-godzinnej głodówce w kościele św. Klemensa Dworzaka we Wrocławiu. Od 1990 roku członek Partii Wolności. Od 1989 roku na emeryturze.

Tadeusz Konik, ur. 25 XI 1942 r. W latach 1959-1999 kolejno: ślusarz, ślusarz brygadzista, mistrz w WSK PZL w Krakowie. W l. 60. i 70. autor wniosków racjonalizatorskich. 1956-1959 w ZHP, 1961-1966 w ZMS, 1962-1980 w PZPR. 1976, w czasie trwania protestów w kraju, powołany na czterdziestodniowe przeszkolenie wojskowe w zaostrzonych warunkach do Orzysza. Od IX 1980 w „S”, członek Prezydium KZ „S” WSK PZL, od XI 1981 wiceprzewodniczący KZ ds. kontaktów z załogą. Po 13 XII 1981 współorganizator wieców, oflagowania i akcji ulotkowych w WSK PZL przeciwko stanowi wojennemu, organizator (wraz z ks. Stanisławem Małysiakiem) Mszy za Ojczyznę w kościele mariackim 13. dnia każdego miesiąca; szef TKZ oraz główny skarbnik w podziemnych strukturach zakładowej „S”, członek MKS Kraków; organizator zbierania składek na działalność związkową oraz na pomoc represjonowanym przekazywanych do Komisji Charytatywnej Episkopatu Polski w Krakowie przy klasztorze Dominikanów, nast. do Arcybiskupiego Komitetu Pomocy Więzionym i Internowanym/Arcybiskupiego Komitetu Pomocy, organizator rozprowadzania darów; współorganizator działalności wydawniczej podziemnego pisma „Jesteśmy – Będziemy” oraz druków okolicznościowych, pomagał w transporcie materiałów do druku „Hutnika”; organizator kolportażu, kolporter literatury i podziemnych pism, m.in.: „Hutnika”, „Kroniki Małopolskiej”, Tygodnika Mazowsze”, „PWA”, „Promienistych”, „Małej Polski”, „Paragrafu”, paryskiej „Kultury”, ulotek; organizator biblioteki wydawnictw niezależnych w WSK PZL; uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy, Chrześcijańskiego Uniwersytetu Robotniczego im. kard. Stefana Wyszyńskiego w Krakowie-Mistrzejowicach, demonstracji, spotkań podziemnych struktur, organizator klubów dyskusyjnych i szkoleń, dot. m.in. samorządności i wyborów do rad pracowniczych. XI 1982 organizator strajku w WSK PZL (następnie pomocy dla zwolnionych) oraz przerw w pracy 13 XII w kolejnych latach.

Antoni Kopaczewski urodził się 15.12.1941r. w Piaskach niedaleko Lublina, syn legendarnego Żołnierza Wyklętego, podkomendnego „Zapory” - Antoniego Kopaczewskiego ps. „ Lew”, zamordowanego przez bezpiekę we wrześniu 1946 r. wraz ze swoimi podwładnymi podczas obławy w Ignasinie. Życie i działalność Antoniego Kopaczewskiego –syna stały się na Podkarpaciu symbolem oporu przeciwko komunistycznemu terrorowi. Jak wspominali Go bliscy współpracownicy, był człowiekiem wielkiego formatu, wrażliwym na ludzką krzywdę. Ukształtowała go dramatyczna walka jego ojca w szeregach AK i WIN.Antoni Kopaczewski był współtwórcą rzeszowskiej Solidarności i jej pierwszym przewodniczącym a także członkiem Komisji Krajowej. W 1980 r. został przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Rzeszowie. W styczniu 1981 r. przyczynił się do rozpoczęcia rzeszowskiego strajku chłopskiego i doprowadził do podpisania Porozumień Rzeszowsko-Ustrzyckich w lutym 1981, których był jednym z sygnatariuszy. Po wprowadzeniu stanu wojennego został aresztowany i internowany m.in. w rzeszowskim Załężu. Po wyjściu na wolność w 1982 r. mimo prześladowań ze strony aparatu bezpieczeństwa nie zrezygnował z pracy opozycyjnej, został jednym z liderów rzeszowskiej Solidarności Walczącej. Był przeciwnikiem ustaleń okrągłostołowych i porozumiewania się z komunistami a także przystąpienia Polski do UE. Przez kilka kadencji działał w samorządzie. Współpracował także z mielecką „S”, gdzie podczas jednych ze spotkań powiedział, jakże prawdziwe słowa: „Wolność została nam nie tylko dana, ale przede wszystkim zadana”. Wśród wielu odznaczeń, które otrzymał za swoją demokratyczną działalność znalazł się także Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski otrzymany od Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego w 2006r. Zmarł po ciężkiej chorobie 2 sierpnia 2014 roku.

Zbigniew Kopczyński urodził się 29 kwietnia 1956 roku w Chorzowie, jest absolwentem VIII LO w Katowicach (1975). We wrześniu i październiku 1980 r. podczas studiów na Wydziale Automatyki i Informatyki był jednym z organizatorów Niezależnego Zrzeszenia Studentów Politechniki Śląskiej w Gliwicach, w listopadzie 1980 r. był inicjatorem i członkiem Regionalnego Komitetu Koordynacyjnego NZS Uczelni Górnego Śląska. Od marca do wprowadzenia stanu wojennego był prezesem Zarządu Uczelnianego NZS PŚ, 27 marca 1981 r. współorganizatorem strajku ostrzegawczego NZS na PŚ, zaś w dniach 3–6 kwietnia 1981 uczestnikiem I Krajowego Zjazdu Delegatów NZS w Krakowie. W listopadzie i grudniu 1981 był przewodniczącym Uczelnianego Komitetu Strajkowego NZS PŚ. Po 13 grudnia 1981 r. ukrywał się, 31 sierpnia 1982 r. został internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Zabrzu-Zaborzu, następnie 1 grudnia 1982 r. zwolniony. W latach 1982–1988 był współorganizatorem i uczestnikiem spotkań samokształceniowych studentów śląskich uczelni, był również współredaktorem ulotek, kolporterem wydawnictw podziemnych: m.in. „Przegląd Wiadomości Agencyjnych”, „Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Walcząca”, „Niepodległość”. Od 2005 r. jest założycielem i prezesem Stowarzyszenia NZS 1980, od 2008 r. założycielem i członkiem Stowarzyszenia Henryk Sławik – Pamięć i Dzieło”. Po 1989 r. w latach 1990–1992 był członkiem Kongresu Liberalno-Demokratycznego, członkiem-założycielem Partii Konserwatywnej (1992-1994), członkiem-założycielem Koalicji Konserwatywnej (1994-1999), koordynatorem wojewódzkim Prawicy Rzeczypospolitej (2013-2016). Od 2016 r. działa w Prawie i Sprawiedliwości. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Wincenty Korsan urodził się 19 kwietnia 1947 roku w Jeleninie k. Strzelina. W 1977 r. został absolwentem Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1978–1980 był kolporterem wydawnictw niezależnych, w tym książek NOW-ej, pism: „Robotnik” i „Biuletyn Dolnośląski”. Od 1979 r. był współpracownikiem Studenckiego Komitetu Solidarności we Wrocławiu. Od września 1980 do grudnia 1981 był redaktorem agencyjnym w Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim Zarządzie Regionu Dolny Śląsk, a od sierpnia 1981 współpracownikiem pisma ZR „Solidarności” „Z Dnia na Dzień”. W dniach 14–15 grudnia 1981 r. był uczestnikiem strajku w Państwowej Fabryce Wagonów Pafawag. 31 grudnia 1981 został internowany i przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu i w Grodkowie, a 29 kwietnia 1982 został zwolniony. Od lutego 1983 do 1993 r. był bibliotekarzem-kustoszem w Bibliotece Instytutu Filologii Polskiej UWr, a w latach 1983–1989 organizatorem punktu kolportażu wydawnictw podziemnych, pochodzących ze struktur „Solidarności”, Niezależnego Zrzeszenia Studentów i Inicjatywy Wydawniczej Aspekt w swojej pracy. W latach 1983–1988 był współpracownikiem redakcji „Obecności”. W dniach 6–7 maja 1988 i 24–31 maja 1989 uczestniczył w strajkach studenckich na UWr. W latach 1993–2008 był kierownikiem księgarni Wydawnictwa Naukowego PWN SA we Wrocławiu. Od października 2008 r. jest na emeryturze. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Daniela Kossakowska urodziła się 30 września 1937 roku w Wasylówce k. Łucka na obecnej Ukrainie. W 1955 r. ukończyła Technikum Mechaniczne we Wrocławiu. W latach 1955-1991 pracowała w WSK we Wrocławiu (później PZL Hydral). Od 1979 r. była kolporterką wydawnictw niezależnych. Od września 1980 r. działała w „Solidarności”. Po 13 grudnia 1981 r. była łączniczką między Tajną Komisją Zakładową w PZL Hydral a Regionalnym Komitetem Strajkowym Dolny Śląsk. Od lipca 1982 r. była kolporterką prasy Solidarności Walczącej. Od 1982 współwydawała pismo TKZ „Hydralek. Nasze słowo”. W maju 1982 uczestniczyła w strajku w PZL Hydral, wraz z całą załogą została zwolniona z pracy i przywrócona w drodze ponownego naboru. W latach 1983-1989 była hurtową kolporterką książek niezależnych. W 1989 r. wspierała kampanię wyborczą kandydatów Komitetu Obywatelskiego przed wyborami 4 czerwca, była mężem zaufania podczas wyborów. Od 1991 jest na emeryturze. W latach 90. uczestniczyła w lokalnych inicjatywach Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Prof. István Kovács – pisarz, poeta, historyk, polonista, dyplomata niezwykle zasłużony dla rozwoju przyjaźni polsko-węgierskiej, przez wiele lat sprawujący obowiązki konsula Republiki Węgierskiej w Krakowie, wykładowca uniwersytecki, autor wielu książek z zakresu stosunków polsko-węgierskich, tłumacz literatury polskiej. Przygotował wydany w 2007 r. Leksykon legionu polskiego 1848-1849, zawierający kilka tysięcy biogramów. Jest autorem książek o tematyce historycznej, głównie o polskich bohaterach węgierskiej Wiosny Ludów: Tak żył Bem, W popiele gwiaździsty diament, Legion, Pamiętniki generała Wysockiego, Polacy w węgierskiej Wiośnie Ludów (nagroda im. prof. H. Wereszyckiego), Józef Bem - bohater wiecznych nadziei. Ostatnio ukazała się : Anatomia przyjaźni czyli dzieje wspólne polsko-wegierskie. Tom 1: Od początków do końca XVI wieku, Instytut Współpracy Polsko-Węgierskiej

Roman Kowalczyk urodził się 23 lipca 1964 roku w Wieluniu. W 1989 r. został absolwentem historii na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1983-1989 był działaczem podziemnego Niezależnego Zrzeszenia Studentów UWr. Był kolporterem wydawnictw podziemnych m.in.: „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Biuletyn Dolnośląski”, „Tygodnik Mazowsze”, uczestnikiem akcji ulotkowych, wieców, manifestacji i happeningów, autorem tekstów w pismach podziemnych. Okresowo prowadził Bibliotekę NZS. Wielokrotnie represjonowany. Od października 1985 r. był członkiem Zarządu Uczelnianego NZS UWr., a 10 stycznia 1987 r. uczestnikiem konspiracyjnego II Krajowego Zjazdu NZS w Warszawie, członkiem Krajowej Komisji Koordynacyjnej NZS. W dniach 6/7 maja 1988 r. uczestniczył w strajku, na którym był członkiem Komitetu Strajkowego na UWr. Od maja 1988 r. był jednym z jawnych przedstawicieli NZS na UWr. W 1989 r. był delegatem na IV Nadzwyczajny Krajowy Zjazd NZS (Wrocławiu 22 kwietnia i 6-7 maja 1989). W dniach 24-31 maja 1989 r. był współorganizatorem strajku studentów UWr w sprawie legalizacji NZS. Od 1989 r. działał w „Solidarności”, w latach 1990-1992 w Porozumieniu Centrum, w latach 1995-1997 w Ruchu Obrony Polski, 1998-2000 w Ruchu Społecznym AWS, od 2006 w Prawie i Sprawiedliwości. R. Kowalczyk jest autorem książek: „Łódzki strajk studencki” (1992), „Studenci ’81” (2000), „Czas próby. Wieluń–Wrocław 1980-1989” (2005). Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.

Maria Irena Kowalewska ps. „Myszka” urodzona 12 sierpnia 1927 roku w Nakle nad Notecią. Wraz z rodzicami oraz siostrami Barbarą i Urszulą od 1933 roku mieszkała w Gdyni. W czasie wojny była uczennicą prywatnej Szkoły Powszechnej J. Świeżyńskiej-Słojewskiej w Warszawie. W roku 1942 rozpoczęła naukę gimnazjalną. Starsza siostra Marii została aresztowana 14.09.1943 roku wraz z ojcem. Oboje zostali osadzeni na Pawiaku. Przesłuchiwana przez gestapo w Alei Szucha po śledztwie została wywieziona z ojcem do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Ojciec Marii zmarł w obozie 09.12.1943 roku. Maria była w konspiracji od wiosny 1943 roku - w Narodowych Siłach Zbrojnych. Odbyła szkolenie sanitarne i łącznościowe, przydzielona do batalionu dowódcy Floriana Kuskowskiego ps Szary. O godzinie W nie została powiadomiona o miejscu zbiórki, nie mając kontaktu ze swoim dowództwem zgłosiła się ochotniczo do szpitala jako sanitariuszka. Do szpitala utworzonego na Woli. W momencie upadku dzielnicy do szpitala, w którym pracowała wtargnęły oddziały nieprzyjacielskie, zabijając ciężej rannych, których nie zdołano ewakuować na Stare Miasto. Maria została skierowana do obozu przejściowego w Pruszkowie, skąd udało jej się zbiec i uniknąć tym samy wywózki do obozów koncentracyjnych na terenie Niemiec. Schronienie znalazła w Milanówku, u swojego wuja. Następnie udała się do Radomia, gdzie zatrzymała się u krewnych i kontynuowała przerwaną naukę. Po wojnie powróciła do rodzinnej Gdyni. W 1946 roku zdała maturę. W 1952 roku uzyskała dyplom magistra biologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1951 roku wyszła za mąż za doktora Zygmunta Kowalewskiego. W 1953 roku urodziła syna Witolda. Aż do emerytury pracowała w Służbie Zdrowia organizując i kierując Pracowniami Diagnostyki Laboratoryjnej. 30.07.2016 roku została odznaczona Krzyżem Orderu Krzyża Niepodległości

Bogdan Juliusz Kowalik urodził się 18 lutego 1959 roku w Żarowie k. Świdnicy. Jest absolwentem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej we Wrocławiu (1984), w 1995 uzyskał doktorat, a w 1999 r. specjalizację drugiego stopnia z kardiochirurgii. Od września 1980 r. był kolporterem wydawnictw niezależnych, od października 1980 r. członkiem Niezależnego Zrzeszenia Studentów. W 1981 r. podczas strajków studenckich w Łodzi i Radomiu był uczestnikiem strajku na AM, członkiem Komitetu Strajkowego. Po 13 grudnia 1981 r. był współorganizatorem tajnych struktur NZS i „Solidarności”, drukarzem i kolporterem wydawnictw podziemnych. Od czerwca 1982 r. był działaczem Solidarności Walczącej, m.in. współorganizatorem transportu materiałów poligraficznych, organizował przekazywanie zmikrofilmowanych informacji o represjach zagranicę. W 1983 r. został współtwórcą oddziału SW w Zgorzelcu. W latach 1983-1984 był kolporterem prasy niezależnej drukowanej przez SW w języku czeskim (m.in. „Nazory”) przez granicę polsko-czechosłowacką przez w Sudetach. W latach 1985-1986 tłumaczył m.in. z języka angielskiego dla Agencji Wydawniczej Solidarności Walczącej. Jest autorem ponad 30 prac naukowych, głównie z zakresu kardiochirurgii. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.   

Mirosław Kowalski (ur. 11 lipca 1954 w Warszawie, zm. 2 stycznia 2022) – polski dziennikarz i wydawca, członek kolegium redakcyjnego Niezależnej Oficyny Wydawniczej, twórca SuperNowej. W 1980 ukończył studia na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej. W latach 1976–1981 był dziennikarzem Tygodnika Studenckiego „Politechnik”. W 1981 został dziennikarzem działu kultury Tygodnika „Solidarność”. Po ogłoszeniu stanu wojennego prowadził warszawskie biuro dziennika „Financial Times” (1982–1983). Od 1984 do 1989 kierował redakcją fantastyki w Wydawnictwie Iskry, a od 1985 był równocześnie członkiem kolegium Niezależnej Oficyny Wydawniczej odpowiedzialnym za sprawy redakcyjne. W latach 80. publikował w prasie drugiego obiegu, a także w miesięczniku „Jazz Forum”. W 1989 doprowadził do przekształcenia NOW-ej w tzw. „SuperNową”. Bez jego zaangażowania nie byłoby "Wiedźmina". W środowisku miłośników fantastyki nazywany Kovalem. Jego SuperNowa stała się wydawcą całego cyklu o Geralcie z Rivii. Kowalski uchodzi za odkrywcę twórczości Andrzeja Sapkowskiego. W ramach tego wydawnictwa Kowalski doprowadził do wydania "Miecza przeznaczenia" (1992), a później "Ostatniego życzenia" (1993). Za działalność wydawniczą związaną z fantastyką otrzymał w 1987, 1995 i 1999 nagrodę Śląkfy, a prowadzone przez niego wydawnictwo nagrodę Euroconu (2000 i 2003). W 2008 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za działalność w drugim obiegu wydawniczym. Zmarł 2 stycznia 2022 r. w wieku 67 lat. Został pochowany na cmentarzu Bródnowskim

Stanisław Kowalski urodził się 6 sierpnia 1938 roku w Chojnicach, Był absolwentem Wydziału Łączności Politechniki Gdańskiej (1961), dziesięć lat później uzyskał doktorat. W latach 1978–1980 był współpracownikiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, m.in. udostępniał swoje mieszkanie na spotkania. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był wiceprzewodniczącym Komitetu Założycielskiego, od grudnia 1980 r. członkiem Komisji Zakładowej oraz redaktorem „Serwisu Informacyjnego «Solidarność» Politechniki Gdańskiej”. Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował redagowanie „Serwisu”. 20 grudnia 1981 roku został zatrzymany, następnie długotrwale represjonowany. W latach 1984–1987 był redaktorem podziemnych pism „Solidarność Walcząca Trójmiasto”, „Bdziamak”, „Brygada Do Zwalczania Imperializmu Amerykańskiego”. Zmarł w Gdańsku 20 stycznia 1987 roku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Maria Koziebrodzka urodziła się 28 września 1954 roku we Wrocławiu. Jest absolwentką Politechniki Wrocławskiej na Wydziale Podstawowych Problemów Techniki. (1978). Od 1979 r. pracowała we wrocławskich szkołach średnich. Od 1978 roku zajmowała się kolportażem wydawnictw niezależnych, od 1979 r. głównie „Biuletynu Dolnośląskiego”. We wrześniu 1980 roku rozpoczęła aktywną działalność w NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego była łączniczką między ukrywającymi się działaczami Regionalnego Komitetu Wykonawczego: Kornelem Morawieckim, Władysławem Frasyniukiem, Piotrem Bednarzem i Józefem Piniorem. W czerwcu 1982 r. była współzałożycielką Organizacji Solidarność Walcząca oraz członkiem Rady Solidarności Walczącej. Następnie internowana w Ośrodku Odosobnienia w Gołdapi. Po wyjściu na wolność była m.in. redaktorem pisma „Solidarność Walcząca”. W 1990 roku była założycielką Wrocławskiego Towarzystwa Edukacyjnego i nauczycielką w jednej z pierwszych szkół społecznych we Wrocławiu. Od 1994 roku przebywa w Stanach Zjednoczonych, gdzie pracowała m.in. w Central Catholic High School w Bloomington w stanie Illinois.

Barbara Kozłowska urodziła się 3 lipca 1956 roku w Gliwicach. W latach 1976–1982 studiowała na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach, uzyskując dyplom w 1992 r., absolwentka kilku studiów podyplomowych. W latach 1979–1980 była kolporterką niezależnego pisma „Robotnik” i „Biuletynu Informacyjnego” KOR/KOS KOR. 2 września 1980 r. była uczestniczką pierwszego ogólnopolskiego zebrania przedstawicieli niezależnych środowisk studenckich w Warszawie, a 23 września 1980 r. współzałożycielką Niezależnego Związku Młodzieży Akademickiej na PŚl. W dniach 18–19 października 1980 r. była delegatką na Zjazd Delegatów Komitetów Założycielskich Niezależnych Organizacji Studenckich w Warszawie. Od października1980 r. działała w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, a do 19 marca 1981 r. była przewodniczącą Zarządu Uczelnianego. Od października 1980 r. była członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego NZS, a od kwietnia 1981 r. w prezydium Krajowej Komisji Koordynacyjnej NZS. Od 19 listopada 1981 r. uczestniczyła w strajku solidarnościowym ze studentami radomskiej WSI, na PŚl, od grudnia 1981 r. była przewodniczącą Komitetu Strajkowego. 13 grudnia 1981 r. została internowana i przetrzymywana w Ośrodku Odosobnienia w Zabrzu-Zaborzu, Sosnowcu-Radosze, Darłówku i Bytomiu--Miechowicach, 1 sierpnia 1982 r. została zwolniona. W latach 1982–1989 była kolporterką wydawnictw podziemnych, prowadząc punkt kolportażu we własnym mieszkaniu. W latach 1982–1985 była współzałożycielką i uczestniczką Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Gliwicach oraz organizatorką pomocy medycznej dla osób cierpiących na nietypowe choroby. W latach 1985–1989 była uczestniczką Ruchu Wolność iPokój. Od 2009 jest działaczką Stowarzyszenia Wolnego Słowa i współorganizatorką wystaw i redaktorką książek. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jadwiga Kozłowska-Nagórnikiewicz urodziła się 1 grudnia 1923 roku w Nowym Dworze koło Grodna. W 1951 r. została absolwentką Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1936-1939 była uczennicą Liceum im. Tadeusza Czackiego w Krzemieńcu. W kwietniu 1940 r. wraz z rodziną uniknęła deportacji na Syberię i uciekła do Generalnego Gubernatorstwa, następnie była uczennicą konspiracyjnego liceum prowadzonego przez Tajną Organizację Nauczycielską. Maturę uzyskała w1944 r., dla uniknięcia wywiezienia na roboty do Niemiec była uczennicą Szkoły Drogistów. Podczas Powstania Warszawskiego była sanitariuszką, następnie trafiła do niewoli i była przetrzymywana w obozach, m.in. DriesenFerdamm w Drezdenku k. Krzyża Wielkopolskiego. W czerwcu 1945 r. wróciła do Polski. W latach 1951-1965 była pracownikiem naukowym w Katedrze Chemii Organicznej UWr. Od 1979 r. jest na emeryturze. Była wielokrotnie szykanowana na UWr. W latach 1956-1987 była związana z wrocławskim Klubem Inteligencji Katolickiej, od 1978 r. uczestniczyła w wykładach Uniwersytetu Latającego. We wrześniu 1980 r. była współorganizatorką wrocławskiej Sekcji Emerytów i Rencistów „Solidarność” i kolporterką wydawnictw niezależnych. Po 13 grudnia 1981 r. była współpracowniczką Regionalnego Komitetu Strajkowego, odpowiedzialną za zbiórkę pieniędzy na działalność związkową oraz za kolportaż prasy. Była organizatorką pomocy dla represjonowanych, a w latach 1983 – 1987 działaczką Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego. Autorka prac naukowych z zakresu chemii organicznej. Zmarła 8 stycznia 1987 roku we Wrocławiu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marianna Krasnodębska, z domu Jarosz. Była jednym z ośmiorga dzieci Ignacego i Anny Jaroszów. Urodziła się w 1923 roku w Piaskach. Przed wojną ukończyła szkołę powszechną, przez rok chodziła do szkoły kanoniczek w Lublinie, a następnie do szkoły handlowej w Piaskach. W czasie II wojny Marianna razem z braćmi zaangażował się w działalność konspiracyjną oraz organizacją pomocy dla getta w Piaskach w ramach kontaktu z ŻOB. Aleksander, Maksymilian i Marianna Jaroszowie dostarczali Żydom żywność, lekarstwa, broń, fałszywe dokumenty i inne potrzebne rzeczy. Getto w Piaskach powstało w 1941 roku i pełniło rolę tranzytową. Rotacyjnie przybywały tam transporty Żydów z Niemiec, Czech, Słowacji i terenów okupowanej Polski. Już zimą 1940r. do Piasków przybył pierwszy transport Żydów niemieckich spod Szczecina, których rozlokowano po kwaterach prywatnych. Do domu Jaroszów trafiła rodzina Lewinów - ojciec i dwie córki. Po utworzeniu getta, Lewinowie musieli się tam przenieść. W gospodarstwie Jaroszów, podczas łapanek i wywózek, ukrywali się znajomi Żydzi: Wolf Lewin, Godel Huberman, Józef Honig, Cesia Deszerówna, Szloma Pini, Fajga Gutharc i inni. Niektórzy z nich przeżyli wojnę. W marcu 1942 roku rozpoczęła się likwidacja getta, w ramach której w kilku transportach wywieziono większość Żydów do obozu zagłady w Bełżcu i Sobiborze. Deportowana do Bełżca została także rodzina Lewinów. Marianna Krasnodębska po wojnie mieszkała z rodzicami w Piaskach, w 1950 roku wyszła za mąż i wyjechała z Piasków. Po kilku latach Krasnodębscy wrócili w rodzinne strony i osiedli w Lublinie. Doczekali się dwójki dzieci. Za swoją działalność na rzecz pomocy Żydom Ignacy i Anna Jaroszowie oraz ich dzieci Aleksander, Maksymilian i Marianna, otrzymali w 2001 r. medal "Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”. Uhonorowana Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Mariusz Kresa urodził się 26 maja 1965 roku we Wrocławiu. Od 1980 był uczniem Liceum Gastronomicznego we Wrocławiu, od 1985 Policealnego Studium Ekonomicznego, a w latach 1987-1989 studiował w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego. Po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczył w większości demonstracji ulicznych we Wrocławiu, kolportował prasę podziemną, uczestniczył w akcjach ulotkowych i w akcjach malowania napisów na murach. W listopadzie 1982 r. był jednym z założycieli Młodzieżowych Jednostek Oporu. W tym czasie był kilkakrotnie zatrzymywany i pobity oraz zmuszany do podjęcia współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa. Po rozbiciu MJR przez SB podjął współpracę z Organizacją Solidarność Walcząca, w ramach której drukował ulotki. W drugiej połowie lat osiemdziesiątych związał się z Międzyszkolnym Komitetem Oporu i był członkiem redakcji podziemnego pisma „BIUST. Biuletyn Informacyjny Uczniów Szkół Technicznych” oraz pisma „Zamiast”. W 1989 uczestniczył w pracach Klubu Myśli Politycznej Wolni i Solidarni oraz w latach 1990–1994 działa w Partii Wolności. Po 1990 prowadził własną działalność gospodarczą.

Elżbieta Królikowska – Avis. Od października 1968 roku była członkiem niepodległościowej organizacji RUCH. Przepisywała i kolportowała “Biuletyn” i „Wiadomości”:. Była łączniczką ośrodków łódzkiego i warszawskiego, przewoziła nielegalne materiały. Werbowała nowych członków i zbierała składki na cele organizacyjne. Zaangażowana w akcję podpalenia Muzeum Lenina w Poroninie w proteście przeciw hałaśliwym i manifestacyjnym obchodom 100-lecia jego urodzin. Została za to w 1971 roku skazana na 2 lata więzienia. Karę odbywała m.in. w Fordonie pod Bydgoszczą, najcięższym więzieniu dla kobiet. W 1980 roku, jako dziennikarka tygodnika “Film”, zaangażowała się w działalność na rzecz SOLIDARNOŚCI, za co w stanie wojennym została wyrzucona z pracy. Do dziś zaangażowana w działalność na rzecz środowiska opozycji niepodległościowej . Laureatka Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Dr. Halina Krośnicka-Maciąga – lekarka, rodowita Ciechanowianka. Jako lekarz ciągle doskonaliła się w swoim zawodzie, robiąc przez lata kolejne specjalizacje, w dziedzinie dermatologii oraz wenerologii. Wspomagała, leczyła, przyjmowała opozycjonistów. W okresie stanu wojennego pomogła wielu z nich m.in. panu Waldemarowi Nicmanowi. Laureatka Drzwi do Wolności Festiwalu NNW w Ciechanowie. Odebrała nagrodę osobiście.”Okres stanu wojennego był wyjątkowo trudny, ale starałam się pomagać jak potrafiłam ludziom, którzy walczyli o wolność. Dziękuję za to wyróżnienie” – powiedziała pani Halina.

Piotr Krukowski urodził się 22 czerwca 1958 roku we Wrocławiu. W 1984 r. został absolwentem informatyki na Uniwersytecie Wrocławskim i podyplomowych studiów z zarządzania transportem publicznym na Uniwersytecie Warszawskim (2010). W latach 1975–1976 był wykonawcą i kolporterem ulotek dotyczących zbrodni katyńskiej, wzywających do protestów przeciwko poprawkom do Konstytucji PRL. Od 1979 r. był współpracownikiem Kornela Morawieckiego, kolporterem wydawnictw niezależnych, w tym „Biuletynu Dolnośląskiego” na UWr i w Lubinie. W połowie marca 1980 został zatrzymany w trakcie kolportowania ulotek wzywających do bojkotu wyborów do Sejmu PRL i WRN. Od października 1980 r. działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, w październiku 1980 był współzałożycielem NZS na swoim wydziale. W dniach 17–18 lutego 1981 stanął na czele strajku studentów o rejestrację NZS na wydziale, był współredaktorem „Komunikatu” NZS. Od 28 kwietnia był członkiem Zarządu Uniwersyteckiego NZS, a 25 maja 1981 współorganizatorem Marszu na rzecz uwolnienia więźniów politycznych we Wrocławiu. W dniach 19 listopada – 11 grudnia 1981 był członkiem Uniwersyteckiego Komitetu Strajkowego podczas solidarnościowego strajku ze studentami WSI w Radomiu. W dniach 13–14 grudnia 1981 uczestniczył w strajku na UWr. 27 grudnia 1981 został internowany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu i w Nysie, 25 lutego 1982 został aresztowany pod zarzutem zorganizowania i kierowania strajkiem na UWr., ostatecznie 10 lutego 1983 skazany przez Sąd Wojewódzki we Wrocławiu na pół roku pozbawienia wolności w zawieszeniu. W latach 1982–1984 był członkiem podziemnego Zarządu Uniwersyteckiego NZS, a w latach 1983–1984 redaktorem podziemnego pisma „Komunikat” NZS, był współautorem „Niezależne Zrzeszenie Studentów Uniwersytetu Wrocławskiego. Rys historyczny” wydanej w podziemiu przy wsparciu Agencji Wydawniczej Solidarności Walczącej. W 1984 r. wraz z Ryszardem Czarneckim, Sławomirem Najnigierem i Jerzym Terleckim był współautorem dokumentu programowego „NZS po czterech latach. Projekt nowego programu NZS”.  Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Janusz Krupski urodził się w 1951 roku w Lublinie. Z opozycją związał się już podczas studiów na KUL-u, gdzie w 1973 r, kiedy jako prezes Koła Naukowego Historyków, sprzeciwił się przekształceniu Zrzeszenia Studentów Polskich w Socjalistyczny Związek Studentów Polskich. W czerwcu 1976 r. przekazał uczestnikom Zgromadzenia Młodzieży i Studentów Europy w Warszawie list otwarty zawierający przykłady łamania praw człowieka w komunistycznej Polsce. Dzięki współpracy z Piotrem Jeglińskim stworzył kanał przerzutu na Zachód informacji o działalności opozycyjnej w PRL. Współzałożyciel Nieocenzurowanej Oficyny Wydawniczej, pierwszego podziemnego wydawnictwa w latach 70. Jesienią 1977 r. rozpoczął wydawanie „Spotkań”, jednego z najważniejszych drugoobiegowych pism o profilu intelektualnym. Po zalegalizowaniu „Solidarności” Janusz Krupski został koordynatorem Sekcji Historycznej przy Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim w Gdańsku. Efektem prowadzonych przez niego prac dokumentacyjnych była książka „Grudzień 1970”. W stanie wojennym ukrywał się. Aresztowany jesienią 1982 r. i internowany w Lublinie. W tym czasie odrzucił propozycję SB wydawania „Spotkań” oficjalnie. Kilka tygodni po zwolnieniu z internowania został uprowadzony przez SB, wywieziony do Puszczy Kampinoskiej i oblany żrącą substancją, w wyniku czego doznał ciężkiego poparzenia. W wolnej Polsce zasiadał jako ekspert w sejmowej komisji do zbadania skutków stanu wojennego oraz w Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Kontynuował także działalność wydawniczą. W roku 2000 został powołany na stanowisko wiceprezesa IPN. W roku 2006 objął funkcję kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Zginął w Katastrofie pod Smoleńskiem. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowany Drzwiami do Wolności festiwalu NNW w 2021 roku.

Teresa Krusińska urodziła się 8 listopada 1952 roku w Skajsterach k. Wilna W 1977 roku ukończyła Technikum Energetyczne we Wrocławiu. Jej rodzina została ekspatriowana do PRL w 1956 roku. Od 1982 roku prowadziła kolportaż wydawnictw niezależnych. Od 1983 r. działała w Organizacji Solidarność Walcząca. W 1984 uczestniczyła w tworzeniu Radia „Solidarność Walcząca”, gdzie była członkiem redakcji, spikerką, współorganizatorką emisji we Wrocławiu, Poznaniu, Szczecinie oraz współtwórczynią sieci radiowców nadających jednocześnie z kilku punktów, co poszerzało zasięg emisji i utrudniało zlokalizowanie radiostacji przez Służbę Bezpieczeństwa.

Tadeusz Krystkiewicz urodził się we wsi Strzałkowo w powiecie mławskim. Ukończył technikum rolnicze. Następnie rozpoczął pracę w PGR Strzałkowo jako młodszy księgowy. Następnie podjął pracę w Związku Zawodowym Pracowników Rolnych, z tego tytułu został też zmuszony do zapisania się do ZSL, wybierając mniejsze zło, zamiast PZPR. W 1980 roku pracował w „Elektromontażu” w Ciechanowie. To wtedy też, założył „Solidarność" jakim pierwszy w byłym województwie Ciechanowskim Był też inicjatorem powstania wolnych związków zawodowych w PGR w Strzałkowie. W stanie wojennym organizował pomoc dla rodzin internowanych oraz kolportował niezależne wydawnictwa tzw. „drugiego obiegu”. Po 1989 roku został przewodniczącym Rady Gminy w Stupsku. Do końca swoich dni został człowiekiem niezłomnym, oddanym swojej rodzinie z ojczyźnie i ideałom.

Krystyna Marcinowska urodziła się 24 kwietnia 1957 roku w Legnicy. Jest absolwentką Politologii na Uniwersytecie Wrocławskim (2006). W latach 1977– 1982 pracowała jako samodzielna referentka ds. płac i administracji w Międzywojewódzkiej Usługowej Spółdzielni Inwalidów Piast w Legnicy. Od września 1980 r. działała w „Solidarności”, była współorganizatorką i przewodniczącą Komitetu Założycielskiego, a od maja 1981 członkiem Komisji Zakładowej. W czerwcu 1981 była delegatką na I Walny Zjazd Delegatów Województwa Legnickiego, członkiem Zarządu Oddziału Wojewódzkiego w Legnicy Zarządu Regionu Dolny Śląsk, od lipca członkiem Zarządu Regionu. W 1981 uczestniczyła w pracach Ogólnopolskiej Komisji Porozumiewawczej Pracowników Spółdzielni Inwalidów „Solidarności”. W latach 1982–1983 pośredniczyła w przekazywaniu środków na pomoc dla represjonowanych i ich rodzin, była uczestniczką akcji ulotkowych. W okresie 1988–1989 uczestniczyła w spotkaniach opozycji w kościołach Świętej Trójcy i św. Jana Chrzciciela w ramach Duszpasterstwa Ludzi Pracy, Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. Była współorganizatorką biura „Solidarności” w lokalu parafii Świętej Trójcy, następnie przy ul. Żeglarskiej w Legnicy. W latach 1988–1989 była współorganizatorką, członkiem-założycielem Związku Sybiraków. Po 1989 r. aktywnie działała w „Solidarności”. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Iwona Książek urodziła się 23 stycznia 1944 r. w Tłuszczu. W 1966 r. ukończyła studia w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego, a następnie do emerytury pracowała w Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łodzi. W miejscu pracy współzakładała struktury „Solidarności”. Była członkiem Prezydium Ogólnopolskiej Międzybibliotecznej Komisji Porozumiewawczej (OMKP), Delegatem na Walne Zgromadzenie Delegatów „Solidarności” Regionu Łódzkiego oraz członkiem Regionalnej Komisji Rewizyjnej NSZZ „Solidarność” Ziemi Łódzkiej. Po wprowadzeniu stanu wojennego aktywnie działała w podziemnych strukturach „Solidarności”. Od drugiej połowie 1982 r. po podjęciu współpracy ze Stanisławem Mecychem oraz Markiem Markiewiczem, Jackiem Kwaśniewskim i Markiem Czekalskim była redaktor pisma „Wolna Solidarność”, a następnie „Głosu Łodzi”. Była również członkiem Łódzkiego Zespołu Oświaty Niezależnej, gdzie redagowała i przygotowywała do druku książki w obiegu podziemnym. Prowadziła stały kolportaż wydawnictw niezależnych. Od 1986 r. była współpracownikiem oddziału łódzkiego Organizacji „Solidarność Walcząca”. Zmarła 5 XI 2008 w Łodzi.

Irena Kubalok-Kiejna urodziła się 14 marca 1959 roku w Cieszynie. Od 1985 r. jest absolwentką Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach. Od października 1980 r. działała w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, od listopada 1980 do lutego 1981 r. była wiceprzewodniczącą Zarządu Uczelnianego oraz redaktorką pisma „Prosto z mostu”. Ideowo była związana ze środowiskiem Ruchu Młodej Polski, była kolporterką pisma „Bratniak”. W lutym 1981 r. była członkiem Komitetu Strajkowego NZS ŚlAM i uczestniczką strajku studentów łódzkich uczelni i Akademii Medycznej w Gdańsku, zaś w listopadzie i grudniu 1981 r. uczestniczką strajku solidarnościowego ze studentami radomskiej WSI w ŚlAM. 3 lutego 1982 r. została internowana i przetrzymywana w areszcie KW MO w Katowicach i Bytomiu-Miechowicach. 15 lipca 1982 r. została zwolniona. W latach 1983–1989 była organizatorem Ruchu Społecznego ku Cywilizacji Miłości, a w latach 1984–1985 współpracowniczką Kazimierza Świtonia. W lipcu 1985 r. uczestniczyła w głodówce rotacyjnej w parafii Narodzenia NMP w Krakowie-Bieżanowie. Od 1989 mieszka w RFN. Od 2004 r. jest aktywnym członkiem Związku Polaków w Niemczech Rodło, członkiem wspierającym Polską Macierz Szkolną w Niemczech, zaś od 2012 r. członkiem zarządu Polskiej Rady w Niemczech. Jest wieloletnim członkiem Fundacji im. Romana Dmowskiego. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Ewa Kubasiewicz (obecnie Ewa Kubasiewicz-Houée) urodziła się 21 lipca 1940 roku w Poznaniu. Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim ( 1969) oraz studia podyplomowe w zakresie bibliotekoznawstwa i informacji naukowej również na Uniwersytecie Gdańskim (1974-1976). W 1980 r. współpracowała z Wolnymi Związkami Zawodowymi Wybrzeża. W sierpniu 1980 r. uczestniczyła w strajku w Stoczni Gdańskiej, od września 1980 r. działała w „Solidarności”, była wiceprzewodniczącą Komisji Zakładowej w Wyższej Szkole Morskiej, w lipcu 1981 r. była delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Gdańskiego, członkiem Zarządu Regionu. 29 listopada 1981 r. w proteście przeciw metodom kierowania Związkiem przez L. Wałęsę odeszła z Zarządu Regionu. W dniach 14-16 grudnia 1981 r. uczestniczyła w strajku w WSM, następnie ukrywała się, była współautorką ulotki nawołującej społeczeństwo do oporu wobec stanu wojennego, podpisanej imieniem i nazwiskiem. Została aresztowana 20 grudnia 1981 r. i 3 lutego 1982 r. skazana wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni na 10 lat więzienia i 5 lat pozbawienia praw publicznych, następnie osadzona w Zakładzie Karnym w Gdańsku i w Bydgoszczy-Fordonie i Grudziądzu. 6 maja 1983 r. została zwolniona na przerwę w odbywaniu kary ze względu na stan zdrowia i 28 lipca 1983 objęta amnestią. Od 1983 r. działała w Solidarności Walczącej, w 1984 r. była inicjatorką i współorganizatorką Oddziału Trójmiasto SW, członkiem Komitetu Wykonawczego SW. Od 31 stycznia 1988 r. przebywa na emigracji we Francji, była koordynatorem przedstawicielstw SW na Zachodzie, w czerwcu 1988 r. razem z Kornelem Morawieckim odbyła podróż do USA w celu pozyskania pomocy na działalność SW. Jest autorką wspomnień „Bez prawa powrotu” (2005). Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Sierż. Bolesław KULESZA, ps. ”Pomsta”, „Mietek”, (1927 – 1949) Urodzony 20 VIII 1927 r. Ukończył 4 klasy Szkoły Powszechnej. W 1945 r. wstąpił w szeregi Zrzeszenia WiN Obwodu Ostrów Mazowiecka, wcześniej będąc w AK. W podziemiu niepodległościowym walczyli także jego rodzice. Żołnierz oddziału WiN dowodzonego przez por. Albina Gąsiewskiego ps. "Mikołaj". Po amnestii ogłoszonej po sfałszowanych wyborach w 1947 roku wraz z większością członków oddziału ujawnił się 10 kwietnia. Jednak nękany i przymuszany do współpracy z UB już w maju wraca do działalności podziemnej wstępując do oddziału Jana Kmiołka "Wir". Wraz z Zygmuntem Dąbkowskim ps. „Wstęga”, „Wojtek” nawiązali kontakt ze Zbigniewem Żwańskim ps. „Noc”, szefem Pogotowia Akcji Specjalnej (PAS) NZW w powiatach Ostrów Mazowiecka krypt. „Podhale” oraz Wysokie Mazowieckie „Mazur”. Doprowadzili do spotkania grupy Jana Kmiołka z oddziałem „Nocy” i do połączenia oddziałów i podporządkowania grupy Jana Kmiołka dowództwu NZW Okręgu Białostockiego. Wkrótce potem z terenu obejmowanego przez VI batalion KP „Podhale” utworzono nowy powiat NZW, oznaczony krypt. „Noc” (z dniem 15 maja 1949 r. kryptonim ten został zmieniony na „Tatry”). W skład nowo zorganizowanego powiatu weszła większość gmin pow. Pułtusk i zachodnia część pow. Ostrów. VI batalion KP „Podhale” przemianowany został wówczas na I batalion KP „Noc”, a dowództwo nad nim otrzymał na mocy tego samego rozkazu Bolesław Kulesza „Pomsta”. 12 czerwca 1949 roku trzyosobowy zespół sztabowy KP "Noc" "Tatry" został zlokalizowany przez agenturę na kwaterze w kolonii Zamłynie pod Długosiodłem i otoczony przez silną grupę operacyjną UB i KBW, która rozciągnęła wokół tego miejsca trzy linie okrążenia. Podczas próby przebicia się przez zagony młodego zboża partyzanci zostali ranni. Nie chcąc wpaść w ręce bezpieki ostatnie kule przeznaczyli dla siebie. Razem z Bolesławem Kuleszą w zasadzce polegli Zygmunt Dąbkowski "Wstęga", "Wojtek" i Kazimierz Ampulski "Tęcza". Miejsce ich pochówku jest do dziś nieznane. W 2009 roku pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderem Odrodzenia Polski.

Rodzina Kurach została wysiedlona z Mazowsza tuż po wojnie za działalność przeciw władzy ludowej. Rodzina ucierpiała także w czasie wojny. Najstarsi synowie Kurachów zostali aresztowani przez Niemców w pierwszych dniach II wojny światowej. Uwięzieni w stalagu 1A, potem wywiezieni do pracy przymusowej na Prusy i rozdzieleni. Powrócili jednak do Ciemniewa w 1945 r. Za działalność przeciw władzy ludowej Kurachowie zostali jednak wysiedleni do PGRu Waplewo na Warmii. Eugeniusz zginął w lipcu 1947 r., Józef został skazany na 5 lat więzienia w Rawiczu, Michał był także skazany i więziony. Tadeusz w 1950 r. został wcielony do wojska – karnego batalionu na Górnym Śląsku. Kiedy po wielu latach rodzina odzyskała utracone wcześniej gospodarstwo zastała je zdewastowane i okradzione.

Janusz Kurtyka urodził się 13 sierpnia 1960 roku. Dzieciństwo i wczesną młodość spędził w Nowej Hucie. W 1983 ukończył studia historyczne o specjalności nauczycielskiej na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas studiów działał w Kole Naukowym Historyków Studentów UJ, był inicjatorem, współzałożycielem i redaktorem naczelnym „Studenckich Zeszytów Historycznych”. Jesienią 1980 znalazł się wśród założycieli NZS na swoim wydziale, brał udział w organizowanych przez zrzeszenie protestach. Od 1983 odbywał studia doktoranckie w Instytucie Historii PAN w Warszawie. W 1989 opublikował w podziemnym obiegu pierwszą wydaną w Polsce biografię Leopolda Okulickiego. W 1995 obronił doktorat w Polskie Akademii Nauk. Specjalizował się w genealogii, historii nowożytnej, historii średniowiecza oraz naukach pomocniczych historii. Uczestniczył w mediewistycznych międzynarodowych konferencjach naukowych. Od 1994 do 2009 był redaktorem naczelnym „Zeszytów Historycznych WiN”. W 2003 kombatanci Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” wybrali go na prezesa Stowarzyszenia Społeczno-Kombatanckiego Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość. W latach 1989–2000 pełnił funkcję przewodniczącego koła NSZZ „Solidarność” krakowskich placówek Instytutu Historii PAN. W 1990 wstąpił do Partii Republikańskiej, a w 1991 przystąpił z nią do Koalicji Republikańskiej. W 1992 został członkiem Partii Chrześcijańskich Demokratów. W wyborach w 1993 kandydował do Sejmu z 21. miejsca na liście wyborczej KKW „Ojczyzna”. Po utworzeniu Instytutu Pamięci Narodowej został pierwszym dyrektorem oddziału IPN w Krakowie. 9 grudnia tego samego roku jego kandydatura została zaakceptowana przez Sejm, a 22 grudnia zatwierdzona przez Senat. Pięcioletnią kadencję rozpoczął po złożeniu przed Sejmem ślubowania w dniu 29 grudnia 2005. Zginął 10 kwietnia 2010 w wyniku katastrofy polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. 26 marca 2012 na Cmentarzu Rakowickim odbył się ponowny pogrzeb Janusza Kurtyki.

Janusz Bronisław Kuśmierz urodził się 3 czerwca 1951 roku w Kamiennej Górze. W 1973 r. został absolwentem Wyższego Studium Nauczycielskiego na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1977-1981 był kierownikiem pracowni sanitarnej ochrony powietrza atmosferycznego Terenowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej Nowej Rudzie. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komitetu Założycielskiego, następnie przewodniczącym Komisji Zakładowej w TSSE, w czerwcu 1981 r. był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Dolny Śląsk, a we wrześniu i październiku 1981 r. delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. Po 13 grudnia 1981 r. działał w podziemiu, był współzałożycielem podziemnej drukarni w Nowej Rudzie, organizatorem druku broszur i ulotek. Do 1983 r. był działaczem podziemnej Komisji Międzyzakładowej „Solidarności” w Nowej Rudzie. W latach 1984-1990 był nauczycielem w Kłodzku. Po 1989 r. działał m.in. w Unii Wolności. Od 2002 r. jest na emeryturze. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Robert Kwiatek urodził się 2 września 1971 roku w Gdańsku. W 2012 roku został absolwentem Polsko-Japońskiej Wyższej Szkoły Technik Komputerowych w Warszawie na kierunku sztuka nowych mediów. Jest również absolwentem Master of Business Administration w Gdańskiej Fundacji Kształcenia Menedżerów (2018). W latach 1984–1986 był współzałożycielem Tajnej Organizacji Młodzieży, następnie Ruchu Młodzieży Niezależnej. Z kolei w latach 1986–1990 był jednym z przywódców FMW Region Gdańsk, redaktorem technicznym pisma FMW „Monit”, wydawcą i drukarzem pism młodzieżowych, założycielem Agencji Fotograficznej i Archiwum FMW, organizatorem Biblioteki Latającej, członkiem Grup Wykonawczych FMW, kolporterem wydawnictw FMW na terenie szkół średnich, uczelni i zakładów pracy Wybrzeża Gdańskiego. W latach 1987–1990 był współzałożycielem Wydawnictwa FMW Gdańsk, a w latach 1987–1989 członkiem Rady Koordynacyjnej FMW. W latach 1986–1990 był współorganizatorem manifestacji, happeningów w Gdańsku. W 1988 r. współorganizował wsparcie dla strajkujących w Stoczni Gdańskiej, zaopatrzenie w żywność, druk i kolportaż wydawnictw strajkowych. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Zofia Kwiatkowska-Dublaszewska urodziła się 28 lipca 1949 roku w Krakowie. W 1974 roku ukończyła Technikum Ekonomiczne w Sopocie. W sierpniu 1980 była współorganizatorką strajku i członkiem Komitetu Strajkowego w Przedsiębiorstwie Transportowo-Sprzętowym Budownictwa Transbud Oddział nr 3 w Gdyni., delegatką do Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej. Działała „Solidarności”, była członkiem Społecznego Komitetu Budowy Pomników Ofiar Grudnia 1970 w Gdyni. W dniach 14–18 grudnia 1981 r. była współorganizatorką strajku w swoim zakładzie. Zatrzymana 19 grudnia, następnie została skazana w trybie doraźnym przez Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni na 5 lat pozbawienia wolności, osadzona w Zakładzie Karnym w Bydgoszczy-Fordonie i Grudziądzu. Ostatecznie wyszła na wolność 4 lipca 1983 r. W grudniu 1984 r. była współzałożycielką wraz z Ewą Kubasiewicz, Andrzejem Kołodziejem i Stanisławem Kowalskim Oddziału Trójmiasto Solidarności Walczącej, organizatorką kolportażu wydawnictw SW, współpracowniczką Komisji Charytatywnej przy kościele Matki Bożej Nieustającej Pomocy i św. Piotra Rybaka (oo. redemptoryści) w Gdyni. Od czerwca 1987 r. przebywa na emigracji w Australii, gdzie aktywnie działa w organizacjach polonijnych. Od 2008 r. jest na rencie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marian Kwieciński urodził się 31 stycznia 1940 roku w Leżajsku. W 1959 r. ukończył LO w Leżajsku oraz w 1964 r. Państwowe Liceum Pedagogiczne w Legnicy. W latach 1970–1984 pracował jako robotnik, palacz, pomocnik maszynisty, maszynista pojazdów trakcyjnych parowozów w Lokomotywowni Węzła PKP w Węglińcu. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był przewodniczącym Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji Zakładowej, a do maja 1981 członkiem Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego Województwa Jeleniogórskiego. Od lutego 1981 był członkiem Okręgowej Komisji Porozumiewawczej „Solidarności” Kolejarzy. W czerwcu 1981 był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Województwa Jeleniogórskiego, od czerwca członkiem Prezydium Zarządu Regionu. We wrześniu i październiku 1981 był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów i członkiem Komisji Krajowej. 13 grudnia 1981 został internowany i osadzony Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, a 23 grudnia 1981 został zwolniony. W latach 1984–1989 był działaczem Lubańskiej Sekcji Ogólnospołecznej Klubu Inteligencji Katolickiej w Jeleniej Górze. Po 1989 r. aktywnie działał społecznie i politycznie. Od 1998 r. był na emeryturze. Zmarł 29 czerwca 2005 roku w Lubaniu. W okresie od 18 października 1975 do 20 grudnia 1989 r. był zarejestrowany przez Wydz. III KW MO/WUSW w Jeleniej Górze jako Tajny Współpracownik pseudonim Ala. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Wanda Laskowska, de domo Gongało. Działaczka polonijna na Ukrainie, która całe życie broniła polskości i kościoła katolickiego Przeszła ciernistą drogę życiową, od zesłania do Kazachstanu wraz z matką, po pełne prześladowań życie w rodzinnych stronach. W 1982 roku rozpoczęła, przy wsparciu Bp. ks. Jana Purwińskiego, starania o powstanie kościoła w Korosteniu. Początkowo to w jej domu odbywały się potajemnie Msze Święte, spotykało się na modlitwie kółko różańcowe. Zaczęły się represje, sprawy sądowe w wyniku których otrzymała 12 wyroków. Jednak dzięki jej wieloletnim wysiłkom kościół wybudowano, poświęcono i oddano do użytku 06 czerwca 1998 roku. W tym samym roku założyła w Korosteniu oddział Związku Polaków na Ukrainie i została wybrana jego prezesem. Wanda Laskowska działa na rzecz upowszechniania i utrwalania polskich tradycji i kultury, dba o zachowanie pamięci o polskich przodkach i utrzymanie polskich grobów na miejscowym cmentarzu, organizuje nauczanie języka polskiego, jest zaangażowania w organizację Festiwalu Polskiej Kolędy na Żytomierszczyźnie. Dzięki aktywności pani Wandy mieszkańcy Korostenia utrzymują kontakt z Polską, dzieci i młodzież uczestniczą w koloniach i warsztatach na terenie Polski. Laureatka Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Losy Wiesława Antoniego Lasockiego to wojenny szlak oficera zesłanego w głąb Rosji po walkach w kampanii wrześniowej 1939 roku, bohatera walczącego pod Monte Cassino i wreszcie polskiego emigranta i kronikarza przeszłości. Wiesław Antoni Lasocki urodził się 17 listopada 1913 w Ciechanowie jako syn Ludomira i Celiny z Zakrzewskich w rodzinie pochodzenia ziemiańskiego. W domu pielęgnowane były tradycje powstańcze. Obaj dziadkowie – Antoni Lasocki, właściciel majątku Biernatki i Szczepan Zakrzewski, właściciel Białyszewa, brali udział w powstaniu styczniowym. Rodzina była zaangażowana w sprawy społeczne. Jego rodzonym wujem był Jan Dołęga-Zakrzewski a ciotką Maria Zakrzewska-Raniecka. Po ukończeniu w 1932 roku Gimnazjum w Ciechanowie studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, na którym otrzymał dyplom magistra w 1936 roku. Następnie został powołany do wojska. Od 21 września 1936 do 15 lipca 1937 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, a następnie odbył praktykę w 3 Pułku Strzelców Konnych w garnizonie Wołkowysk. Gdy wybuchła wojna walczył w kampanii wrześniowej początkowo w 3 Pułku Strzelców Konnych, a następnie w 102 Pułku Ułanów Rezerwowej Brygady Kawalerii "Wołkowysk". 25 września jego oddział przekroczył granicę z Litwą i został internowany. Przez dwa lata tułał się od obozu do obozu. Siedział w Rakiszkach i Wiłkowyszkach (wiosna 1940) a następnie, po przyłączeniu Litwy do Związku Radzieckiego, w Kozielsku i Juchnowie (Pawliszczew Bor). Następnie trafił do obozu na Półwyspie Kola. Los jednak był dla niego dość łaskawy. Dane mu było przeżyć. W wyniku umowy między rządem Polski i Związku Radzieckiego w 1941 roku opuścił go i popłynął do Archangielska. Na początku września 1941 roku trafił do Tatiszczewa, gdzie tworzyła się późniejsza 5 Kresowa Dywizja Piechoty. 3 kwietnia 1942 roku wylądował w Persji. W połowie czerwca był już w Egipcie a następnie w Iraku. Po ukończeniu kursu broni pancernej otrzymał przydział do 15 Pułku Ułanów Poznańskich. Jako oficer tego pułku brał udział w kampanii włoskiej, w tym w bitwie o Monte Cassino, w maju 1944. Pod koniec 1944 roku przeniesiono go do kadry nowo tworzonego 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich. We wrześniu 1946 roku wyjechał z nim do Anglii. Niebawem został zdemobilizowany. Po wojnie mianowany najpierw rotmistrzem, a następnie majorem Wojska Polskiego. Pracował początkowo jako niewykwalifikowany robotnik w fabryce wyrobów gumowych. W międzyczasie ukończył roczne studia w Szkole Handlu Zagranicznego i Administracji Portowej, dzięki czemu uzyskał posadę w londyńskiej City. 17 września 1949 roku poślubił w Londynie Tamarę Tuhan-Baranowską. Równocześnie rozwijał swój talent literacki. Debiutował w 1966 roku książką Zwierzęta i żołnierze (Polska Fundacja Kulturalna w Londynie), która stała się emigracyjnym bestsellerem. Kolejne prace cieszyły się również wielkim uznaniem: Wojtek spod Monte Cassino (1968) miał 3 wydania w języku polskim (także podziemne w kraju), 3 w angielskim, 2 w norweskim i 1 w szwedzkim, Kajakiem przez ziemie wschodnie Rzeczypospolitej (1978), Lubek herbu Obrączka (1986), Z ojczystej ziemi (1988), Żubr turysta (1974, przekład angielski Londyn 1982) i inne. Drukował artykuły o zwierzętach i ich związkach z wojskiem w Orle Białym, Razem Młodzi Przyjaciele, Tygodniku Polskim, Wiadomościach. Redagował kwartalnik Ułan Wielkopolski (1948-1964). Był członkiem Redakcji Przeglądu Kawalerii i Broni Pancernej. Był redaktorem książki Z dziejów 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich (Londyn 1970). Swoje wspomnienia ogłosił w dwóch pracach: Z Ciechanowa w szeroki świat (Ciechanów 1991) i Przez tundrę i pustynie (PFK, Londyn 1993). Ostatnią jego książką, wydaną pośmiertnie, była praca O koniu bojowym (Londyn 1999). W Pamiętniku Wileńskim (Londyn 1972) pisał o Tatarach polskich. Otrzymał nagrody: w 1976 roku Wiadomości na konkursie prac o ziemiach byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, w 1980 roku od Stowarzyszenia Polskich Kombatantów za całokształt twórczości. Wyróżniony wieloma polskimi i zagranicznymi odznaczeniami m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 17 września 1996 roku w Londynie. Urna z prochami przewieziona została do Polski i złożona w Katakumbach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie.

Urodzony 12 października 1902 roku w Berezownicy Małej k. Zbaraża, uczestnik wojny polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej, oficer Wojska Polskiego, student Politechniki Lwowskiej i Uniwersytetu Jagiellońskiego, działacz społeczny, nauczyciel i komendant wojskowy Dębicy, zastępca i komendant Obwodu Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej Dębica, zastępca inspektora Inspektoratu Rzeszów AK, dowódca zgrupowań partyzanckich 5. Pułku Strzelców Konnych Armii Krajowej, inspektor Inspektoratu Rzeszów Armii Krajowej w Likwidacji oraz „Nie” i Delegatury Sił Zbrojnych, kierownik Okręgu Rzeszów i Wrocław Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, zastępca wiceprezesa Zarządu Obszaru Południowego, prezes Zarządu Obszaru Zachodniego i zastępca prezesa IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Aresztowany przez komunistów 5 grudnia 1947 roku, zamordowany 1 marca 1951 roku w Warszawie. Podczas uroczystej gali Retrospektywy Festiwalu NNW w Dębicy 12 grudnia 2023 roku, uhonorowany pośmiertnie Sygnetem Niepodległości. Statuetkę wręczył pan Maciej Małozięć - wiceburmistrz Miasta Dębica a odebrali w imieniu uhonorowanego bliscy krewni: pan Michał Łabędzki oraz pan Przemysław Lazarowicz.

Przemysław Lazarowicz urodził się 1 lipca 1964 roku we Wrocławiu. W 1988 r. został absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Od grudnia 1979 r. jako uczeń szkoły średniej był kolporterem „Biuletynu Dolnośląskiego” i materiałów poligraficznych. Od stycznia 1982 r. działał w strukturze kolportażowej Regionalnego Komitetu Strajkowego, był odpowiedzialnym za przewożenie i rozpowszechnianie części nakładu „Z dnia na dzień”. 26 kwietnia 1982 został zatrzymany i internowany w Ośrodku Odosobnienia w Grodkowie, a zwolniony 17 maja 1982. Po wyjściu na wolność był nadal działaczem podziemia, m.in. łącznikiem redakcji „Z dnia na dzień”. Do 1989 r. był kolporterem wydawnictw niezależnych. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.

Zbigniew Lazarowicz urodził się 27 września 1925 roku w Jaśle. Od 1940 r. był uczniem podziemnego liceum Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Od 1 stycznia 1942 r. był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej a od jesieni 1942 r. słuchaczem konspiracyjnej Szkoły Podchorążych, w 1943 r. zdał maturę przed Państwową Tajną Komisją Egzaminacyjną Kuźnica w Obwodzie AK Dębica. Od marca 1944 r. był dowódcą plutonu, którym dowodził w czasie Akcji Burza. W latach 1945-1947 ukrywał się. Od 1948 r. był mieszkańcem Wrocławia i pracownikiem przedsiębiorstw budowlanych. Od września 1980 r. był członkiem „Solidarności”. Od grudnia 1981 r. jest na emeryturze. Od 13 grudnia 1981 r. był współtwórcą podziemnej struktury wydawniczej Regionalnego Komitetu Strajkowego „Solidarność” Dolny Śląsk, kolporterem i drukarzem wydawnictw podziemnych. W lutym 1982 r. został zatrzymany i internowany w Ośrodku Odosobnienia w Nysie, a w listopadzie 1982 r. zwolniony i ponownie podjął działalność konspiracyjną. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Julia Ledóchowska przyszła na świat 17 kwietnia 1865 w Loosdorf (Austria) jako drugie z siedmiorga dzieci Antoniego Ledóchowskiego (1823-1885) i Józefiny Salis-Zizers (1831-1909). W 1874 roku rodzina przeniosła się do Sankt Pölten, większego miasteczka niedaleko Loosdorf. Tam Julia uczęszcza do Szkoły Pań Angielskich, gdzie otrzymała wykształcenie o profilu humanistycznym. W 1883 urzeczywistniły się plany Antoniego, by wrócić z rodziną na ziemie polskie. Ledóchowscy nabyli dworek w Lipnicy Murowanej, niedaleko Krakowa. W 1886 Julia wstąpiła do klasztoru urszulanek w Krakowie. Po nowicjacie Julia złożyła śluby zakonne i otrzymała imię s. Maria Urszula od Jezusa. Pracowała jako nauczycielka i wychowawczyni w szkole prowadzonej przez siostry urszulanki. Brała też lekcje malarstwa i ozdabiała klasztorną kaplicę malowidłami ściennymi i obrazami. W 1904 roku została wybrana przełożoną klasztoru krakowskiego. W 1907 z błogosławieństwem papieża Piusa X wraz z dwiema siostrami wyjechała do Petersburga, aby objąć kierownictwo internatu dla dziewcząt przy polskim gimnazjum parafii św. Katarzyny. Siostry nosiły strój świecki, ponieważ w imperium rosyjskim życie zakonne było zakazane. Matka Urszula szybko znalazła drogę do serc i umysłów dziewcząt. Uczyła się języka rosyjskiego i zdała egzamin państwowy, aby móc prowadzić lekcje języka francuskiego. Wspólnota sióstr powiększyła się. W 1908 roku mała filia klasztoru krakowskiego stała się autonomicznym domem urszulanek z własnym nowicjatem, a matka Urszula jego przełożoną. W 1910 nad Zatoką Fińską powstał dom dla wspólnoty, zwany Merentähti (po fińsku: Gwiazda Morza), oraz gimnazjum z internatem dla dziewcząt. Matka Urszula, przynaglona miłością Chrystusa, nawiązała szybko kontakt z miejscową ludnością protestancką, a katolicka kaplica domu stała się miejscem modlitwy również dla Finów – w ich własnym języku. Wybuch wojny w 1914 roku spowodował wydalenie matki Urszuli, jako obywatelki austriackiej, z Rosji. Wyjechała do Szwecji, do Sztokholmu, a następnie do Danii. Zatrzymała się w Skandynawii: w Sztokholmie, następnie w Danii. Wspólnie z wyjeżdżającymi kolejno z Petersburga siostrami zorganizowała szkołę języków dla skandynawskich dziewcząt, potem m.in. ochronkę dla sierot po polskich emigrantach. Jednocześnie uczestniczyła aktywnie w życiu katolickiej diaspory w Skandynawii. Podjęła współpracę z Komitetem Pomocy Ofiarom Wojny, założonym w Szwajcarii przez Henryka Sienkiewicza. Poprzez akcję odczytową kształtowała wrażliwość społeczeństw skandynawskich na sprawę niepodległości Polski. Uczyła się języków skandynawskich, aby lepiej dotrzeć do słuchaczy. W 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. Matka myślała o powrocie ze swoją wspólnotą do kraju. W 1920 roku, dzięki ofiarności norweskiego konsula B. A. Stolt-Nielsena, został kupiony majątek w Pniewach. Tu osiedliła się petersburska wspólnota urszulanek po kilkuletniej wędrówce. Powstał pierwszy dom szarych urszulanek, dom macierzysty. Wkrótce potem Stolica Apostolska dała pozwolenie na przekształcenie wspólnoty klasztoru petersburskiego w apostolskie Zgromadzenie Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego – żyjące duchowością urszulańską sięgającą korzeniami św. Anieli Merici oraz tradycją pracy wychowawczej jako uprzywilejowanego narzędzia ewangelizacji, szukające równocześnie form odpowiadających nowym potrzebom, szczególnie ludzi uboższych. Zgromadzenie szybko się rozwijało. Powstały domy i dzieła w Polsce i na Kresach Wschodnich, od 1928 we Włoszech, od 1930 we Francji. Urszula formowała siostry do umiłowania Boga ponad wszystko, pragnąc, aby żyły w prostocie, były pokorne, a równocześnie pełne poświęcenia i twórcze w służbie innym, zwłaszcza dzieciom i młodzieży. Uśmiech, pogodę ducha i dobroć uważała za szczególnie wiarygodne świadectwo więzi z Chrystusem. Spala się miłością do Jezusa Chrystusa i ta miłość pozwala jej kochać każdego człowieka, bez względu na wyznanie, przekonania, pozycję. Matka Urszula umiera 29 maja 1939 w Rzymie w opinii świętości. 20 czerwca 1983 w Poznaniu Jan Paweł II beatyfikuje matkę Urszulę. W 1989 zachowane od zniszczenia ciało bł. Urszuli zostaje przewiezione z Rzymu do Pniew i złożone w kaplicy domu macierzystego. W 2002 roku kończy się proces kanonizacyjny: 23 kwietnia w Watykanie ogłasza się dekret o uznaniu cudu za wstawiennictwem bł. Urszuli. 18 maja 2003 w Rzymie Ojciec Święty Jan Paweł II kanonizuje matkę Urszulę Ledóchowską. W dniu 5 marca 2009 roku Senat Rzeczypospolitej Polski podjął uchwałę w sprawie uczczenia 70. rocznicy śmierci świętej Urszuli Ledóchowskiej i uznania jej za wzór patriotki.

Andrzej Lignarski urodził się 19 maja 1957 roku w Rzeszowie. W 1982 r. ukończył Zamiejscowy Wydział Ekonomiki Produkcji i Obrotu Rolnego w Rzeszowie-Zalesiu Akademii Rolniczej w Krakowie. Jesienią 1980 był współzałożycielem i liderem Niezależnego Zrzeszenia Studentów w Wydziale Zamiejscowym AR. Był członkiem Studenckiego Komitetu Obrony Osób Więzionych za Przekonania. Od marca 1981 r. był przedstawicielem AR w rzeszowskiej Międzyuczelnianej Komisji Koordynacyjnej NZS. Współorganizował i drukował w Nieocenzurowanej Oficyny Studenckiej NOS oraz współredagował pisma studenckie: „Biuletyn Informacyjny NZS AR” i „Biuletyn Informacyjny Osa”. Był współorganizatorem strajku studenckiego w listopadzie i grudniu 1981 r. i przewodniczącym Komitetu Strajkowego. Po 13 grudnia 1981 r. był drukarzem i instruktorem w zakresie technik druku, m.in. ulotek, plakatów i podziemnych biuletynów („Informacja Wojenna”, „Solidarność Trwa”). W latach 1982–1988 był wielokrotnie represjonowany, a w latach 1984–1990 był współpracownikiem Solidarności Walczącej Oddział Rzeszów, gdzie wspierał jej strukturę poligraficzną. W latach 1984–1988 był kolporterem czasopism podziemnych, m.in. „Solidarność Trwa”, „Galicja”, „Solidarność Zwycięży”, „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, znaczków wydawanych przez SW, książek i kaset audio, od 1988 r. jest zaprzysiężonym członkiem SW. W 1990 r. był delegatem na II Walne Zebranie Delegatów Regionu Rzeszów. W latach 1990–1991 działał w Partii Wolności. Jest współautorem książki „Dwadzieścia lat Solidarności – Kalendarium rzeszowskie” (2000). Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jan Lindner urodził się 1 czerwca 1964 roku we Wrocławiu. W 1990 r. ukończył Akademię Wychowania Fizycznego. W 1978 r. wraz z grupą kolegów rozpoczął działalność opozycyjną: wykonywanie i rozklejanie plakatów o treści niepodległościowej, organizowanie spotkania samokształceniowych na tematy historyczne. Wiosną 1980 r. był kolporterem ulotek i wydawnictw wzywających do bojkotu wyborów do Sejmu PRL. Jako uczeń III LO we Wrocławiu był działaczem Uczniowskiego Komitetu Odnowy Społecznej. W maju 1982 r. był współzałożycielem Polskiej Niezależnej Organizacji Młodzieżowej. Jesienią 1982 r. został przeszkolony w obsłudze sprzętu małej poligrafii przez Solidarność Walczącą, następnie był drukarzem. Od 1983 r. zamieszczał swoje teksty w pismach podziemnych „Młodzież” i „Impuls”. Od 1985 r. uczestniczył w działaniach na rzecz odbudowy podziemnej struktury Niezależnego Zrzeszenia Studentów na AWF, wiosną 1988 r. był współzałożycielem pisma NZS AWF „Akademia”. W maju 1988 r. uczestniczył w strajku okupacyjnym na Politechnice Wrocławskiej, a w październiku 1988 r. był uczestnikiem reaktywowania jawnej działalności NZS na AWF i w maju 1989 r. współorganizatorem strajku okupacyjnego na AWF, członkiem Komitetu Strajkowego, redaktorem i drukarzem pisma „Akademia Strajkowa”. Po 1990 r. pracował m.in. jako trener, nauczyciel wychowania fizycznego i po zdobyciu odpowiednich kwalifikacji jako samodzielny księgowy. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Wojciech Lis ps. „Mściciel” urodził się 28 października 1913 roku w Ostrowach Tuszowskich. Był żołnierzem AK, NSZ, WiN, NOW, dowódcą oddziału partyzanckiego walczącego przeciw Niemcom i Sowietom w Puszczy Sandomierskiej. Wojciech był synem Józefa i Anny z domu Sałdyka. Mieszkał wraz z rodzicami i rodzeństwem w miejscowości Toporów, niewielkiej wsi leżącej pośród lasów na zachód od Ostrowów Tuszowskich. Mając 21 lat, wstąpił do ZMW „Wici”, a następnie do PSL. W 1942 pracował przy budowie dróg. W niejasnych okolicznościach pobił i zabrał broń niemieckiemu oficerowi, po czym uciekł do lasu, gdzie się ukrywał. W odwecie Niemcy spalili gospodarstwo rodziców i zabili ojca oraz siostrę. Lis przyjął pseudonim „Mściciel”, zebrał ochotników do walki z Niemcami i zorganizował oddział partyzancki. Nie podlegał bezpośrednio nikomu, choć współpracował i pozostawał pod wpływami NSZ. W sierpniu 1944 jego grupa weszła w skład oddziału AK „Hejnał” i wzięła udział w akcji „Burza”. Po wyzwoleniu Lis zgłosił się do MO, ale wobec jego odmowy udziału w wyłapywaniu akowców został w październiku 1944 aresztowany przez NKWD. Udało mu się zbiec z więzienia w Mielcu wyłamując drzwi do aresztu. W końcu marca 1945 po raz kolejny udało mu się uciec, tym razem z obławy MO. Wiosną rozpoczął formowanie oddziału partyzanckiego z żołnierzy AK i BCh. W maju 1945 podporządkował oddział komendantowi powiatowemu NSZ w Mielcu kpt. Janowi Fijałkowskiemu, a w czerwcu otrzymał awans podoficerski. W połowie 1946 oddział Lisa stał się częścią zgrupowania WiN dowodzonego przez mjr. Hieronima Dekutowskiego. Przez oddział Lisa przewinęło się około 160 osób, przeprowadzono około 200 akcji przeciwko komunistom i Armii Czerwonej. Po amnestii w 1947 większość jego żołnierzy ujawniła się, pozostało 10. Wobec nieskutecznych akcji złapania Lisa kierownictwo UB w Mielcu podjęło decyzję o jego likwidacji przez agenta. Dokonał jej były żołnierz Lisa z czasów wojny, Wojciech Paluch, który działał jako szpieg w oddziale „Mściciela” od września 1945. 30 stycznia 1948 roku Paluch zastrzelił Lisa i jednego z jego żołnierzy podczas snu w okolicach leśniczówki Pateraki. Zwłoki zamordowanych zakopano na śmietniku KP MO w Mielcu. Zostały odnalezione w 1992 i pochowane na cmentarzu parafialnym w Mielcu. Wojciech Lis został pośmiertnie w 2011 roku odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Margot Löhr - jest Niemką, psycholożką i aktywistką społeczną, która od ponad 20 lat upamiętnia ofiary Holokaustu. Podczas prac badawczych nad zbrodniami nazistów w Hamburgu odkryła w archiwach akty zgonu dzieci przebywających w obozach pracy przymusowej dla kobiet. Zdziwiona tym faktem dlaczego w obozach pracy dla dorosłych znajdowały się noworodki, doszła do prawdy, że pracownice przymusowe, będące w ciąży, którym udało się uniknąć aborcji, rodziły dzieci. Kilka dni po porodzie dzieci były odbierane ich matkom, które zmuszano do całodziennej pracy. Noworodki były kwaterowane w oddzielnym baraku, bez matek i bez opieki. Dzieci umierały z głodu i chorób; niektóre po kilku dniach, inne po kilku tygodniach, jeszcze inne po kilku miesiącach. Historia tych dzieci jest nieznana, a ich groby były zapomniane i zaniedbane. Margot pragnie przywrócić godność tym dzieciom i ich matkom. Starannie przeszukując archiwa niemieckie odnalazła dokumenty i dane 418 dzieci robotnic przymusowych w Hamburgu, które zmarły. Margot napisała biografie tych dzieci i ich matek, przywróciła im tożsamość, odnalazła ich imiona, nazwiska, wiek i napisała o nich 2 tomy książki pt. „Zapomniane dzieci robotnic przymusowych - zamordowane przez niedożywienie i zaniedbanie”. Aktualnie powstaje film o tym samym tytule w reżyserii Anety Barcik. Laureatka Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW.

Porucznik Stanisław Lubiejewski , pseudonim „Klon”, urodził się 04 lutego 1929 roku. W lutym 1944 roku został zaprzysiężony do Armii Krajowej przez dowódcę drużyny „Gostery” Antoniego Gniazdowskiego ps. „Wróbel” . Do stycznia 1945 roku był łącznikiem AK w kompanii zaopatrzeniowej w placówce Piskiego Obwodu Ostrołęka - Okręg Białystok.

Marianna i Leon oraz ich syn Stefan Lubkiewicz z Sadownego, pow. Łochów ratowali Żydów∑ w czasie II wojny światowej. „Przed wojną Leon Lubkiewicz prowadził we wsi Sadowne piekarnię. W okresie okupacji była ona oficjalnie nieczynna, ale właściciel dokonywał w niej nielegalnego wypieku chleba i sprzedawał go (a nierzadko przekazywał za darmo) Polakom i Żydom. Równocześnie najstarszy syn Leona Stanisław Lubkiewicz otrzymał w 1942 r. zezwolenie na wypiek i sprzedaż tzw. chleba kontyngentowego, w związku z czym uruchomił w Sadownem własny zakład piekarski i także wspomagał Żydów nielegalnymi wypiekami. 13 stycznia 1943 r. we wsi pojawiła się grupa niemieckich żandarmów, prawdopodobnie prowadzących obławę na ukrywające się osoby narodowości żydowskiej. Zatrzymali oni na drodze dwie młode Żydówki – jedną zapamiętaną jako Elzównę i drugą, noszącą nazwisko Czapkiewicz. Niemcy zainteresowali się niesionym przez nie bochenkiem chleba. Kobieta ujawniły, że otrzymały go od Leona Lubkiewicza. Żydówki zostały zastrzelone na miejscu. Następnie żandarmi wkroczyli do domu Lubkiewiczów, przez cały dzień torturowali i dręczyli rodzinę, potem zgromadzili wszystkich członków∑ rodziny w piekarni i po kolei zabijali. Zamordowali Leona, jego żonę Mariannę i próbującego się ratować ucieczką ich syna Stefana. Dom został obrabowany,​ Niemcy zabrali trzy tony mąki, trzy dywany, futro i garnitury. 13 marca 1997 r. Yad Vashem uznał Mariannę i Leona Lubkiewiczów oraz ich syna Stanisława za Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.

Mirosława Łątkowska urodziła się ur. 3 grudnia 1952 roku we Wrocławiu. Jest absolwentką Uniwersytetu Wrocławskiego, w Instytucie Kulturoznawstwa. W latach siedemdziesiątych był związana z Teatrem Kalambur we Wrocławiu. Nauczyciel akademicki w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach. Od 1982 była zaprzysiężonym członkiem Organizacji Solidarność Walcząca. W 1985 r. razem z Wiesławem Żywickim i Adamem Borowskim założyła Niezależne Wydawnictwo Książkowe Wers, w którym była m.in. redaktorką i maszynistką. W 1986 roku była kurierem Kornela Morawieckiego do Norwegii (Komitet Helsiński) i Szwecji (Szwedzki Komitet Pomocy dla Solidarności w Lundzie). W 1987 roku przeniosła się do Warszawy i kontynuowała działalność w strukturach Solidarności Walczącej oraz działalność wydawniczą w ramach wydawnictw Wers i Prawy Margines. Od 1989 r. była współzałożycielką i współwłaścicielką Oficyny Wydawniczej Volumen. W latach 2006-2010 była redaktorem naczelną, organizatorką i koordynatorką zespołu projektu „Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976-1989”, a w 2010 roku współpracowniczką projektu IPN Rok Kultury Niezależnej.

Jan Łożański ps. „Orzeł”, „Bokser”, „Jan Madejski” urodził się 4 lutego 1912 w Zarszynie. Żołnierz ZWZ-Armii Krajowej, kurier Komendy Głównej ZWZ–AK, podporucznik Polskich Sił Zbrojnych, zawodowo urzędnik rolniczy, a także działacz sportowy. W trakcie kampanii wrześniowej 1939 brał udział w walkach pod Wiślicą. W grudniu 1939 przedostał się do Węgier. Po dotarciu do Budapesztu, przyjął propozycję pozostania na miejscu i podjęcia służby kuriera z Węgier do okupowanej Polski na trasie. 45 razy przemierzał trasę przez Beskid Niski, przenosząc m.in. dokumenty, broń, pieniądze oraz niekiedy przeprowadzał ludzi. 19 marca 1945 po zajęciu Budapesztu przez wojska radzieckie został uwięziony przez funkcjonariuszy kontrwywiadu sowieckiego. Wskutek braku podstaw oskarżenia został zwolniony. Wielokrotnie przeprowadził przez zieloną granicę uciekinierów z Polski.17 lipca 1947 roku przy dworcu w Cieszynie został zatrzymany przez funkcjonariuszy UB z Krakowa, Podczas śledztwa był poddany torturom. Wyrokiem z 18 marca 1948 Rejonowego Sądu Wojskowego w Warszawie został skazany na karę 15 lat pozbawienia wolności.. Po dziewięciu latach uwięzienia w dniu 4 sierpnia 1956 wyszedł na wolność na mocy amnestii. Zmarł 21 czerwca 1990 w Sanoku.

Adolf Łukasik ps. "Retuszer" urodził się 9 lutego 1924 roku, w Lublinie. Był drugim z ośmiorga dzieci Andrzeja Łukasika i Czesławy z Żurawskich. Rodzina, od pokoleń związana z Lubelszczyzną, pielęgnowała tradycje patriotyczne. Kiedy wybuchła II wojna światowa Adolf miał 15 lat i wraz ze starszym bratem, Stefanem, należał do harcerstwa. Podczas okupacji niemieckiej bracia znaleźli się w obozie pracy przymusowej, skąd zbiegli. Wstąpili do oddziału Aleksandra Sarkisowa ps. Andrzej, Czarnota, Szaruga. Stefan otrzymał pseudonim Grypsik, a Adolf – Retuszer. Następnie bracia przeszli, z częścią oddziału, pod dowództwo ppor. Czesława Rossińskiego „Jemioły”. Od stycznia 1944 roku szefem Kedywu w Inspektoracie Rejonowym AK Lublin - Puławy i dowódcą oddziału dyspozycyjnego Kedywu został Hieronim Dekutowski ps. Zapora, który poprzez połączenie działających dotychczas samodzielnie jednostek, stworzył najliczniejszy na Lubelszczyźnie, partyzancki oddział lotny. Po zajęciu Lubelszczyzny przez Sowietów, Zapora otrzymał rozkaz złożenia broni i 28 lipca 1944 roku rozwiązał kompanię pod swoim dowództwem. Po rozwiązaniu oddziału, w lipcu 1944 roku, Adolf Łukasik wstąpił do Wojska Polskiego i z 2 Armią przeszedł cały szlak bojowy. Zmarł 31 sierpnia 1994 roku w Lublinie. Odznaczony został Medalem Wojska (1948), Medalem za Udział w Walkach o Berlin (1970), brązowym Medalem Zasłużony na Polu Chwały (1972), Medalem Za Odrę, Nysę, Bałtyk (1973), Krzyżem Armii Krajowej (1975) oraz Odznaka Grunwaldzką (1973) i Odznaką Oddziału Partyzanckiego Armii Krajowej Okręgu Lubelskiego „Szarugi”. Zmarł 31 sierpnia 1994 roku w Lublinie.

Hanna Łukowska-Karniej urodziła się 7 sierpnia 1941 w Nowej Borowlance w Kraju Ałtajskim na Syberii. Jest absolwentką historii na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1968 roku uczestniczyła w wydarzeniach marcowych we Wrocławiu. Od 1979 prowadziła tajną bibliotekę wydawnictw niezależnych oraz była kolporterką „Biuletynu Dolnośląskiego”. Działalność w NSZZ „Solidarność” rozpoczęła we wrześniu 1980 roku. Po wprowadzeniu stanu wojennego ukrywała Kornela Morawieckiego. Jej mieszkanie przy ul. Kamiennej we Wrocławiu stało się pierwszą podziemną siedzibą redakcji pisma „Z Dnia na Dzień”. Organizował kolejne miejsca ukrywania się i spotkań Kornela Morawieckiego. W maju i czerwcu 1982 roku była jednym ze współzałożycieli Organizacji Solidarność Walcząca. Była członkiem Rady i Komitetu Wykonawczego Solidarności Walczącej. Wielokrotnie represjonowana, w 1984 roku ukrywała się i była poszukiwana listem gończym. 9 listopada 1987 roku ponownie została aresztowana. Na wolność wyszła w kwietniu 1988 roku.

Zbigniew Machoń urodził się 28 maja 1952 roku w Chocianowie k. Polkowic. W 1971 r. ukończył Technikum Górnictwa Rud w  Lubinie. W latach 1971–1990 był konstruktorem w Fabryce Automatów Tokarskich Ponar Wrocław Zakład nr 2 / Fabryce Urządzeń Mechanicznych Ponar-Chocianów. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, członkiem Komitetu Założycielskiego, a od 12 grudnia 1980 przewodniczącym Komisji Zakładowej, w 1981 członkiem Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej w Chocianowie. W czerwcu 1981 był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Województwa Legnickiego, następnie Regionu Dolny Śląsk, a 24 października 1981 na II Walny Zjazd Delegatów Województwa Legnickiego. Od stycznia do maja 1981 r. współzałożycielem, autorem tekstów i redaktorem zakładowego niezależnego pisma „Biuletyn Informacyjny NSZZ »Solidarność« FAT/FUM w Chocianowie”. W styczniu 1982 był kolporterem chocianowskiego podziemnego „Serwisu Informacyjnego NSZZ »Solidarność«”. 20 marca 1982 został internowany i przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Głogowie, a 29 kwietnia 1982 zwolniony. 31 sierpnia 1982 uczestniczył w manifestacji w Chocianowie. W latach 1982–1989 był kolporterem pism podziemnych, m.in. „Serwisu Informacyjnego MKS w Legnicy”, „Z Dnia na Dzień”, „Zagłębia Miedziowego”, „Solidarności Walczącej”. W latach 1983–1987 był związany z Towarzystwem Przyjaciół KUL. Po 1989 r. nadal działał w „Solidarności” i udzielał się politycznie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marek Macutkiewicz – urodzony na Litwie Sybirak, Prezes Zarządu Oddziału Związku Sybiraków w Poznaniu, uczestnik wydarzeń Poznań 56’, działacz społeczny, propagator działań patriotycznych i edukacyjnych. Jest także jednym z najbardziej czynnych członków Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, uczestniczy w różnych działaniach, w tym w zbiórkach darów i przewożenia ich do Polaków na Litwie, współpracuje z organizacjami pozarządowymi w ramach upamiętniania polskich miejsc pamięci na Litwie. Nagrodę Drzwi do wolności podczas 14. Festiwalu Filmowego NNW odebrał z rąk Pawła Nowackiego, producenta filmowego i telewizyjnego, dziennikarza, historyka sztuki, opozycjonisty. „Związany jestem z WIiniukami, AK, Stowarzyszeniem Odra Niemen. Jeżdżąc z młodzieżą na Wileńszczyzę słyszę, że to co tam zobaczyli i słyszeli zostanie w nich do końca życia. Ze Stowarzyszeniem Odra Niemen chcemy oddać hołd tym, których groby zostały na Litwie, Łotwie, Estoni. Staramy się, by pozostała pamięć o tych, którzy polegli” – powiedział pan Marek odbierając Drzwi do Wolności festiwalu NNW.

Gen. Stanisław Maczek – z wykształcenia filozof, ale poświęcił się służbie wojskowej. W czasie II wojny światowej dowodził 1. Dywizją Pancerną, która po zwycięskiej bitwie pod Falaise uczestniczyła w wyzwalaniu Belgii i Holandii. To wtedy jego żołnierze zyskali przydomek „Czarnych diabłów”. Niemcy panicznie się ich bali, a gen. Stanisław Maczek nie przegrał na swoim szlaku bojowym ani jednej bitwy. Sygnet Niepodległości 14. Festiwalu Filmowego NNW odebrała wnuczka pana generała, Karolina Maczek-Skillen, która specjalnie z tej okazji przyjechała do Gdyni z wielkiej Brytanii. Uhonorowanie wręczył dr Filip Musiał, dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie. „Jestem wdzięczna że zostałam zaproszona na tak wspaniałą uroczystość. Dziadek mówił, że żołnierz polski walczy po wielu stronach ale umiera tylko dla Polski. Dziadek niestety nigdy nie wrócił do wolnej Polski, ale dzisiaj jestem przekonana, że jest tutaj duszą i jest dumny z tej wolnej Polski i z tego, że te wspaniałe filmy historyczne pokazują historię, uczą historii, po to żeby nigdy to co się zdarzyło w przeszłości nie zdarzyło się w przyszłości” – mówiła wnuczka generała Maczka odbierając Sygnet Niepodległości.

Bożena Magott to dziennikarka, sekretarz generalny sekcji zagranicznej Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Dzięki niej SDP stało się członkiem Europejskiej Federacji Dziennikarzy i w latach komuny nie zostało zdelegalizowane. Przez lata była francuskim korespondentam Tygodnika Solidarność, opiekowała się związkowcami przyjeżdżającymi na szkolenia. Aktywnie uczestniczyła w opracowaniu programów Radia Solidarność w Paryżu. Laureatka Drzwi do Wolności 14. Festiwalu Filmowego NNW.

Jerzy Majcherczyk ur. 12 maja 1952 w Siewierzu – polski podróżnik, odkrywca, kajakarz i organizator wypraw w rejony Ameryki Łacińskiej. Wśród swoich dokonań może wyróżnić się między innymi: uczestnictwem w zespole, który odkrył Kanion Colca w Peru, najgłębszy kanion na ziemi, który zespół z Jerzym Majcherczykiem przepłynął kajakami rzeką RIO COLCA w 1981r. Od czasów studenckich interesował się kajakarstwem, co poskutkowało założeniem Akademickiego Klubu Kajakowego BYSTRZE w Krakowie w roku 1972. Jedna z pierwszych wypraw, w jakich brał udział, nosi nazwę Polska Akademicka Wyprawa Kajakowa CANOANDES'79. W 1981 wraz z Andrzejem Piętowskim, Piotrem Chmielińskim, Stefanem Danielskim, Krzysztofem Kraśniewskim, Jackiem Boguckim i Zbigniewiem Bzdakiem spłynął rzeką Colca (Peru), podczas której dokonano odkrycia najgłębszego kanionu ziemi. Był organizatorem Polsko- Amerykańsko-Peruwiańskiej Wyprawy Naukowo Eksploracyjnej COLCA CONDOR 2008 & 09, która dokończyła eksplorację „Cruz del Condor” ostatniego dziewiczego odcinka Kanionu Colca. Po tej wyprawie Majcherczyk został pierwszym i jedynym człowiekiem w historii, który pokonał cały kanion (120 km) od jego wnętrza. Aktualnie mieszka w USA, w stanie New Jersey. Wraz z małżonką prowadzi biuro podróży Classic Travel. Laureat Nagrody Żródło 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Piotr Majchrzak – najmłodsza ofiara stanu wojennego w Poznaniu. W maju 1982 r. 19 letni Piotr Majchrzak został pobity pod kawiarnią „ WZ” w centrum Poznania. Okoliczności zdarzenia nie ustalono, sprawców nie znaleziono. Nieprzytomny chłopak został przewieziony do szpitala, gdzie po tygodniu zmarł nie odzyskawszy przytomności. Jego pogrzeb był głośną, patriotyczną manifestacją, mimo, że jego koledzy dostali ostrzeżenia, by nie brać w nim udziału. “Jestem bardzo wzruszony, żałuję tylko, że nie ma dziś ze mną mojej żony, która przez 40 lat walczyła o prawdę. Dziękujemy Festiwalowi za pamięć o Piotrze” – mówił jego ojciec Jerzy odbierając Sygnet Niepodległości 14 Festiwalu NNW . Opowiedział też o okolicznościach zabójstwa syna – „Stan wojenny, piękny miesiąc maj, nasz syn uczy się u koleżanki do egzaminów. Wraca do domu, żeby zdążyć przed godziną policyjną, idzie na przystanek, obok jest lokal gdzie odbywa się potańcówka. Jako przypadkowa osoba jest kontrolowany przez ZOMO. (…) Syn miał w klapie wpięty opornik – znak protestu przeciw Polsce Ludowej. Starsi od niego może zaledwie o dwa lata oprawcy katują go. Dopadają go na schodach kościoła. (…) Z moją żoną przez 40 lat walczyliśmy o prawdę, rozprawy były umarzane. (…) Ja już chcę odejść i spotkać się z moim synem – mówiła moja żona. Teraz na nas patrzy i cieszy się, że doczekaliśmy dla syna takiego wspaniałego wyróżnienia”. Dodał też słowa podziękowania dla dr Karola Nawrockiego za wznowienie przez IPN badania sprawy Piotra Majchrzaka. Na koniec powiedział, że na miejscu gdzie Piotra skatowano stoi kamień z inskrypcją „Jeśli ludzie zamilkną kamienie wołać będą „

Mieczysław Majdzik (ur. 20 lutego 1929, zm. 3 września 2002) – działacz opozycji niepodległościowej i politycznej w PRL, więzień stalinowski. Kochał Polskę ponad wszystko. Tego nauczył go ojciec, Zygmunt, legionista 5 pułku piechoty Legionów. Marszałek Piłsudski powiedział o tej jednostce "Zuchowaci". Tacy byli ci żołnierze i tak wychowywali swoje dzieci. Najpiękniejszym świadectwem tych wartości jest życiorys Mieczysława Majdzika. Gdy po okupacji niemieckiej, przyszła sowiecka chłopak wstąpił do Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Okrutnie bity w śledztwie, dostał od komunistycznych oprawców wyrok 12 lat więzienia. Gdy wyszedł na wolność w 1956 roku nie zrezygnował z walki. Niósł pomoc radomskim robotnikom w 1976 roku. Członek ROCiO i współtwórca KPN nazywany był "ojcem krakowskiej opozycji". Odważny, bezkompromisowy, ideowy. Wciągnął do walki z komunistami swojego syna Ryszarda. Byli współorganizatorami i uczestnikami większości niepodległościowych manifestacji w Krakowie i Skawinie. Mieczysław Majdzik dbał o to by nie zginęła pamięć o Katyniu, gdzie zginął jego ojciec. Robił wystawy katyńskie w oknach mieszkań - ubecy prześladowali za to całą jego rodzinę. Nie zapomniał o ofierze z życia złożonej przez Wincentego Badylaka, który spalił się na Krakowskim Rynku. Rok w rok upamiętniał jego cierpienie dla Polski. Gdy przyszła Solidarność - stanął w jej szeregach. Internowany wraz z synem 13 grudnia 1981 myślał, że ubecy wiozą ich na śmierć. Powiedział mu wtedy to, co usłyszałby od ojca: Pamiętaj synu, z godnością. Mieczysław Majdzik nie pragnął kariery, dostatku, sławy. Uważał, że jego powinnością jest służenie Polsce w trudnych czasach. Wolność była dla niego najwyższą wartością i choć Polska była pod okupacją, on czuł się wewnętrznie wolny. Stąd czerpał odwagę, by uchylić przyszłym pokoleniom drzwi do wolności.

Ryszard Andrzej Majewicz urodził się 1 lipca 1960 roku we Wrocławiu. W 1980 r. ukończył Technikum Budowlane, w latach 1984- 1990 był studentem Instytutu Melioracji Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. Po 13 grudnia 1981 r. wraz z innymi przeprowadził kilkadziesiąt akcji ulotkowych i akcji malowania napisów na murach, był kolporterem wydawnictw podziemnych, głównie Regionalnego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk, Solidarności Walczącej, Konfederacji Polski Niepodległej, Niezależnego Zrzeszenia Studentów i organizacji młodzieżowych. Od 1983 r. był członkiem grupy Baszta i działaczem Duszpasterstwa Akademickiego. W latach 1984-1989 prowadził bibliotekę wydawnictw podziemnych. Od 1984 co roku był współorganizatorem Tygodni Kultury Chrześcijańskiej we Wrocławiu. Uczestniczył w wielu demonstracjach ulicznych i był autorem artykułów w kilku pismach podziemnych. Od 1988 r. jest członkiem Klubu Inteligencji Katolickiej. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Grzegorz Jan Majewski urodził się 2 maja 1967 roku we Wrocławiu. Był uczniem  Zasadniczych Zawodowych Lotniczych Zakładów Naukowych. W latach 1984-1986 był drukarzem ulotek, kolporterem wydawnictw podziemnych, uczestnikiem akcji ulotowych i plakatowych, akcji malowania napisów na murach oraz działalności samokształceniowej. W latach 1985-1986 współpracował z Solidarnością Walczącą we Wrocławiu, współorganizował około 10 emisji radia SW. W latach 1985-1989 był współpracownikiem podziemnych struktur „Solidarności”, a w latach 1986-1990 działaczem Ruchu Wolność i Pokój. W okresie 1987-1988 uczestniczył w happeningach Pomarańczowej Alternatywy. W latach 1987-1989 działał w Polskiej Partii Socjalistycznej oraz współpracował z Solidarnością Polsko-Czechosłowacką. W maju 1988 r. uczestniczył w strajku na Uniwersytecie Wrocławskim. Był wielokrotnie represjonowany. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Lucjan Majkowski – urodzony 16.stycznia 1911r. W czasie II wojny przesiedlony przez Niemców z okolic Krzynowłogi Małej. Więziony i torturowany przez Gestapo za pomoc partyzantom. Po wojnie za pomoc żołnierzom NZW skazany przez sąd komunistyczny na 10 lat więzienia i pracę przymusową w kamieniołomach. Po skróceniu wyroku na mocy amnestii przepracował w kamieniołomach 5 lat. Uhonorowany Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Prof. Stanisława Makara - „nauczyciel z wyboru i zamiłowania, promująca zawód nauczyciela jako zawód z misją, wierna swoim zasadom i wartościom, ucząca samorządności i miłowania wolności, sprzeciwiająca się PRLowi” (Bogusława Góra). Stanisława Makara pochodzi z Zamojszczyzny. Była nauczycielem z wyboru i z zamiłowania. Była uzdolniona humanistycznie i dziennikarsko, ale uczyła zawodu rolnika-hodowcy w Zespole Szkół Rolniczych w Sokołowie Podlaskim i ponad 30 lat w Miętnem. Była szanowana i ceniona przez uczniów. Lubili za to, że broniła ich racji, była zbuntowana wobec PRL-u – szła pod prąd. Uczyła samorządności w szkole i środowisku, uświadamiała prawnie. Twierdziła, że nauczyciel to nie jest zwykły zawód, to służba społeczna, misja, powołanie, a wreszcie styl życia. W roku 80 współtworzyła Związek Zawodowy Solidarność w szkole i powiecie garwolińskim. Była społecznikiem, pomagała organizować się rolnikom w ZZ Solidarność Rolników Indywidulanych. W stanie wojennym kolportowała prasę podziemną, wydawnictwa drugiego obiegu, a wszystko to działo się w Jej mieszkaniu i w pracy w szkole. W roku 1983-1984 kiedy w ZSR w Miętnem wybuchł strajk w obronie Krzyża poparła młodzież służąc jej mądrą radą w podejmowaniu trudnych decyzji. Krzyż wrócił do szkoły, ale 170 uczniów i 7 nauczycieli musiało z niej odejść. Pani Stasia została zwolniona z pracy, a Jej mieszkanie zostało zamienione na mniejsze i gorsze. Po kilku rozprawach wróciła do szkoły, ale na stanowisko wychowawcy internatu. Wkrótce wraz z absolwentami i synem założyła lokalną gazetę „Ziemia Garwolińska”; pismo wolne od cenzury. Redakcja mieściła się w mieszkaniu Pani Profesor, wydawca był jej syn. Laureatka Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW w 2018 roku. Uhonorowanie odebrał syn Stanisławy Makary - Przemysław Omieczyński, Prezes Fundacji Niepodległości.

Adam Makowicz - legenda jazzu, mistrz improwizacji, wybitny pianista. Urodził się w 1940 roku w Czechach, w polskiej rodzinie mieszkającej wówczas na Śląsku Cieszyńskim. W 1946 wraz z rodzicami powrócił do Polski. W 1962 wraz z trębaczem Tomaszem Stańko założył grupę „Jazz Darings” uważaną za pierwsze europejskie combo freejazzowe. Przez wiele lat swoją muzyką uświetniał legendarne już wtedy warszawskie festiwale Jazz Jamboree. Od połowy lat 1970 coraz częściej grywał koncerty solowe zyskując sławę i uznanie wśród melomanów w Polsce i na świecie. W 1977 roku z rekomendacji Benny Goodmana i Willisa Conovera legendarny producent John Hammond zaprosił go na 10-tygodniowe tournee w USA. W tym czasie Makowicz nagrał solową płytę dla CBS Columbia zatytułowaną „Adam„. W 1978 roku wyjechał do USA po raz drugi, tym razem na 6-miesięczny kontrakt i od tego czasu Nowy Jork, Manhattan, stał się jego stałym domem. Otworzyły się przed nim legendarne świątynie muzyki – nowojorska Carnegie Hall (po raz pierwszy wystąpił tam w koncercie poświęconym zmarłemu sześć miesięcy wcześniej Erroll Garnerowi) i klub Cookery w Greenwich Village. Zaproszony został do udzialu w Festiwalu Jazzowym w Newport w Rhode Island. Po wprowadzeniu w Polsce w 1981 roku stanu wojennego wraz z innymi polskimi artystami mieszkającymi w USA Adam Makowicz wziął udział w emitowanym na cały świat programie telewizyjnym zorganizowanym z inicjatywy prezydenta Ronalda Reagana „Żeby Polska była Polską„, co definitywnie zamknęło mu na kilka długich lat możliwość przyjazdu do Kraju. Dopiero po 1989 roku mógł nareszcie odwiedzić Polskę, do której przyjeżdża teraz regulanie. Występując w USA dzielił scenę z największymi i najwspanialszymi muzykami, między innymi z Benny Goodmanem, Herbie Hancockiem, Earl Hinesem, Freddie Hubbardem, Sarah Vaughan, Teddy Wilsonem, George Shearingiem, George Mrazem, Al Fosterem, Jacki DeJohnette, Charlie Hadenem, etc. W USA Adam wydał płytę poświęconą muzyce Chopina w interpretacji jazzowej, jedyną amerykańską płytę tego rodzaju w całości poświęconą temu genialnemu kompozytorowi. Nagrał kilkadziesiąt płyt i występował w najważniejszych salach koncertowych na świecie współpracując z największymi współczesnymi muzykami. Autor kompozycji na zespoły kameralne, ponad 100 krótkich kompozycji jazzowych, a także muzyki do filmów krótkometrażowych. Odznaczony wieloma odznaczeniami cywilnymi, między innymi w 2005 Komandorskim Krzyżem Zasługi. W roku 2008 z okazji jubileuszu czterystu lat istnienia amerykańskiej Polonii zaliczono go do zaszczytnego grona najbardziej zasłużonych Polaków w historii Stanów Zjednoczonych. W październiku 2009 roku Adam Makowicz został udekorowany w Warszawie Złotym Krzyżem “Gloria Artis”. W 2012 Towarzystwo Przyjaciół Śląska w Warszawie przyznało mu swoją coroczną nagrodą dla osób szczególnie zasłużonych dla Śląska. W 2015 roku jego rodzinny Rybnik przyznał mu zaszczytny tytuł Honorowego Obywatela Miasta Rybnika. W 2020 Stowarzyszenie Jazzowe Melomani przyznało Adamowi Makowiczowi dwie nagrody: Grand Prix of Europe oraz Grand Prix za Całokształt Działalności. W 2021 został laureatem nagrody Złotego Fryderyka za całokształt twórczości, a w listopadzie 2022 Akademia Sztuki w Szczecinie nadała mu tytuł „doktora honoris causa”. Laureat Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Piotr Malawski urodził się 27 czerwca 1969 roku we Wrocławiu. W 1988 r. ukończył I LO we Wrocławiu oraz 2- letnie Studium Ekonomiczne (1990). Od 1982 r. jako uczeń szkoły podstawowej wielokrotnie uczestniczył w demonstracjach i starciach z ZOMO. Od 1983 r. był kolporterem młodzieżowej prasy podziemnej oraz wydawnictw Regionalnego Komitetu Strajkowego „Solidarność” i Solidarności Walczącej. Od 1985 r. był współinicjatorem stworzenia we Wrocławiu struktury Federacji Młodzieży Walczącej, w 1985 przejściowo udało mu się zintegrować opozycyjne grupy młodzieżowe Wrocławia z FMW Gdańska, Krakowa i Warszawy. Od 1985 r. był działaczem Międzyszkolnego Komitetu Oporu, wydawcą pism „Hej” i „Szkoła”, a latach 1986-1988 szefem konspiracyjnej struktury odpowiedzialnym głównie za kolportaż wydawnictw MKO, głównie biuletynu „Szkoła” na terenie I LO we Wrocławiu. W 1986 r. był członkiem Grup Wykonawczych Solidarności Walczącej, organizatorem akcji ulotkowych, malowania haseł na murach, rozwieszania transparentów. W 1986 uczestniczył w demonstracjach i pikietach Ruchu Wolność i Pokój. Wielokrotnie był represjonowany. W 1987 r. był współinicjatorem działalności Pomarańczowej Alternatywy. We wrześniu 1988 r. współorganizował Ruch Młodzieży Niezależnej. Od 2000 r. jest na rencie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Wacław Małecki syn Józefa i Konstancji urodzony 1896r. w Sarnowej Górze parafia Sońsk Ojciec Wacława jako młody chłopiec uciekł z transportu wywózki na Syberię. Zsyłka była karą dla rodziny Małeckich (dziadków Wacława) za pomoc powstańcom z 1863 roku. Majątek dziadków został w całości skonfiskowany, a cała rodzina zaginęła na dalekiej Syberii. Młody Józef (ojciec Wacława) został przygarnięty przez kowala w majątku w Sarnowej Górze, gdzie pracował w kuźni przez kilkanaście lat. Ożenił się z Konstancją i przeprowadził do Ciechanowa na ulicę Ukośną, zakładając własny zakład kowalski. Syn Wacław pomagał ojcu w kuźni i uczęszczał do szkoły powszechnej oraz do gimnazjum w Ciechanowie. Kiedy wybuchła I Wojna Światowa, 18-letni Wacław wstępuje w szeregi Polskiej Organizacji Wojskowej. Składa przysięgę przed Księdzem Kanonikiem w Klasztorku i rozpoczyna działalność narodowo-wyzwoleńczą. Organizuje zbiórkę broni, zbierając ją z miejsc walk, które toczyły się w okolicach Ciechanowa. Przewozi ją w przebraniu żyda, objeżdżającego wioski ze szmatami i złomem. Uczestniczy w szkoleniach i ćwiczeniach wojskowych w okolicznych lasach. Gromadzi mundury wojskowe i ubrania, podkradając je z zasobów mundurowych przeznaczonych do prania (jego mama pracuje w pralni jednostki wojskowej). Uczestniczy w akcjach dywersyjnych i propagandowych na terenie Ciechanowa i okolic np.w akcji ukrycia dzwonów z ciechanowskich kościołów, które okupant przeznaczył do przetopienia. Często bez zgody ojca zabiera wóz i konia, którymi przewozi materiały operacyjne i transportuje towarzyszy na miejsce akcji zbrojnej.Pomimo, że posługuje się pseudonimem "Cugowy", zostaje rozpoznany przez wroga i musi ukrywać się pod przybranym nazwiskiem. Ostatni rok przed odzyskaniem niepodległości przez Polskę nie może mieszkać w domu, tylko zmieniając miejsca pobytu, ukrywa się u znajomych. Jego zdolności do języków (w mowie i piśmie po niemiecku i rosyjsku), sprawność fizyczna, inteligencja i urok osobisty pozwalają mu przetrwać i działać w POW do końca wojny. Za działalność narodowo-wyzwoleńczą zostaje odznaczony medalem POW. W 1918 roku zapisuje się na studia do Wyższej Szkoły Wojskowości w Warszawie. Historia nie pozwala mu ukończyć szkoły. Razem z towarzyszami ze studiów wstępuje do Wojska Polskiego (32 Pułk Piechoty zwany Ciechanowskim) i ruszają na wojnę z bolszewikami. Przechodzi cały szlak bojowy od Warszawy do wschodnich rubieży granic Polski nad Dnieprem. W czasie walk odznacza się wyjątkowym bohaterstwem i odwagą. Jest przykładem dla swoich towarzyszy broni, o czym świadczą wpisy w raportach i meldunkach umieszczonych w Archiwum Wojska Polskiego w Rembertowie. Dowódca Pułku wręcza mu "Honorową Szablę" przed całym Pułkiem, jako wyraz uznania za męstwo i odwagę. Jest kilkukrotnie wpisany do dziennika pułkowego jako najdzielniejszy żołnierz na polu walki. W czasie akcji zwiadowczej w porcie rzecznym nad Dnieprem w okolicach wsi Grybów, kilku polskich żołnierzy dostaje się do niewoli. Mają być przewiezieni na drugą stronę Dniepru, gdzie ich los będzie przesądzony. Szef kompani II Bataliony 33 Pułku Piechoty Wacław Małecki w walce wręcz na bagnety odbija towarzyszy, ale sam umiera w wyniku poniesionych ran. W "Zarysie historii wojennej 32 Batalionu Piechoty" napisano o nim: "Poległ najdzielniejszy podoficer VII Kompanii". Został odznaczony następującymi orderami: Krzyż Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, Krzyż Niepodległości z Szablami Aktualnie jedynym symbolem upamiętniającym bohaterstwo Wacława Małeckiego jest jego nazwisko na pomniku POW na Placu Kościuszki w Ciechanowie.

Robert Mamątow (ur. 1957 r.) Od początku lat 80. działacz „Solidarności” w Ostrołęce. Po wprowadzeniu stanu wojennego internowany na blisko cztery miesiące i osadzony w Zakładzie Karnym w Iławie. W 1982 r. ponownie aresztowany z przyczyn politycznych a następnie skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Został zwolniony z pracy, w 1983 r. zaczął prowadzić własną działalność gospodarczą. W 1988 r. zaangażował się w budowę struktur „Solidarności”. Był przewodniczącym Komitetu Obywatelskiego w Ostrołęce, współorganizował wybory do odrodzonego samorządu Ostrołęki. Zainicjował powstanie Ostrołęckiego Forum Gospodarczego, które skupia małe i średnie przedsiębiorstwa. Za zasługi w walce o wolną Polskę został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Jest członkiem Rady Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce. W wyborach parlamentarnych w 2011 r. uzyskał mandat senatorski. W 2015 oraz w 2019 r. został ponownie wybrany na senatora. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Witold Marczuk urodził się 16 sierpnia 1953 roku w Lublinie. Jest absolwentem Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Gdańskiego ( 1977). Od maja 1981 r. działał w „Solidarności”. 17 grudnia 1981 r. został aresztowany, następnie 29 grudnia 1981 wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni został skazany na trzy lata więzienia i osadzony w Zakładzie Karnym w Koronowie i Potulicach. Ostatecznie na wolność wyszedł 27 kwietnia 1983 r. Był współpracownikiem Regionalnej Komisji Koordynacyjnej w Gdańsku, uczestnikiem akcji rozwieszania transparentów nad głównymi ulicami Trójmiasta, instalowania megafonów przed manifestacjami. Od stycznia 1986 r. był łącznikiem merytorycznym Regionalnej Komisji Koordynacyjnej w Regionie Gdańskim, organizatorem spotkań i lokali, odpowiedzialnym za przepływ informacji, szefem kolportażu, prowadził nasłuch łączności radiowej SB, koordynował Radio „Solidarność”. Po 1989 r. był m.in. szefem Generalnego Inspektoratu Celnego (1992 i 2001), szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Służby Wywiadu Wojskowego (od 2005. Od 2007 jest w stopniu generała brygady. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Kpt. Marian Markiewicz ps. "Maryl" to weteran Armii Krajowej, Żołnierz Wyklęty, uczestnik „Burzy” w Wilnie. Urodził się 29 marca 1924 roku w Kownie. Gdy miał kilka lat rodzina przeniosła się do Wilna. W 1939 r., w wieku zaledwie 15 lat, wstąpił do podziemnej organizacji walczącej z sowieckim najeźdźcą. W 1942 r. został aresztowany przez gestapo. Spędził 1,5 roku w więzieniu w Wilnie, pod fałszywym nazwiskiem. Mimo bicia nie przyznał się, że należał do jakiejkolwiek organizacji zbrojnej. Wolność odzyskał na mocy amnestii wydanej z okazji urodzin A. Hitlera. W latach 1944-1946 działał w oddziałach Armii Krajowej w okręgu nowogródzkim pod pseudonimem "Maryl". Wiosną 1946 r. próbował pociągiem z Nowogródka dostać się do Polski, ale został złapany i aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu "na Łukiszkach" w Wilnie. Bity i katowany, czego wynikiem była utrata słuchu, nie przyznał się, ani nie udowodniono mu żadnej działalności antysowieckiej. W wyniku przekupienia strażników (rodzina uzbierała pieniądze), został wypuszczony na wolność. Jeszcze w 1946 r. z bratem i rodzicami przedostał się do Polski i zamieszkał we Wrzeszczu. Razem z dawnymi kolegami z Armii Krajowej wstąpił do organizacji zbierającej fundusze na pomoc w przedostaniu się na Zachód żołnierzom podziemia. W trakcie takiego wyjazdu, w Stargardzie Szczecińskim został postrzelony w lewe ramię i złapany przez patrol wojskowy. W więzieniu znajdującym się na ulicy Kaszubskiej w Szczecinie był bity i katowany. Sąd skazał go na 15 lat więzienia i 8 maja 1947 r. został przewieziony do Goleniowa w pierwszym transporcie więźniów i osadzony w bloku "sanacyjnym" o najgorszym rygorze. Spędził tam 7,5 roku. Gdy zaczęła się "odwilż" po śmierci Stalina, został wypuszczony na wolność 25 stycznia 1954 r. Z powodu swojej przeszłości nie miał szans na jakiekolwiek zatrudnienie. Dzięki znajomym ojca, jeszcze z Wilna, ukończył kurs księgowości we Wrzeszczu w "Gdańskim Zjednoczeniu Budownictwa Drobnego". Niestety przeszłość stale była przeszkodą w stałym zatrudnieniu dlatego wyjechał na tzw. Ziemie Odzyskane i osiadł z żoną w Głubczycach. Latem 1980 r. przebywał u rodziców w Gdańsku i gdy zaczęły się protesty w stoczni. Zaangażował się w pomoc w dostarczaniu jedzenia strajkującym stoczniowcom. Po podpisaniu porozumień sierpniowych, poszedł do hotelu obok stoczni (tam znajdowało się "centrum biurowe"), gdzie poprosił o informacje oraz dokumenty jakie są potrzebne do założenia organizacji związkowej NSZZ "Solidarność". Przywiózł instrukcje do Głubczyc i w Szpitalu, razem z lekarzami: Mieczysławem Trefońskim oraz Mieczysławem Madejem zorganizowali Komitet Założycielski NSZZ "Solidarność". Była to pierwsza Komisja Zakładowa Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność", jaka powstała w powiecie głubczyckim. W wyniku wyborów został przewodniczącym organizacji. W 1989 r. reaktywował ponownie KZ NSZZ "Solidarność" w ZOZ Głubczyce i przewodniczył jej kolejne dwie kadencje. Nigdy nie zabiegał o żadne odznaczenia, bo jak twierdził, jest o wiele więcej osób bardziej zasłużonych od niego, a on robił tylko to co do niego należało i to co wymagał od niego honor. 27 lutego 2017 r. Prezydent Andrzej Duda odznaczył Kol. Mariana Markiewicza Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. 1 marca 2017 r. został uhonorowany statuetką przez Wojewodę opolskiego za trud i cierpienie poniesione w walce o wolną Polskę. 22 lipca 2018 roku z rąk wojewody opolskiego Krzyż Walecznych i Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami. Jest też laureatem Sygnetu Niepodległości XIII Festiwalu NNW w 2021 roku. Nagrodę odebrał jego wnuczczek Maciej Musiał.

Podpułkownik Ludwik Marszałek ps. „Wilk”, „Zbroja” – urodzony 12 sierpnia 1912 roku w Brzezinach koło Wielopola Skrzyńskiego, harcerz, oficer służby stałej Wojska Polskiego, obserwator lotniczy, oficer szkoleniowy i komendant Obwodu Armii Krajowej Dębica, inspektor Inspektoratu Mielec „Nie” – Delegatury Sił Zbrojnych, kierownik Rejonu Mielec i Rejonu Krosno Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, kierownik Wydziału Propagandy Okręgu Rzeszów i ostatni kierownik Okręgu Wrocław Wolność i Niezawisłość, redaktor i drukarz podziemnego pisma „Ku Wolności”, aresztowany przez komunistów 12 grudnia 1947 roku, zamordowany 27 listopada 1948 roku we Wrocławiu. Podczas uroczystej gali Retrospektywy Festiwalu NNW w Dębicy 12 grudnia 2023 roku uhonorowano pośmiertnie zamordowanego przez komunistów oficera AK Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW. Statuetkę wręczył pan Mariusz Szewczyk burmistrz Miasta Dębica a odebrali w imieniu uhonorowanego krewni: Joanna Gutkowska i pan Janusz Bujak.

J E Áron Márton - urodził się 28 sierpnia 1896 roku. Był węgierskim prałatem rzymskokatolickim, który służył jako biskup Alba Iulia od nominacji pod koniec 1938 r. do rezygnacji w 1980 r. Pełnił tę funkcję w burzliwym okresie, który obejmował II wojnę światową i pojawienie się reżimu komunistycznego w Rumunii. Trzy dni po ukończeniu szkoły średniej, w 1915 roku, został powołany do służby wojskowej i wysłany na front I wojny światowej, służył jako porucznik w Doberdó i w Cieśninie Ojtozi będąc trzykrotnie ranny. Po demobilizacji pracował jako rolnik i urzędnik. Święcenia kapłańskiej przyjął 6 lipca 1924 roku. W następnych dziesięcioleciach kierowany przez niego kościół stanowił wsparcie dla siedmiogrodzkich Węgrów. Kiedy drugi arbitraż wiedeński z 30 sierpnia 1940 r. tymczasowo przywrócił Północny Siedmiogród Węgrom, podzielił jego diecezję na dwie części, pozostał w Rumunii, w Gyulafehérvár, nie opuszczając swoich zwolenników. W maju 1944 roku wystąpił przeciwko deportacji węgierskich Żydów, a także w obronie praw mniejszości węgierskiej w Rumunii. Biskup, którego przemówienia w Csíksomlyo w 1949 r. słuchały setki tysięcy, został aresztowany kilka tygodni później, 21 czerwca. Wkrótce skazano go na karę dziesięciu lat ciężkiego więzienia i dożywotnich robót przymusowych pod zarzutem zdrady. Dążąc do stworzenia korzystniejszego wizerunku za granicą, w 1955 roku rząd rumuński zwolnił biskupa. Jednak prześladowania, groźby i zastraszanie nie ustały i w 1957 roku Áron Márton został umieszczony w areszcie domowym na dziesięć lat. Zmagający się z chorobą archiprezbiter w podeszłym wieku, wkrótce stał się więźniem własnej fizycznej słabości. Od 1976 r. kilkakrotnie składał w Watykanie rezygnację, którą 2 kwietnia 1980 r. przyjął papież Jan Paweł II, nazywając go „najbardziej nieskazitelnym sługą Pana”. Áron Márton zmarł na raka nerki pół roku później, 29 września 1980 r. 27 grudnia 1999 r. pośmiertnie, Yad Vashem przyznał mu tytuł „Sprawiedliwy wśród narodów świata” za jego działania w obronie Żydów podczas II wojny. Laureat DRzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW.

Marianna i Izydor Mazurkiewicz z Zielunia k/Żuromina pobrali się w 1946 r. W 1948r. Marianna skazana za wspieranie Ruchu Oporu Armii Krajowej przez udostępnianie swojego gospodarstwa na noclegi i dostarczanie żywności oraz za pełnienie funkcji łączniczki w ROAK. Wyrok - 8 lat. Zwolniona z więzienia w Fordonie (Bydgoszcz) na mocy amnestii 12 marca 1952r. Do końca życia miała bardzo poważne problemy neurologiczne spowodowane biciem i znęcaniem się przez UB. Zmarła 23 Lipca 2008r. Izydor Mazurkiewicz- obrońca twierdzy Modlin w kampanii wrześniowej. W 1948r. skazany za niedoniesienie na własną małżonkę i niewydanie członków ROAK. Wyrok - 2 lata i 6 miesięcy. Zesłany do kopalni uranu w Kowarach. Do końca życia miał poważne problemy zdrowotne z płucami w wyniku działania radonu - gazu radioaktywnego powodujący nowotwory złośliwe płuc. Zmarł 11 lutego 1967r. W tym miejscu należy wspomnieć również innych członków rodzinny czynnie zaangażowanych w działalność patriotyczną, szczególni e Kazimierę Stopnik i Konstantego Słowikowskiego i całą rodzinę Mazurkiewiczów. Laureaci Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Stanisław Melski urodził się 1 stycznia 1955 roku w Pyskowicach k. Złotoryi. Jest absolwentem aktorstwa w Studium Aktorskiego przy Teatrze Polskim we Wrocławiu (1980). Stanisław Melski jest aktorem, reżyserem i poetą. W latach 1978–1980 był aktorem i stażystą w Teatrze Polskim we Wrocławiu, a w latach 1980–1981 aktorem i reżyserem w Teatrze Polskim w Bydgoszczy. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. W latach 1980–1981 był członkiem Komitetu Założycielskiego w teatrze bydgoskim, następnie Komisji Zakładowej. W latach 1981–1989 był członkiem, następnie wiceprzewodniczącym Tajnej Komisji Zakładowej w pracy. W okresie 1982–1989 kolportował wydawnictwa podziemne, m.in.: „Z Dnia na Dzień”, „Obecność”, książki i broszury, cegiełki, kalendarze, banknoty, znaczki poczty podziemnej, uczestniczył w manifestacjach ulicznych. W latach 1982–1989 był działaczem Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii św. Klemensa Dworzaka we Wrocławiu, a w okresie 1984–1987 był aktorem niezależnej grupy teatralnej Nie Samym Teatrem tamże. Od 1989 r. nadal działał w „Solidarności”. Jest autorem tomu poezji „Uciekaj z miasta” (1988). Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Antoni Mężydło urodził się 23 sierpnia 1954 roku w Lubawie k. Iławy. Jest absolwentem Wydziału Elektroniki Politechniki Gdańskiej (1978) oraz fizyki na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Uniwersytetu Gdańskiego (1980). We wrześniu 1980 roku był współorganizatorem struktur Niezależnego Zrzeszenia Studentów na UG, od marca do września 1981 r. był kierownikiem Ośrodka Kultury Społecznej przy Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim, następnie Zarządzie Regionu Gdańsk, by następnie w wyniku konfliktu z Lechem Wałęsą zrezygnować z pracy. Od 13 grudnia 1981 do grudnia 1982 r. ukrywał się. Do 1989 r. był kolporterem podziemnych pism oraz łącznikiem pomiędzy Gdańskiem, Toruniem i Lublinem. W latach 1983–1985 był współorganizatorem druku i kolportażu podziemnego Wydawnictwa Kwadrat w Toruniu. W dniach 2–4 marca 1984 r. został porwany przez funkcjonariuszy SB, przesłuchiwany w Ośrodku Sportu i Turystyki w Okoninie, a następnie pozostawiony na wysypisku śmieci w Brodnicy. W 1985 r. przekazywał prasie podziemnej relacje z procesu morderców ks. Jerzego Popiełuszki, następnie był współorganizatorem Klubu Myśli Politycznej w Toruniu. W latach 1987–1989 był współzałożycielem Niezależnego Ruchu Społecznego Ziemia Chełmińska. Po 1990 r. pracował w wydawnictwach książkowych. W latach 1996–1997 działał w Ruchu Obrony Polski, następnie w Prawie i Sprawiedliwości (2001–2007) i od 2007 r. w Platformie Obywatelskiej. W latach 2001–2007 był posłem RP z listy PiS, od 2007 z listy PO. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Bracia Jerzy Miączyński ps. „Bohun” i Włodzimierz Miączyński ps. „Szary”. Jerzy Miączyński ps. „Bohun", „Szary”, żołnierz Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, zginął 14 października 1951r. w Kadzielni. Dołączył do ukrywających się Kakowskich - Stanisława i Henryka po aresztowaniu 15 grudnia 1950 r. jego brata, Włodzimierza Miączyńskiego "Szarego". Na cześć brata przyjął pseudonim "Szary", chociaż występował też jako „Bohun". Miejsce pochówku Jerzego Miączyńskiego nie jest znane. Upamiętniono go na pomniku w Zielonej a także na tablicy poświęconej oddziałowi "Kaźmierczuka" w Pawłowie Kościelnym na Mazowszu. Uhonorowani Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW w 2021 roku.

Janusz Michalak - artysta pochodzący z Kazimierza n. Wisłą, syn Antoniego Michalaka - członka słynnej grupy malarskiej Bractwo św. Łukasza, zwanej popularnie " Łukaszowcami". Jego artystyczne zainteresowania to przede wszystkimi pastele i malarstwo olejne. W rodzinnym mieście prowadzi wydawniczo-wystawienniczy „Dom Michalaków”. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w tym legendarnym domu schronienie znalazły nielegalne powielacze, papier i bibuła lubelskiego środowiska opozycyjnego. Była tam też drukarnia pisma "Spotkania" - niezależnego pisma młodych katolików. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Andrzej Zbigniew Michałowski urodził się 16 listopada 1946 roku w Bielawie, wychował się w Dzierżoniowie. Ukończył Technikum Eksploatacji Portów Morskich, w latach 1965-1968 odbył zasadniczą służbę wojskową, od końca lat 60. pracował w Porcie Gdańsk. W Gdańsku wziął udział w wydarzeniach Grudnia 1970. W sierpniu 1980 jeden z inicjatorów strajku w swoim zakładzie pracy. Od września 1980 członek NSZZ „Solidarność”, przewodniczący Komisji Wydziałowej, a w lipcu 1981 delegat na I Walne Zebranie Delegatów Regionu Gdańskiego, wiceprzewodniczący Sekcji Krajowej Żeglugi i Gospodarki Morskiej. Pomiędzy 14–19 grudnia 1981 współorganizator strajku w porcie. W kwietniu 1982 współzałożyciel Regionalnej Komisji Koordynacyjnej „S”. 21 maja 1982 zatrzymany, następnie skazany przez Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni na karę 5 lat pozbawienia wolności. Nie wrócił z przepustki. Poszukiwany listem gończym. 3 sierpnia 1983 Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni na podstawie ustawy o amnestii złagodził karę pozbawienia wolności o połowę. 10 sierpnia 1984 Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni darował karę pozbawienia wolności. 22 grudnia 1984 Sąd Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy odwołał poszukiwanie listem gończym. Od 1987 przebywał na emigracji w Norwegii (tam zmarła jego żona), do Polski wrócił w 1990, zajął się prowadzeniem własnej działalności gospodarczej. W 2015 wydał książkę Moja „Solidarność”. Fakty, zdrady i nadzieje. W 2006 odznaczony został Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Krzysztof Paweł Miedziak urodził się 22 marca 1967 w Głuszycy k. Wałbrzycha. W 1986 r. ukończył Technikum Górnicze w Wałbrzychu. Od sierpnia 1980 r. uczestniczył w akcjach plakatowych, był kolporterem prasy niezależnej. Po 13 grudnia 1981 był drukarzem ulotek i plakatów, uczestnikiem akcji ulotowych, plakatowych, malowania na murach. Od 1982 r. rozwoził prasę podziemną do skrzynek kolportażowych, współorganizował demonstracje w dniu 31 sierpnia 1982 w Wałbrzychu, Świebodzicach, Świdnicy. Do 1989 r. był drukarzem wielu tytułów prasy podziemnej i kolporterem wydawnictw niezależnych w czasie Pielgrzymek Ludzi Pracy na Jasną Górę. W 1983 r. był członkiem grupy młodzieżowej związanej z Solidarnością Walczącą, której zadaniem było stawianie czynnego oporu ZOMO podczas manifestacji. Od 1984 r. był autorem artykułów publikowanych w prasie konspiracyjnej, m.in. w „Solidarności Walczącej”. Od 1986 r. był działaczem SW i jednym z głównych organizatorów i koordynatorów kolportażu prasy podziemnej w zakładach przemysłowych Zagłębia Wałbrzyskiego, współorganizatorem emisji Radia SW. Od 1987 r. organizował działalność Międzyszkolnego Komitetu Oporu w szkołach średnich Wałbrzycha. W latach 1988-1989 był współpracownikiem niezależnego pisma „Węgielki Wałbrzyskie”, a W 1988 i 1989 r. współautorem audycji i współorganizatorem emisji Radia Międzyszkolnego Komitetu Oporu na sprzęcie Radia SW, organizatorem obozów dla młodzieży, podczas których odbywały się szkolenia drukarskie, warsztaty dziennikarskie i spotkania z działaczami podziemia. W 1989 r. był współtwórcą Ruchu Młodzieży Niezależnej. W latach 1990-1993 działał w Partii Wolności, a jesienią 1990 r. był sekretarzem Komitetu Wyborczego Kornela Morawieckiego i w 1991 współpracownikiem gazety „Dni”. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Andrzej Mierzwiński urodził się 27 listopada 1951 roku. Pasjonat historii, twórca Grupy Rekonstrukcji Historycznych „Garnizon Ostrów”, współzałożyciel Towarzystwa Miłośników Ziemi Ostrowskiej, dokumentalista dziejów miasta i ziemi ostrowskiej, społecznik, dziennikarz, regionalista. Od 2009 roku kustosz Muzeum Garnizonu i Ziemi Ostrowskiej. Autor wystawy fotograficznej zatytułowanej „Ostrów i Ziemia Ostrowska w obiektywie wroga”. Wystawa składa się z ponad stu zdjęć, na których zobaczyć można przede wszystkim Ostrów Mazowiecką, ale także Andrzejewo i Komorowo. Zdjęcia są unikatowe, przedstawiają Ziemię Ostrowską w latach 1939-1944.

Witold Mieszkowski - syn Stanislawa Mieszkowskiego komandora Marynarki Wojennej, obrońcy Helu z 1939 roku, ochotnika w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Witold Mieszkowski od lat aktywnie współpracuje z festiwalem, jest strażnikiem pamięci o ojcu, jednej z tragicznych ofiar stalinowskich represji. Laureat nagrody Przyjaciel Festiwalu NNW przyznanej podczas 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Maryna Miklaszewska w stanie wojennym została usunięta z pracy w Polskim Radiu, współpracowała z drugim obiegiem wydawniczym oraz podziemnym radiem Solidarność. Przeprowadziła m.in. wywiad z Tadeuszem Konwickim w maju 1981, który po emisji radiowej został przedrukowany w podziemnym wydaniu „Małej apokalipsy” a także poza cenzurą – w drugoobiegowym wydawnictwie Rytm. W 1986 roku ukazała się jej książka Mikołajek w szkole PRL podpisana pseudonimem Miłosz Kowalski. Książka nawiązywała do francuskiej serii opowieści o Mikołajku, autorstwa René Goscinny’ego i Jeana-Jacques’a Sempé. Ilustrował ją 10-letni syn autorki Mikołaj Chylak, ukryty pod pseudonimem Masław. Oprócz pięciu wydań w drugim obiegu książka ta doczekała się też dwóch edycji już w III RP. Tłumaczyła wiersze i teksty piosenek Karela Kryla oraz literaturę czeską, głównie związaną ze środowiskiem opozycyjnym (m.in. Vaclava Havla). Z klasyki czeskiej literatury dwudziestowiecznej przełożyła Grę na serio Richarda Weinera. Jest autorką powieści kryminalnej Portret pamięciowy i scenariusza spektaklu Teatru Telewizji Hrabia nagrodzonego przez Ministra Kultury i Sztuki. Razem z siostrą Agatą napisała libretto i teksty piosenek do musicalu Metro, za co w 1992 roku nominowana została do amerykańskiej nagrody Tony Award. W roku 2005 „Dialog” opublikował jej sztukę "Strajk": pierwszy – i jak dotąd jedyny – musical o Stoczni Gdańskiej (1980 r.). W 2007 roku wydała opartą na faktach powieść "Wojtek z armii Andersa", opowiadającą o epizodzie z dziejów II wojny światowej, a mianowicie o Wojtku – syryjskim niedźwiedziu brunatnym, który przeszedł cały szlak bojowy z 2 Korpusem Polskim generała Władysława Andersa – od wyjścia z ZSRR do demobilizacji po wojnie w Wielkiej Brytanii. "Wojtek z armii Andersa" doczekał się 2 wydań. Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego wraz z innymi działaczami ruchu Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka. W 2010 była wśród założycieli Stowarzyszenia Polska Jest Najważniejsza, w skład którego weszli niektórzy członkowie warszawskiego komitetu poparcia Jarosława Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich. Laureatka Drzwi do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Aleksandr Milinkiewicz urodził się 25 lipca 1947 roku w Grodnie, w Białoruskiej SRR. Jedno z jego rodziców posiadało tytuł zasłużonego nauczyciela Białoruskiej SRR. Jego pradziadek uczestniczył w powstaniu styczniowym i był represjonowany przez władze carskie. Dziadek w latach 20. XX wieku, w II Rzeczypospolitej, był działaczem białoruskiej mniejszości narodowej na Grodzieńszczyźnie. W 1965 roku ukończył z wyróżnieniem szkołę, w 1969 roku – Wydział Fizyczno-Matematyczny Grodzieńskiego Państwowego Instytutu Pedagogicznego. Pracował jako nauczyciel szkolny w Grodnie. W 1972 roku ukończył aspiranturę w Instytucie Fizyki Akademii Nauk Białoruskiej SRR. W 1976 roku obronił dysertację. Następnie powrócił do Grodna, gdzie pracował jako inżynier i wykładał w Grodzieńskim Instytucie. W latach 1980–1984 był kierownikiem Katedry Fizyki Uniwersytetu Satif w Algierii. Odbywał staże na Uniwersytecie Montpellier we Francji, Uniwersytecie Kalifornijskim w Stanach Zjednoczonych i w Polsce. W latach 1990–1996 był zastępcą przewodniczącego Grodzieńskiego Miejskiego Komitetu Wykonawczego ds. Kultury, Edukacji, Medycyny, Sportu, Młodzieży i Stosunków Międzynarodowych. W 1996 roku został przewodniczącym Grodzieńskiego Zjednoczenia Społecznego „Ratusza”. Od 1998 roku był przewodniczącym Białoruskiej Asocjacji Centrów Zasobów. W czasie kampanii poprzedzającej wybory prezydenckie w 2001 roku był jednym z kierowników sztabu wyborczego kandydata na urząd prezydenta Siamiona Domasza. W październiku 2005 roku został wybrany na wspólnego kandydata opozycji demokratycznej na wyborach prezydenckich w 2006 roku. Wziął udział w wyborach 19 marca 2006 roku. Według oficjalnych wyników uzyskał 6% głosów i przegrał z urzędującym prezydentem Alaksandrem Łukaszenką, który uzyskał 83% głosów. Wybory zostały uznane za niedemokratyczne przez szereg państw i organizacji na świecie, w tym przez OBWE, zatem oficjalne wyniki nie muszą odzwierciedlać rzeczywistego poparcia białoruskiego społeczeństwa dla kandydatów. Wieczorem 19 marca 2006 roku Alaksandr Milinkiewicz wezwał swoich zwolenników do wzięcia udziału w demonstracji protestu przeciwko sfałszowanym, jego zdaniem, wynikom wyborów. Na Placu Październikowym w Mińsku odbyła się, nielegalna z punktu widzenia władz, demonstracja, która przerodziła się w protest okupacyjny. Demonstranci zostali po kilku dniach brutalnie aresztowani przez milicję. Sam Milinkiewicz został aresztowany na 15 dni. 3 maja 2010 ogłosił start w wyborach prezydenckich na Białorusi, które miały się odbyć 19 grudnia 2010 roku, później jednak wycofał się, twierdząc, że nie ma zamiaru brać udziału w reżyserowanym przez władze przedstawieniu. Przez prawie 10 lat stał na czele Ruchu Społecznego „O Wolność”. Jest honorowym członkiem Związku Polaków na Białorusi. 10 października 2006 został uhonorowany Nagrodą imienia Sérgio Vieira de Mello za działania na rzecz pokoju. 12 grudnia 2006 otrzymał Nagrodę Sacharowa, przyznawaną osobom i organizacjom szczególnie zasłużonym w walce na rzecz praw człowieka i wolności. 1 grudnia 2007 został laureatem Nagrody im. Kazimierza Pułaskiego „Rycerz Wolności” za promowanie wolności, sprawiedliwości i demokracji.

Józef Miłkowski urodził się 18 lutego 1932 roku w Ochlawie k. Bochni. W 1957 r. został absolwentem Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej. W latach 1965-1998 pracował jako technolog, kierownik Działu Mechanicznego oraz konstruktor i specjalista-konstruktor w Fabryce Maszyn Budowlanych Bumar-Fadroma. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był sekretarzem Komisji Zakładowej „Solidarności” w FMB i organizatorem kolportażu wydawnictw niezależnych. Uniknął internowania dzięki pobytowi na delegacji za granicą, po powrocie do kraju był członkiem Tajnej Komisji Zakładowej w FMB, od 1983 r. redaktorem podziemnego pisma „Victoria”. Pismo Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ Solidarność Grabiszynek”. Autor tekstów w prasie niezależnej. Zmarł 25 lipca 1998 roku we Wrocławiu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marianna i jej syn Stanisław Mioduszewski z gminy Łochów. Stanisław Mioduszewski mieszkał w niewielkiej wsi Łojew pod Łochowem w powiecie węgrowskim. Przed wojną znał wielu okolicznych Żydów. Bliższe więzy łączyły go z Pinchasem Posesorskim z Ostrówka, z którym handlował zbożem. We wrześniu 1942 r. w okresie deportacji Żydów do obozu śmierci w Treblince do domu Mioduszewskiego przyszedł Pinchas z żoną Sarą i trojgiem dzieci (córką Goldą i dwoma synami) w wieku od 16 do 20 lat. Poprosił Mioduszewskiego, by ich gdzieś schował. Pinchas Posesorski wraz z rodziną zostali ukryci w stodole, a później w stajni. Wiedziała o tym tylko matka Stanisława Mioduszewskiego. Pozostający u Mioduszewskiego Żydzi kontaktowali się z innymi uciekinierami szukającymi schronienia w lasach i wsiach. Mioduszewski, jak wspomina, dostarczał żywność ukrywającym się w pobliskich lasach Żydom, w tym również zbiegom z obozu w Treblince. Po wojnie synowie Pinchasa Posesorskiego wrócili do swojego domu w Ostrówku. Przez pewien czas zajmowali się handlem, jednak po jakimś czasie wyjechali z Polski. W 1985 r. młodszy syn Pinchasa Icchak mieszkający w Kanadzie, przyjechał z rodziną Mioduszewskich. To właśnie za jego sprawą w 1995 r. nadano Mioduszewskiemu tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.

Urodzona ur. 7 lutego 1916 w Ulanowie – działaczka podziemia narodowego w latach 1939–1945, członkini Narodowej Organizacji Wojskowej, Komendantka Główna  Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet, członkini ZG Związku Polek w Ameryce oraz dyrektor Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. W 1937 ukończyła gimnazjum i podjęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Wstąpiła do Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska. Po wybuchu wojny zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Wiosną 1940 została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w powiecie niżańskim, później całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego. Równolegle była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN i kurierką Komendy Głównej NOW. Po scaleniu NOW z AK, awansowana na stopień kapitana, kierowała Wojskową Służbą Kobiet w rzeszowskim Podokręgu Armii Krajowej. Wiosną 1945 roku została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet. Po zakończeniu wojny wznowiła studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. 1 sierpnia 1945 została aresztowana w Nisku. Na wolność wyszła 1 września tego samego roku na mocy amnestii. Zagrożona ponownym aresztowaniem, w grudniu 1945 opuściła Polskę i z grupą kilkunastu działaczy narodowych dotarła do obozu 2 Korpusu gen. Władysława Andersa pod Ankoną. Tam poznała swego męża, oficera rezerwy, Henryka Lorysia, z którym w październiku 1946 wyemigrowała do Anglii. W styczniu 1952 z rodziną wyjechała do USA, najpierw do Toledo w stanie Ohio, a w 1954 do Chicago. Tam zaangażowała się w pracę w organizacjach polonijnych. Działała m.in. w Stronnictwie Narodowym, była członkiem ZG Związku Polek w Ameryce oraz Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. Przez 32 lata była redaktorem „Głosu Polek”, organu Związku Polek w Ameryce. Od lat 70. zaangażowana jest w pomoc dla Polaków na dawnych Kresach. Współpracuje z polonijnym radiem w Chicago, dla którego nagrywa cotygodniowe felietony z cyklu „Otwarty mikrofon”. Jest autorką 2. tomu „Historii Związku Polek w Ameryce” [od 1938 do 1958 roku] i książki „Odszukane w pamięci. Zapiski o rodzinie, pracy, przyjaźni”. W 2014 został zrealizowany film dokumentalny o Marii Mireckiej-Loryś pt. „Szkic do życiorysu” w reż. Ewy Szakalickiej. W 2016 IPN wydał jej książkę „Przede wszystkim Polska. Zapiski amerykańskie z lat 1952–2010”. Zmarła 29 maja 2022 roku w Warszawie w wieku 106 lat.

Maria Eleonora Mirecka-Loryś ps. "Marta". Urodzona ur. 7 lutego 1916 w Ulanowie – działaczka podziemia narodowego w latach 1939–1945, członkini Narodowej Organizacji Wojskowej, Komendantka Główna Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet, członkini ZG Związku Polek w Ameryce oraz dyrektor Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. W 1937 ukończyła gimnazjum i podjęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Wstąpiła do Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska. Po wybuchu wojny zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Wiosną 1940 została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w powiecie niżańskim, później całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego. Równolegle była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN i kurierką Komendy Głównej NOW. Po scaleniu NOW z AK, awansowana na stopień kapitana, kierowała Wojskową Służbą Kobiet w rzeszowskim Podokręgu Armii Krajowej. Wiosną 1945 roku została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet. Po zakończeniu wojny wznowiła studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. 1 sierpnia 1945 została aresztowana w Nisku. Na wolność wyszła 1 września tego samego roku na mocy amnestii. Zagrożona ponownym aresztowaniem, w grudniu 1945 opuściła Polskę i z grupą kilkunastu działaczy narodowych dotarła do obozu 2 Korpusu gen. Władysława Andersa pod Ankoną. Tam poznała swego męża, oficera rezerwy, Henryka Lorysia, z którym w październiku 1946 wyemigrowała do Anglii. W styczniu 1952 z rodziną wyjechała do USA, najpierw do Toledo w stanie Ohio, a w 1954 do Chicago. Tam zaangażowała się w pracę w organizacjach polonijnych. Działała m.in. w Stronnictwie Narodowym, była członkiem ZG Związku Polek w Ameryce oraz Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. Przez 32 lata była redaktorem „Głosu Polek”, organu Związku Polek w Ameryce. Od lat 70. zaangażowana jest w pomoc dla Polaków na dawnych Kresach. Współpracuje z polonijnym radiem w Chicago, dla którego nagrywa cotygodniowe felietony z cyklu „Otwarty mikrofon”. Autorka 2. tomu „Historii Związku Polek w Ameryce” (od 1938 do 1958 roku) i książki „Odszukane w pamięci. Zapiski o rodzinie, pracy, przyjaźni”. W 2014 został zrealizowany film dokumentalny o Marii Mireckiej-Loryś pt. „Szkic do życiorysu” w reż. Ewy Szakalickiej a w 2021 roku film "Boża Przemytniczka". W 2016 IPN wydał jej książkę „Przede wszystkim Polska. Zapiski amerykańskie z lat 1952–2010”. Maria Mirecka-Loryś zmarła 29 maja 2022 r., w wieku 106 lat. Laureatka m.in nagrody Drzwi do Wolności Festiwalu NNW w 2017 roku ( Wicepremier, minister kultury Piotr Gliński wręczył kpt. Marii Mireckiej-Loryś wyróżnienie „Drzwi do Wolności” – „za odwagę oraz poświęcenie”), nagrody "Sygnet Niepodległości" w 2015 roku i nagrody "Źródło" Festiwalu Filmowego NNW w 2021 roku.

Przemysław Miśkiewicz – zasłużony działacz opozycji, niezależny dziennikarz i wydawca. Bohater filmu „Precz z komuną” reż. Jędrzej Lipski film jest w festiwalowym konkursie Dokumentów Polskich. Autor wielu akcji pomocowych dla Ukrainy „Ja pamiętam jak o wolność walczyliśmy. Teraz te drzwi do wolności się zamykają bo jutro Władimir Putin ogłosi przyłączenie 15% Ukrainy do Rosji – imperialnej Rosji, która nic się nie zmieniała od lat. Nagrodę chciałem zadedykować narodowi ukraińskiemu. Oni walczą o naszą wolność, o naszą cywilizację, walczą z najgorszym złem”- powiedział Przemysław Miśkiewicz odbierając nagrodę. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Paweł Piotr Miśkowiec, urodzony w 1953 r. w Krakowie. Uczestnik spotkań w Duszpasterstwie Akademickim „Beczka” przy kościele OO. Dominikanów w Krakowie w latach 1972-1980. Od 1976 roku aktywny uczestnik ruchów opozycji demokratycznej w Polsce (udział w zebraniach organizacyjnych i działaniach: demonstracje, związkowe i polityczne akcje protestacyjne, akcje informacyjne i plakatowanie, kolportaż ulotek, prasy, wydawnictw niezależnych oficyn wydawniczych i materiałów propagandowych) organizowanych przez Komitet Obrony Robotników, Studencki Komitet Solidarności, Komitet Obrony Więzionych za Przekonania w Krakowie oraz Konfederację Polski Niepodległej. Po śmierci Stanisława Pyjasa brał czynny udział w manifestacji zwanej „Czarnym Marszem” niosąc czarną chorągiew w pierwszym szeregu, oraz uczestniczył w uroczystym odczytaniu pod Wawelem oświadczenia o powstaniu Studenckiego Komitetu Solidarności. Brał aktywny udział w kolportażu wówczas nielegalnych materiałów SKS na terenie Politechniki Krakowskiej. Od 1980 do 1982 roku aktywny działacz społeczny i związkowy na rzecz powołania w kraju niezależnych i samorządnych związków zawodowych. W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku internowany i osadzony w więzieniu w Wiśniczu Nowym a następnie w Załężu koło Rzeszowa.

Jerzy Hubert Modrzejewski urodził się 3 listopada 1942 roku w Wilnie. Od 1976 r. jest absolwentem Wydziału Elektrycznego Politechniki Wrocławskiej. W latach 1972–1998 był zastępcą głównego mechanika ds. energetycznych Spółdzielni Inwalidów Simet. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był przewodniczącym Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji Zakładowej. Od 1 października 1980 do maja 1981 był wiceprzewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego Województwa Jeleniogórskiego. Od października 1980 do stycznia 1981 był autorem i redaktorem niezależnego pisma „Solidarność”, następnie „Solidarność Jeleniogórska”. W marcu 1981 został członkiem Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Jeleniej Górze oraz redaktorem niezależnego pisma „Komunikat”. W czerwcu 1981 był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Województwa Jeleniogórskiego. Od czerwca do 19 listopada 1981 był wiceprzewodniczącym Zarządu Regionu. We wrześniu i październiku 1981 uczestniczył jako delegat w I Krajowym Zjeździe Delegatów. W 1981 roku był autorem tekstów m.in. w „Solidarności Dolnośląskiej” i „Solidarności Jeleniogórskiej”. Od listopada 1980 r. członkiem Komisji Porozumiewawczej „Solidarności” Pracowników Spółdzielczości Pracy Regionu Dolny Śląsk, w 1981 wiceprzewodniczącym Krajowej Komisji Koordynacyjnej Spółdzielczości Inwalidów „Solidarność” i Krajowej Sekcji „Solidarności” Spółdzielczości Inwalidów. Po 1989 był m.in. posłem RP z listy PZPR przy poparciu Wojewódzkiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” (1989-1991). w Jeleniej Górze. Zmarł 22 września 1998 roku w Jeleniej Górze. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Ryszard Gabriel Modzelewski urodził się 24 marcu 1955 roku w Giżycku. W 1973 r. ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową PKS w  Wałbrzychu. W latach 1970–1984 był praktykantem, następnie kierowcą w PKS Wałbrzych. W dniach 28 – 31 sierpnia 1980 był członkiem Komitetu Strajkowego w zakładzie pracy. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, a od 2 września 1980 był członkiem Komitetu Założycielskiego, od października 1980 przewodniczącym Komisji Zakładowej. Od września 1980 do 13 grudnia 1981 był członkiem Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego „Solidarność” województwa wałbrzyskiego, następnie Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej „Solidarności” w Wałbrzychu. Od listopada 1980 do13 grudnia 1981 działał jako członek i sekretarz Krajowej Komisji ds. Transportu PKS „Solidarność” z siedzibą w Łodzi. W stanie wojennym był dwukrotnie internowany i przetrzymywany w Ośrodkach Odosobnienia w Kamiennej Górze i w Głogowie oraz ostatecznie zwolniony 22 czerwca 1982. W latach 1982–1983 organizował sieci kolportażu wydawnictw podziemnych, m.in.: „Tygodnik Mazowsze”, „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Biuletyn Dolnośląski”, oraz książek ulotek, znaczków poczty podziemnej, kalendarzy, banknotów itp. na terenie województwa wałbrzyskiego. Był uczestnikiem akcji ulotkowych i plakatowych, łącznikiem nieformalnych grup podziemnych z Wałbrzycha ze strukturami ogólnopolskimi i regionalnymi podziemnej „Solidarności”. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Tamás Molnár – węgierski działacz opozycji antykomunistycznej, który był w stałym kontakcie z polską podziemną Solidarnością, a wraz z Imre Molnárem zorganizował pierwszą nielegalną wystawę i protest po zabójstwie ks. Jerzego Popiełuszki. Tamás Molnár jest strażnikiem pamięci miejsca, które dzisiaj nazywane jest węgierską „Łączką”. Przyjaźń polsko-węgierska na Festiwalu NNW to coś oczywistego. Romuald Rzeszutek – inicjator budowy pomnika Żołnierzy Wyklętych w Mielcu – wręczył Tamásowi Drzwi do Wolności 14. Festiwalu NNW. „Każdy naród ma swoją duszę, charakter, a dusza polska jest niesamowita, nigdy czegoś takiego nie spotkałem. Tyle duchowości, uczuć i solidarności nigdy nie dostałem, niesamowite doświadczenie. Sądzę, że pan Bóg jest z wami. Przez historię jesteśmy braćmi a teraz modlę się żeby to braterstwo nie rozerwało się. Mam nadzieję, że w przyszłym życiu będę Polakiem!”.

Jadwiga Morawiecka - urodziła się w 1930 roku w Stanisławowie. W latach 1979-1989 była aktywną działaczką opozycyjną. W swoim mieszkaniu organizowała spotkania działaczy związanych z Komitetem Obrony Robotników oraz Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Przechowywała i kolportowała niepodległościowe wydawnictwa. Aktywnie uczestniczyła w imprezach patriotycznych. W 1985 r. postanowiła przystąpić do głodówki, której inicjatorką była Anna Walentynowicz. W latach 1982-1989 była inwigilowana z powodu działalności w Solidarności Walczącej we Wrocławiu. Wielokrotnie przesłuchiwana przez SB, w jej mieszkaniu przeprowadzono przeszukania, w ramach których rekwirowano niepodległościowe wydawnictwa. W związku z powyższym w latach 1985-1987 posiadała zastrzeżenie wyjazdów zagranicznych. Została odznaczona Krzyżem Wolności i Solidarności. Laureatka Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW.

Leon Mosio urodził się  19 kwietnia 1947 roku w Szczawnie-Zdroju. Ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową. Był tokarzem. W latach 1980– 1981 pracował jako górnik w KWK Nowa Ruda. W dniach 30–31 VIII 1980 organizował strajk i był członkiem Komitetu Strajkowego w zakładzie pracy. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, od 3 września 1980 był wiceprzewodniczącym Komitetu Założycielskiego, a października 1980 do 13 grudnia 1981 wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej oraz od stycznia do grudnia 1981 członkiem Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej w Nowej Rudzie. 14 grudnia 1981 r. był organizatorem strajku i przewodniczącym Komitetu Strajkowego w KWK Nowa Ruda. 14 grudnia 1981 został aresztowany i osadzony w Areszcie Śledczym w Świdnicy, a następnie 31 grudnia 1981 skazany przez Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu na 5 lat pozbawienia wolności. Ostatecznie na wolności znalazł się 14 czerwca 1984 r. Od 1984 r. na emigracji w USA. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Edward Mucha ps. „Komar” urodził się w 1925 r. na Wołyniu w Równem w koszarach 44 Pułku Strzelców Kresowych, gdzie służył jego ojciec. Wychowany był w duchu patriotyzmu. Był świadkiem rzezi Ukraińców na Polakach. W 1943 roku dołączył do Armii Krajowej w Garwolinie, brał udział w akcji Burza. Po wkroczeniu sowietów angażował się w dalszą działalność konspiracyjną w ramach Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. W lipcu 1945 roku zagrożony aresztowaniem przez NKWD i UB uciekł na zachód. Dzięki pomocy Francuskiego Ruchu Oporu przedostał się do amerykańskiej strefy okupacyjnej. Został żołnierzem 7 Armii Amerykańskiej i Polskich Kompanii Wartowniczych. Edward Mucha w Koszalinie mieszkał od 1956 roku. Jego historia była nieznana dla większości sąsiadów. Zmarł 21 października 2020 roku. W 2019 roku odbyła się premiera filmu "Komar. Partyzant w US Army", który opisuję historię bohatera.

Andrzej Myc urodził się 21 marca 1953 roku w Legnicy. Jest absolwentem biologii na Uniwersytecie Wrocławskim w 1977 roku; w listopadzie 1984 roku uzyskał doktorat. Od 1977 r. był pracownikiem naukowym w Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu. Od 1979 roku zajmował się kolportażem „Biuletynu Dolnośląskiego”. Działalność w NSZZ „Solidarność” rozpoczął we wrześniu 1980 roku, był m.in. członkiem Komisji Zakładowej w miejscu pracy. Po wprowadzeniu stanu wojennego organizował struktury kolportażowe w ramach Regionalnego Komitetu Strajkowego „Solidarność” Dolny Śląsk. W czerwcu 1982 roku był jednym ze współzałożycieli Organizacji Solidarność Walcząca oraz członkiem Rady SW i Komitetu Wykonawczego SW. W ramach tej struktury był odpowiedzialny za finanse, organizację skrzynek kontaktowych i lokali dla ukrywających się działaczy. Współorganizował również pozawrocławskie oddziały organizacji. Był autorem szeregu artykułów do pism „Solidarność Walcząca” i „BIS”. Wielokrotnie represjonowany przez Służbę Bezpieczeństwa, m.in. 4 grudnia 1986 roku został uprowadzony przez funkcjonariuszy SB żądających podjęcia współpracy oraz wskazania miejsca ukrywania się Kornela Morawieckiego. Został zwolniony po kategorycznej odmowie. Od lutego 1988 roku przebywa za granicą, kontynuując karierę naukową na uczelniach amerykańskich.

Adam Myrda urodził się 24 grudnia 1951 roku w Głuchołazach. W 1972 r. ukończył Technikum Górnictwa Rud Miedzi w Lubinie. Od 1972 r. był głównym mechanikiem, następnie elektromonterem Zakładu Budowy Kopalń (ZBK) / Przedsiębiorstwo Budowy Kopalń w Lubinie. W sierpniu 1980 r. był uczestnikiem strajków na terenie ZBK ZG „Lubin”. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. Od września 1980 r. był z kolei członkiem Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji Zakładowej. Od 14 grudnia 1981 do 17 grudnia 1981 uczestniczył w strajku okupacyjnym w ZG Rudna w Polkowicach. W latach 1982-1989 był członkiem Tajnej Komisji Zakładowej, organizatorem kolportażu, kolporterem podziemnej prasy, współpracownikiem pism „Wolny Głos”, „Z Dnia na Dzień”, „Sfinks”, „Solidarność Walcząca”, gdzie był organizatorem transportu i lokali, bibliotekarzem wydawnictw niezależnych, uczestnikiem akcji plakatowych, ulotkowych. W latach 1986-1989 był działaczem Duszpasterstwa Ludzi Pracy, organizatorem manifestacji, Mszy za Ojczyznę oraz zbiórek pieniężnych. Wielokrotnie był represjonowany. Po 1989 r. nadal działał w „Solidarności”, m.in. w latach 1990-2002 był członkiem Zarządu Regionu Zagłębia Miedziowego. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Wojciech Myślecki urodził się w 1948 we Wrocławiu. Absolwent, a następnie pracownik naukowy Politechniki Wrocławskiej. Był aktywnym uczestnikiem wydarzeń marcowych w 1968 r., m.in. współorganizując bojkot zajęć w miejscu pracy. Od 1980 r. działał w „Solidarności”; był m.in. członkiem Prezydium Komisji Zakładowej na Politechnice Wrocławskiej, w 1981 delegatem na I Walne Zebranie Delegatów Regionu Dolny Śląsk. W dniach 13-15 grudnia 1981 był współorganizatorem strajku okupacyjnego w miejscu pracy. 16 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu, Grodkowie i Nysie, w sierpniu 1982 zwolniony. Od grudnia 1982 członek Solidarności Walczącej. W lutym 1984 został aresztowany, następnie w lipcu 1984 zwolniony na mocy amnestii. Od końca 1984 członek Komitetu Wykonawczego Solidarności Walczącej. Od 1987 był współpracownikiem Komisji Interwencji i Praworządności „Solidarności”. W sierpniu 1988 r. współorganizował Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w Krakowie-Mistrzejowicach. Przeciwnik obrad Okrągłego Stołu.

Stanisław Myśliwiec urodził się  8 maja 1958 roku w Rzeszowie. W 1982 r. ukończył Wydział Budownictwa Lądowego i Inżynierii Środowiska Politechniki Rzeszowskiej. W latach 1980–1981 był współorganizatorem Niezależnego Zrzeszenia Studentów i Samorządu Studenckiego na PRz i pierwszym przewodniczącym samorządu na swoim wydziale, od października 1981 r. członkiem Prezydium Komisji Uczelnianej NZS. W lutym 1981 r. był uczestnikiem strajku ws. rejestracji NZS, w listopadzie i grudniu 1981 r. członkiem Komitetu Strajkowego podczas strajku solidarnościowego ze studentami radomskiej WSI. Po 13 grudnia 1981 r. był działaczem podziemnych struktur NZS. Od kwietnia 1984 r. kolportował prasę i wydawnictwa podziemne w strukturach Solidarności Walczącej, m.in.: „Galicję”, „CDN”, „Solidarność Walczącą”. Od grudnia 1984 do lipca 1990 r. był członkiem SW Oddział Rzeszów, odpowiedzialnym za zaopatrzenie drukarni w materiały poligraficzne. Wielokrotnie represjonowany. W latach 1989–1992 był współorganizatorem oraz wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej „Solidarności” w Inwestprojekcie, a w latach 1997–2001 działał w Ruchu Społecznym AWS. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Krzysztof Napieralski urodził się 18 stycznia 1958 r. w Łodzi. Swoją działalność opozycyjną rozpoczął 7 listopada 1977 r., kiedy wraz z Wojciechem Walczakiem, Władysławem Dmitrukiem, Janem Przybyłem, Krzysztofem Pokorą i innymi utworzył tzw. Młodzieżówkę Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W 1978 r. organizował i prowadził prelekcje na tematy historyczne m.in. wśród drużyn harcerskich oraz zajmował się kolportażem pisma „Opinia”. W okresie od września 1980 do października 1981 był wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej w szpitalu im. Jordana oraz delegatem na Walne Zgromadzenie Delegatów. W październiku 1981 r. rozpoczął działalność w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów w Instytucie Historii UŁ. Uczestniczył w strajku studentów łódzkich w styczniu i lutym 1981 r. oraz w strajku solidarnościowym w sprawie WSI w Radomiu na przełomie listopada i grudnia 1981 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego prowadził kolportaż wydawnictw niezależnych, współtworząc hurtową sieć dystrybucji. W 1986 r. rozpoczął działalność w Organizacji „Solidarność Walcząca” dalej zajmując się hurtową dystrybucją wydawnictw niezależnych. W 1989 r. razem m.in. z Piotrem Siczkiem i Jackiem Indelakiem działał w Wojewódzkim Komitetem Obywatelskim.

Leon Leonard Napiórkowski ps. "Leszek" urodził się w 1917 roku. Był żołnierzem Narodowych Sił Zbrojnych Okręgu II Mazowsze Północ i żołnierz Komendy Powiatu „Orawa” Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, łącznik w oddziałach podległych kpt. Feliksowi Przybytniewskiemu „Mieczysławowi”. Został aresztowany 19 kwietnia 1946 r., więziony w katowni makowskiego UB w Krasnosielcu. Mieszkał w gminie Czerwonka, w Gutach Małych. Doczekał się 3 dzieci, 7 wnucząt, 12 prawnucząt. Zmarł 26 października 2018 roku.

Karol Nawrocki - prezes Instytutu Pamięci Narodowej, historyk i publicysta. Zaangażowany w opowiadanie prawdy o polskim doświadczeniu II wojny światowej za granicą. Był jednym z głównych inicjatorów i współorganizatorów powstania w Gdańsku alei im. Żołnierzy Wyklętych. W 2015 r. doprowadził do nazwania jednej z głównych ulic terenów byłej Stoczni Gdańskiej imieniem bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Należał do Komitetu Budowy pomnika Danuty Siedzikówny „Inki”, który został odsłonięty w Gdańsku 30 sierpnia 2015 r. Karol Nawrocki od wielu lat współpracuje z festiwalem. Brał udział w szeregu paneli dyskusyjnych takich jak, „po co nam muzea?”, czy debatach, jak ta na temat polskiej polityki historycznej. Laureat nagrody Przyjaciel Festiwalu NNW przyznanej podczas 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Stefan Mateusz Nawrot urodził się 31 lipca 1951 roku w Wojcieszowie k. Jeleniej Góry. W 1983 r. ukończył Technikum Górnicze w Lubinie. W latach 1969–2005 był ślusarzem-mechanikiem urządzeń górniczych, górnikiem operatorem maszyn, brygadzistą oraz sztygarem w Zakładach Górniczych Lubin KGHM w Lubinie. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, od listopada był przewodniczącym Komisji Oddziałowej i członkiem Zakładowej Komisji Robotniczej. W czerwcu 1981 był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Województwa Legnickiego, następnie w czerwcu 1981 delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Dolny Śląsk. Z kolei we wrześniu i październiku 1981 został delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów, członkiem Komisji Krajowej, a w czerwcu 1981 delegatem na I Walny Zjazd Delegatów, zaś w grudniu 1981 był delegatem na II Walny Zjazd Delegatów Województwa Legnickiego. W latach 1984–1989 był członkiem Stowarzyszenia Salezjańskich Pomocników Kościoła przy parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Lubinie. Był wielokrotnie nękany przez Służbę Bezpieczeństwa. Po 1985 r. dalej działał w „Solidarności”. W1989 r. był członkiem-założycielem Towarzystwa Pamięci Ofiar Lubina ’82 w Lubinie. Od 2005 r. był na emeryturze. Zmarł 4 sierpnia 2021 roku w Lubinie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Anna Nazarewicz-Dąbrowska urodziła się 10 kwietnia 1920 roku w Lublinie. Była farmaceutką, absolwentką Wydziału Medycznego Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie (1938-1939) i Akademii Medycznej we Wrocławiu (1946-1949). W wojny czasie jej rodzice zostali zamordowani przez NKWD. W 1944 r. była członkiem oddziału AK walczącego w rejonie Lasów Zwierzynieckich. W 1946 r. została repatriowana do Polski. Od września 1980 r. działała w „Solidarności”. Po 13 grudnia 1981 r. była kolporterką wydawnictw podziemnych we współpracy z Regionalnym Komitetem Strajkowym. W okresie od stycznia 1983 r. do 1995 r. była członkiem Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego, odpowiedzialnym za zbieranie informacji o represjonowanych, organizowanie opieki medycznej, zdobywanie trudno dostępnych leków. W maju 1986 r. została założycielką apteki Komitetu, którą prowadziła nieodpłatnie niemal do śmierci. Od 1986 r. była na emeryturze. Zmarła 3 grudnia 1995 roku we Wrocławiu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jan Nebesio – polski działacz związkowy i opozycji demokratycznej PRL. Należał do Solidarności Walczącej, kierował pododdziałem w Sanoku. Odbierając Drzwi do Wolności podczas 14 Festiwalu Filmowego NNW z rąk opozycjonistki, aktorki i laureatki Platynowego Opornika Festiwalu NNW pani Ewy Dałkowskiej powiedział: ”Walka o Polskę się nie skończyła. Nie osiadajmy na laurach. Niech żyje Polska!”.

Władysław Nehrebecki - urodził się 14 czerwca 1923 roku w Borysławie. Polski reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta, autor komiksów, twórca filmów animowanych, Filmowy ojciec i autor serii „Bolek i Lolek” - jej główny konsultant, autor scenariuszy i współautor postaci plastycznych Bolka i Lolka. Jeden z pionierów polskiej animacji. Był pomysłodawcą i autorem wielu serii dla dzieci, takich jak "Przygody Błękitnego Rycerzyka", "Miś Kudłatek", "Przygody Myszki", "Pajacyk i Pikuś", "Profesor Filutek", "Nasz dziadzio", czy "Porwanie Baltazara Gąbki”. To także współzałożyciel Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej. Organizował Oddział Filmu Rysunkowego przy Wytwórni Filmów Fabularnych w Łodzi, pomagał w usamodzielnieniu się Studia Filmów Animowanych w Krakowie. Po wybuchu II wojny światowej został wywieziony do Niemiec, gdzie pracował przy wydobyciu ropy naftowej jako robotnik przymusowy. Przebywał tam do zakończenia wojny. Od września 1947 roku współtworzył "Eksperymentalne Studio Filmów Rysunkowych" w Katowicach, które dwa lata później przekształciło się w Zespół Produkcyjny Filmów Rysunkowych "Śląsk" z siedzibą w Wiśle, a potem w Bielsku-Białej. Tam, z niespełna dwuletnią przerwą pracował i tworzył aż do śmierci. Zmarł 28 grudnia 1978 r. w Katowicach. Miał 55 lat. Został laureatem wielu prestiżowych nagród, w tym Krzyżu Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, Orderu Uśmiechu, czy Złotego Krzyża Zasługi. Laureat Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Waldemar Nicman urodził się 19 marca 1947 roku w Ciechanowie. Ukończył Technikum Mechaniczno-Elektryczne we Wrocławiu i wrócił do rodzinnego miasta. Pracował w wojskowych Zakładach Narzędzi VIS, a później w Zakładach Graficznych. Tam w 1980 roku zainicjował powstanie zakładowej NSZZ „Solidarność”, której został rzecznikiem prasowym. Stan wojenny zastał go w szpitalu. Po wyzdrowieniu wrócił do pracy, jednak został z niej zwolniony z tzw. „wilczym biletem”. Dzięki ludzkiej solidarności dostał posadę w Wojewódzkim Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego w Ciechanowie. Od 17.07.1984 był kontrolowany operacyjnie przez SB z Wydz. V WUSW w Ciechanowie w ramach Kwestionariusza Ewidencyjnego krypt. "Pisarz" nr rejestracyjny 4399. Objęty inwigilacją jako podejrzany o prowadzenie „wrogiej działalności w środowiskach określonych zakładów pracy w Ciechanowie. Po 1989 rozpoczął znów pracę działacza związkowego w reaktywowanej „Solidarności” i został jej przewodniczącym. W 1998 roku został wybrany na ciechanowskiego radnego, jednak miejscowe walki koalicyjne przerastały jego wyobrażenie o polityce. Zapadł na zdrowiu. Zrezygnował z kariery działacza samorządowego na rzecz dziennikarstwa. Pisze głównie o sporcie dla Czasu Ciechanowa. W 2017 roku odznaczony medalem „Za zasługi dla Ciechanowa”. Laureat został doceniony za zaangażowanie na rzecz ciechanowskiego sportu, aktywność społeczną oraz dziennikarską.

Sławomir Niećko urodził się 27 października 1965 roku we Wrocławiu. Od września 1980 r. działał jako uczeń w „Solidarności”, od listopada 1980 r. był kolporterem wydawnictw niezależnych. Po 13 grudnia 1981 r. uczestniczył w akcjach malowania na murach, był drukarzem plakatów i ulotek. Od 1982 r. drukował pisma podziemnych, był organizatorem drukarni w domu swojej babki. Uczestniczył w demonstracjach we Wrocławiu. Jesienią 1982 r. był współorganizatorem Młodzieżowych Jednostek Oporu i współwydawcą biuletynu „Zarysy”. 5 grudnia 1983 r. został aresztowany i w dniu 25 marca 1984 r. skazany przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu na 1 rok więzienia w zawieszeniu na 3 lata. Po wyjściu na wolność nadal drukował i kolportował wydawnictwa niezależne. Został usunięty ze szkoły bez prawa kontynuowania nauki w szkole dziennej. Był organizatorem akcji ulotkowych. 20 marca 1985 r. został ponownie zatrzymany. We wrześniu 1985 r. wyszedł na wolność. W 1986 r. odmówił odbycia służby wojskowej i rozpoczął współpracę z Ruchem Wolność i Pokój, był drukarzem wydawnictw oraz uczestnikiem pikiet. Wiosną 1989 r. był współpracownikiem wrocławskiego Komitetu Obywatelskiego i kolporterem. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Anna Maria Niedbalska 11 listopada 1928 roku, dokładnie w 10 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, przyszła na świat Anna Maria, najmłodsze dziecko Edwarda i Ewy Rybakowskich. Rodzina mieszkała wówczas w miejscowości Pałędź niedaleko Garwolina i utrzymywała się z dzierżawy miejscowego młyna.Po kilku przeprowadzkach osiadła w 1933 roku w małej wiosce Drewnik w powiecie ryckim, obejmując kolejny młyn na terenie dawnego majątku Sobieszyn, należącego niegdyś do rodziny hrabiów Kickich. Właśnie w Sobieszynie w 1942 roku ukończyła Maria (używała bowiem drugiego imienia) szkołę powszechną i przez dwa następne lata uczęszczała na tajne komplety gimnazjalne w Warszawie. Tam też,dopiero w 1946 roku została absolwentką gimnazjum, a w 1948 Liceum Humanistycznego im. Tadeusza Reytana . Kontynuowała edukację na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, uzyskując w 1952 roku tytuł magistra filozofii w zakresie filologii polskiej. Swoją pierwszą pracę nauczycielki języka polskiego podjęła w Liceum Ogólnokształcącym w Sobieszynie. 19 lipca 1953 roku zawarła związek małżeński z Ryszardem Niedbalskim, skierowanym z tzw.nakazu pracy do Państwowego Ośrodka Maszynowego w Sońsku. Młodzi małżonkowie zajęli mieszkanie służbowe w Gołotczyźnie, gdyż Maria otrzymała etat polonistki w Państwowym Technikum Rachunkowości Rolnej „Bratne”. Tu urodziły się ich dzieci: syn Grzegorz oraz córki Anna i Krystyna. W roku 1968 powierzono jej funkcję kierownika Ogniska Metodycznego Przedmiotów Humanistycznych Ośrodka Doskonalenia Kadr Pedagogicznych Szkolnictwa Rolniczego w Brwinowie – Pszczelinie, którą sprawowała przez cztery lata, nie rezygnując oczywiście z etatu nauczycielskiego. Od 1966 roku aż do połowy lat siedemdziesiątych nauczała także w Korespondencyjnym Liceum Ogólnokształcącym w Ciechanowie. Sytuacja rodzinna – konieczność przejęcia przez męża gospodarstwa rodzinnego w Ułężu (powiat Ryki) – zmusiły ją do opuszczenia Gołotczyzny w roku 1982, po blisko 30 latach tu spędzonych. Do przejścia na emeryturę (1984) pracowała w Zbiorczej Szkole Gminnej i Liceum Ogólnokształcącym w Sobieszynie. W czerwcu 1988 roku uzyskała mandat radnej Gminnej Rady Narodowej w Ułężu, a rok później, po pierwszych wolnych wyborach, współtworzyła z mężem Ryszardem struktury „Solidarności” Rolników Indywidualnych. Odeszła nagle 6 czerwca 1994 roku i została pochowana na cmentarzu w Sobieszynie. Tak w skrócie przedstawia się jej życiorys: suche fakty i daty. Ale przecież kryje się w nich człowiek z krwi i kości,ze wszystkimi swoimi uczuciami, marzeniami i słabościami. W pamięci osób, które spotkała na swej drodze, zapisała się jako człowiek o wielkim sercu, otwartym i wrażliwym na wszelką krzywdę i niesprawiedliwość. Niewątpliwie było to także skutkiem przeżyć związanych z czasem wojny i okupacji, a także niełatwym okresem powojennym. W jej rodzinnym domu na Drewniku słychać było odgłosy walk pod Wolą Gułowską koło Kocka, ostatniej bitwy kampanii wrześniowej; szybko dotarły też wieści o kapitulacji armii generała Kleeberga. W pobliskiej szkole rolniczej w Sobieszynie- Brzozowej urządzili naziści siedzibę Hitlerjugend, a wszystkie urzędy przejęła administracja niemiecka. W odpowiedzi na szerzący się terror utworzono Związek Walki Zbrojnej, przekształcony wkrótce w Armię Krajową. Okoliczni mieszkańcy, wręcz całe wioski, wstępowali masowo w szeregi „organizacji”(ta nazwa utrwaliła się na długie lata) czyli działającej w rejonie Ryki – Puławy –Dęblin 44 Placówki Pułku Piechoty „Wilków” pod dowództwem Mariana Bernaciaka „Orlika”. Położenie Drewnika wśród lasów i funkcjonowanie młyna sprzyjało organizowaniu spotkań konspiracyjnych, w których uczestniczyła Maria i jej starsze siostry – Halina i Krystyna. Halina, pseudonim „Iskierka” – z zawodu pielęgniarka – została sanitariuszką w oddziale leśnym „Orlika”, Maria i Krystyna, ze względu na młody wiek, pełniły rolę tzw. zaufanych, którym powierzano funkcje kurierek i sanitariuszek. Właśnie siostrze Halinie zawdzięcza Maria opanowanie zasad niesienia pierwszej pomocy i jakże przydatną także po wojnie umiejętność robienia zastrzyków. Jasnowłosą, drobną Marysię nazywali koledzy z konspiracji „Córcią”, choć oficjalnie przyjęła pseudonim „Sarna”. Niestety, nie zdążyła udokumentować swojej działalności; w czasach stalinowskich nie było to możliwe ze względów oczywistych, później, w latach dziewięćdziesiątych tego czasu po prostu zabrakło…Wszelkie informacje pochodzą więc ze źródeł nieoficjalnych, jej własnych wspomnień, relacji rodziny i kolegów. Należałoby także nadmienić, że jej pokolenie, ciężko przecież przez los doświadczone, nie było tak wylewne jak współcześni celebryci i nie umiało lub nie chciało chwalić się swoimi, bohaterskimi często, czynami. Podczas okupacji spędziła Maria dwa lata w Warszawie, gdzie wraz z siostrą Krystyną zdobywały wykształcenie gimnazjalne na tajnych kompletach, działających pod przykrywką szkoły gospodarstwa domowego. Niemcy pozwalali na istnienie szkół zawodowych, edukacja średniego i wyższego szczebla została więc przeniesiona do podziemia.Mieszkały na ulicy Wilczej 51 i tu odbywały się konspiracyjne spotkania, w których uczestniczyli także koledzy z placówki oraz siostra Halina.Dziewczęta pełniły funkcje zaufanych łączniczek i kurierek lub towarzyszyły chłopcom w drobnych akcjach rozpoznawczych. Maria bardzo dobrze opanowała topografię wojennej Warszawy, zwłaszcza dzielnicy Mokotów, nazywając ją „mój rejon działania”. Opuściły stolicę w lipcu 1944, udając się do domu na wakacje. Maria powróciła do niej rok po zakończeniu wojny, zdała maturę „u Reytana”i podjęła studia na KUL –u. Absolwentce katolickiej uczelni nie było łatwo zaistnieć w powojennej rzeczywistości, nie tylko w czasach stalinowskich. Jeszcze w latach siedemdziesiątych nader chętnie i często wypominali jej tzw.życzliwi wybór „niewłaściwej” uczelni i podważali zdobyte kwalifikacje. Niewątpliwie kierowała nimi, oprócz przekonań natury politycznej, zwykła zawiść i zazdrość o to,że cieszyła się uznaniem i szacunkiem w lokalnym środowisku. Drzwi skromnego mieszkania w szkolnym budynku w parku były zawsze, w przenośni i dosłownie, otwarte na oścież.Codziennie pojawiał się ktoś potrzebujący pomocy,zastrzyku lub porady i nigdy nie zabrakło dla niego szklanki herbaty i dobrego słowa.Dla wielu uczniów, ich rodziców oraz bliższych i dalszych znajomych była swoistym „lekiem na całe zło”, gojącym pokaleczone serca i dusze.Potrafiła każdego cierpliwie wysłuchać, pocieszyć, niekiedy obrugać, ale nikogo nie potępiała ani nie krytykowała. Powierzano jej najskrytsze sekrety, także te sercowe.Swoje dzieci wychowała w duchu tolerancji, wyrozumiałości i szacunku do każdego człowieka. Jej wychowankowie wspominają, że nigdy nie wahała się wystąpić w ich obronie, nawet jeśli miało ją to narazić na szykany ze strony tzw.władz.Należała bowiem do tych „niepokornych”,którzy cenią sobie niezależność i bronią ważnych dla siebie wartości . Nie były to czasy Internetu i smartfonów, młodzież łaknęła kontaktu z „żywą kulturą”.Pani Profesor organizowała więc wyjazdy do kina, warszawskich teatrów,wycieczki krajoznawcze czy spotkania okolicznościowe, również dla nauczycieli i pracowników szkoły.W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych stworzyła forum dyskusyjne, zachęcając młodzież do wspólnego oglądania poniedziałkowych spektakli Teatru Telewizji,którego repertuar i doborowa obsada na długo pozostały w pamięci widzów. Nie sposób wymienić tu wszystkich form jej społecznej aktywności, a byłoby co wspominać. Maria Niedbalska udowodniła,że można przejść przez życie pozostając przyzwoitym człowiekiem, nie licząc na oklaski,ordery czy zaszczyty. I udało jej się chyba pozostawić maleńki ślad w ludzkich sercach i pamięci …

Ryszard Grzegorz Niedbalski, syn Jana i Bolesławy z Szewczyków, urodził się 3 kwietnia 1930 roku w Sobieszynie pow.Ryki, gdzie rodzice jego prowadzili średniej wielkości gospodarstwo rolne. Ukończył szkołę powszechną w Sobieszynie w 1943 roku, następnie uczęszczał na tajne komplety gimnazjalne. W 1948 roku zdał maturę w Prywatnym Liceum im.Stefana Batorego w Lublinie i przez dwa lata studiował na wydziale rolnym SGGW w Warszawie, skąd został relegowany z powodów politycznych. W 1952 skierowano go tzw.nakazem pracy do Państwowego Ośrodka Maszynowego w Sońsku,gdzie pracował przez 2 lata jako agronom rejonowy. W kolejnym roku objął stanowisko agrotechnika w Rejonowym Kierownictwie Robót Wodno- Melioracyjnych w Ciechanowie, by wreszcie w sierpniu 1955 roku trafić do Państwowego Technikum Rachunkowości Rolnej „Bratne” w Gołotczyźnie, początkowo jako kierownik gospodarczy, potem kolejno jako zastępca dyrektora do spraw administracyjnych, wychowawca internatu, nauczyciel Dwuletniej Szkoły Ogrodniczej, kasjer i kancelista. Po likwidacji tego ostatniego stanowiska (1966) podjął pracę w POM –ie w Sońsku jako technik zaopatrzenia,potem kierownik administracyjno – gospodarczy, a od 1972 roku – zastępca głównego mechanika. Pożegnał Gołotczyznę i Sońsk w 1979 roku, przejmując gospodarstwo w Ułężu po ciężko chorym ojcu. 19 lipca 1953 roku pojął za żonę Marię Rybakowską, wówczas nauczycielkę języka polskiego w Liceum Ogólnokształcącym w Sobieszynie, znaną mu jeszcze ze szkoły powszechnej i razem zamieszkali w Gołotczyźnie, gdzie Maria otrzymała etat polonistki w bratnowskim technikum.Doczekali się trójki dzieci – syna Grzegorza oraz córek Anny i Krystyny.Po latach każde z nich podjęło pracę nauczycielską. Powrót w rodzinne strony stał się dla Ryszarda okazją do rozwinięcia działalności społecznej.Tworzył struktury Komitetów Obywatelskich, a po pierwszych wolnych wyborach wraz z żoną Marią ( która na początku lat osiemdziesiątych także opuściła Gołotczyznę) zakładał „Solidarność” Rolników Indywidualnych. Od połowy lat dziewięćdziesiątych pełnił funkcję prezesa Koła Ryki Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.Spełniał w ten sposób obowiązek, misję utrwalania pamięci o ludziach i wydarzeniach tragicznych lat wojny i okupacji, których był świadkiem i uczestnikiem.Do wielu zadań byłych żołnierzy należało między innymi obchodzenie własnych rocznic związanych z walką i męczeństwem, uczestnictwo w obchodach świąt państwowych czy organizowanie imprez o charakterze historyczno – patriotycznym.Szczególnie wzruszająca i podniosła uroczystość odbyła się 26 czerwca 2006 roku w Piotrówku,gdzie pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Lecha Kaczyńskiego upamiętniono 60 rocznicę tragicznej śmierci majora Mariana Bernaciaka „Orlika”. Ryszard wychował się w zamożnej rodzinie chlopskiej o tradycjach patriotycznych. W jego domu rodzinnym żywe były wspomnienia o zmarłym w młodym wieku bracie ojca – Marianie- poruczniku Wojska Polskiego, uczestniku wojny polsko- bolszewickiej z 1920 roku, założycielu Koła Młodzieży i Ochotniczej Straży Pożarnej w Drążgowie. Znaczący wpływ na ukształtowanie postawy i poglądów małego Rysia wywarła niewątpliwie działalność drugiego brata ojca – Aleksandra, współpracownika Wincentego Witosa w PSL „Piast”,posła na sejm II Rzeczypospolitej, założyciela szkoły mechanizacji rolnictwa w Wacynie pod Radomiem, zamordowanego w 1941 w Oświęcimiu. Od wczesnego dzieciństwa nasiąkał więc atmosferą rozmów prowadzonych przez działaczy ruchu ludowego często goszczacych w ich domu i dyskusji z trzecim bratem ojca – Tadeuszem, przedwojennym sędzią. Ojciec Ryszarda – Jan – we wrześniu 1939 roku obrońca lotniska w Dęblinie, wstąpił do ZWZ-AK już w 1940 r. przyjmując pseudonim „Nitecki”.Został zastępcą komendanta 44 Placówki 15 Pułku Piechoty „Wilków” w Sobieszynie pod dowództwem Mariana Bernaciaka „Orlika”. Ryszard już jako 12 latek rozpoczął działalność konspiracyjną, będąc najmłodszym w grupie tzw.młodzików.Został przydzielony do działu łączności i przybrał pseudonim „Lew”. Przenosił i przewoził prasę podziemną, kolportował ulotki, zbierał informacje o ruchach wojsk niemieckich, gromadził broń. Wszystko to działo się za wiedzą i przyzwoleniem komendy placówki, jeszcze przed zaprzysiężeniem. Przysięgę złożyła grupa chłopców w kwietniu 1944 roku. W maju otrzymała rozkaz obserwacji dwóch lotnisk – w Podlodowie i Ułężu oraz rozpoznania w siedzibie Hitlerjugend na Brzozowej, przed akcją oddziału partyzanckiego „Orlika”. Ryszard wielokrotnie odwoził „Iskierkę”- Halinę Rybakowską, sanitariuszkę „Orlika” do miejsca akcji zgrupowania,utrzymując łączność między placówką a „leśnymi”. Nie przypuszczał wówczas, że pomaga siostrze swojej przyszłej żony. Często sprowadzał pomoc medyczną do chorych lub rannych partyzantów. Był chłopcem drobnej postury , zakładano więc, że nie będzie rzucał się w oczy okupantom. Po wkroczeniu wojsk radzieckich w lipcu 1944 roku rodzina Niedbalskich poddana została represjom ze strony NKWD, a następnie Urzędu Bezpieczeństwa. Liczne rewizje, aresztowanie rodziców,potem ukrywanie się ojca przez blisko 3 lata, groźby spalenia gospodarstwa mocno odbiły się na psychice młodego chłopca. Mimo tych wszystkich przeciwności losu nie zaprzestał działalności konspiracyjnej,wstępując do organizacji Wolność i Niezawisłość. Już jesienią 1944 i wiosną następnego roku udzielał pomocy uciekającym i narażonym na represje żołnierzom AK, pomagał transportować do szpitala postrzelonych przez Sowietów partyzantów. Będąc licealistą w Lublinie prowadził z kolegami akcje uświadamiające, kolportował prasę podziemną i brał udział w akcjach protestacyjnych przed referendum w 1946 i wyborami w 1947 roku. W kwietniu 1947 ujawnił się wraz z ojcem i całym oddziałem w Urzędzie Bezpieczeństwa w Lublinie. Długo jeszcze przynależność do AK i WiN nie dała mu prowadzić normalnego życia. Podczas studiów w Warszawie przenocował śledzonego przez UB kolegę z konspiracji i został za to wyrzucony z uczelni.Kolejne represje,może już w innej formie, zmuszały go do częstej zmiany zatrudnienia, zwłaszcza na przełomie lat 50 i 60. A przecież rodzina złożyła już swoistą ofiarę : oprócz zamordowanego w Oświęcimiu Aleksandra, rozstrzelany został w Katyniu stryjeczny brat ojca – porucznik Stanisław Niedbalski, a brat matki Ryszarda – Stefan Szewczyk- spędził kilka lat w syberyjskim łagrze. Już w wolnej Polsce Ryszard został mianowany na stopień porucznika i odznaczony Krzyżem Armii Krajowej, Medalem Wojska Polskiego – Odznaką Pułkową oraz medalem PRO MEMORIA za utrwalanie pamięci o bohaterach AK. Był zawsze człowiekiem skromnym, pogodnym i życzliwym, nie zabiegającym o zaszczyty i dobra materialne. Zginął tragicznie 4 marca 2007 roku i spoczął obok żony Marii na cmentarzu w Sobieszynie.

„W tamtym okresie postawiliśmy wszystko na jedną kartę. Nie wiedzieliśmy co z nami będzie. Uważaliśmy, że jak przegramy strajk, to nas albo rozstrzelają albo wywiozą na Sybir, a mieliśmy małe dzieci. Walczyliśmy o swoje prawa, wolne życie i wolną Polskę” Czesław Niezgoda - ur. 21 stycznia 1945 w Karczmiskach-Kolonii k. Opola Lubelskiego. Ukończył Technikum Mechaniczne przy FSC w Lublinie (1966) oraz Pedagogiczną Szkołę Techniczną tamże (1974). 1970-1975 nauczyciel zawodu, 1975-2000 pracownik Lokomotywowni Pozaklasowej PKP w Lublinie (od 1995 Zakład Taboru PKP Lublin): majster, kierownik oddziału urządzeń technicznych, naczelnik sekcji. Od IX 1979 współpracownik ks. Jana Ziei, kolporter wydawnictw niezależnych w środowisku kolejarzy, m.in. pisma „Robotnik”. 15 V 1980 współorganizator protestu z powodu opóźnienia wypłaty premii. 16-19 VII 1980 uczestnik strajku w Węźle PKP Lublin, współorganizator i przewodniczący KS, sygnatariusz porozumienia z dyrekcją. Od 18 VIII 1980 przewodniczący nowej Rady Zakładowej ZZ Kolejarzy w Lokomotywowni Lublin (w wyniku zgody na nowe wybory wywalczonej w czasie lipcowego strajku). Od IX 1980 w „S”; współorganizator, przewodniczący KZ w Lokomotywowni; od II 1981 przewodniczący KZ w Węźle PKP. IX 1980 – II 1981 przewodniczący MKZ Regionu Środkowo-Wschodniego, IV i V 1981 delegat na I WZD Regionu. 13 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia we Włodawie i Lublinie, zwolniony 16 VI 1982. 1982-1989 przewodniczący TKZ w Węźle PKP. 1982-1996 współorganizator i prezes Duszpasterstwa Kolejarzy Diecezji Lubelskiej, członek Zarządu Ogólnopolskiego Duszpasterstwa Kolejarzy. 1989-1991 członek Zarządu KO Osiedla Węglin i Konstantynów w Lublinie. II 1989 – 1991 przewodniczący KZ „S” Węzła PKP, w 1989 delegat na II WZD Regionu Środkowo-Wschodniego, członek ZR. 1996-2002 prezes lubelskiego koła Katolickiego Stowarzyszenia Kolejarzy Polskich. Od 1998 współzałożyciel i członek Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym Oddział w Lublinie. Od 2001 na emeryturze. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (2000). 26 VIII 1981 – 10 VII 1989 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO/WUSW w Lublinie w ramach SOR krypt. Węzeł. (aut. Marcin Dąbrowski)

Bogusław Nizieński - urodził się 2 marca 1928 roku w Wilnie. To polski pewnik i sędzia, w latach 1999-2004 Rzecznik Interesu Publicznego. Kawaler Orderu Orla Białego. Jego rodzicami byli ppłk Kazimierz Nizieński (1892–1952, legionista, oficer Wojska Polskiego II RP) i Wanda Nizieńska (zm. 1984); po 1945 oboje byli prześladowani i więzieni przez władze komunistyczne PRL. W czasie II wojny światowej w ramach tajnego nauczania Bogusław Nizieński ukończył szkołę podstawową i gimnazjum, jako 16-latek walczył w szeregach Armii Krajowej pod pseudonimem „Sokół”,był łącznikiem komendanta obwodu AK. W szeregach plutonu Władysława Koby uczestniczył w bitwach pod Szówskiem oraz pełnił funkcję łącznika w pięciodniowej bitwie o Jarosław. W trakcie wojny należał do Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW). Po wojnie zdał maturę. Podjął i ukończył studia prawa i politologii na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas studiów działał w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość” (WiN). Po odwilży gomułkowskiej w latach 1957–1959 odbył aplikację sędziowską ukończoną z wynikiem bardzo dobrym, odmówił wstąpienia do PZPR, po czym przez 2,5 roku był asesorem. W latach 1971–1981 pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości w departamencie nadzoru sądowego. Wraz z Adamem Strzemboszem organizował tam struktury „Solidarności”, działając na stanowisku wiceprzewodniczącego Komisji Zakładowej. Uczestnik prac Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności. Jest autorem publikacji pt. „Orzekanie i wykonywanie kary ograniczenia wolności” (wraz z Czesławem Łukaszewiczem i Wiesławem Wychowskim) wydanej w Wydawnictwie Prawniczym w 1980 roku. Publikował artykuły o tematyce historyczno-wspomnieniowej w czasopismach „Jarosławski Kwartalnik Armii Krajowej”, „Rocznik Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia”. Podjął działalność w Towarzystwie Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, wiele lat był prezesem oddziału TMWiZM w Warszawie. Od 16 stycznia 2010 członek Zarządu Głównego Związku Piłsudczyków. Został również członkiem Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia oddziału warszawskiego. 29 września 2016 został wybrany przewodniczącym Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Członek Kapituły Nagrody „Semper Fidelis” przyznawanej przez Instytut Pamięci Narodowej. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał także nagrodę „Kustosz Pamięci Narodowej”, przyznaną przez Instytut Pamięci Narodowej. Laureat Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Anna Nosek (ur. 1948 r.) Bratanica kpt. Aleksandra Bednarczyka „Adama”. Z wykształcenia jest nauczycielem polonistą. W zawodzie przepracowała 45 lat. Członkini Stowarzyszenia Historii Ziemi Ostrołęckiej im. kpt. Aleksandra Bednarczyka „Adama”. Podejmuje aktywną działalność w celu przywracania pamięci o Żołnierzach Wyklętych. Walczy o zachowanie pamięci o nich i należny im szacunek. Zajmuje się również promocją regionu ostrołęckiego. Autorka książki „Poszarpane Nasze Losy”. Redaktor opracowania „Doktor Józef Psarski. Ostrołęczanin XX wieku”. Laureatka Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Mieczysław Tomasz Nowacki urodził się we wsi Chodkowo , zamieszkały we wsi Małoszewo, pow. Płock. Na przełomie stycznia i lutego 1949 roku udzielił schronienia ukrywającemu się przed obławą KBW i UB oddziałowi NZW dowodzonego przez Wiktora Stryjewskiego ps. „Cacko”. Został aresztowany 13 czerwca 1949 roku. Wyrokiem Wojskowego sądu Rejonowego w Warszawie, bez udziału oskarżyciela w dniu 19 października 1949 roku, skazany na 1 rok więzienia.

Ksiądz Infułat Daniel Nowak – kapelan i współzałożyciel Stowarzyszenia Rodzina Piaśnicka powstałego w 1996 roku, które działa na rzecz upamiętnienia zbrodni w Lesie Piaśnickim. W tym miejscu od października 1939r. do początków kwietnia 1940r. niemieccy okupanci przeprowadzili szereg zbiorowych egzekucji zabijając ponad 14 tys. Polaków, głównie przedstawicieli inteligencji polskiej z Pomorza Gdańskiego. Jest kustoszem Sanktuarium bł. Alicji Kotowskiej i Towarzyszy. Jego staraniem wzniesiono nową kaplicę oraz odnowiono masowe groby w Lesie Piaśnickim. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Helena Nowak urodziła się 26 grudnia 1926 roku. Była córką podoficera Franciszka Dębiaka- ochotnika walczącego w 1920 roku na wojnie z bolszewikami. Po wojnie w uznaniu za zasługi Franciszek otrzymał gospodarstwo w osadzie wojskowej Konna powiat Wołkowysk, gmina i parafia Zelwa. 1 stycznia 1940 roku NKWD aresztowało Franciszka Dębiaka, a jego rodzina, w tym Helena i jej 3 rodzeństwa wraz z matką zostali wywiezieni na nieludzką ziemię. Najpierw był to Czelabińsk- Góry Ural, gdzie Helena w wieku 15 lat pracowała w kopalni rudy żelaza. W 1942 roku zostali przeniesieni do kołchozu Woroszyłow w środkowej Azji w pobliże pustyni Kara Kum. Ojciec umarł w 1942 roku, w 1946 matka. Helena trafiła do pracy w polskim sierocińcu, w którym przebywało jej rodzeństwo i wraz z sierocińcem w 1946 roku wróciła do Polski. W Polsce musiała ukrywać swój pobyt na nieludzkiej ziemi, ze względu na szykany ówczesnych władz komunistycznych. Od 1990 roku, do czasu dopóki pozwolił na to stan zdrowia często spotykała się z dziećmi i młodzieżą aby dawać świadectwo prawdy tamtych strasznych lat. Uważała to za swój święty obowiązek.

Nina Nowakowska urodziła się 3 sierpnia 1944 roku w Łodzi. Jest absolwentką Wydziału Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego, gdzie w 1994 roku uzyskała doktorat. Po przeprowadzce do Poznania była zatrudniona jako pracownik Naukowy na Uniwersytecie im. Adam Mickiewicza. Działalność w NSZZ „Solidarność” rozpoczęła we wrześniu 1980 roku, była założycielką koła w Instytucie Filologii Angielskiej UAM. W tym czasie zamieszczała swoje artykuły w pismach „Serwis Informacyjny”, „Środowisko”. W latach 1982-1984 angażowała się w działalność Duszpasterstwa Akademickiego. W latach 1982-1988 prowadziła kolportaż wydawnictw podziemnych, m.in. książek NOWej, Kręgu, pism niezależnych i wydawnictw okolicznościowych, zbierała składki na działalność związkową. W latach 1983-1984 wraz z mężem prowadziła w swoim mieszkaniu studio nagrywania kaset z audycjami Radia „Solidarność”. W latach 1986-1989 współpracowała z Organizacją Solidarność Walcząca, była autorką i redaktorką w podziemnym piśmie „Czas Kultury”. Wielokrotnie represjonowana. Po 1990 roku pracowała głównie jako dziennikarka.

Christopher O’Neil, który aktywnie działał na rzecz opozycji demokratycznej w Polsce w latach 1980-tych. Jest organizatorem polskich konwojów z pomocą dla uchodźców z Kosowa. Nagrodę wręczył Pan Jan Loryś, syn legendarnej Komendantki Głównej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet, przyjaciółki naszego festiwalu, która w maju tego roku odeszła od nas w wieku prawie 107 lat. Pan Jan specjalnie przyleciał z Chicago na Festiwal NNW w Gdyni. „Jestem onieśmielony tą nagrodą. Chciałbym przyjąć ją w imieniu organizacji podziemnej w Lublinie przez którą miałem możność udzielać pomocy Polsce w dążeniu do niepodległości, czyli Liberalno-Demokratycznej Partii „Niepodległość” – powiedział Christopher O’Neil odbierając uhonorowanie Drzwi do Wolności podczas 14. festiwalu Filmowego NNW.

Jarosław Obremski urodził się 14 czerwca 1962 roku we Wrocławiu. W 1987 r. został absolwentem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. Od listopada 1981 r. działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów. W listopadzie i grudniu 1981 r. uczestniczył w strajku solidarnościowym ze studentami WSI w Radomiu, a od grudnia 1981 do 1982 r. w akcjach ulotkowych i  malowania napisów na murach we Wrocławiu i Legnicy. Z kolei od 1982 do grudnia 1984 r. był drukarzem i kolporterem pisma „Z Dnia na Dzień”, następnie kolporterem „CDN” i „Konkretu”. W latach 1983–1988 był działaczem Duszpasterstwa Akademickiego Dominik we Wrocławiu, współorganizatorem mszy za Ojczyznę, Tygodni Społecznych oraz Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. Był członkiem Samorządu Studenckiego UWr. (1983–1985), a w okresie 1985–1987 działaczem Klubu Niezrzeszonych Studentów Wagant, współorganizatorem prelekcji, wykładów i spotkań dyskusyjnych.W latach 1985–1987 był redaktorem i autorem tekstów w „Gazecie Akademickiej”, autorem w pismach „CDN” i „Na Indeksie”, a w latach 1988–1990 współzałożycielem i działaczem Ruchu Młodych Katolików U Siebie we Wrocławiu. W dniach 6–7 maja 1988 r. współorganizował wiec i strajk okupacyjny na UWr. W latach 1985–1987 był kilkakrotnie zatrzymywany. Po 1989 r. był m.in. wiceprezydentem Wrocławia (1993–2000), działał w Partii Konserwatywnej i Stronnictwie Konserwatywno-Liberalnym (2001–2011), był senatorem RP (2011–2019). Od 2019 r. jest wojewodą dolnośląskim. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Ludwika Grażyna Ogorzelec urodziła się 5 stycznia 1953 roku w Chobieni k. Głogowa. Jest absolwentką Wydziału Rzeźby Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. W październiku 1980 roku współzakładała Niezależne Zrzeszenie Studentów Wydziale Rzeźby, a wiosną 1981 r. uczestniczyła w strajku o rejestrację NZS. Po wprowadzeniu stanu wojennego organizowała kolportaż w ramach Regionalnego Komitetu Strajkowego oraz drukowała na ramce i sicie pismo „Z dnia na dzień”. Od czerwca 1982 roku była członkiem Organizacji Solidarność Walcząca, drukowała pismo „Solidarność Walcząca”, współpracowała z Niezależną Agencją Fotograficzną Dementi. Od października 1983 roku do 1985 roku działała w ramach kontrwywiadu Solidarności Walczącej, prowadząc codzienny nasłuch częstotliwości wykorzystywanych przez SB, analizowała nagrane komunikaty, sporządzała raporty o działaniach SB dla działaczy podziemia. W 1985 roku wyjechała do Paryża na zaproszenie francuskich fundacji artystycznych. Z nominacji Kornela Morawieckiego pełniła funkcję niejawnego przedstawiciela Solidarności Walczącej w Paryżu. Jest autorką szeregu wystaw rzeźbiarskich.

Tomasz Olejniczakowski urodził się 3 lutego 1934 roku w Grajewie. Od 1961 r. jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1954 r. został aresztowany przez UB za wywieszenie plakatu w proteście przeciwko prześladowaniom hierarchów polskiego Kościoła katolickiego i skierowany do odbycia zasadniczej służby wojskowej w karnej kompanii górniczej. Od 1970 r. pracował w Zakładach Elektronicznych Elwro. W 1968 r. uczestniczył w wydarzeniach marcowych we Wrocławiu. W sierpniu 1980 r. był współorganizatorem strajku w Elwro, m.in. redaktorem nadawanych przez radiowęzeł audycji Komitetu Strajkowego, a od września 1980 r. działał w „Solidarności”. Był autorem artykułów i wierszy w czasopismach niezależnych, m.in. w „Z Dnia na Dzień” i „Solidarności Dolnośląskiej”. W siedzibie Zarządu Regionu Dolny Śląsk udzielał porad prawnych, pełniąc m.in. bezpłatne dyżury radcowskie. W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu i w Grodkowie, następnie zwolniony 12 października 1982 r. Od listopada 1982 r. był działaczem podziemia, organizatorem druku i kolportażu, autorem tekstów w prasie podziemnej. Był wielokrotnie represjonowany. Od grudnia 1982 działał w Arcybiskupim Komitecie Charytatywnym we Wrocławiu. Zmarł 1 maja 1988 roku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Bożena Teresa Olszewska urodziła się 12 stycznia 1958 roku w Czarnowąsach k. Opola. W 1981 r. została absolwentką historii w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu. W latach 1979–1981 była współpracownikiem KSS KOR i kolporterką wydawnictw niezależnych. W latach 1981–1989 działała w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów WSP w Opolu, od marca 1981 r. była członkiem Komisji Rewizyjnej, wiceprzewodniczącą Zarządu Uczelnianego NZS. Była założycielką i członkiem zespołu niezależnego pisma NZS WSP „Aneks” oraz współorganizatorką biblioteki NZS i studenckich akcji protestacyjnych w Opolu. 13 grudnia 1981 r. została internowana i osadzona w Ośrodku Odosobnienia w  Opolu, a 24 grudnia 1981 r. została zwolniona. W latach 1981–1987 była wielokrotnie przesłuchiwana. Od 1982 r. działała w podziemnym NZS, była członkiem Komitetu Pomocy Internowanym w Opolu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Dariusz Olszewski urodził się 13 maja 1957 roku we Wrocławiu, gdzie w 1978 r. ukończył Technikum Mechaniczne nr 2. Działalność w NSZZ „Solidarność” rozpoczął we wrześniu 1980 roku. Po wprowadzeniu stanu wojennego był organizatorem strajku w kopalni Sieroszowice, następnie 14 grudnia 1981 uczestnikiem starć z oddziałami wojska i ZOMO pacyfikującymi zakład, w wyniku czego został zwolniony z pracy. W latach 1982-1990 działał w Organizacji Solidarność Walcząca. prowadził szkolenia drukarzy oraz kursy samoobrony i sztuk walki; był organizatorem i przywódcą grup stawiających czynny opór oddziałom ZOMO atakującym demonstracje, współorganizował struktury kolportażu i druku. Zajmował się ochroną Kornela Morawieckiego i innych działaczy podziemia, zorganizował grupę ochraniającą tajne posiedzenia przywódców Solidarności Walczącej. Od 1984 roku kierował Pocztą Solidarności Walczącej, w ramach której projektował znaczki i je drukował. W 1986 roku był współtwórcą Niezależnej Oficyny Studenckiej. Wielokrotnie represjonowany, w 1986 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie przebywa do dziś. Był jednym z przedstawicieli zagranicznych Solidarności Walczącej. Organizował wiele demonstracji pod siedzibami ambasad PRL i Związku Sowieckiego oraz przygotowywał wystawy i spotkania dla Polonii amerykańskiej.

Jerzy Olszewski urodził się w miejscowości Pajewo-Szwelice oddalonej o 15 kilometrów od Ciechanowa. Działacz związkowy. Stan wojenny 1981 roku zastał go w wojsku. Jest skoszarowany w Modlinie. W 1988 roku pracując w Fabryce Narzędzi ”Fanar” założył NSZZ „Solidarność”. Po legalizacji związku w 1989 roku został przewodniczącym Komisji Zakładowej. 21 marca 1991 roku został wybrany przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Oddział Ciechanów. Reformował lokalne struktury i walczył o prawa pracownicze, w przeciwieństwie do wielu innych działaczy zaangażowanych w walkę o swoje prywatne interesy. Miał duże poparcie miejscowej ludności. Swoją funkcję spraował wiele kadencji.

Mirosław Stanisław Olszewski urodził się 2 czerwca 1958 roku w Opolu. W 1982 r. został absolwentem ekonomiki obrotu towarowego i  usług w Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Od października 1980 r. działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, w okresie od 14 października 1980 do marca 1981 był członkiem Tymczasowego Komitetu Założycielskiego w WSP w Opolu i organizatorem niezależnej biblioteki na uczelni. Od listopada 1980 do października 1981 r. uczestniczył w wydawaniu niezależnego pisma „Aneks” oraz publikacji Wydawnictwa Aneks, w lutym 1981 r. redaktorem „Komunikatu NZS WSP w Opolu” i „Biuletynu Informacyjnego NZS WSP w Opolu”. 18 lutego 1981 r. był organizatorem wiecu i strajku solidarnościowego na WSP ze studentami uczelni łódzkich w sprawie  rejestracji NZS, od 16 listopada do 10 grudnia był rzecznikiem prasowym Komitetu Strajkowego NZS na WSP. 14 grudnia 1981 wraz z  innymi wyniósł i ukrył dokumentację NZS. 5 lutego 1982 r. był internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Nysie, zaś 26 lutego 1982 zwolniony. W latach 1982–1989 był kolporterem pism i wydawnictw podziemnych. W latach 1982–1983 uczestniczył w akcjach pomocowych dla osób represjonowanych, był kurierem przekazującym pieniądze z kurii opolskiej osobom represjonowanym z Kędzierzyna-Koźla. Zmarł 14 września 2015 roku w Opolu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Zbigniew Olszewski - działacz opozycji antykomunistycznej. Od sierpnia 1980 r. członek Solidarności, kolporter prasy podziemnej, współtworzył gazetkę „Lokomotywa” pismo okręgowej Sekcji Kolejarzy NSZZ Solidarność. Od 1989 roku zostaje Przewodniczącym MKZ Tczew i zastępcą przewodniczącego Okręgowej Sekcji Kolejarzy.Od 1988 roku współorganizuje uroczystości w rocznicę wybuchu II wojny światowej w Szymankowie i Tczewie. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu Filmowego NNW. Uhonorowanie wręczono podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Starogardzie Gdańskim w 2023 roku.

Józef Opala - artysta rzeźbiarz, medalier, autor rzeźb sakralnych, statuetek, płaskorzeźb, obrazów, realizacji pomnikowych. Jest absolwentem Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Już w dzieciństwie interesował się sztuką. Ojciec artysty był organistą kościelnym, dzięki niemu poznawał liturgię łacińską, odbywał swoje pierwsze wędrówki po Sandomierszczyźnie, podziwiając wiekowe, kościelne rzeźby i obrazy. Tworzenie rozpoczął od malarstwa na Studium Nauczycielskim w Busku-Zdroju, malując pejzaże i zabytki ziemi sandomierskiej. Malarstwo jednak nie wyczerpywało energii i pragnienia tworzenia. Jego nazwisko znalazło się na liście przyjętych do warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w 1971. Od tej pory rozpoczęła się dojrzała wędrówka artysty przez meandry sztuki rzeźby i malarstwa. Arkana wiedzy zdobywał terminując w pracowni profesora Bogdana Chmielewskiego i tamże uzyskał dyplom z wyróżnieniem w 1976 r. Swoją pracę dyplomową zatytułowaną Madonny zaprezentował promotorom w terenie, w miejscu swojego urodzenia – w Męczennicach, gdzie pośród pól ukochanej ziemi świętokrzyskiej stały, na okolicznych wzniesieniach, Madonny. Nie było przypadku – motywy matki ziemi, kultury narodu, ludzkiego wysiłku i modlitwy możemy odnaleźć w licznych, późniejszych pracach artysty. Mottem przewodnim jego pracy stała się benedyktyńska dewiza Ora et Labora – módl się i pracuj. W dorobku ma liczne wystawy indywidualne i zbiorowe zarówno w Polsce jak i za granicą. Jest laureatem licznych nagród i wyróżnień. Dzieła tworzone przez Opalę to nie tylko Madonny i anioły ale także rzeźby przedstawiające ludzi nauki, literatury, sztuki i polityki. Możemy je odnaleźć w kościołach, w parkach, na skwerach i w muzeach wielu miast Polski. Od kilku lat, w swoim atelier w Koprzywnicy, tworzy także rzeźby i popiersia związane z postaciami polskich bohaterów podziemia niepodległościowego. Wśród nich znajdują się m.in. popiersia poetki i konspiratorki Zofii Kossak-Szczuckiej, rtm. Witolda Pileckiego czy gen. Stanisława Maczka. Do ostatnio ukończonych dzieł artysty, związanych z działalnością patriotyczną, należy Pomnik rtm. Witolda Pileckiego odsłonięty w 2018 r. na dziedzińcu Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Oświęcimiu a także pomnik 100. Rocznicy Odzyskania Niepodległości w Gręboszowie. Rzeźbiarz jest autorem powstającego w Mielcu największego Pomnika Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych. Od wielu lat Józef Opala współpracuje z artystą rzeźbiarzem profesorem Wincentym Kućmą – wspólnie tworzą liczne rzeźby sakralne i ołtarze. Uhonorowany Drzwiami do wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Natalia Ponomariowa i Wołodymyr Grigorienko – założyciele starobielskiej organizacji Praw Człowieka „WOLA”, która od początku wojny w Donbasie zajmuje się dokumentowaniem zbrodni separatystów, a obecnie rosyjskiej armii na Ukrainie. To bezcenne, bardzo potrzebne świadectwo, gdy przyjdzie czas, aby sprawców osądzić. Wołodymir walczy, nie dostał zgody, by pojawić się w Polsce, ale była z nami Natalia, którą uściskała Ewa Kubasiewicz. „Poznałam nowe strony historii Polski. Chcę się nisko wam ukłonić od całej Ukrainy za waszą pomoc od pierwszych godziny wojny. Sława narodowi polskiemu! Sława Ukrainie!” – mówiła wzruszona Ponomariowa. Laureaci Drzwi do wolności 14. festiwalu Filmowego NNW.

Andrzej Tadeusz Oryński urodził się 3 sierpnia 1945 roku w Krakowie. Jest absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 1975 uzyskał doktorat na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Działalność w NSZZ „Solidarność” rozpoczął we wrześniu 1980 roku na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. W tym okresie był autorem artykułów zamieszczanych m.in. w „Solidarność Dolnośląska”, „Semafor” i „Nasza Ziemia”. Po wprowadzeniu stanu wojennego razem z Leszkiem Wierzejskim był współzałożycielem pisma „Wiadomości Bieżące”, gdzie zamieszczał teksty m.in. pod pseudonimem Cywil i Absolwent. Współpracował z Regionalnym Komitetem Strajkowym Dolny Śląsk. 9 grudnia 1982 roku został internowany, następnie aresztowany i skazany 18 maja 1983 r. na dwa lata więzienia w zawieszeniu na 3 lata w procesie osób związanych z „Wiadomościami Bieżącymi”. W następnych latach współpracował z wrocławskimi pismami podziemnymi, w tym „Solidarnością Cuprum”, „Jednością Silni”, „Biuletynem Informacyjnym Politechniki Wrocławskiej”, „Solidarnością Dolnośląską”. Zajmował się kolportażem „Zeszytów Poezji Podziemnej”. Wielokrotnie represjonowany, w tym w październiku 1982 r. został odsunięty od prowadzenia zajęć dydaktycznych i przeniesiony na niższe stanowisko. Od 2010 roku jest na emeryturze.

Ks. Prałat mgr Tadeusz Osiński urodzony 28.10.1936 r. we wsi Kosuty, gmina i parafia Stanin, powiat Łuków. Podczas studiów w Wyższym Seminarium Duchownym, po tzw. ”odwilży – 1956″ w kraju, uzyskał maturę państwową w roku 1957r. Po V roku studiów w WSD przyjął święcenia diakońskie dnia 10.06.1960 roku, a w następnym roku po złożeniu egzaminów i ukończeniu studiów filozoficzno-teologicznych przyjął święcenia kapłańskie dnia 27.05.1961r. Inkardynowany do Diecezji Drohiczyńskiej mocą Bulli Jana Pawła II 25.03.1992 r. 13.03.1969 r. otrzymał dyplom magistra filozofii chrześcijańskiej w zakresie specjalizacji psychologii wychowawczej na KUL. W czasie swojej długoletniej posługi kapłańskiej w kraju jeszcze za czasów PRL oraz później również zagranicą współpracował i współpracuje ze środowiskami kombatanckimi , młodzieżą akademicką oraz środowiskami polonijnymi i patriotycznymi w kraju. Kapelan Światowego Związku Żołnierzy AK Okręgu Warszawa Wschód. Uhonorowany wieloma odznaczeniami min medalem „Pro Patria”.

Ks. prałat mgr Tadeusz Osiński - urodzony 28.10.1936 r. we wsi Kosuty, gmina i parafia Stanin, powiat Łuków. Podczas studiów w Wyższym Seminarium Duchownym, po tzw. ”odwilży – 1956″ w kraju, uzyskał maturę państwową w roku 1957 r. Po V roku studiów w Wyższej Szkole Duchowieństwa przyjął święcenia diakońskie dnia 10.06.1960 roku, a w następnym roku po złożeniu egzaminów i ukończeniu studiów filozoficzno-teologicznych przyjął święcenia kapłańskie (27.05.1961 r.) Inkardynowany do Diecezji Drohiczyńskiej mocą Bulli Jana Pawła II 25.03.1992 r. 13.03.1969 r. otrzymał dyplom magistra filozofii chrześcijańskiej w zakresie specjalizacji psychologii wychowawczej na KUL. W czasie swojej długoletniej posługi kapłańskiej w kraju jeszcze za czasów PRL oraz później również zagranicą, współpracował i współpracuje ze środowiskami kombatanckimi, młodzieżą akademicką oraz środowiskami polonijnymi i patriotycznymi. Kapelan Światowego Związku Żołnierzy AK Okręgu Warszawa Wschód. Uhonorowany wieloma odznaczeniami min medalem „Pro Patria”. Uhonorowany Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Andrzej Osnowski ur. 27.XI.1948 w Rzemieniu, powiat mielecki, syn Józefa żołnierza Armii Krajowej. Studia historyczne na UMCS w Lublinie ukończył w 1972 r. W tymże roku rozpoczął pracę w liceum jako nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie. Ukończył również podyplomowe studia filozoficzno- religioznawcze oraz nauki polityczne na UJ. We wrześniu 1980 r. był jednym z założycieli i pierwszym przewodniczącym nauczycielskiego NSZZ Solidarność w Mielcu. Był delegatem na historyczny I Krajowy Zjazd Solidarności w Gdańsku. W stanie wojennym represjonowany, m. in. 16. XII. 1981 r. został zatrzymany, a następnie wielokrotnie przesłuchiwany w Mielcu i Rzeszowie. Jego mieszkanie było poddawane kilkakrotnym rewizjom. Sądzono go w sfingowanym procesie politycznym w 1986 r. Po ponownej rejestracji Solidarności w 1989 r. podjął się dalszemu przewodniczeniu związku w oświacie. Uczestniczył także w pracach Komitetu Obywatelskiego Solidarność w Mielcu. Z ramienia tego ugrupowania został wybrany radnym, a następnie przewodniczącym Rady Miejskiej w Mielcu na kadencje 1990- 94 i 1994-98 będąc również delegatem Mielca w Związku Miast Polskich. W wyborach parlamentarnych w 1997 r. kandydował z listy AWS i został wybrany posłem na Sejm RP III kadencji. Jest inicjatorem i prezesem Stowarzyszenia Świętego Jana Pawła II w Mielcu, które m.in. funduje stypendia dla uczniów i studentów z niezamożnych rodzin. W 2016 r. został odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.

Albin Ossowski - pochodzący ze Starogardu żołnierz Armii Krajowej. Aresztowany przez Niemców przeżył brutalne śledztwo na Pawiaku. Więziony w obozach koncentracyjnych, po wyzwoleniu we Włoszech wstąpił do II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Zagrał główną rolę w filmie Michała Waszyńskiego „Wielka droga” u boku Ireny Renaty Bogdańskiej, czyli późniejszej zony generała Andersa - Ireny Anders. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW. Otrzymał go pośmiertnie podczas Gali Retrospektywy Festiwalu NNW w Starogardzie Gdańskim.

Andrzej Marek Ostrowski - urodził się w 1938 roku w Warszawie. Jest siostrzeńcem rtm. Witolda Pileckiego. Wielokrotnie podkreślał, że ten zastępował mu ojca, który po bitwie pod Kockiem trafił do niemieckiej niewoli, w której przebywał ponad 5 lat. „Mój wuj Witold Pilecki zatrzymał się właśnie w naszym mieszkaniu i z tego mieszkania po kilku miesiącach, we wrześniu 1940 r., został zabrany. Stało się tak celowo, ponieważ czekał na łapankę, aby trafić do Auschwitz”- mówił w Polskim Radiu 24 Andrzej Marek Ostrowski. Laureat Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW

Renata Otolińska urodziła się 5 lutego 1958 w Dzierżoniowie. W 1983 r. została absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1977–1980 była działaczką Studenckiego Komitetu Solidarności we Wrocławiu, rzeczniczką i skarbnikiem, z kolei w latach 1977–1981 była współpracowniczką NOW-ej, a w latach 1978–1979 redaktorką niezależnego pisma „Podaj Dalej”. W latach 1978–1980 była kolporterką niezależnych pism, m.in. „Biuletynu Informacyjnego” KSS KOR, „Robotnika” oraz książek z Warszawy, prowadziła bibliotekę wydawnictw niezależnych. Wielokrotnie represjonowana.W dniach 7–17 maja 1980 r. uczestniczyła w głodówce protestacyjnej w Podkowie Leśnej w obronie uwięzionych działaczy KSS KOR.Od października 1980 r. działała w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów. Po wprowadzeniu stanu wojennego była również wielokrotnie poddawana represjom. W latach 1989–1999 działała w „Solidarności”. Następnie pracowała w mediach i szkolnictwie. Autorka i współautorka publikacji metodycznych, m.in.  „Leksykonu lektur szkolnych” (2005). Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marian Oziewicz urodził się 29 sierpnia 1943 roku w Wilnie. Jest absolwent Wydziału Elektroniki Politechniki Gdańskiej. W 2005 roku uzyskał doktorat na Politechnice Warszawskiej. W 1968 roku przeniósł się do Wrocławia gdzie kontynuował pracę naukową. W 1968 roku uczestniczył w strajku okupacyjnym na Uniwersytecie Wrocławskim, a rok później uczestniczył w akcji ulotkowej Kornela Morawieckiego, w której żądano przywrócenia na studia relegowanych za udział w marcowym strajku studentów. Działalność w NSZZ „Solidarność” rozpoczął we wrześniu 1980 roku. Był w tym okresie m.in. inicjatorem i współorganizatorem ogólnopolskiej akcji plakatowej Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”: „Zejdziemy z murów i chodników, gdy wejdziemy do TVP”. Po wprowadzeniu stanu wojennego włączył się w działalność podziemną. W latach 1982-1989 był współpracownikiem Regionalnego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk oraz w tym samym okresie działał w Organizacji Solidarność Walcząca. Był drukarzem, kolporterem, autorem artykułów w „Solidarności Walczącej”, „Z Dnia na Dzień”, „Nowej Kulturze”, tekstów ulotek. Wielokrotnie represjonowany. Jest członkiem wspierającym w Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.

Zbigniew Oziewicz urodził się 22 sierpnia 1941 roku w Wilnie. Był absolwentem fizyki matematycznej na Uniwersytecie w Leningradzie w 1964 roku. W latach 1965-2003 był pracownikiem naukowym Instytutu Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 1992 roku był profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 1977 roku był kolporterem wydawnictw niezależnych, a od 1979 r. współpracownikiem „Biuletynu Dolnośląskiego”. Działalność w NSZZ „Solidarność” rozpoczął we wrześniu 1980 roku. Po wprowadzeniu stanu wojennego współorganizował struktury Regionalnego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk, był również łącznikiem RKS ze Zbigniewem Bujakiem w Warszawie oraz zakładami pracy Dolnego Śląska. Organizował pomoc dla rodzin osób internowanych. Od lutego 1982 r. ukrywał się. Od przełomu maja i czerwca 1982 r. współtworzył Organizację Solidarność Walcząca. Był członkiem Rady Politycznej Solidarności Walczącej oraz redakcji pisma „Solidarność Walcząca”. Był internowany w Ośrodku Odosobnienia w Grodkowie. Po wyjściu na wolność współtworzył struktury Solidarności Walczącej w kilku polskich miastach, był kolporterem wydawnictw niezależnych i autorem artykułów we wrocławskich pismach podziemnych, współorganizatorem struktur Radia Solidarność Walcząca. Wielokrotnie represjonowany. Od 1993 roku zatrudniony jako profesor na Universidad Nacional Autónoma de México w Meksyku, od 2008 także na University of Texas w San Antonio. Autor licznych publikacji naukowych z zakresu fizyki teoretycznej i matematycznej. Zmarł w Meksyku w 2020 roku.

(ur. 1899 r.). W 1919 r. zaciągnął się do nowo formującego się Wojska Polskiego. W czasie wojny z bolszewikami służył w Dywizjonie Atrylerii Konnej, a potem w Garnizonie Warszawskim. W okresie międzywojennym prowadził swoje gospodarstwo rolne w Drążewie. Pierwsza poważna, niemiecka akcja eksterminacyjna „A-B” była początkiem gehenny Bronisława Pachulskiego. W kwietniu 1940 Bronisław został zatrzymany i zabrany przez żandarmów do punktu zbornego w Gąsocinie i przewieziony do obozu tymczasowego w Działdowie a potem do KL Dachau i w końcu do KL Auschwitz, gdzie został zamordowany 27 sierpnia 1941, zaledwie 13 dni po męczeńskiej śmierci Ojca Kolbe. Niemieccy zbrodniarze odesłali kilka rzeczy osobistych wraz z informacją o zgonie z powodu „niedoczynności układu krążenia”. Statuetkę Sygnet Niepodległości podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Sońsku odebrali Jarosław, Marek i Janusz Pachulscy – wnukowie uhonorowanego a wręczył ją ksiądz Włodzimierz Maruszewski.

Henryk Pająk - pisarz, prozaik, poeta, publicysta, wydawca – urodził się 15 lutego 1937 w Skarżysku-Kamiennej. W 1947 roku został poważnie ranny w wyniku wybuchu poniemieckiego niewypału. Ukończył filologię polską na UMCS i odtąd zamieszkał w Lublinie. Pracował jako nauczyciel (I LO im. S. Staszica) i dziennikarz (głównie prasa lubelska). Debiutował wierszem w „Kulturze i Życiu” w 1959 roku. W tym roku także był współzałożycielem grupy poetyckiej „Prom”. W 1971 r. został przyjęty do ZLP. W latach 1975-1981 oraz 1989-1995 był prezesem Lubelskiego Oddziału ZLP. Twórczość prozatorską rozpoczął od beletryzacji pamiętnika Henryka Cybulskiego, przywódcy samoobrony ludności polskiej przed Ukraińcami z UPA na Wołyniu – „Czerwone noce” (1967, 1969, 1974, 1977, 1990). Później z tej samej tematyki napisał powieść „Los” (1969), w której zbeletryzował walki grupy żołnierzy Wołyńskiej 27 Dywizji AK. Obecnie jego twórczość jest pomijana i marginalizowana w tzw. szerokim obiegu czytelniczym ze względu na tematykę, jaką pisarz porusza w swoich książkach. Henryk Pająk nie boi się prawdy. Jako pierwszy w Polsce podjął tematykę Żołnierzy Wyklętych i ich oprawców. Z odwagą i bezkompromisowo rozlicza się z polską i światową współczesną rzeczywistością. Henryk Pająk, mimo że ma swoich wiernych czytelników, pozostaje „pisarzem wyklętym”.

Anna Paniszewa urodziła się  15 listopada 1964 we wsi Niestierowszczyna. To polska działaczka społeczna i oświatowa na Białorusi, dziennikarka, założycielka  Klubu Inteligencji Katolickiej w Brześciu i Polskiej Harcerskiej Szkoły Społecznej im. R. Traugutta w Brzesciu. W latach 2012–2013 p.o. prezesa Oddziału Brzeskiego Związku Polaków na Białorusi w nieuznawanym przez białoruskie władze zarządzie organizacji obwodowej. Ukończyła w 1986 roku studia dzienne Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu w Mińsku o specjalności historia. Po studiach pracowała jako nauczycielka historii oraz socjologii. Reprezentowała ZPB na międzynarodowych konferencjach naukowych. Potem ukończyła studia podyplomowe (2005-2007) z historii oraz języka polskiego na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Była redaktorem technicznym pisma „Brześć Katolicki” w latach 2010, 2011. W roku szkolnym 2007/2008 zadbała o udział uczniów Polskiej Szkoły Społecznej w Brześciu w Programie Edukacyjnym Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie „Opowiem Ci o wolnej Polsce. Rozmowa ze świadkiem historii”. Owocem tej pracy stał się film o historii Związku Obrońców Wolności (ZOW) polskiej organizacji młodzieżowej działającej na Polesiu w latach 1945–1948. Realizowała program „Korona polskiego wychowania” we współpracy z Fundacją Szczęśliwe Dzieciństwo” w Lublinie w latach 2014–2016. Jest współzałożycielką Forum Polskich Inicjatyw Lokalnych Brześcia i Obwodu Brzeskiego w roku 2013. Dyrektor Brzeskiego Forum Polskich Inicjatyw Lokalnych od roku 2015. Założycielką Polskiej Harcerskiej Szkoły Społecznej im. R. Traugutta w Brześciu w roku 2015. Aktywna w życiu społecznym. Od roku 2007 do roku 2016 była koordynatorem Lubelskiego Jarmarku Jagiellońskiego na Białorusi. Stale współpracuje z Urzędem Miasta Lublina w dziedzinie kultury jako organizatorka oraz tłumaczka. Działa na pograniczu polsko-białoruskim w sferze edukacji oraz kultury. Przetłumaczyła na język białoruski 50 wierszy Marii Konopnickiej o tematyce kościuszkowskiej we współpracy z Polską Fundacją Kościuszkowską w Warszawie. Od roku 2004 do roku 2015 regularnie pisała teksty do pisma polskiego, wydawanego w Brześciu, kwartalnika „Echa Polesia". Jest jedną z autorów zbiorowej pracy projektu Katalogu miejsc pamięci narodowej obwodu brzeskiego. Od roku 2012 jest redaktorem polskiego pisma – kwartalnika „Harcerz Brześcia”, redaktorem strony forumbrzeskie.by. Od 2009 roku jest członkiem, a od 2012 członkiem zarządu Światowej Rady Badań nad Polonią. Pomysłodawca i organizator brukowania placu Romualda Traugutta w Szostakowie w roku 2014. Laureatka Drzwi do wolności festiwalu NNW w 2021 roku.

Mariusz Maciej Patelski urodził się 7 listopada 1967 roku w Namysłowie. Był absolwentem Instytutu Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu ( 1991), w 2001 uzyskał doktorat, w 2020 habilitował się. W latach 1988–1989 był kolporterem podziemnych pism i  książek m.in. „PWA. Przeglądu Wiadomości Agencyjnych”, „Tygodnika Mazowsze”, „Głosu Śląsko-Dąbrowskiego”, „PIK – Podziemnego Informatora Katowickiego” i innych. W 1989 r. był współzałożycielem biblioteki podziemnych wydawnictw w siedzibie Niezależnego Zrzeszenia Studentów WSP w Opolu. W latach 1988–1990 był członkiem NZS, w 1989 r. przewodniczącym NZS w WSP w Opolu oraz organizatorem druku i kolportażu podziemnych wydawnictw NZS. W latach 1988–1989 był przewodniczącym Studenckiego Koła Historycznego w Opolu, współinicjatorem podejmowania tematów tzw. białych plam w historii Polski. 22 kwietnia 1989 r. był delegatem na IV Krajowy Zjazd Delegatów NZS we Wrocławiu, oraz w dniach 24–26 listopada 1989 r. delegatem na V Zjazd Delegatów NZS . W latach 1989–1991 był współorganizatorem manifestacji w Opolu: 23 kwietnia i 26 maja 1989 w sprawie  rejestracji NZS, w lipcu 1990 r. w sprawie. przekazania gmachu KW PZPR w Opolu dla WSP i 16 stycznia 1991 r. w obronie Litwinów zaatakowanych przez żołnierzy Armii Radzieckiej w Wilnie. Jest autor wielu prac naukowych i popularnonaukowych z zakresu historii najnowszej, m.in. „Generał broni Tadeusz Jordan-Rozwadowski. Żołnierz i dyplomata” (2002), „Niezależne Zrzeszenie Studentów w Opolu 1980–1990”. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marian Pawelczak ps. „Morwa” pochodzi ze Stasina koło Lublina. W czasie okupacji niemieckiej uczył się na tajnych kompletach. W 1940 r. został wywieziony na przymusowe roboty do Niemiec. Uciekł stamtąd i wstąpił do partyzantki. W 1943 roku rozpoczął działalność w patrolu st. wachm. Mieczysława Cieszkowskiego "Grzechotnika". Jego rodzina była prześladowana, bracia ukrywali się u sąsiadów. UB zniszczyło ich rodzinne gospodarstwo i aresztowało jego rodziców na kilka tygodni. Do końca wojny z hitlerowskimi Niemcami przeszedł cały szlak pod dowództwem Hieronima Dektuowskiego "Zapory" pod pseudonimem "Morwa". W patrolu „Ducha” walczył podczas zasadzki na niemiecką kolumnę pod Krężnicą Okrągłą 24 maja 1944 roku, gdzie zniszczono kolumnę 16 samochodów Wehrmachtu. W 1944 r. został przymusowo wcielony do ludowego wojska. Ukończył szkołę podoficerską, ale jeszcze tego samego roku uciekł do partyzantów. Usiłował przedostać się na zachód, pod fałszywym nazwiskiem wstąpił do Milicji Obywatelskiej. W 1947 r. ujawnił się. W 1951 r. został aresztowany i skazany na 15 lat więzienia. Po trzech latach go uwolniono. Za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, postanowieniem Prezydenta RP Andrzeja Dudy, ppłk Marian Pawełczak ps. „Morwa” został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Lech Pawluk urodził się 28 września 1950 roku w Obrytem. Tam mieszkał, zajmował się rolnictwem. W 1980 organizował na terenie gminy Nur Solidarność Rolniczą. Był delegatem na Zjazd Wojewódzki. Koordynował na terenie gminy Nur wybory kontraktowe do Sejmu w 1989 roku. W latach 1990 - 1994 był wójtem tej gminy. W 1992 roku założył koło Porozumienia Centrum. Przez wiele lat organizował wybory samorządowe: startował z list AWS oraz z PiS do rady powiatu ostrowskiego. Obecnie jest emerytem, nadal angażuje się w działalność społeczną służąc radą i pomocą młodszym kolegom.

Jan Pawłowski urodził się 15 maja 1945 roku w Stanisławowie. Był absolwent fizyki na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1946 roku był wraz z rodziną ekspatriowany na Ziemie Odzyskane. Od 1968 roku był pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Wrocławskim i Politechnice Wrocławskiej. Kolportażem wydawnictw niezależnych zajmował się od 1979 roku. Działalność w NSZZ „Solidarność” rozpoczął we wrześniu 1980 roku. Po wprowadzeniu stanu wojennego zajął się konstruowaniem aparatury umożliwiającej podsłuchiwanie rozmów radiowych funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa. W latach 1982-1990 działał w Organizacji Solidarność Walcząca. Był twórcą urządzeń umożliwiających stały nasłuch i nagrywanie wszystkich komunikatów radiowych służb zajmujących się zwalczaniem opozycji; główny twórca tzw. kontrwywiadu Solidarności Walczącej, dzięki któremu udało się uchronić od aresztowania wielu działaczy podziemia. Po 1989 r. był m.in. szefem Delegatury Urzędu Ochrony Państwa we Wrocławiu. Zmarł 12 listopada 2005 roku we Wrocławiu.

Maria Peisert-Kisielewicz urodziła się 22 lutego 1954 roku we Wrocławiu. W latach siedemdziesiątych studiowała etnografię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz filozofii na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W 1968 roku, jeszcze jako uczennica szkoły podstawowej, rozklejała plakaty antyreżymowe wraz z bratem, Jerzym Peisertem. Od 1976 r. zajmowała się kolportażem wydawnictw niezależnych, a od następnego roku przekazywała informacje o represjach, publicystka niezależnego pisma „Głos”. W 1977 r. współorganizowała mszę św. w intencji Stanisława Pyjasa, studenta krakowskiego zamordowanego przez Służbę Bezpieczeństwa. Po wprowadzeniu stanu wojennego rozpoczęła działalność podziemną. Internowana w kwietniu 1982 r. w Ośrodku Odosobnienia w Gołdapi. W latach 1982-1987 była redaktorem pisma „Solidarność Walcząca” oraz współpracownikiem „Biuletynu Dolnośląskiego”. W latach 1986-1987 była członkiem redakcji wrocławskiego Radia „Solidarność”. Wielokrotnie represjonowana. Po 1990 pracowała m.in. jako nauczycielka.

Jerzy Pełka urodził się 5 maja 1953 w Gąsocinie. Był pedagogiem, historykiem, regionalistą, zastępcą dyrektora Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie. Ukończył Wyższą Szkołę Pedagogiczno-Rolniczą w Siedlcach oraz podyplomowe studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego i Wyższy Kurs Obrony w Akademii Obrony Narodowej. Pracę zawodową rozpoczął w 1973, w Wojewódzkim Ośrodku Informatyki. W l. 1980-81 był przewodniczącym komisji zakładowej NSZZ „Solidarność” Od 1984 do 1990 był kierownikiem działu historycznego w Muzeum Okręgowym w Ciechanowie, następnie, do 1999 dyrektorem Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Wojewódzkiego w Ciechanowie, odpowiadał wówczas za kulturę, sport, turystykę i służbę zdrowia. Od 2000 powrócił do pracy w muzeum, które zmieniło nazwę na Muzeum Szlachty Mazowieckiej. Długoletni członek Ochotniczej Straży Pożarnej w Glinojecku, członek Zarządu Głównego Związku OSP Rzeczypospolitej Polskiej oraz Komisji Historycznej ZG. Wiceprezes Zarządu Oddziału Powiatowego Związku OSP w Ciechanowie, członek Zarządu Oddziału Wojewódzkiego województwa mazowieckiego. Członek wielu towarzystw naukowych i regionalnych, od 2002 prezes oddziału ciechanowskiego Polskiego Towarzystwa Historycznego, działacz Towarzystwa Miłośników Ziemi Ciechanowskiej i Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi RP, Złotym Znakiem Związku OSP RP, odznaką Zasłużony Działacz Kultury. Autor Dziejów ochotniczego pożarnictwa w powiecie ciechanowskim 1881-2002, współautor i redaktor opracowania Mazowsze Ciechanowskie. Moja "Mała Ojczyzna". Szkice z dziejów regionu, współautor (z M. Kalinowskim) podręcznika akademickiego Zarys dziejów resocjalizacji nieletnich. Ponadto autor wielu artykułów popularyzatorskich i naukowych dotyczących historii w prasie regionalnej oraz w periodykach ogólnopolskich. Zmarł 26 lutego 2009 po krótkiej chorobie w ciechanowskim szpitalu.

Jerzy Petryniak urodził się 6 listopada 1935 roku w Poznaniu. Jest absolwentem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Poznaniu. W czerwcu 1956 roku jako student uczestniczył w wydarzeniach poznańskich. Po przeprowadzce do Wrocławia od 1979 roku był organizatorem druku i kolportażu „Biuletynu Dolnośląskiego”. Działalność w NSZZ „Solidarność” rozpoczął we wrześniu 1980 roku. 14 grudnia 1981 roku wraz z Andrzejem Mycem był organizatorem strajku w Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu. Następnie ukrywał się. Współpracował z Kornelem Morawieckim i strukturami wydawniczymi Regionalnego Komitetu Strajkowego „Solidarność” Dolny Śląsk. Zatrzymany 27 lutego 1982 roku, został bardzo ciężko pobity (wstrząsu mózgu i pęknięcie kości skroniowej), a następnie po pobycie w szpitalu internowany w Ośrodku Odosobnienia w Grodkowie. Od marca 1983 roku członek Organizacji Solidarność Walcząca. W kwietniu 1983 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował w tamtejszych instytutach naukowych. Od 1983 r. jest członkiem Kongresu Polonii Amerykańskiej.

Tadeusz Piątek urodził się 23 lutego 1946 roku w Borzęcinie k. Żmigrodu. Z zawodu jest ślusarzem. W sierpniu 1980 roku był jednym z głównych organizatorów strajku w Spółdzielni Mieszkaniowej Metalowiec we Wrocławiu. Działalność w NSZZ „Solidarność” rozpoczął we wrześniu 1980 roku. Od stycznia 1981 roku był przewodniczący Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji Zakładowej w SM Metalowiec. Od stycznia 1981 do 1989 roku był kolporterem wydawnictw niezależnych. Po wprowadzeniu stanu wojennego regularnie uczestniczył w demonstracjach ulicznych i akcjach ulotkowych. Od 13 grudnia 1981 r. do 1987 roku był przewodniczącym Tajnej Komisji Zakładowej w SM Metalowiec. Od stycznia 1983 do 1989 r. działał w Organizacji Solidarność Walcząca. Był współorganizatorem Robotniczego Wydawnictwa Solidarności Walczącej Feniks, w ramach którego był redaktorem, grafikiem, drukarzem, introligatorem i organizatorem dostaw sprzętu i materiałów poligraficznych. Swoje mieszkanie udostępniał na drukarnię, ukrywał również osoby poszukiwane przez Służbę Bezpieczeństwa, prowadził bibliotekę wydawnictw niezależnych. Od 2004 roku na emeryturze.

Tomasz Piątek - opozycjonista zamęczony przez komunistów w stalinowskim więzieniu. Urodził się 16 października 1906 roku w Słupcu w powiecie staszowskim. W okresie międzywojennym był członkiem Stronnictwa Ludowego a w czasie okupacji niemieckiej - Batalionów Chłopskich. Po zakończeniu wojny był związany z Polskim Stronnictwem Ludowym. W okresie od grudnia 1948 roku do marca 1949 roku udzielał pomocy członkom nielegalnej organizacji Legion Czarnego Lwa podporucznika Władysława Pezdy pseudonim „Gruby Władek”, „Janosik”, „Zakatyń”, działającej w powiatach: sandomierskim, buskim, tarnobrzeskim i mieleckim. Zapewniał posiłek i nocleg, przechowywał archiwum i „bibułę” grupy. Po aresztowaniu, 19 lipca 1949 roku został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Kielcach na karę 2 lat pozbawienia wolności. Zmarł w trakcie odbywania kary w więzieniu w Raciborzu 28 października 1949 roku. Jego ciało zakopano w tajemnicy. Szczątki Tomasza Piątka zostały odnalezione w wyniku prac poszukiwawczych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej w listopadzie 2020 roku na cmentarzu parafialnym Jeruzalem w Raciborzu a w 2023 roku w Belwederze, podczas uroczystej Konferencji Identyfikacyjnej IPN, rodzina otrzymała certyfikat odnalezienia szczątków. W uroczystości brała udział wnuczka zmarłego Pani Teresa Wolak z synem. Podczas Retrospektywy Festiwalu NNW 12 grudnia 2023 roku w Dębicy, na ręce pani Teresy, wręczono przyznane pośmiertnie uhonorowanie Sygnet Niepodległości Festiwalu NNW.

Alina Pienkowska (od 1985 Pienkowska-Borusewicz) urodziła się 12 stycznia 1952 roku w Gdańsku. W 1973 r. ukończyła Pomaturalne Medyczne Studium Zawodowe. Od 1974 r. była zatrudniona w Przemysłowym Zakładzie Opieki Zdrowotnej przy Stoczni Gdańskiej. W latach 1978-1980 była członkiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, a w latach 1979-1980 w redakcji niezależnego pisma WZZ „Robotnik Wybrzeża”. Kolporterka ulotek i niezależnej prasy, współorganizatorka działalności samokształceniowej. 14 sierpnia 1980 r. przekazała do Radia Wolna Europa postulaty strajkujących stoczniowców i apel o pomoc żywnościową, była przewodniczącą Komitetu Strajkowego w stoczniowej przychodni, członkiem Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni, a 16 sierpnia 1980 r. po podpisaniu przez Lecha Wałęsę porozumienia z dyrekcją Stoczni i ogłoszeniu zakończenia strajku zatrzymywała przy bramie nr 3 wraz z Anną Walentynowicz robotników wychodzących ze Stoczni. W nocy z 16/17 sierpnia 1980 r. współredagowała 21 postulatów, była autorką postulatu 16. dotyczącego służby zdrowia i sygnatariuszką Porozumień Sierpniowych. Od września 1980 r. działała w „Solidarności”, była przewodniczącą Komisji Zakładowej w stoczniowej przychodni, członkiem Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego Gdańsk, a od listopada 1980 r. była przewodniczącą Krajowej Sekcji Służby Zdrowia. W lipcu 1981 r. została delegatem na Walne Zgromadzenie Delegatów Regionu Gdańskiego, członkiem Prezydium Zarządu Regionu. 29 listopada 1981 r. odeszła z Zarządu Regionu w proteście przeciw metodom kierowania Związkiem przez L. Wałęsę. 13 grudnia 1981 r. została internowana i osadzona w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, następnie w Gdańsku, Bydgoszczy-Fordonie i Gołdapi. Na wolność wyszła w lipcu 1982 r. Od sierpnia tego roku współpracowała z Regionalną Komisją Koordynacyjną Gdańsk, m.in. organizowała mieszkania dla działaczy podziemia. W 1986 r. była współorganizatorką Fundacji Społecznej „Solidarności”. Od grudnia 1986 r. działała w ramach Komisji Interwencji i Praworządności „Solidarności”. Była uczestniczką strajków w Stoczni Gdańskiej w 1988 r. W 1989 odmówiła udziału w obradach okrągłego stołu. Po 1989 r. działała w „Solidarności”, była m.in. członkiem Komisji Krajowej. W latach 1991-1993 była senatorem RP z listy „Solidarności”. Od 1993 działała w Unii Demokratycznej i Unii Wolności. Zmarła w Gdańsku 17 października 2002 roku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Robert Pieńkowski urodził się 26 czerwca 1966 roku w Głogowie. W 1991 r. został absolwentem Wydziału Nauk Historycznych i Filozoficznych Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1985-1989 był współpracownikiem tajnych struktur Niezależnego Zrzeszenia Studentów na UWr, kolporterem podziemnej prasy i kurierem przywożącym książki niezależnych oficyn z Warszawy, uczestnikiem akcji ulotkowych i malowania haseł na murach. W latach 1987-1989 był współzałożycielem i członkiem redakcji niezależnego miesięcznika „Wrocławski Student”. W 1985 i 1988 r. brał udział w organizowanych przez podziemną „Solidarność” akcjach obliczania frekwencji w wyborach do władz PRL, w 1987 r. prowadził zbiórki pieniędzy na pomoc dla represjonowanych. W maju 1988 r. uczestniczył w strajku okupacyjnym na UWr. Od października r. był członkiem jawnych i nielegalnych struktur NZS na UWr, a w kwietniu i maju 1989 r. uczestniczył w IV Nadzwyczajnym Zjeździe Delegatów NZS. Od 1989 r. był członkiem Stowarzyszenia Bratnie Pomoc Studentów Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 80. był kilkakrotnie zatrzymywany podczas demonstracji ulicznych we Wrocławiu.W 1995 r. uzyskał doktorant na UWr. Jest autorem artykułów i książek z dziedziny numizmatyki. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Pieprz Kazimierz urodził się 1 marca 1944 roku w Neustrelitz w Niemczech. Uzyskał średnie wykształcenie. Przed 1980 r. był pracownikiem Przedsiębiorstwa Gospodarki Maszynami we Wrocławiu. Pod koniec lipca 1980 r. był organizatorem strajku w PGM. Od września 1980 w „Solidarności”. Od września 1980 r. był przewodniczącym Komitetu Założycielskiego w zakładzie. Od 1 września 1980 do 30 czerwca 1981 roku był członkiem prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego we Wrocławiu i był współautorem wrocławskiego projektu statutu „Solidarności” i uczestnikiem posiedzeń Krajowej Komisji Porozumiewawczej. Był zwolennikiem utworzenia Sieci Wiodących Zakładów Pracy „Solidarność”; współorganizatorem i przewodniczącym inicjatywy przekształconej następnie w Ośrodek Badań Społecznych działający najpierw przy Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim, a następnie przy Zarządzie Regionu Dolny Śląsk. Był zwolennikiem regionalnej autonomii OBS i uczestnikiem spotkania w Warszawie w sprawie strajku głodowego wrocławskich kolejarzy. Od listopada 1980 r. był przewodniczącym Regionalnej Komisji Wyborczej „Solidarność”. Na początku 1981 r. został oddelegowany do Krajowej Komisji Wyborczej w Gdańsku. Latem 1981 powrócił do Wrocławia, gdzie pracował w Zarządzie Regionu, zwłaszcza w Ośrodku Badań Społecznych. We wrześniu i październiku 1981 r. był obserwatorem obrad I Krajowego Zjazdu Delegatów. W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 został internowany i przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu i Grodkowie, gdzie był współorganizatorem życia kulturalnego internowanych, a 23 lipca 1982 r. zwolniony. W 1989 r. podjął działalność w legalnej „Solidarności”, z której wycofał się po krótkim czasie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jerzy Pietraszko urodził się 21 grudnia 1954 roku we Wrocławiu. Był absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, w Instytucie Matematyki. Był wykładowcą w Instytucie Cybernetyki Technicznej Politechniki Wrocławskiej. W marcu 1968, będąc jeszcze uczniem uczestniczył w studenckiej demonstracji na placu Grunwaldzkim we Wrocławiu. Od 1978 roku uczestniczył w kolportażu wydawnictw niezależnych, w tym od 1979 r. „Biuletynu Dolnośląskiego”. Po wprowadzeniu stanu wojennego zakaz wstępu na teren swojej uczelni. Współtworzył strukturę kolportażową i poligraficzną Regionalnego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk. Od czerwca 1982 roku działał w Solidarności Walczącej. W latach 1983-1985 przerzucał przez granicę w Karkonoszach do Czechosłowacji przez SW pismo „Nazory”, drukowane w języku czeskim przez Solidarność Walczącą. Był autorem wielu artykułów zamieszczanych w prasie podziemnej, w tym w piśmie „Myśli”. Po 1990 pracował m.in. jako wykładowca w Instytucie Matematyki i Informatyki Politechniki Wrocławskiej. Autor prac naukowych z dziedziny matematyki oraz tomu „Terroryści i oszołomy”, będącej krótką historią Solidarności Walczącej. Zmarł w 2020 roku.

Razem ze swoją wielopokoleniową rodziną przedsiębiorców jest mocno związany z Gminą Błaszki, angażuje się w działalność społeczną na rzecz jej mieszkańców. Grupa Pietrucha współpracuje z Zespołem Szkół im. St. Staszica w Błaszkach i pozostałymi placówkami edukacyjnymi działającymi na terenie gminy. Wspiera błaszkowską drużynę harcerską angażując się w projekty wydawnicze upamiętniające lokalną historię, jak również współorganizując imprezy plenerowe o charakterze historycznym. Rodzinne przedsiębiorstwo realizuje misję krzewienia postaw patriotycznych oraz poszanowania lokalnej historii . Sfinansowało m.in. renowację grobowca rodziny Żelisławskich, z której wywodzi się Kazimierz Pilawa-Żelisławski – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, kawaler orderu Virtutti Militari, ofiara Zbrodni Katyńskiej. Od 2014 r. Jerzy Pietrucha jest organizatorem Rajdu Konnego Pamięci Żołnierzy Wyklętych – cyklicznego wydarzenia organizowanego od 9 lat. Uhonorowany Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW. Statuetkę w imieniu Jerzego Pietruchy odebrał Marcin Chorąziak a wręczył ją Tadeusz Chowański.

Rtm. Witold Pilecki -urodzony 13 maja 1901 r. w Ołońcu w Rosji. Żołnierz Armii Krajowej, rotmistrz kawalerii, skazany przez władze komunistyczne Polski Ludowej na śmierć. Wstąpił do harcerstwa w 1914 r. Studiował na Wydziale Rolnym Uniwersytetu w Poznaniu oraz na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego. Służył w Wojsku Polskim w latach 1918 – 1921. Dzięki zasługom w bitwie warszawskiej oraz czynnemu udziałowi w wyzwoleniu Wilna Witold Pilecki został uhonorowany Krzyżem Walecznych. Podczas II wojny światowej walczył w kampanii wrześniowej. Był dowódcą plutonu w szwadronie kawalerii dywizyjnej 19. Dywizjonu Piechoty Armii „Prusy”, potem zaś w 41. Dywizji Piechoty na przedmieściu rumuńskim. Pilecki działał od 1939 r. w konspiracji. Współzałożył Tajną Armię Polską. Chciał zorganizować ruch oporu w obozach koncentracyjnych, w związku z czym zbierał materiały i informacje dotyczące tych miejsc. W tym celu dostał się dobrowolnie do obozu w Oświęcimiu. Pomagał w ucieczkach współwięźniów, pisał raporty. W Auschwitz założył Związek Organizacji Wojskowej, którego członkowie zdobywali żywność, ubranie, pomagali w przekazywaniu wiadomości rodzinom więźniów. Witold Pilecki uciekł z obozu w 1943 r. Brał udział w powstaniu warszawskim. Mianowano go na rotmistrza. Prowadził działalność wywiadowczą na rzecz 2. Korpusu Polskiego we Włoszech. Pilecki zbierał też informacje o żołnierzach więzionych w obozach NKWD. Oskarżono go o działalność wywiadowczą na rzecz rządu polskiego na emigracji. Witolda Pileckiego skazano na karę śmierci, wyrok wykonano 15 maja 1948 r. w Warszawie na Rakowieckiej 37. Został pochowany w zbiorowej bezimiennej mogile na tzw.kwaterze Ł na Powązkach w Warszawie. Jego szczątków do tej pory nie zostały zidentyfikowane. Laureat Sygnetu Niepodległości festiwalu NNW w 2021 roku.

Jerzy Piórkowski urodził się  23 października 1941 roku w Kowalewie Pomorskim. W 1960 r. ukończył Zasadniczą Szkołę Mechanizacji Rolnictwa w miejscu urodzenia. W okresie od 1969 do maja 1981 pracował w MPK. W dniach 26 sierpnia do1 września 1980 r. uczestniczył strajku w Zajezdni Autobusowej nr VII MPK we Wrocławiu, został przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego we Wrocławiu. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, a od 1 września 1980 do 4 maja 1981 r. był przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego we Wrocławiu, po czym zrezygnował. Od maja 1981 do lipca 1989 r. był kierowcą taksówki we Wrocławiu. Od października 1989 przebywa na emigracji w RFN. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Wojciech Pluskiewicz urodził się  4 sierpnia 1957 roku w Gliwicach, jest absolwentem Wydziału Lekarskiego Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu (1982), doktorat uzyskał w 1993 r., habilitację w 2000. Od 2003 r. jest profesorem.  zwyczajnym. W październiku 1980 r. współorganizował Niezależne Zrzeszenie Studentów na Wydziale Lekarskim ŚAM w Zabrzu, był członkiem Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NZS ŚAM, od listopada 1980 do grudnia 1981 r. był członkiem Zarządu Uczelnianego i Komisji Uczelnianej NZS ŚAM. W latach 1980–1981 był członkiem redakcji „Prosto z Mostu”; w dniach 16–17 lutego 1981 współorganizatorem strajku studenckiego na ŚAM ws. rejestracji NZS, członkiem Komitetu Strajkowego. W kwietniu 1981 r. był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NZS w Krakowie, w listopadzie i grudniu 1981 był uczestnikiem strajku solidarnościowego ŚAM ze studentami WSI w Radomiu i członkiem Komitetu Strajkowego. 14 grudnia 1981 r. wywiózł z uczelni i ukrył archiwum NZS ŚAM i powielacz. W latach 1982–1988 był współorganizatorem i uczestnikiem spotkań samokształceniowych studentów śląskich uczelni w salce przy bazylice św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach-Panewnikach, a w latach 1982–1989 kolporterem podziemnych pism. Jest autorem ponad 100 publikacji w krajowych i zagranicznych periodykach naukowych o tematyce medycznej. Od 2005 r. jest członkiem założycielem Stowarzyszenia „NZS 1980”. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Maciej Płażyński urodził się 10 lutego 1958 roku w Młynarach k. Elbląga. W latach 1977-1981 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Gdańskiego. Od września 1980 r. działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, był współzałożycielem i przewodniczącym NZS na swojej uczelni. W listopadzie 1981 r. kierował strajkiem okupacyjnym na UG solidarnościowym ze studentami radomskiej WSI. W dniach 13-15 grudnia 1981 r. był przewodniczącym Komitetu Strajkowego podczas strajku na UG. Z kolei w latach 1982-1983 był drukarzem i kolporterem wydawnictw podziemnych NZS, a w latach 1983-1990 współzałożycielem i prezesem Spółdzielni Pracy Świetlik. Był kolporterem podziemnych wydawnictw, w 1988 r. pomagał w organizowaniu strajków w Stoczni Gdańskiej. W 1987 r. był współzałożycielem i prezesem Klubu Myśli Politycznej im. Lecha Bądkowskiego. W latach 1990-1996 był wojewodą gdańskim, w latach 1997-2001 posłem RP z listy Ruchu Społecznego AWS i marszałkiem Sejmu. W maju 2001 wraz z Donaldem Tuskiem i Andrzejem Olechowskim był współzałożycielem i liderem Platformy Obywatelskiej. W latach 2001-2005 był posłem RP z listy PO, a w latach 2005-2007 niezależnym senatorem RP i wicemarszałkiem Senatu oraz od 2007 posłem niezrzeszonym, wybranym z listy Prawa i Sprawiedliwości. Był działaczem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, a od maja 2008 r. prezesem Stowarzyszenia Wspólnota Polska. Zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie lotniczej k. Smoleńska. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Maryla Płońska (właściwie Maria Helena) urodziła się 19 sierpnia 1957 roku w Gdańsku. W 1978 r. ukończyła Technikum Mechaniczno-Elektryczne w Gdańsku, a w latach 1979-1980 była studentką na Wydziale Chemii Politechniki Gdańskiej. Pod koniec lat siedemdziesiątych była współpracowniczką Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, a w latach 1978-1980 działaczką Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. W latach 1979-1980 była współzałożycielką, członkiem redakcji i autorką pisma WZZ Wybrzeża „Robotnik Wybrzeża”. Z kolei w latach 1978-1979 współorganizowała niezależne obchody rocznicy Grudnia 1970 r. w Gdańsku: 18 grudnia 1979 r. przemawiała w imieniu WZZ Wybrzeża podczas uroczystości pod bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej im. Lenina. 7 sierpnia 1980 roku była współautorką odezwy wzywającej stoczniowców do obrony zwolnionej z pracy Anny Walentynowicz. Od 14 sierpnia 1980 r. uczestniczyła w strajku w Stoczni Gdańskiej, początkowo jako sekretarz w pracach Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, m.in. brała udział w formułowaniu 21 postulatów, następnie była organizatorką biura tłumaczeń dla dziennikarzy zagranicznych. Następnie wycofała się z działalności związkowej zniechęcając się konfliktami w kierownictwie „Solidarności”. Od 1989 roku jest na rencie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Andrzej Poczobut - polsko-białoruski dziennikarz, publicysta i bloger związany z Grodnem, działacz mniejszości polskiej na Białorusi i więzień polityczny. Za działalność społeczną i dziennikarską wielokrotnie zatrzymywany i aresztowany. Jest ekspertem od spraw związanych z historią służb specjalnych ZSRR na terenie Zachodniej Białorusi oraz działalnością AK na tych terenach. Za rzekome znieważenie prezydenta Aleksandra Łukaszenki na łamach „Gazety Wyborczej”, białoruskiej prasy i swojego bloga w 2011 roku został skazany na 3 lata więzienia w zawieszeniu na 2 lata. Został ponownie aresztowany 25 marca 2021. Proces Poczobuta rozpoczął się 16 stycznia 2023 roku. Sąd obwodowy w Grodnie 8 lutego skazał go na 8 lat więzienia o zaostrzonym rygorze (osadzenie w kolonii karnej). W sierpniu 2023 został ukarany półrocznym pobytem w karcerze. Laureat Drzwi do Wolności 15. Miedzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Janina Podlejska urodziła się 2 XI 1946 w Niemczy. Jest absolwentką Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. W NSZZ „Solidarność” działała od września 1980 roku. Była członkiem Komitetu Założycielskiego, następnie sekretarzem Komisji Zakładowej w Wojewódzkim Biurze Geodezji i Terenów Rolnych. Po wprowadzeniu stanu wojennego współpracowała z Regionalnym Komitetem Strajkowym Dolny Śląsk. Dostarczała m.in. materiały poligraficzne. W latach 1982-1989 działała w Organizacji Solidarność Walcząca. Razem ze swoim mężem w swoim mieszkaniu prowadzili punkt kolportażowy. Zajmowała się dystrybucją wielu książek, znaczków poczty podziemnej, pism podziemnych, w tym:, „Biuletyn Dolnośląski”, „KOS”, „Myśli Nieinternowane”, „Opcja”, „Solidarność Walcząca”, „Tygodnik Mazowsze”, „Z Dnia na Dzień”. Po 1989 r. działała m.in. w Partii Wolności, następnie w Ruchu Odbudowy Rzeczypospolitej. W 1991 r. razem m.in. z Jerzym Przystawą współzałożyła Ruchu na Rzecz Jednomandatowych Okręgów Wyborczych. Od 2006 r. na emeryturze.

Jacek Andrzej Podlejski urodził się 10 czerwca 1953 roku we Wrocławiu. Był absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. W NSZZ „Solidarność” działał od września 1980 r. Zajmował się m.in. kolportażem wydawnictw niezależnych, w tym „Biuletynu Dolnośląskiego” i „Solidarności Dolnośląskiej”. Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował działalność kolporterską, rozprowadzając razem z żoną wiele tytułów książek, znaczków poczty podziemnej, pism podziemnych, w tym:, „Biuletyn Dolnośląski”, „KOS”, „Myśli Nieinternowane”, „Opcja”, „Solidarność Walcząca”, „Tygodnik Mazowsze”, „Z Dnia na Dzień”. Uczestniczył w akcjach plakatowych, manifestacjach i wiecach we Wrocławiu. W latach 1984-1989 współpracował z Organizacją Solidarność Walcząca. Po 1990 r. kontynuował działalność związkową w „Solidarności”. W 1991 roku był współzałożycielem Ruchu na rzecz Jednomandatowych Okręgów Wyborczych. Działał w Partii Wolności, następnie w Ruchu Odbudowy Rzeczypospolitej. Zmarł we Wrocławiu w 2020 r.

Edward Polek ps. „Edos" - żołnierz AK, działał w organizacji partyzanckiej zarówno w czasie II wojny światowej jak i w powstaniu antykomunistycznym. Żołnierz oddziału Tadeusza Jaworskiego ps. "Zerwikaptur". W 1943 r. zatrzymany przez patrol niemiecki wraz dwoma kolegami z oddziału AK miał być rozstrzelany. Cudem przeżył - przeznaczona dla niego kula utknęła w pistolecie, który nie wypalił. Udało mu się uciec. Po zakończeniu II wojny światowej był aresztowany przez UB w Tarnobrzegu, skąd zdołał zbiec pozostając do czasów II amnestii w ukryciu. Ciężko chory na skutek maltretowania przez UB - Zmarł w latach powojennych. LAureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Edward Polek ps. "Edos" - wrodzony w Woli Baranowskiej, która była także miejscem jego zamieszkania. Działający w organizacji partyzanckiej zarówno w czasie II wojny światowej jak i w powstaniu antykomunistycznym, żołnierz oddziału Tadeusza Jaworskiego ps. "Zerwikaptur". Cudem ocalał w czasie okupacji niemieckiej w 1943 r. Zatrzymany przez patrol niemiecki wraz dwoma kolegami z oddziału AK miał być rozstrzelany. Dwóch partyzantów Niemcy zabili jednak w wyniku zacięcia się broni, przeznaczona dla Polka kula, nie dosięgła go. Wykorzystał ten moment, żeby uciec. Dzięki temu przeżył. Po zakończeniu II wojny światowej był aresztowany przez UB w Tarnobrzegu, skąd zdołał zbiec. Do czasów II amnestii pozostawał w ukryciu. Z zawodu był murarzem. Zmarł w latach powojennych w wyniku utraty zdrowia na skutek brutalnych przesłuchań UB.

Wanda Półtawska urodziła się 2 listopada 1921 w Lublinie. Lekarka, doktor nauk medycznych oraz specjalista w dziedzinie psychiatrii, profesor Papieskiej Akademii Teologicznej, harcerka, działaczka pro-life. Chodziła do szkoły SS. Urszulanek. W chwili wybuchu wojny była uczennicą drugiej klasy liceum. Z nastaniem okupacji przystąpiła do konspiracyjnej walki jako łączniczka, uczestnicząc jednocześnie w tajnym nauczaniu. W lutym 1941 została aresztowana przez Gestapo i osadzona w więzieniu na Zamku Lubelskim, a 22 września przewieziona do obozu koncentracyjnego Ravensbrück w Meklemburgii, a w marcu 1945 do Neustadt-Gleve, gdzie przebywała do końca wojny, tj. do 8 maja 1945 roku. Była ofiarą doświadczeń lekarskich, co wpłynęło na decyzję studiowania psychiatrii. Rozpoczęła studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Pracę lekarza rozpoczęła w szpitalu psychiatrycznym w Kobierzynie koło Krakowa w lutym 1952, a w kwietniu, otrzymawszy stypendium specjalizacyjne w psychiatrii przeniosła się do Kliniki Psychiatrycznej Akademii Medycznej w Krakowie, wydzielonej wówczas z Uniwersytetu Jagiellońskiego jako osobna uczelnia, gdzie pozostała do roku 1968, przechodząc kolejne stopnie asystenta, starszego asystenta i adiunkta, ordynatora oddziału, równolegle zaś oba stopnie specjalizacji i doktorat (1964). Przez 18 lat działała w Poradni Wychowawczo-Leczniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prowadziła badania tzw. "dzieci oświęcimskich" - ludzi, którzy jako dzieci trafili do obozów koncentracyjnych. Przez 42 lata wykładała medycynę pastoralną na Wydziale Teologicznym, a potem na Akademii Papieskiej w Krakowie. W roku 1967 zorganizowała Instytut Teologii Rodziny przy tymże Wydziale i kierowała nim przez 33 lata. W roku 1994 została mianowana członkiem Papieskiej Akademii Życia. Współpracuje też z Papieską Radą dla Pracowników Służby Zdrowia. Bliska przyjaciółka Jana Pawła II, obecna przy jego śmierci. Dama Orderu Orła Białego.

Rodzina z Karczewizny w gminie Łochów uratowała Żydówkę w czasie II wojny światowej. W czasie wojny zatrudnili do pracy Chawę Kindreich, która zbiegła z getta w Jadowie latem 1942 r. Początkowo jej prawdziwa tożsamość nie była im znana, ale nawet gdy ją poznali, zgodzili się żeby u nich została. Gdy Chawie zaczynało grozić niebezpieczeństwo ze strony przebywających w pobliżu Niemców, wtedy natychmiast ukrywano ją w bezpieczne miejsce. Chawa Kindreich (zwana Irenką) przebywała u Powierzów do końca wojny, a następnie wyjechała do Izraela. W 1993r. Instytut Yad Vashem przyznał Powierzą im tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.

Alfreda Poznańska urodziła się 3 stycznia 1939 roku w Małkowie. Była absolwentką Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu na Wydziale Ceramiki i Szkła. Członek Związku Polskich Artystów Plastyków. Nauczyciel akademicki w PWSSP, od 1995 r. profesor. W latach siedemdziesiątych była współorganizatorką wrocławskich Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. W NSZZ „Solidarność” działała od września 1980 r. W latach 1980-1981 współpracowała z Niezależnym Zrzeszeniem Studentów, uczestnicząc w strajkach organizowanych przez tą organizację. Po wprowadzeniu stanu wojennego zajmowała się kolportażem wydawnictw niezależnych. W 1984 roku była autorką medalu na otwarcie Panoramy Racławickiej. Od 1984 r. współpracowała z Organizacją Solidarność Walcząca we Wrocławiu. W połowie lat osiemdziesiątych przez wiele miesięcy ukrywała w swoim mieszkaniu Kornela Morawieckiego. Zmarła we Wrocławiu 7 października 2001.

Ludwik Prądzyński urodził się 5 października 1956 roku we wsi Tuchomie k. Bytowa. W 1982 roku ukończył Zasadniczą Szkołę Budowy Okrętów w Gdańsku. W latach 1975-1984 pracował w Stoczni Gdańskiej jako spawacz i monter kadłubów. 25 czerwca 1976 roku uczestniczył w strajku w stoczni, w latach 1979–1980 był współpracownikiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża oraz kolporterem ulotek i niezależnych pism, m.in. „Robotnika Wybrzeża” na terenie stoczni. W dniach 14–31 sierpnia 1980 r. był współorganizatorem strajku w Stoczni Gdańskiej i członkiem Komitetu Strajkowego. Od października 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komitetu Założycielskiego, a od lutego 1981 r. Komisji Zakładowej i wiceprzewodniczącym. Komisji Wydziałowej na Wydziale PK-3. 13 grudnia 1981 roku został internowany i przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku. Na wolność wyszedł 24 lipca 1982 roku. W latach 1984–1993 pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Od 1993 r. był monterem kadłubów okrętowych, następnie ślusarzem okrętowym w Stoczni Gdańskiej, a od 1993 roku członkiem Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej „Solidarności” w stoczni. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jacek Prętki - opozycjonista antykomunistyczny, działacz Solidarności. kolporter pism podziemnych w Tczewie. Brał udział w zbieraniu składek i organizowaniu pomocy materialnej dla represjonowanych tczewskich działaczy. Obecnie wiceprzewodniczący Organizacji Międzyzakładowej „Solidarności” PKP Cargo w Gdyni. Członek Zarządu regionu Gdańskiego NSZZ "Solidarność"   Współorganizator uroczystości w Tczewie i Szymankowie. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu Filmowego NNW. Uhonorowanie wręczono podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Starogardzie Gdańskim w 2023 roku. Statuetkę wręczył minister Jarosław Sellin. „Znamy się od lat bo co roku spotykamy się na uroczystościach w Szymankowie. Jest przedstawicielem tego najmłodszego pokolenia, które w lata 80-tych zaczęło działalność opozycyjną i za to mu dziękujemy” - mówił Sellin. „To dla mnie zaszczyt otrzymać statuetkę od Festiwalu, który mówi o niezłomnych, niepokornych i wyklętych” powiedział pan Jacek Prętki.

Janusz Witold Preyss ps. „Kowalski”, „Wierch” - urodził się 30 maja 1928 roku w Toruniu. W 1942 r. wstąpił do 21 WDH i Harcerskiego Oddziału Wojskowego \"Żbik\", harcerz Gniazdo \"Żwawy Burek\" - pluton \"Mauli\", pseudonim \"Klon\", \"Wierch”, zastępowy. Dokonywał aktów małego sabotażu, takich jak zrywanie flag niemieckich – zawieszanie flag polskich, umieszczanie napisów i afiszów antyniemieckich na murach, podrzucanie ulotek. Był uczniem Szkoły Ziemi Mazowieckiej w Warszawie, a następnie kontynuował naukę na tajnych kompletach. Walczył w powstaniu warszawskim jako kanonier w Harcerskiej Baterii Artylerii Przeciwlotniczej „Żbik”. Jego szlakiem bojowym było Śródmieście Północ. Po upadku powstania dostał się do niewoli niemieckiej, jako jeniec Stalagu 344 Lamsdorf. Przybył do obozu 7 października 1944 r., następnie od 21 października przebywał w Stalagu XVIII C Markt-Pongau, potem trafił do komanda w Salzburgu i komanda w Prutz koło Landecu. Po oswobodzeniu przeszedł w Szwajcarii \"kwarantannę\", po czym został wcielony do internowanej w tym kraju 2 Dywizji Strzelców Pieszych gen. Bryg. Bronisława Prugara-Ketlinga. Po demobilizacji (początek lipca 1945 r.) przybył do Francji, przebywał w Grenoble i Lille, po czym trafił do II Obozu Zbornego Wojska Polskiego w La Courtine, gdzie ukończył szkołę średnią. Po zdaniu matury w 1946 roku wrócił przez Anglię i Szkocję do kraju. Tutaj ukończył studia w Wyższej Szkole Ekonomii w Sopocie. Odznaczony min. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Obecnie mieszka w Gdyni. Laureat Sygnetu Niepodległości 15. MIędzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW. „Jestem wzruszony. Nas jest już bardzo mało. Koło, któremu przewodniczę w momencie zakładania miało 96 członków. Teraz jest nas pięcioro. Jestem Gdynianinem, gdy wybuchła wojna miałem 11 lat i w 1939 znalazłem się w czasie oblężenia w Warszawie. Tam spędziłem okupację. W 1941 roku już byłem dorosły… myśmy szybko dorośli w czasie okupacji i szybko włączyliśmy się w ruch antyniemiecki. Przy szkole, do której chodziłem, powstała organizacja podziemna w oparciu o istniejącą tam drużynę harcerską. Uczyliśmy się obsługi działek przeciwlotniczych, choć byliśmy jeszcze nastolatkami Ostrzeliwali nas Niemcy w rejonie Dworca Głównego. Myślę, że pamięć o Powstaniu długo przetrwa w naszym społeczeństwie. Trwać będzie długie dziesięciolecia” – mówił pan Janusz Preyss. Nagrodę wręczył Jerzy Majcherczyk – podróżnik i zdobywca Kanionu Colca.

Emilia Irena Próchnicka urodziła się  12 kwietnia 1952 roku w Olszynie k. Lubania. W 1982 r. ukończyła Technikum Odzieżowe we Wrocławiu. W latach 1979–1984 r. była brakarzem materiałów drzewnych w Olszyńskich Fabrykach Mebli. Od września 1980 r. działała w „Solidarności”. W dniach 4–8 września 1980 była organizatorką strajku okupacyjnego i przewodniczącą Komitetu Strajkowego w Zakładzie nr 2 OFM, współorganizatorką i sekretarzem Komitetu Założycielskiego, a następnie od kwietnia 1981 sekretarzem Komisji Zakładowej. W czerwcu 1981 była delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Województwa Jeleniogórskiego. W grudniu 1981 oraz w 1982 organizowała pomoc dla internowanych W latach 1982–1984 wytwarzała ulotki, była kolporterką ulotek i podziemnych pism, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Odroczenia” oraz akcji malowania napisów na murach. W sierpniu 1982 r. była uczestniczką akcji obrzucenia jajkami z farbą budynku PZPR w Olszynie. Wielokrotnie represjonowana przez Służbę Bezpieczeństwa. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Franciszek Antoni Przeździecki urodził się w roku 1930. Jako młody chłopak związał się z podziemiem niepodległościowym, pełniąc w latach 40. i 50. funkcję łącznika dowództwa Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Zbierał informacje operacyjne. Jego dom był częstym punktem kwaterowania Żwańskiego. W 1948 roku brał udział w akcji na milicjantów w Czyżewie, mającej na celu odbicie dwóch ludzi. Nigdy się nie ujawnił. Niechęć do narzuconego Polsce siłą komunistycznego ustroju nie przeszła mu wraz z wiekiem, dlatego w roku 1980 czynnie uczestniczył w powstaniu NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych województwa łomżyńskiego. Został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, teraz zaś podzielił się swymi bogatymi wspomnieniami z trudnych wojennych oraz powojennych czasów. W 2020 roku Fundacja im. Kazimierza Wielkiego wydała wspomnienia autorstwa Franciszka Przeździeckiego. Autor opisał swoje przeżycia z okresu II wojny światowej i okresu powojennego. Przybliżył warunki panujące na polskiej wsi przed wojną, opór społeczeństwa polskiego i swój własny udział w konspiracji niepodległościowej. Franciszek szczegółowo opisuje prześladowania i represje ze strony okupanta sowieckiego, których doznał on oraz jego najbliższa rodzina i okoliczni mieszkańcy po zakończeniu wojny.

Jerzy Andrzej Przystawa urodził się 29 kwietnia 1939 roku w Czortkowie, w województwie tarnopolskim na dzisiejszej Ukrainie. Był absolwentem Uniwersytetu Wrocławskiego, na Wydziale Fizyki, gdzie w 1962 r. uzyskał doktorat i w 1976 habilitację. Od 1962 pracował jako nauczyciel akademicki w Instytucie Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1956 i 1968 był uczestnikiem wieców i manifestacji we Wrocławiu. Od września 1980 roku aktywnie działał w NSZZ „Solidarność” na swojej uczelni. Po wprowadzeniu stanu wojennego, w dniach 13-15 XII był współorganizatorem, a następnie członkiem Komitetu Strajkowego na uczelni. Z kolei w dniach 14-24 grudnia był członek Regionalnego Komitetu Strajkowego „Solidarność” Dolny Śląsk. Internowany w marcu 1982 roku był przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Nysie. Na wolność wyszedł w lipcu 1982 r. W następnych latach był autorem bardzo licznych artykułów we wrocławskiej i krajowej prasie podziemnej, w tym w: „Aspekcie”, „Bazie” „Biuletynie Dolnośląskim”, „CDN”, „Kręgu”, „Kulturze Niezależnej” „Obecności”, „Solidarności Walczącej”, „Walce” , „Z dnia na dzień”, gdzie publikował m.in. pod pseudonimem Andrzej Łaszcz. W 1989 roku protestował przeciwko obradom Okrągłego Stołu. W 1991 r. był współorganizatorem Ruchu Na Rzecz Jedno-Mandatowych Okręgów Wyborczych. Autor wielu publikacji o tematyce społecznej i politycznej oraz prac naukowych dotyczących kwantowej teorii ciała stałego. Zmarł we Wrocławiu 3 listopada 2012 r.

Łucja Pszczółkowska pochodzi ze Strzelni koło Gruduska. W 1921 roku w tej wsi było 11 domów i 82 mieszkańców, a jeden z mieszkańców wyznawał wiarę mojżeszową. Łucja rodzi się w 1926 roku. Pochodzi z prostej, niewykształconej rodziny. Strzelnia ze wsi chłopskiej i dworskiej stała się z czasem osadą drobnej szlachty. To u jednego ze szlachciców mieszkała i pracowała rodzina Pszczółkowskich. Czasy te wspominają bardzo dobrze. Zwyczajne, czasem sielskie, często pracowite, ot chłopskie życie. Cios temu spokojnemu światu zadał wybuch II wojny światowej. 13-letnia wtedy Łucja na widok wkraczających Niemców uciekła do lasu. Częściej spała pod gołym niebem, niż w swoim domu. Codziennością jej dzieciństwa był strach. W 1944 roku została wywieziona na roboty. Kopała okopy, najpierw na Mazurach, a potem do wcielonych do III Rzeszy Chorzeli. Jednak tęsknota za rodzinnym domem była silniejsza niż obawa o własne życie. Łucja wraz z koleżanką uciekła i na piechotę dotarła do domu. Po drodze nocowała u nieznanych sobie gospodarzy. Nikt nie odmawiał jej gościny. Na podwórzu rodzinnego domu Niemcy mieli samochodowy warsztat. Przez cały czas nieobecności córki w domu, pocieszali jej matkę. To byli dobrzy Niemcy – wspomina Łucja Pszczółkowska. Prawdziwy dramat rodziny zaczął się po wyzwoleniu. Mieszkańcy Strzelni i okolicznych miejscowości wychowani byli w wierze i duchu patriotyzmu. Z tej ziemi pochodził m.in. Błażej Krzywkowski poseł i senator Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej II RP. Podczas wojny miejscowa ludność ukrywała partyzantów. Wszyscy stąd należeli do AK. Po wojnie po stodołach nadal ukrywali się żołnierze walczący z nową, komunistyczną władzą. Jeden z oddziałów ukrywał się w domu rodziców Łucji Pszczółkowskiej. Niestety ktoś o tym doniósł UB. Ojciec i brat Łucji zostali aresztowani. Ojciec Mateusz został skazany na pięć, brat na osiem lat. Proces pokazowy odbył się w Regiminie koło Ciechanowa. Wcześniej w ciechanowskiej ubeckiej kaźni ojciec z bratem Łucji byli torturowani. Odsiedzieli swoją karę w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie. Ojciec został przeniesiony do Rawicza. Tam z głodu i wycieńczenia umarł. Brat zaś został wysłany na przymusowe prace w kopalni. Przeżył, ale nigdy nie założył rodziny. Wspomnienia nie dawały mu do końca spokoju. Tuż przed śmiercią, leżąc w ciechanowskim szpitalu usłyszał od jakiegoś nieznajomego pacjenta: To ty bandyto jeszcze żyjesz? To bolało jak najgorszy haniebny wyrok – wspomina Łucja Pszczółkowska.

Anastazy Pszczółkowski - od marca 1951 r. przez 7 miesięcy ukrywał wraz z rodziną w swoim gospodarstwie w Kadzielni patrol chor. Stanisława Kakowskiego ps. "Kaźmierczuk”. W wyniku odkrycia kryjówki przez UB, zabudowania gospodarstwa zostały spalone a pan Anastazy Pszczółkowski został aresztowany przez UB i skazany za udzielanie pomocy na dwa lata więzienia. Przez cały okres PRL rodzina Pszczółkowskich mocno odczuwała tamte wydarzenia. Byli represjonowani i szkalowani za bycie nieugiętymi w zachowaniu wartości moralnych i patriotycznych. Uhonorowany Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Benedykt Pszczółkowski - Polityk, rolnik, senator I kadencji, działacz samorządowy. W latach 1980-1981 był aktywnym działaczem „Solidarności” Rolników Indywidualnych. Od 1989r. wybrany z ramienia Komitetu Obywatelskiego pełnił funkcję senatora I kadencji. Zasiadał w Radzie Społecznej Doradztwa Rolniczego, był członkiem zarządu Mazowieckiej Izby Rolniczej. Za działalność w samorządzie rolniczym został uhonorowany Srebrnym Krzyżem Zasługi . W 2006r. i 2010r. był wybierany do sejmiku mazowieckiego . Został również działaczem w samorządzie rolniczym. Wszedł w skład regionalnych władz PiS, a także w skład zarządu oddziału północno-mazowieckiego PTL. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Anastazja Rączka urodziła się w 1929 roku. W imię miłości przeszła przez prawdziwe piekło. Jedyną jej winą było to, że nie chciała wraz ze swoim partnerem żyć w komunistycznym kraju, gotowa walczyć o jego wolność. Anastazja Rączka z domu Glinicka poznała Władysława Grudzińskiego, kiedy jako partyzant przyszedł do domu jej ojca prosić o kwaterę. Zakochali się w sobie od pierwszego wejrzenia, a miłość jaką siebie obdarzyli spowodowała, że młoda dziewczyna, zaczęła brać czynny udział w partyzantce. Historia starszego sierżanta Władysława Grudzińskiego „Pilota”, żołnierza z oddziału „Roja”, nie wyszła na światło dzienne przez 70 lat. "Pilot" zginął w komunistycznej obławie 22 czerwca 1950 roku we wsi Popowo Borowe pod Pułtuskiem. Przeciwko czteroosobowemu patrolowi "Pilota" wyruszyło około dwa tysięcy żołnierzy KBW i funkcjonariuszy UB. W akcji przeciwko żołnierzom podziemia niepodległościowego użyto samochodów pancernych i samolotów. Początkowo "Pilot" chciał przebić się przez okrążenie. Po obserwacji komunistycznych wojsk dotarło do niego, że przeciwników jest znacznie więcej niż początkowo sądził. By nie narażać mieszkańców Popowa, nakazał podkomendnym wycofanie się do lasu. Sam osłaniał ich, strzelając z broni maszynowej. Pomimo rany, "Pilot" zdołał dotrzeć do kolegów w lesie. Niestety, komuniści przy pomocy samolotu zlokalizowali niepodległościowców. Walka trwała do momentu, gdy "żołnierzom wyklętym" zabrakło amunicji. Do 23 czerwca KBW i UB całkowicie zlikwidowali patrol. Poza "Pilotem" komuniści zamordowali Czesława Wilskiego "Brzozę", "Zryw", Hieronima Żbikowskiego "Gwiazdę" i Kazimierza Chrzanowskiego "Wilka". Ciała partyzantów po dokonanej przez rodziny identyfikacji wrzucono na auto i wywieziono w nieznanym kierunku. Według świadków podobno gdzieś w lasy popławskie. Anastazja widziała śmierć swojego ukochanego z samolotu, do którego wciągnęli ją funkcjonariusze UB. Chcieli ją wyrzucić z wysokości kilkudziesięciu metrów, jednak w ostatniej chwili zrezygnowali. Anastazja została aresztowana. Torturowana w więzieniu myślała tylko o jednym, by ocalić dziecko, które nosiła w swoim ciele. „Zabiją cię, jeśli się dowiedzą. Celowo pobiją mnie tak, żebym ciebie poroniła. Lepiej nic nie mówić, może przetrwamy – szeptała swojemu nienarodzonemu dziecku w katowni UB.”

Tamara Rodenko z domu Wiśniowiecka - aktywna działaczka polonijnych organizacji w Charkowie na Ukrainie, działająca na rzecz zachowania polskości, utrwalania historii, pomocy Polonii. Aktywnie współpracuje przy projektach „Domu Polonii na wschodzie”. Od kilku lat działa na rzecz organizacji wyjazdów charytatywnych, edukacyjnych i wypoczynkowych dzieci i młodzieży z rodzin polonijnych do Polski oraz utrzymaniem kontaktów z rówieśnikami z Polski. Jest inicjatorką i koordynatorką charytatywnego programu humanitarnego „Widzę świat”. W ostatnich dwóch latach działała w ramach projektu Konsulatu Generalnego RP w Charkowie i Centrum społecznego św. Elżbiety w Caritas – Spes Charków organizując dla Polonii diagnostykę ultrasonograficzną i konsultacje endokrynologiczne. Dla polskich władz i instytucji zdobywa informacje w Archiwum Państwowym obwodu Charkowskiego. Zorganizowała przyjazd do Polski 121 rodzin pochodzenia polskiego i Polaków z terenów objętych wojną z Charkowszczyzny a także 15 konwojów humanitarnych do Gromady Wysoczańskiej obwodu Charkowskiego (gdzie mieszkają osoby pochodzenia Polskiego i Polacy z Charkowa) i ponad 25 dostaw artykułów spożywczych i odzieży dla uchodźców z Ukrainy mieszkających w Domu Polonii w Pułtusku. Laureatka Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Danuta Rojek-Lenkiewicz urodziła się w 1941 roku we Lwowie pod okupacją sowiecką. Córka żołnierza Narodowych Sił Zbrojnych, Juliana Rojka, który w 1943 r. został aresztowany przez Gestapo, a następnie przeszedł przez niemieckie obozy koncentracyjne. Jako żona Antoniego Lenkiewicza, niezłomnego antykomunisty i działacza opozycji, była wraz z nim inwigilowana i prześladowana. Należała do Solidarności. Niestrudzenie wspierała swego męża w walce o niepodległość Polski. W latach 80. regularnie chodziła na procesy więźniów politycznych i pisała dla solidarnościowego podziemia relacje z rozpraw. W kwietniu 1987 r. po brutalnej rewizji w mieszkaniu, została przez SB wyprowadzona z domu, a następnie przetrzymana w areszcie przez 27 godzin. W 2017 r. odznaczona Krzyżem Solidarności Walczącej, a w 2020 decyzją Prezydenta RP, Andrzeja Dudy – Krzyżem Wolności i Solidarności. Laureatka Drzwi do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Mariusz Roman urodził się 9 marca 1969 roku w Gdyni. W 1995 r. został absolwentem Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego oraz w 2007 r. studiów podyplomowych w Wyższej Szkole Administracji i Biznesu w Gdyni. Po wprowadzeniu stanu wojennego założył tajną grupę Organizację Starej Polski drukującą i kolportującą w Gdyni ulotki. W latach 1985-1991 był redaktorem pisma IV LO w Gdyni „Antymantyka”, od 1985 był działaczem Federacji Młodzieży Walczącej Region Gdańsk, współredaktorem podziemnego pisma „Monit”, od 1987 założycielem i szefem FMW Region Pomorze Wschodnie-Gdynia. W latach 1987-1991 był współinicjatorem wydawania pism FMW: „Wolni” w Wejherowie, „Strzelec” w Chojnicach, „Piłsudczyk” w Gdańsku, członkiem władz krajowych FMW. W 1987 r. został działaczem Polskiej Partii Niepodległościowej, współzałożycielem i redaktorem podziemnego pisma „Szaniec”, drukarzem i kolporterem wydawnictw Solidarności Walczącej. W 1988 r. wspomagał strajki na Wybrzeżu. Był wielokrotnie represjonowany przez Służbę Bezpieczeństwa. W latach 1989-1991 był współzałożycielem i redaktorem pisma „Solidarność i Niepodległość”, a w styczniu 1990 r. współorganizował okupację budynku KW PZPR w Gdańsku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Ksiądz Kanonik Sławomir Rosiński – proboszcz parafii pod wezwaniem Świętego Jana Nepomucena w Zieluniu, od lat wspiera aktywnie lokalne środowiska patriotyczne, organizuje i celebruje msze za Ojczyznę, jest  organizatorem wielu cennych wydarzeń upamiętniających ważne rocznice historyczne, święta państwowe i narodowe. W swoich homiliach podkreśla jak ważne jest wychowywanie  młodych pokoleń w idei patriotyzmu i odwołaniu do wiary oraz tradycji chrześcijańskiej. Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Marek Rospond urodził się 3 maja 1957 roku w Krzeszowie. W 2004 r. został absolwentem Wydziału Elektroniki Politechniki Wrocławskiej. 13 grudnia 1977 r. został współzałożycielem Studenckiego Komitetu Solidarności we Wrocławiu, a w latach 1977-1978 był jego rzecznikiem. Organizował i koordynował akcje ulotkowe, wiece, protesty, akcje zbierania podpisów pod petycjami. Był współpracownikiem opozycyjnych grup studenckich z Warszawy i Krakowa. W 1978 r. był współzałożycielem niezależnego pisma „Podaj Dalej”. 31 maja 1978 r. został relegowany z uczelni. Był wielokrotnie represjonowany. W latach 1978-1981 był współpracownikiem KSS KOR w Biurze Interwencyjnym. W latach 1978-1981 kolportował pisma niezależnych, m.in. „Zapis”, „Puls”, „Biuletyn Informacyjny” KSS KOR, „Placówkę”, „Robotnik” i „Biuletyn Dolnośląski. W 1980 r. był współzałożycielem, autorem tekstówi kolporterem niezależnego pisma „Nic o Nas Bez Nas. Pismo Terenowej Komisji Porozumiewawczej w Dzierżoniowie NSZZ «Solidarność»”. Od września 1981 był członkiem Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Od 1 czerwca do 5 sierpnia 1981 r. pracował na etacie w Komisji Interwencji przy Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim Wałbrzych i Zarządzie Oddziału Wojewódzkiego „Solidarności”. 19 stycznia 1982 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Kamiennej Górze i Głogowie, zaś 29 kwietnia 1982 r. zwolniony. W latach 1986-1991 był wiceprezesem Spółdzielni Usług Wysokościowych i Specjalistycznych Atlas w Dzierżoniowie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Stefania Rospond – Szacoń, urodzona w 1930 r. Była przyrodnią siostrą Jana Szpondra „Janusza”. Od 1937 r. pobierała naukę w szkole powszechnej w Liszkach. II wojnę światową spędziła w rodzinnym gospodarstwie. Po II wojnie światowej zaangażowała się w działalność w Kongregacji Żywego Różańca, gdzie zetknęła się z ks. Józefem Fudali – zaangażowanym, podobnie jak ks. Jozef Lelito w pracę konspiracyjną. Oboje utrzymywali stały kontakt ze zbiegłym za granicę Janem Szpondrem. Od jesieni 1952 roku była pod stałą obserwacja Urzędu Bezpieczeństwa. Powodem był fakt, że przebywała w środowisku osób prowadzących aktywną działalność konspiracyjną, jak wyżej wymienieni księża, czy Edward Chachlica. W grudniu 1951 r. wysłała do Jana Szpondra za pośrednictwem Michała Kowalika książkę – prezent na imieniny. Funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa nie uwierzyli, że nie było w niej tajnopisu. 19.09.1952 r. Stefania Rospond została ujęta przez Urząd Bezpieczeństwa i poddana brutalnemu śledztwu. Nie załamała się jednak. Jej zeznania, oraz nie przyznawanie się do winy doprowadziło do zachwiania się pieczołowicie ustalonego scenariusza procesu Kurii krakowskiej. W czasie rozpraw wykazała się męstwem. W grobowej ciszy ogłosiła, że sprawę swojego wyroku poddaje pod sumienie składu orzekającego. Dostała 8 lat. Po ogłoszeniu wyroku pozostała w więzieniu Montelupich w Krakowie. 24.09.1953 roku przewieziono ją do Fordonu, gdzie pracowała w szwalni do końca odbywania kary. Wyszła z więzienia 30.04.1956 r. Związała się z żołnierzem Armii Krajowej, Wacławem Szaconiem, za którego wyszła za mąż.

Janina Różecka ( z domu Gutowska) pseudonim „Dora”- łączniczka i sanitariuszka w plutonie 202 Obwodu II „Żywiciel”. Uczestniczka Powstania Warszawskiego. Janina Różecka ps. „Dora” urodziła się 6 stycznia 1922 roku w Stryju. W 1927 roku wraz z rodziną przeprowadziła się do Warszawy, na Żoliborz. W 1939 roku jej ojciec, Mieczysław Gutowski, został wywieziony do Rosji i zginął w Starobielsku. Po rozpoczęciu wojny cała rodzina została ewakuowana pod Krasnystaw. Janina z siostrą i matką wróciły do Warszawy w czasie okupacji. W swoim domu ukrywały dwoje Żydów: siedmioletniego chłopca o nazwisku Teicher i Irenę Palenker (pod nazwiskiem Teodozja Guzy). Janina rozpoczęła działalność konspiracyjną. W 1942 roku złożyła przysięgę i dostała pseudonim „Dora”. W czasie powstania warszawskiego nie dotarła na Żoliborz i przyłączyła się do plutonu 202 Obwodu II „Żywiciel”. Była sanitariuszką w szpitalu polowym w willi przy ul. Śmiałej. Po powstaniu dotarła z rannymi do obozu w Pruszkowie, a potem do szpitala polowego w Komorowie koło Warszawy. Po wojnie pracowała w Czerwonym Krzyżu oraz jako kelnerka. W 1946 roku wyszła za mąż za Aleksandra Rożeckiego. Janina urodziła dwie córki. W 1954 roku związała się zawodowo z Liceum im. Stefanii Sempołowskiej. Janina została wyróżniona izraelskim odznaczeniem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata“. Laureatka Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW w 2018 roku

Janina Różecka ps. „Dora” urodziła się 6 stycznia 1922 roku w Stryju. W 1927 roku wraz z rodziną przeprowadziła się do Warszawy, na Żoliborz. W 1939 roku jej ojciec, Mieczysław Gutowski, został wywieziony do Rosji i zginął w Starobielsku. Po rozpoczęciu wojny cała rodzina została ewakuowana pod Krasnystaw. Janina z siostrą i matką wróciły do Warszawy w czasie okupacji. W swoim domu ukrywały dwoje Żydów: siedmioletniego chłopca o nazwisku Teicher i Irenę Palenker (pod nazwiskiem Teodozja Guzy). Janina rozpoczęła działalność konspiracyjną. W 1942 roku złożyła przysięgę i dostała pseudonim „Dora”. W czasie powstania warszawskiego nie dotarła na Żoliborz i przyłączyła się do plutonu 202 Obwodu II „Żywiciel”. Była sanitariuszką w szpitalu polowym w willi przy ul. Śmiałej. Po powstaniu dotarła z rannymi do obozu w Pruszkowie, a potem do szpitala polowego w Komorowie koło Warszawy. Po wojnie pracowała w Czerwonym Krzyżu oraz jako kelnerka. W 1946 roku wyszła za mąż za Aleksandra Rożeckiego. Janina urodziła dwie córki. W 1954 roku związała się zawodowo z Liceum im. Stefanii Sempołowskiej. Janina została wyróżniona izraelskim odznaczeniem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata“.

Antoni Rudowski urodził się 25 marca 1922 roku. Mieszkał w Karwowie pow. Płock. Został skarżony m. in. o to ,że : „ wiedząc, że banda ma na celu zbrodnie udzielił pomocy członkom tejże bandy NZW, Stryjewskiemu Wiktorowi ps. „Cacko” i innym przez to , że zakwaterował ich w swoim mieszkaniu na okres 1 doby i zaprowadził ich do Kazimierza Rybickiego. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie, na sesji wyjazdowej w Płocku ,bez udziału oskarżyciela skazany w dniu 12 maja 1949 r. na 1 rok i 6 miesięcy więzienia.

Maciej Ruszczyński urodził się 24 lutego 1940 w Przasnyszu. W 1958 r. ukończył Technikum Budowy Maszyn Górniczych w Wałbrzychu. Od 1977 r. był kolporterem wydawnictw niezależnych, następnie drukarzem oraz . współpracownikiem „Biuletynu Dolnośląskiego”. W 1979 r. wstąpił do Konfederacji Polski Niepodległej. Od września 1980 aktywnie działał w NSZZ „Solidarność”, m.in. jako przedstawiciel Zarządu Regionu Dolny Śląsk uczestniczył w strajku chłopskim i głodówkach w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie. Po wprowadzeniu stanu wojennego był internowany we Wrocławiu i Grodkowie. Po wyjściu na wolność aktywnie uczestniczył w kolportażu wydawnictw niezależnych. Od 1982 r. był działaczem Organizacji Solidarność Walcząca. Był wielokrotnie represjonowany. Po przeprowadzce do Krakowa związał się z Polską Partią Niepodległościową. Od 1988 r. związała się z Autonomicznym Wydziałem Wschodniego Solidarności Walczącej. Od 1990 r. wyjeżdżał do Związku Sowieckiego i nawiązywał kontakty ze środowiskami polonijnymi, niepodległościowymi i opozycyjnymi, współpracował z ruchami niepodległościowymi, m.in. Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Kazachstanu, Armenii, Czeczenii, Jakucji, Ukrainy, Mołdawii. Dostarczał tam sprzęt poligraficzny i prowadził szkolenia drukarskie. Od 1990 r. na rencie. Zmarł 27 stycznia 2017r. we Wrocławiu. Kontaktowych i siatki kolportażu. Od VI 1982 członek Solidarności Walczącej; uczestnik większości demonstracji we Wrocławiu. IX 1982 – VI 1985 mechanik w GS w Długołęce k. Wrocławia. 8 VI 1984 aresztowany i uwięziony w AŚ WUSW we Wrocławiu; przez 2 tyg. prowadził głodówkę. 27 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii, po czym zatrzymany przez MO i przewieziony do Szpitala Psychiatrycznego w Lubiążu. Domagając się zwolnienia, do 4 VIII 1984 prowadził głodówkę. W 1986 uczestnik głodówek w Krakowie-Bieżanowie i Głogowcu; po kolejnym zwolnieniu z pracy, przeprowadził się do Krakowa, gdzie zatrudniony w Krakowskiej Wytwórni Lalek. Od 1985 współpracował z organizacją Niepodległość. W 1985 współtwórca PPN, działacz Od 1990 Od 1988 współpracownik pisma „Vade-Mecum”. 1988-1992 współpracował, w różnych regionach Syberii i wśród Tatarów krymskich. Dostarczał, m.in. dla opozycjonistów Gruzji i krajów bałtyckich.

Leszek Rybak urodził się 19 lipca 1960 roku w Radkowie k. Jędrzejowa. W latach 1979–1985 był studentem Wydziału Lotniczego Politechniki Rzeszowskiej. W 1987 r. ukończył Wydział Mechaniczno-Energetyczny Politechniki Wrocławskiej. Od października 1980 r. działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów na Politechnice Rzeszowskiej, uczestniczył w strajku podczas strajku solidarnościowym ze studentami WSI w Radomiu i był członkiem Komitetu Strajkowego. 13 grudnia 1981 r. uczestniczył w akcji wyniesienia dokumentów, wydawnictw niezależnych i sprzętu poligraficznego NZS z Domu Studenckiego Ikar. 12 stycznia 1982 w Głogowie uczestniczył w akcji malowania haseł na murach. Był drukarzem i kolporterem ulotek wzywających m.in. do biernego oporu społecznego mieszkańców miasta i akademików. W latach 1982–1985 przywoził z Wrocławia do Rzeszowa wydawnictwa podziemne, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „BIS”, „Solidarność Walczącą”, „Biuletyn Dolnośląski”, „Wiadomości Bieżące” oraz książki i ulotki. Od listopada 1982 do 1990 r. był zaprzysiężonym członkiem Solidarności Walczącej, a w latach 1983–1985 współorganizatorem Oddziału SW w Rzeszowie oraz członkiem Rady Wykonawczej oraz łącznikiem i kurierem z SW we Wrocławiu. Wielokrotnie był represjonowany. Jesienią 1984 r. był uczestnikiem kursu we Wrocławiu w zakresie druku, a w grudniu 1984 r. współzałożycielem i drukarzem podziemnego pisma „Galicja”. W latach 1985–1987 był studentem Politechniki Wrocławskiej. W okresie 1985–1987 był koordynatorem sieci kolportażu SW we Wrocławiu oraz do 1989 r. kolporterem wydawnictw podziemnych do Głogowa. Po 1989 r. m.in. działał w Ruchu Społecznym AWS, od 2002 w Prawie i Sprawiedliwości. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Sebastian Rybarczyk urodził się w 1970 r. w Łodzi. W 1986 r. związał się z Konfederacją Polski Niepodległej, w ramach której zorganizował Organizację Młodzieżową KPN oraz wydawał pismo „Zawsze Solidarni”. Od 1988 r. działał w Federacji Młodzieży Walczącej i Organizacji „Solidarność Walcząca”. Zajmował się drukiem (m.in. pisma „Solidarność Walcząca”) i kolportażem wydawnictw niezależnych. W latach 1989-1990 działał w Liberalno-Demokratycznej Partii „Niepodległość”. W tym samym okresie wydawał i redagował pismo „Komentarz”. Od 1990 r. związał się z Wydziałem Wschodnim Solidarności Walczącej. W ramach tej działalności regularnie wyjeżdżał do byłych republik Związku Sowieckiego (kraje bałtyckie, Gruzja, Ukraina). Gdzie wspomagał tamtejszą działalność niepodległościową. Zmarł w Łodzi

Bożena Rybicka-Grzywaczewska urodziła się 10 września 1957 roku w Gdyni. W 1976 r. ukończyła Technikum Gastronomiczne w zakresie technologii żywienia. W latach 1977-1980 była uczestniczką Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, współpracowniczką niezależnego Wydawnictwa im. Konstytucji 3 Maja, współorganizatorką i uczestniczką wielu manifestacji. W 1979 była z kolei współzałożycielką Ruchu Młodej Polski. W sierpniu 1980 roku uczestniczyła w strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, a od jesieni 1980 r. była sekretarką Lecha Wałęsy w Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim w Gdańsku. Od 13 grudnia 1981 r. do czerwca 1982 r. ukrywała się, a w latach 1982-1984 prowadziła nieformalny sekretariat Lecha Wałęsy. W 1984 roku wyjechała do Francji. Była przedstawicielką L. Wałęsy w rozmowach z francuskimi wydawcami, współpracowniczką pisma „Kontakt” w Paryżu i Biura Koordynacyjnego „Solidarności” za Granicą w Brukseli. Od 1985 roku zajmowała się działalnością społeczną i charytatywną. 30 listopada 2011 roku zmarła w Gdańsku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Aleksander Rybicki ps. „Korczak”, „Spytek”, „Jacek”, „Dziurdziewicz”, „Sienkiewicz” urodził się 27 września 1904 w Przemyślu. Muzealnik, kolekcjoner dzieł sztuki, opiekun zabytków, kustosz Muzeum Ziemi Sanockiej, twórca i pierwszy dyrektor Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej jako podkomendny majora Henryka "Hubala" Dobrzańskiego. Działał w Związku Walki Zbrojnej w sztabie Obwodu Sanok, a później w ramach Komendy Głównej Armii Krajowej. Organizował trasy przerzutowe, był łącznikiem Rządu Emigracyjnego z krajem. Wykonał ok. 30 misji kurierskich na trasie Sanok-Budapeszt. Po zakończeniu wojny, w 1947 został aresztowany przez NKWD w Bukareszcie. W wyniku krótkiego śledztwa i procesu został skazany na karę 25 lat łagru. Od tego czasu był osadzony w Charkowie, Wołogdzie, Gorkim, Kirowie, Swierdłowsku, Czelabińsku, Workucie. 22 sierpnia 1955 został zwolniony z odbywania kary, po czym powrócił do Polski. Zmarł 14 października 1983 w Rzeszowie.

Arkadiusz Rybicki urodził się 12 stycznia 1953 roku w Gdańsku. W 1978 roku został absolwentem historii na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 1971-1972 był członkiem grupy samokształceniowej o. Ludwika Wiśniewskiego z Duszpasterstwa Akademickiego przy kościele św. Mikołaja w Gdańsku. Od 1976 r. współpracował z KOR, był drukarzem „Biuletynu Informacyjnego”. W 1977 r. współzakładał Studencki Komitet Solidarności w Gdańsku. W latach 1977-1979 był uczestnikiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela i drukarzem gdańskiej edycji pisma „Opinia”, a latach 1977-1981 był redaktorem pisma „Bratniak”. Od lipca 1979 r. był współzałożycielem i jednym z przywódców Ruchu Młodej Polski oraz w latach 1978-1980 współpracownikiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża oraz Konfederacji Polski Niepodległej. W sierpniu 1980 r. był uczestnikiem strajku w Stoczni Gdańskiej i współwykonawcą tablic zawierających 21 postulatów. Od jesieni 1980 r. był pracownikiem Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego Gdańsk oraz rzecznikiem prasowym Krajowej Komisji Porozumiewawczej, a w 1981 r. kierownikiem Biura Informacji Prasowej „Solidarności”. 13 grudnia 1981 roku został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, a następnie zwolniony 15 października 1982 r. W latach 1983-1988 był bliskim współpracownikiem Lecha Wałęsy. Od 1990 r. był m.in. 1990-1991 sekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy (1990-1991), podsekretarzem stanu w Ministerstwie Kultury (1998-2001), W 1991 r. został współzałożycielem Koalicji Republikańskiej, w latach 1992-1996 wiceprzewodniczącym Partii Konserwatywnej, a w latach 1996-2000 działał w Stronnictwie Konserwatywno-Liberalnym. Od 2001 r. był działaczem Platformy Obywatelskiej, od 2007 r. posłem RP z listy PO. Jest autorem wielu scenariuszy do filmów dokumentalnych. Zginął 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie lotniczej k. Smoleńska. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Zenobia i Henryk Rychcik. Nauczyciel Adam Ejnik na stronie Żuromin-moje miasto pisze: od roku 1941 Rychcikowie mieszkali w okupowanym Żurominie. Po wojnie zaangażowali się społecznie w życie miasteczka. Henryk Rychcik został nauczycielem w świeżo założonej szkole, Zenobia Rychcik zajmowała się domem. Oboje zaangażowani w tworzenie nowej Polski – niepodległej. W głowach tliła się pookupacyjna nadzieja o wolnej ojczyźnie. Należeli do opozycyjnego wobec komunistów PSL-u Mikołajczyka. Instruowali przed czerwcowym referendum ludowym (3xtak) mieszkańców miasta, jak powinni głosować. Roznosili ulotki, przekonywali. Ówczesnym władzom nie było to na rękę. Tym bardziej, ze Rychcikowie cieszyli się dobrą opinią wśród mieszkańców Żuromina .Innego zdania były władze. W notatkach milicyjnych czytamy: „Henryk Rychcik nauczyciel szwagier Stanisława Bybra, aktywny członek miejscowego PSL, jeden z przywódców band grasujących na terenie powiatu Sierpc.”„Zenobia Rychcik – żona Rychcika Henryka, a siostra Bybera Stanisława, współpracowała z miejscowymi bandami reakcyjnymi jako łączniczka”.Swoją niechęć do małżeństwa Rychcików tutejsza milicja demonstrowała już wcześniej, wygrażając małżeństwu.– Jesteście bandziory, my was nauczymy i my wam pokażemy, że banda taka tu nie będzie – zeznaje świadek listopadowych wydarzeń Franciszek Sarnecki. Tak miał wykrzykiwać jeden z milicjantów w sklepie ślusarskim Sarneckiego przy ulicy Bieżuńskiej 13 listopada na dzień przed tragedią.14 listopada 1948r. około godziny 5.30 rozległo się pukanie. W drzwiach stało dwóch młodych mężczyzn po cywilnemu, uzbrojonych w pistolety TT. Zwłoki małżeństwa Rychcików odnaleziono w pobliskim lesie nakryte gałęziami. Sprawców tej zbrodni nigdy nie udało się ustalić. Laureaci Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Stanisław Ryczek urodził się  23 października 1957 roku w Brzegu Dolnym. W 1986 r. ukończył Studium Oświaty i Kultury we Wrocławiu. W latach 1978–1982 pracował w Przedsiębiorstwie Budownictwa Komunalnego w Trzebnicy. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. W 1982 r. drukował i kolportował ulotki w Wołowie i okolicach. 11 listopada 1982 został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzelinie, następnie w dniu 2 grudnia 1982 został zwolniony, a 4 lutego 1983 skazany przez Sąd Wojewódzki we Wrocławiu na rok pozbawienia wolności w zawieszeniu. W okresie od kwietnia 1983 do 1985 r. był współzałożycielem i działaczem Dekanalnego Komitetu Charytatywnego przy kościele św. Karola Boromeusza w Wołowie. W latach 1984–1988 był projektantem linorytów, plakatów i kart okolicznościowych oraz ich drukarzem oraz kolporterem w Wołowie i Lubiążu. W latach 1985–1987 był współpracownikiem Solidarności Walczącej we Wrocławiu, działał jako ilustrator, grafik w Robotniczym Wydawnictwie Feniks. W 1988 r. z inicjatywy wołowskiego podziemia był projektantem i wykonawcą tablicy upamiętniającej ofiary stanu wojennego, która w marcu 1990 została umieszczona w kościele św. Wawrzyńca w Wołowie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jacek Mikołaj Rydecki urodził się 1960 roku w Wałbrzychu. W 1980 r. był studentem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.W latach 1978- 1980 był współpracownikiem KSS KOR, kolporterem pism: „Głos”, „Robotnik”, wydawnictw NOWej. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, współorganizował wydawnictwa przy MKZ w Wałbrzychu, był członkiem Komitetu Założycielskiego Niezależnego Zrzeszenia Studentów na KUL. Od 14 grudnia 1981 uczestniczył w strajku w FSC Lublin. Do 23 grudnia 1981 r. ukrywał się.W dniach 27 grudnia 1981 do 19 stycznia 1982 r. był założycielem, redaktorem i drukarzem „Biuletynu Informacyjnego NSZZ «Solidarność» w Wałbrzychu”. 19 stycznia 1982 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Wałbrzychu, następnie w Kamiennej Górze, Głogowie, Grodkowie, Uhercach, 20 sierpnia 1982 r. został zwolniony. W latach 1983-1984 był wydawcą ulotek dla Regionu Dolny Śląsk, kolporterem wydawnictw podziemnych, a w latach 1984-1986 uczestnikiem Duszpasterstwa Świata Pracy w Wałbrzychu, od kwietnia 1989 r. był członkiem Komisji Zakładowej „Solidarności”. Po 1989 r. był m.in. członkiem Komitetu Obywatelskiego w Wałbrzychu, rzecznikiem prasowym Prezydenta Miasta Wałbrzycha i redaktorem naczelnym „Wiadomości Wałbrzyskich”. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Od 1980 r. działał prężnie pełniąc funkcję Przewodniczącego KZ „Solidarność” w POW w Sońsku . W młodości wstąpił w szeregi OSP, w której służył z oddaniem do końca życia, przez 55 lat. Owocem pasji kronikarskiej druha Rydzewskiego jest 6 kronik OSP zawierających dzieje historyczne począwszy od powstania OSP Sońsk, tj. Od 1928 roku . W 2015 r., trzy lata po jego śmierci, ukazała się wzbogacona publikacja jego autorstwa „Gmina Sońsk prawdą i legendą opisana – 630 lat dziejów”, która jak pisze sam autor jest „…próbą ocalenia od zapomnienia dziejów miejscowości, jej dorobku kulturowego i bogactwa, jak również przekazania wiedzy następnym pokoleniom”. Statuetkę Drzwi do Wolności podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Sońsku wręczyła Magda Janiszewska p.o. dyr. Szkoły Podstawowej w Sońsku wraz z Panem Zbigniewem Tolsdorfem prezesem OSP Sońsk a odebrała w imieniu śp. Stefana Rydzewskiego żona Marlena Rydzewska

Jan Stanisław Rydzowski, urodził się 11 stycznia 1923 roku w Książnicach, w powiecie mieleckim. W listopadzie 1942 roku został wywieziony na przymusowe roboty do Austrii. W kwietniu następnego roku uciekł i powrócił w rodzinne strony, a następnie zgłosił się do oddziału partyzanckiego „Jędrusie”. Przyjął pseudonim „Dębica”, a później „Zając”. Wkrótce potem został aresztowany przez „kata ziemi mieleckiej” gestapowca Rudolfa Zimmermanna. Skierowano go do obozu w Pustkowie, skąd po trzech miesiącach został zwolniony. Po rozstrzelaniu przez Niemców jego brata Stanisława i kolegi - Motyla, wrócił do partyzantki, tym razem do oddziału Wojciecha Lisa. Uczestniczył w wielu akcjach, w tym w akcji „Burza” jako żołnierz oddziału AK „Hejnał” (VII-VIII 1944 r.) W styczniu 1945 r. został aresztowany przez NKWD, ale nie udowodniono mu żadnej winy i został zwolniony z aresztu. Powrócił do oddziału Lisa i walczył z komunistyczną władzą. 5 stycznia 1948 r. został aresztowany i skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie na karę śmierci. Po staraniach rodziny prezydent Bolesław Bierut zmienił karę na dożywotnie więzienie. W więzieniu we Wronkach przebywał do 9 stycznia 1957 r., bowiem po rewizji nadzwyczajnej karę skrócono. Po powrocie został zatrudniony w Powiatowym Zarządzie Dróg Lokalnych w Mielcu jako pracownik fizyczny. Zmarł 17 października 1978 roku. Został pochowany na cmentarzu w Książnicach.

Franciszek Rymarczyk urodził 14 października 1897 rokuw Krawieczynie pow. Płock i tam zamieszkały. Aresztowany 27 kwietnia 1949 roku. Oskarżony m. in. o to, że: „wiedząc, że banda ma na celu zbrodnie udzielił pomocy członkom tejże bandy NZW ps. CACKO i innym przez to, że zakwaterował ich przez okres 1 doby, dał wyżywienie i przeprowadził od Nowackiego ze wsi Małoszewo do Krawieczyna do Rudowskiego”. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie na sesji wyjazdowej w Płocku , bez udziału oskarżyciela skazany w dniu 14 września 1949r. na karę 2 lat więzienia.

Hanna Teresa Rytko urodziła się 26 sierpnia 1927 roku w Warszawie. W 1952 r. ukończyła Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. W latach 1972-1984 pracowała w I Liceum Ogólnokształcącym w Wałbrzychu. Od września 1980 r. działała w „Solidarności”, była członkiem Komitetu Założycielskiego „Solidarności” w I LO w Wałbrzychu, następnie członkiem Zarządu „Solidarności” Pracowników Oświaty i Wychowania w Wałbrzychu. W latach 1981-1989 była kolporterką wydawnictw niezależnych, zaś w latach 1982-1989 utrzymywała kontakt z Komitetem Pomocy Solidarności w Strasburgu. Z powodu prowadzonej działalności została zmuszona do przejścia w 1984 r. na wcześniejszą emeryturę. W latach 1984-2002 pracowała dorywczo m.in. jako lektor języka francuskiego w Alliance Francaise. Była współorganizatorką i aktywną uczestniczką Duszpasterstwa Ludzi Pracy. Od 1989 działała w Komitecie Obywatelskim „Solidarność” w Wałbrzychu, Komisji Zakładowej „Solidarności” pracowników Oświaty i Wychowania oraz Zarządu Koła Emerytów. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Tadeusz Rzeczkowski ps. ,,Młot” urodził się 10 lutego 1910 roku. Był synem Józefa i Stefanii, razem z rodziną mieszkał w Sońsku w pow. ciechanowskim . Z zawodu był kowalem. Był żołnierz antykomunistycznego podziemia niepodległościowego NSZ- NZW oraz dowódcą plutonu 3 kompanii Batalionu Sona. 12 stycznia 1948 roku wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie został aresztowany i skazany na 13 lat więzienia. Był torturowany w więzieniu terroru stalinowskiego w Rawiczu, gdzie 26 lipca 1950 roku zmarł. Za przyczynę zgonu podano gruźlicę płuc. Miejsce jego pochówku najprawdopodobniej znajduje się na terenie więzienia.

Stanisław Wawrzyniec Sakwa urodził się 14 września 1951 roku w Ramułtowicach k. Środy Śląskiej. W 1968 r. ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową nr 1 we Wrocławiu (1968). W latach 1978-1986 pracował w Zakładach Górniczych Rudna w Polkowicach KGHM Lubin. W sierpniu 1980 r. był uczestnikiem strajku w ZG Rudna. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był przewodniczącym Komisji Oddziałowej T-8 i członkiem Komisji Wydziałowej w ZG Rudna. W dniach 14-17 grudnia 1981 był członkiem Zakładowego Komitetu Strajkowego w ZG Rudna, a do kwietnia 1982 r. współpracownikiem MKS w ZG Rudna oraz przedstawicielem Lubina w MKS w Legnicy. Od stycznia 1982 do 1983 r. był współzałożycielem i członkiem Podziemnej Komisji Zakładowej „Solidarności” w ZG Rudna. 5 maja 1982 został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Głogowie i w Grodkowie, zwolniony 16 października 1982 r. Po wyjściu na wolność był organizatorem druku pism podziemnych: „Biuletyn Informacyjny Stanu Wojny”, „Zagłębie Miedziowe”, „Żądło Robola” organizatorem kolportażu, m.in.: „Zagłębia Miedziowego”, „Solidarności Walczącej”, „Tygodnika Mazowsze” i innych na terenie Lubina, Polkowic, Głogowa, uczestnikiem akcji ulotkowych, plakatowych, malowania haseł na murach. W okresie od października 1982 domaja 1983 był członkiem i koordynatorem działań Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego „Solidarność” Województwa Legnickiego, do 1989 r. łącznikiem międzyzakładowych struktur podziemnych „Solidarności” z Lubina i Głogowa (MKK „S” Województwa Legnickiego, MKK „S” Ziemi Głogowskiej, MKW „S” Zagłębia Miedziowego) z Regionalnym Komitetem Strajkowym „Solidarność” Dolny Śląsk, Solidarnością Walczącą i NZS we Wrocławiu. W latach 1983-1989 był nieustannie represjonowany. Był członkiem Konfederacji Polski Niepodległej (1981-1985). W latach 1984-1989 był członkiem, a w 1987 przewodniczącym Międzyzakładowej Komisji Wykonawczej „Solidarności” Zagłębia Miedziowego. Od maja 1986 do 1988 był na rencie. W latach 1985-1993 był członkiem Polskiej Partii Niepodległościowej, w składzie jej Rady Politycznej. Po 1989 r. nadal pracował w ZG Rudna, działał w tamtejszej „Solidarności”. W latach 1993-1999 był członkiem Rady Politycznej Ruchu dla Rzeczypospolitej. Od 2006 r. jest na emeryturze. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jan Samsonowicz urodził się 27 marca 1944 roku w Gorlicach. Zmarł 30 czerwca 1983 roku w Gdańsku w niewyjaśnionych okolicznościach Był absolwentem filologii polskiej na Uniwersytecie Gdańskim (1977) i poetą. W latach 1971-1980 uczestniczył w dominikańskim Duszpasterstwie Akademickim przy kościele św. Mikołaja w Gdańsku, był inicjatorem dyskusji politycznych z udziałem literatów, polityków, działaczy opozycyjnych. Od 1977 r. był współpracownikiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W 1978 r. współzakładał i działał w Ruchu Młodej Polski, był sygnatariuszem deklaracji ideowej RMP (1979). Od 1978 r. był współpracownikiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i współorganizatorem niezależnych obchodów, autorem ulotek i organizatorem oraz uczestnikiem akcji ulotkowych. W sierpniu 1980 r. był delegatem Akademii Medycznej podczas strajku w Stoczni Gdańskiej, członkiem Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, prowadził również punkt informacyjny służby zdrowia. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komitetu Założycielskiego, następnie przewodniczącym Komisji Zakładowej AM, redaktorem naczelnym pisma KZ AM „Pomost”. W listopadzie 1980 r. był współorganizatorem strajku okupacyjnego w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku o podpisanie porozumienia w sprawie reformy służby zdrowia. W lipcu 1981 r. został delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Gdańskiego, członkiem Prezydium Zarządu Regionu i delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. W listopadzie 1981 r. zrezygnował z członkostwa w Prezydium Zarządu Regionu. 13 grudnia 1981 roku został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku i Iławie, zwolniony 16 lipca 1982 r. Był działaczem podziemia, współorganizatorem pomocy dla zagrożonych aresztowaniem działaczy (organizował wielomiesięczne pobyty w szpitalach). 30 czerwca 1983 r. został znaleziony martwy. Powieszono go na płocie przy stadionie Klubu Sportowego Stoczniowiec, a sprawa nie została do dziś wyjaśniona. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Mjr Janusz Maria Saryusz Kamocki „Mamut” urodził się 2 sierpnia 1927 w Warszawie. Podczas okupacji uczył się na tajnych kompletach w gimnazjum w Sandomierzu. W 1946 roku zdał maturę. Od listopada 1942 był członkiem konspiracyjnej Narodowej Organizacji Wojskowej (pod konspiracyjnym pseudonimem "Orcio"), a po jej scaleniu z Armią Krajową, od lutego 1943 członkiem AK (pod pseudonimem "Mamut"). Po wojnie kontynuował działalność konspiracyjną w organizacji wojskowo-politycznej Narodowym Zjednoczeniu Wojskowym (pod pseudonimem "Eders"). W latach powojennych w dalszym ciągu działał w strukturach wojskowo-politycznych, organizując w sandomierskich szkołach konspiracyjną organizację młodzieżową. Później studiował etnografię na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1953 roku ożenił się z Marią Gierowską. Mieli jednego syna. Swoją pracę naukową i zawodową związał z krakowskim Muzeum Etnograficznym, kierując działem etnografii pozaeuropejskiej. Prowadził badania etnograficzne na terenie Polski i wielu odległych zakątkach świata. Janusz Kamocki był od 1947 rozpracowywany przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie jako podejrzany o przynależność do WiN-u oraz jako niezależny działacz ZHP podejrzany o udział w podziemnej organizacji działającej na bazie ZHP. 22 sierpnia 1962 został aresztowany przez Wydział Śledczy SB. 30 stycznia 1963 przez Sąd Wojewódzki w Krakowie został skazany na karę roku więzienia. W 2015 został odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności. W 2016 Krzyżem Orderu Krzyża Niepodległości. W 2018 został wyróżniony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości oraz Medalem Pro Bono Poloniae

Ryszard Sawicki urodził się 8 lutego 1941 roku we Włodzimierzu Wołyńskim. W 1968 r. ukończył Technikum Mechaniczno-Włókiennicze w Lubaniu. W latach 1977-1981 był górnikiem-operatorem ciężkich maszyn przodowych w Zakładach Górniczych Rudna w Polkowicach KGHM Lubin. W 1979 r. uczestniczył w strajku w ZG Rudna.Od 27 sierpnia 1980 r. uczestniczył i był zastępcą przewodniczącego Komitetu Strajkowego w ZG Rudna, od 29 sierpnia 1980 r. przewodniczącym Komitetu Strajkowego, zaś w nocy 31 sierpnia na 1 września 1980 został sygnatariuszem porozumienia między lubińskim Komitetem Strajkowym a delegacją władz. Od września do 20 grudnia 1980 r. był przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego „Solidarność” KGHM w Lubinie. We wrześniu 1981 r. był uczestnikiem negocjacji związkowców KGHM z Komisją Rządową i dyrekcją KGHM, a 30 września 1981 r. był sygnatariuszem porozumienia lubińskiego. Do grudnia 1980 r. był przewodniczącym Komitetu Założycielskiego, następnie Zakładowej Komisji Robotniczej „Solidarności” w ZG Rudna, od 21 grudnia 1981 był przewodniczącym Międzyzakładowej Komisji Robotniczej „Solidarność” w Lubinie. 26 stycznia 1981 r. w imieniu Międzyzakładowego Komitetu Robotniczego „Solidarność” w Lubinie został współzałożycielem Połączonego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk. Od 14 czerwca 1981 r. był przewodniczącym Zarządu Wojewódzkiego Oddziału Delegatury „Solidarności” w Legnicy. W czerwcu 1981 został delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Dolny Śląsk, wiceprzewodniczącym Zarządu Regionu, delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów.13 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Głogowie i zwolniony 7 lipca 1982, następnie zwolniony z pracy. Od marca 1983 r. przebywał na emigracji w Kanadzie, m.in.w 1983 r. był pracownikiem „Głosu Polski” w Toronto. Od 2006 r. był na emeryturze. Zmarł 8 października 2008 roku w Kanadzie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.

Anna Magdalena Schwarzová urodziła się 14 marca 1921 roku w Pradze. Zakonnica, karmelitanka bosa, prześladowana przez reżim komunistyczny w Czechosłowacji. Podczas II wojny światowej w 1941 roku znalazła się wraz z matką w getcie w Terezinie. Jej ojciec i dalsi krewni zostali zamordowani w niemieckim obozie koncentracyjnym. Po wojnie wróciła z matką do Pragi, gdzie rozpoczęła studia, w 1948 roku wstąpiła do zgromadzenia karmelitanek bosych w Pradze. W 1953 została aresztowana przez czeski urząd bezpieczeństwa i za „działalność antyrządową” skazana na 11 lat pozbawienia wolności. Wyszła z więzienia po ośmiu latach na skutek amnestii. Działała w Akcji Katolickiej dokonując przekładów publikacji w podziemnych wydawnictwach. W 1976 przeszła na emeryturę i w tym samym roku zmarła jej matka. Cztery lata później w 1980 po złożeniu ślubów wieczystych w Krakowie wróciła do Czech. Po pięciu latach władze czeskie zezwoliły jej zamieszkać w Polsce po zrzeczeniu się obywatelstwa czeskiego. W końcu otrzymała polskie obywatelstwo. Po 2001 przebywała w klasztorze karmelitanek Kraków-Wesoła. W 2011 została odznaczona przez prezydenta Václava Klausa orderem Tomáša Masaryka. Zmarła 2 stycznia 2017. Została pochowana na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.

Jarosław Sellin - To polityk i dziennikarz, doktor nauk humanistycznych. W latach 1983–1989 działał w opozycyjnym Ruchu Młodej Polski. Jako reprezentant strony solidarnościowo-opozycyjnej uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu.. Odznaczony Medalem Stuleci Odzyskanej Niepodległości. Jarosław Sellin kilkukrotnie gościł na festiwalu NNW, a także brał udział w organizowanych w jego ramach panelach dyskusyjnych. Laureat nagrody Przyjaciel Festiwalu NNW przyznanej podczas 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Piotr Semka urodził się 28 października 1965 roku w Gdańsku. W 1991 r. został absolwentem historii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. 3 maja 1980 r. uczestniczył w demonstracji pod pomnikiem Jana III Sobieskiego w Gdańsku. Od 1981 r. był współpracownikiem Ruchu Młodej Polski i uczestnik kół samokształceniowych prowadzonych przez RMP. Po 13 grudnia 1981 r. był organizatorem protestów szkolnych. W listopadzie 1982 r. został współzałożycielem podziemnego pisma młodzieży III LO „BIT Biuletyn Informacyjny Topolówka”. Od grudnia 1982 do 1984 r. współorganizował emisje i był redaktorem audycji podziemnego Radia BIT, od 1985 r. był publicystą w podziemnym piśmie „Solidarność” Regionu Gdańsk, a od 1987 r. wraz z Jackiem Kurskim i Mariuszem Wilczyńskim był członkiem redakcji. Podczas studiów na KUL działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, był łącznikiem z Gdańskiem i współpracownikiem podziemnego pisma „ABC”. Wielokrotnie represjonowany przez Służbę Bezpieczeństwa. W 1989 r. zaangażował się w kampanię wyborczą KPN w Lublinie. W następnych latach pracował jako dziennikarz. Jest m.in. współautorem książki „'Lewy Czerwcowy” (1993), autorem „Wojny światów” (2006) i ”Obrazków z wystawy” (2007) i innych książek oraz wystaw. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jan Antoni Seń urodził się25 stycznia 1948 roku w Szonowie k. Prudnika. Ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową i z zawodu jest kierowcą i mechanikiem.W sierpniu 1980 r. organizował strajki w gminie Oława, od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był przewodniczącym Komisji Zakładowej w PKS w Oławie. W 1981 r. zakładał struktury „Solidarności” Rolników Indywidualnych w jedenastu miejscowościach Ziemi Oławskiej, a w czerwcu 1981 r. był delegatem na I Walne Zebranie Delegatów Regionu Dolny Śląsk, członkiem Zarządu Regionu w dziale łączności z ogniwami związkowymi i delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów, członkiem Komisji Krajowej. 14 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu, następnie w Nysie, Strzelcach Opolskich, Nowym Łupkowie i Załężu k. Rzeszowa, a w czerwcu 1982 r. był uczestnikiem 21-dniowej głodówki. 8 lipca 1982 r. zbiegł ze szpitala, następnie był poszukiwany listem gończym. Był organizatorem struktur Solidarności Walczącej na terenie Małopolski. Od kwietnia 1984 r. na emigracji w USA. Był działaczem polonijnym i organizatorem pomocy dla opozycji w kraju. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Aleksander Eugeniusz Seniuta urodził się 27 lutego 1930 roku we Lwowie. W 1962 r. ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego, w 1971 r. uzyskał doktorat. W czasie okupacji we Lwowie był uczestnikiem tajnych kompletów, członkiem Szarych Szeregów. Od 1948 roku mieszkał we Wrocławiu, gdzie wiosną 1950 r. założył organizację podziemną Armia Krajowa. W lipcu 1950 z innymi członkami organizacji został aresztowany, a 19 stycznia 1951 skazany na 14 lat więzienia i osadzony w Zakładach Karnych w Rawiczu, Nowogardzie i szpitalu więziennym w Szczecinie. W listopadzie 1956 r. został zwolniony. Od 1962 r. jest pracownikiem naukowym UWr. Od września 1980 r. był doradcą Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego „Solidarność” we Wrocławiu, następnie Zarządu Regionu Dolny Śląsk, wykładowcą Wszechnicy „Solidarności” we Wrocławiu, autorem artykułów i komentarzy prawnych w prasie niezależnej (m.in. „Solidarności Dolnośląskiej” i „Tygodniku Solidarność”), ekspertem, konsultantem i mediatorem w sporach prawnych i organizacyjnych w wieli miastach Dolnego Śląska. Był współautorem projektu i zwolennikiem utworzenia makroregionu „Solidarność” Dolny Śląsk. Od marca 1981 r. był członkiem Ośrodka Prac Społeczno-Zawodowych przy Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego, następnie Zarządu Regionu, a od lipca 1981 r. członkiem Komisji Zjazdowej Zarządu Regionu, od 28 lipca 1981 r. był sekretarzem Krajowej Komisji Wyborczej „Solidarności” w Gdańsku oraz delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. W dniach 14-17 grudnia 1981 r. był uczestnikiem strajku w Państwowej Fabryce Wagonów Pafawag we Wrocławiu. 24 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Grodkowie, zaś 3 grudnia 1982 zwolniony. Od marca 1983 r. przebywał w Algierii i we Francji. Od sierpnia 1983 był współpracownikiem, następnie pracownikiem Biura Koordynacyjnego „Solidarności” w Brukseli. W grudniu 1983 r. był autorem 500-stronicowego raportu o sytuacji w Polsce dla Komisji Badawczej Międzynarodowej Organizacji Pracy ws. Polski. Po przekazaniu przez MOP kopii raportu rządowi PRL wszczęto przeciwko niemu w kraju postępowanie karne. Po 1989 r. pozostał na emigracji. Zmarł 31 marca 1998 roku w Brukseli. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Mjr Sergiusz Papliński ps. Kawka – partyzant zgrupowania Antoniego Hedy „Szarego”. Żołnierz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Mjr Sergiusz Papliński ps. „Kawka” urodził się 9 września 1927 r. w Radomiu. Został partyzantem w wieku 15 lat, w zgrupowaniu Antoniego Hedy „Szarego” i Zygmunta Kiepasa „Krzyka”. Wysadzał niemieckie pociągi z amunicją jadące do Warszawy ogarniętej powstaniem. Brał udział w kluczowych akcjach partyzanckich legendarnego „Szarego”. Za młody byłem, aby myśleć o kłopotach. Nic dla mnie wtedy nie stanowiło problemu. Byłem wychowany w bardzo patriotycznym duchu. Pamiętam, jak moja mama powiedziała: „Najważniejszą rzeczą w życiu każdej kobiety jest obrona własnego dziecka, najgorszą je stracić. Jedyny przypadek, kiedy Polka jest w stanie wytłumaczyć śmierć swojego dziecka, to gdy dzieje się to w walce za ojczyznę” - mówił Festiwalowi NNW. Aresztowany przez UB pod koniec 1944 roku został osadzony w radomskiej katowni, przeszedł ciężkie śledztwo i tortury. Uwolniony wraz z 300 innymi aresztantami 9 września rok później w swoje 18-te urodziny przez oddział „Szarego”, dowodzony przez Stefana Bembińskiego „Harnasia”, któremu udało się rozbić więzienie w ciągu 30 min. Walczył na Pomorzu w szeregach WIN. 1946 roku zagrożony kolejnym aresztowaniem musiał opuścić Polskę. W 1946 roku w mundurze NKWD przedostał się do Berlina, a potem w tendrze lokomotywy do amerykańskiej strefy okupacyjnej. Z obozu przejściowego w Monachium i Murnau trafił do Włoch, do II Korpusu gen. Andersa. Przeniesiony się do Anglii, działał w strukturach WIN, a na początku lat 50-tych przeszedł szkolenie spadochronowe i kurs Cichociemnych na wypadek wojny ze związkiem Sowieckim. W Londynie ukończył szkołę artystyczną ArtCollege, tam mieszkał i malował obrazy. Na emigracji dalej działał na rzecz niepodległości Polski. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW w 2018 roku.

Stefan Siekliński ps. „Stefek” urodził się 1 sierpnia 1928 roku w Międzyrzeczu Dolnym, syn Andrzeja i Heleny z domu Szczerbowskiej. Po ukończeniu szkoły powszechnej został skierowany przez Niemców do prywatnej piekarni, gdzie pracował w charakterze pomocnika. Po przejściu frontu pomagał rodzicom w prowadzeniu gospodarstwa. Stefan wraz z ojcem udzielali wsparcia żołnierzom NSZ ze Zgrupowania Partyzanckiego Henryka Flame „Bartka”. Od marca 1946 Stefan miał bieżący kontakt z oddziałem NSZ dowodzonym przez Edwarda Biesoka ps. „Edek”, a po jego śmierci przez Leopolda Sieklińskiego ps. „Poldek”, który był jego kuzynem. W maju 1946 roku trzej członkowie tego oddziału: Jan Kłaptocz ps. „Jasiek”, Eugeniusz Smoczyński ps. „Miecz” i Rudolf Borowski ps. „Rudek” zaproponowali mu wstąpienie do NSZ, na co przystał. Uczestniczył w kilkudziesięciu akcjach. Po aresztowaniu dowódcy i rozbiciu grupy przez UBP i KBW na polecenie ojca wycofał się z działalności w partyzantce. Później rozpoczął pracę w Starym Bielsku. Nie ujawnił się w czasie amnestii w 1947. 12 lipca 1947 roku został zatrzymany przez funkcjonariuszy UBP, jako podejrzany o współpracę z NSZ na terenie powiatu bielskiego. Prokurator odstąpił od sankcji karnej z uwagi na deklarowany przez Sieklińskiego w trakcie przesłuchań bardzo krótki okres pobytu w oddziale. Jednak w związku z działalnością w NSZ powołany został do odbycia zasadniczej służby wojskowej w batalionie górniczym w kopalni Rozbark, gdzie przymusowo pracował pod ziemią w latach 1951-1953. Przez lata był nękany w zakładach pracy przez funkcjonariuszy UBP i SB. Od 1991 działał w Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników, od 2001 roku honorowy prezes Zarządu Okręgowego w Bielsku-Białej. W 2013 wstąpił do Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Okręg Podbeskidzie. Stefan Siekliński został awansowany do stopnia podporucznika. Otrzymał medal "Pro Patria". Zmarł w nocy z 10 na 11 marca 2021 roku.

Ppor. Tadeusz Siemiątkowski, pseudonim „Mazur” - po klęsce kampanii wrześniowej przystąpił do działalności konspiracyjnej. Przeprowadzał akcje likwidacyjne agentów i donosicieli, zdobywał także broń i środki finansowe. Walczył w Powstaniu Warszawskim jako dowódca 1. plutonu oraz zastępca dowódcy kompanii „Warszawianka”. Tadeusz Siemiątkowski ps. „Mazur” urodził się 17 czerwca 1910 roku w Warszawie. Studiował na Politechnice Warszawskiej, gdzie należał do akademickiej organizacji Obozu Narodowo-Radykalnego. Był także członkiem tajnej Organizacji Polskiej. W 1939 roku przystąpił do działalności konspiracyjnej w ramach Organizacji Wojskowej, a od września 1942 Narodowych Sił Zbrojnych. Został organizatorem i dowódcą Oddziału Bojowego przy Komendzie Głównej ZJ, a następnie NSZ. Przeprowadził wiele akcji, które polegały m.in. na likwidowaniu agentów i donosicieli. Brał udział w powstaniu warszawskim jako zastępca dowódcy kompanii "Warszawianka" NSZ i jednocześnie dowódca 1. Plutonu. Dostał się do niewoli niemieckiej i został osadzony w obozie dla jeńców wojennych w Murnau. Po zakończeniu II wojny światowej dołączył do Brygady Świętokrzyskiej NSZ stacjonującej w Niemczech. Prawdopodobnie w 1946 wrócił do kraju. W marcu 1949 opuścił Polskę i wyjechał na Zachód. Początkowo przebywał w Szwecji, a w 1951 przeniósł się do Kanady, gdzie był czynnym działaczem w Kole Byłych Żołnierzy NSZ, Stowarzyszeniu Polskich Inżynierów i w kościele Katolickiej Misji Św. Wojciecha w Montrealu. Należał do zespołu redakcyjnego "Zeszytów do Historii NSZ". Opublikował wiele wspomnień z okresu wojny. Był dwukrotnie odznaczony Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego. Zmarł w Montrealu 19 marca 1998 r. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW w 2018 roku. Nagrodę odebrała córka, Krystyna Siemiątkowska-Plut (USA).

Makary Sieradzki ps. „Romek”, „Stolarski” urodził się 1 stycznia 1900 roku w Brzezinkach na Kielecczyźnie. W okresie dwudziestolecia międzywojennego rozpoczął studia polonistyczne i podjął pracę w kuratorium oświaty okręgu warszawskiego. W latach 1920 – 1922 odbywał służbę w formacjach Wojska Polskiego. W 1928 roku wziął ślub z Heleną Sobczyńską, z którą miał 2 synów. Podczas okupacji wstąpił do Tajnej Armii Polskiej, w której zajmował się ewidencją broni oraz prowadzeniem nasłuchów radiowych. W wyniku przekształceń organizacji podziemnych został żołnierzem Armii Krajowej. W czasie okupacji wraz z żoną ukrywali trzy Żydówki, za co w 1991 roku otrzymali tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W czasie powstania warszawskiego Makary walczył na Powiślu. Od października 1944 roku pracował w Inspektoracie Szkolnym Miasta Warszawy, w roku 1945 został Radcą i Zastępcą Naczelnika Wydziału Ogólnego Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego. W 1946 odnowił działalność konspiracyjną w grupie Pileckiego. Jego zadaniem było m.in. zbieranie informacji na temat zmian w programie nauczania wprowadzonych przez władze komunistyczne. W mieszkaniu Sieradzkich był zorganizowany lokal kontaktowy. W dniu 6 maja 1947 funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego wtargnęli do mieszkania. 8 maja zostaje tam aresztowany Witold Pilecki. W dniu 15 marca 1948, po śledztwie i procesie, Makary Sieradzki został skazany na karę dożywotniego więzienia. Łącznie w więzieniu spędził 9 lat i 5 dni. Jego żona została skazana w procesie „odpryskowym” na karę 7 lat więzienia, zmienioną później na 6 lat. Karę odbyła w więzieniu kobiecym w Fordonie. Pozostawiony na wolności młodszy syn Makarego, Ignacy został pozbawiony środków do życia i musiał w wieku 14 lat szukać opieki wśród rodziny i przyjaciół. Makary Sieradzki został zwolniony z więzienia w 1956 roku. Zmarł 28 grudnia 1992 roku w wyniku wypadku komunikacyjnego.

Tadeusz Sikora - bard „Solidarności”, którego głos na falach „Radia Wolna Europa” podtrzymywał nadzieję w wielu polskich domach. Jest pieśniarzem, poetą, autorem i wykonawcą wielu antykomunistycznych i patriotycznych pieśni m.in. pieśni oddającej hołd żołnierzom NSZ. Jest też dziennikarzem i członkiem Stowarzyszenia Twórców dla Rzeczypospolitej. Laureat Drzwi do wolności Festiwalu NNW w 2018 roku.

Jan Andrzej Sikorski urodził się 12 listopada 1935 w Kaliszu. Ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka. W 1952 wstąpił do seminarium duchownego w Warszawie. Jako wikariusz posługiwał w wielu parafiach. W 1979 został mianowany ojcem duchownym w seminarium warszawskim. W 1985 roku został proboszczem parafii św. Józefa Oblubieńca NMP w Warszawie, gdzie rozwinął bardzo bogatą działalność duszpasterską. Pod koniec 1981 ksiądz Sikorski został oddelegowany przez prymasa Józefa Glempa do duszpasterstwa wśród internowanych w więzieniu na warszawskiej Białołęce. Po śmierci ks. Jerzego Popiełuszki został odpowiedzialnym za odprawianie mszy św. za Ojczyznę w kościele św. Stanisława Kostki na Żoliborzu. Był też honorowym kapelanem „Solidarności” regionu Mazowsze. W latach 1990–2001 sprawował godność naczelnego kapelana Więziennictwa RP. Jest współtwórcą Bractwa Więziennego. W 2006 ks. Sikorski przeszedł na emeryturę i został rezydentem przy swojej byłej parafii. Na niespełna rok wyjechał na Ukrainę, by działać jako ojciec duchowny w seminarium kijowskim. Powrócił wiosną 2007, gdyż został mianowany ojcem duchownym duchowieństwa archidiecezji warszawskiej. Od 2017 roku odprawia Msze święte w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego dla młodzieży warszawskiej związanej z Tradycją Łacińską.

Irena Siła-Nowicka z domu Joszko, urodziła się 30 stycznia 1913 r. Jej rodzina wywodziła się z Witebszczyzny z powiatu lepelskiego. W latach 20. ubiegłego Joszkowie zmuszeni zostali opuścić rodzinne strony. Osiedlili się w Beresteczku na Kresach II Rzeczypospolitej. Irena pochodzi zatem z pokolenia Polaków, którzy urodzili się jeszcze pod zaborami, ale wychowali się i osiągnęli wiek dojrzały w Polsce niepodległej. Swojego męża Władysława Siła-Nowickiego poznała w 1934 r. Pobrali się pięć lat później, w październiku 1939 r. Przeżyli ze sobą 55 lat. Byli zgodnym kochającym się małżeństwem, z którego urodziły się dwie córki: Maria i Agnieszka. Irena pozostawała zawsze w cieniu męża, który najpierw zaangażował się w działalność Polskiego Państwa Podziemnego w czasie II wojny światowej a po zakończeniu działań wojennych działał na Lubelszczyźnie w Stronnictwie Pracy oraz w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość. Jesienią 1947 r. został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa i skazany przez sąd wojskowy w Warszawie na 4-krotną karę śmierci. Irena walczyła wówczas o uratowanie męża. Swoje ocalenie Władysław Siła – Nowicki zawdzięcza ciotce Aldonie Kojallowiczowej primo voto Bułhakowej z domu Dzierżyńskiej - rodzonej i szczególnie ukochanej siostrze Feliksa Dzierżyńskiego. Kara śmierci została mu zamieniona na dożywotnie więzienie. Rozdzieliła też rodzinę na ponad 9 lat. W tym czasie Irena musiała sama utrzymywać rodzinę, ratować zdrowie i życie męża zagrożone gruźlicą nabytą w trakcie szczególnie ciężkich warunków odbywania kary, wychowywać dzieci. Po uwolnieniu i po powrocie Siła-Nowickiego do domu rodzinnego życie małżonków nie ułożyło się w spokoju. Siła-Nowicki rozpoczął wykonywanie zawodu adwokackiego. Podejmował się najtrudniejszych i osobiście dla niego niebezpiecznych spraw politycznych. Z czasem stał się nieformalnym liderem tej grupy adwokatów, którą spotykały stałe szykany, zawieszania w czynnościach adwokackich, a nawet aresztowania, nie mówiąc już o pozbawianiu źródeł utrzymania rodziny. Kłopoty materialne były zresztą stałym elementem rodzinnego życia Ireny. W latach 80. rodzina Siła-Nowickich zaangażowała się w tworzenie i działalność „Solidarności”. W 1989 r. Siła-Nowicki uczestniczył w obradach okrągłego stołu. Usiłował też reaktywować Stronnictwo Pracy. Władysław Siła – Nowicki zmarł w 1994 roku pozostawiając po sobie pamięć człowieka, który nigdy nie sprzeniewierzył się wyznawanym zasadom, płacąc za to najwyższą cenę. Wdowa po nim – Irena Siła-Nowicka przez cale życie dochowała mu wierności towarzysząc mężowi w najcięższych chwilach. Uhonorowana Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Ryszard Siwiec (ur. 7 marca 1909 w Dębicy, zm. 12 września 1968 w Warszawie) – księgowy z Przemyśla, absolwent filozofii, żołnierz Armii Krajowej. Z wykształcenia był filozofem – ukończył studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Podczas wojny należał do Armii Krajowej. Po wojnie odmówił pracy w szkolnictwie, nie chcąc uczestniczyć w komunistycznej indoktrynacji młodzieży, i podjął pracę jako księgowy (dorabiając hodowlą kur i uprawą ogrodu). Miał pięcioro dzieci. Przez lata na prywatnej maszynie pisał i powielał ulotki, podpisując je Jan Polak. Agresja na Czechosłowację z udziałem wojsk polskich przekonała go, że należy wstrząsnąć sumieniem rodaków. Przed wyjazdem na dożynki do Warszawy sporządził testament oraz nagrał na taśmę magnetofonową antykomunistyczne przesłanie. Kończyły je słowa: Ludzie, w których może jeszcze tkwi iskierka ludzkości, uczuć ludzkich, opamiętajcie się! Usłyszcie mój krzyk, krzyk szarego, zwyczajnego człowieka, syna narodu, który własną i cudzą wolność ukochał ponad wszystko, ponad własne życie, opamiętajcie się! Jeszcze nie jest za późno! Jadąc do Warszawy pociągiem, napisał list pożegnalny do żony, po akcie samospalenia przechwycony na poczcie przez Służbę Bezpieczeństwa, w konsekwencji czego dotarł do niej dopiero po 22 latach. Kochana Marysiu, nie płacz. Szkoda sił, a będą ci potrzebne. Jestem pewny, że to dla tej chwili żyłem 60 lat. Wybacz, nie można było inaczej. Po to, żeby nie zginęła prawda, człowieczeństwo, wolność ginę, a to mniejsze zło niż śmierć milionów. Nie przyjeżdżaj do Warszawy. Mnie już nikt nic nie pomoże. Dojeżdżamy do Warszawy, piszę w pociągu, dlatego krzywo. Jest mi tak dobrze, czuję spokój wewnętrzny jak nigdy w życiu. Zanim oblał się rozpuszczalnikiem, rozrzucił w tłum ulotki z protestacyjnym apelem. Płonąc, krzyczał Protestuję! i nie pozwalał gasić płomieni. Zmarł po czterech dniach w Szpitalu Praskim w wyniku odniesionych oparzeń (ponad 85% powierzchni ciała). Jego protest został przemilczany przez wszystkie media oficjalne. 5 maja 2012 przy Stadionie Narodowym w Warszawie, w obecności ambasador Republiki Czeskiej, odsłonięto obelisk ku czci Ryszarda Siwca. W 1991 reżyser Maciej Drygas nakręcił poświęcony Siwcowi film "Usłyszcie mój krzyk", nagrodzony potem Felixem na przeglądzie w Berlinie w kategorii filmu dokumentalnego. Wykorzystano w nim utajnione wcześniej zdjęcia Polskiej Kroniki Filmowej. Dopiero ten film wprowadził do zbiorowej świadomości Polaków postać Siwca. Laureat Sygentu Niepodległości Festiwalu NNW w 2018 roku. Nagrodę odebrał syn – Witt Siwiec. Jestem wzruszony. Dziękuje organizatorom, prezydentowi miasta Gdynia. Dobrze się złożyło, że 100-lecie odzyskania niepodległości i 50-lecie śmierci mojego ojca, w 10. rocznicę Festiwalu NNW, nagradzacie Państwo mojego ojca. Choć myślę, że powinno to zrobić państwo polskie.

Stanisław Skotny urodził się 18 listopada 1950 roku we Wrocławiu. Od 1974 r. jest absolwentem Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. W marcu 1968 r. był uczestnikiem demonstracji we Wrocławiu i podczas ich tłumienia został pobity. W 1974 r. był redaktorem gazety zakładowej w fabryce Archimedes. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. 13 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu, a w okresie 24 grudnia 1981 do 5 lipca 1982 w Grodkowie. Po zwolnieniu nie mógł znaleźć pracy i w latach 1982-1989 przebywał na emigracji w USA, a od 1989 r. był zatrudniony jako nauczyciel języka polskiego we Wrocławiu.  Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Adam Skowroński urodził się 2 grudnia 1931 roku w Kołomyi. W 1963 r. został absolwentem Wydziału Inżynierii Sanitarnej Politechniki Wrocławskiej. W latach 1949-1951 działał w podziemnej strukturze ZHP, w 1951 r. został aresztowany i skazany wyrokiem Sądu Wojskowego we Wrocławiu na 3 lata więzienia, a 16 grudnia 1952 r. został zwolniony na mocy amnestii. W latach od 1976 do 13 grudnia 1981 r. był pracownikiem Kombinatu Geologicznego Zachód. W latach 1978-1980 był uczestnikiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W sierpniu 1980 r. był współorganizatorem strajku w Zajezdni MPK nr 7 we Wrocławiu, który był siedzibą Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, następnie członkiem kierownictwa Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był współorganizatorem Komitetu Założycielskiego w Kombinacie Geologicznym, członkiem Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego we Wrocławiu, szefem Biura Interwencyjnego, od lutego 1981 r. wiceprzewodniczącym Krajowej Komisji Interwencyjnej „Solidarności”. W czerwcu 1981 był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Dolny Śląsk, członkiem Prezydium Zarządu Regionu. Po 13 grudnia 1981 r. ukrywał się. Był następnie wielokrotnie represjonowany. 8 września 1982 r. odzyskał wolność po wyjściu z internowania. Do kwietnia 1983 r. był działaczem podziemnych struktur Regionalnego Komitetu Strajkowego Dolny Śląsk, współpracownikiem Solidarności Walczącej, autorem w podziemnej prasie, redaktorem ulotek „Solidarności”, uczestnikiem akcji ulotkowych i plakatowych. Wielokrotnie był represjonowany. Od kwietnia 1983 do 1990 r. przebywał na emigracji w USA. Od 1996 r. był prezesem Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku, a od 2004 r. wiceprzewodniczącym Związku Stowarzyszeń Osób Represjonowanych w latach. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Elżbieta Skrzyńska (z domu Tatarkiewicz), pseudonim „Żabska” - urodziła się 10 kwietnia 1924 roku w Warszawie. Jest bratanicą wybitnego profesora historii filozofii Władysława Tatarkiewicza. Od 1942 roku działała w konspiracji, przeszła kursy dla sanitariuszek i wykonywała zadania zwiadowcze, w tym samym roku zdała maturę. Wraz z siostrą - Janiną Suchorzewską, wzięła udział w Powstaniu Warszawskim. Została wówczas oddelegowana do Pierwszego Plutonu Służby Kobiet. Była Sanitariuszką 2. Harcerskiej Baterii Artylerii Przeciwlotniczej "Żbik", Zgrupowania „Gurt”. Obie wstąpiły do Szarych Szeregów. Ich ojciec czas okupacji spędził w Rumunii wraz z Eugeniuszem Kwiatkowskim. Po kapitulacji, 7 października 1944 r., Elżbieta Skrzyńska „wyszła” z 14-letnią wówczas siostrą w grupie ludności cywilnej. Została skierowana do obozu przejściowego w Ursusie. Uciekła z transportu do Niemiec. Po wojnie zamieszkała w Sopocie. Ukończyła studia na SGGW na Wydziale Ogrodniczym, po studiach pracowała jako księgowa. Laureatka Sygnetu Niepodległości 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW.

Paweł Wojciech Skupiński urodził w 1970 roku . W połowie lat 80 był uczniem Zespołu Szkół Mechanicznych nr 4 w Warszawie w tym czasie włączył się aktywnie w działalność opozycyjną. Kolportował nielegalne wydawnictwa i ulotki na terenie warszawskich zakładów pracy, uczestniczył w malowaniu napisów na murach (Federacja Młodzieży Walczącej), brał udział w licznych demonstracjach i uroczystościach patriotycznych. W 1987 r. nawiązał współpracę z Solidarnością Walczącą i Międzyzakładowym Komitetem Robotniczym „Solidarność” w Hucie Warszawa. 3 marca 1988 r. został zatrzymany w trakcie kolportażu ulotek i próby zorganizowania nielegalnej manifestacji w pobliżu Huty Warszawa (akcja zorganizowana wraz z Grzegorzem Ilką, Piotrem Ikonowiczem z PPS). Zatrzymano go na 48 godzin, a następnie ukarano grzywną w przez Kolegium ds. Wykroczeń przy Naczelniku Dzielnicy Warszawa Żoliborz. Dodatkowo w ramach represji zastrzeżono mu na rok możliwość wyjazdów zagranicznych. W wolnej Polsce organizator wielu wydarzeń kulturalnych jak koncerty i wystawy patriotyczne poświęcone m.in. bohaterom Grudnia ’70, współproducent i producent filmów o Żołnierzach Wyklętych m.in. filmu "Grupa PIleckiego". Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.

Krystyna Sławińska urodziła się 26 lutego 1945 roku w Majkaragaj w Kazachstanie. W 1970 r. została absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, a następnie Podyplomowego Studium Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UWr (1982).W latach 1970-2004 była bibliotekarzem i kierownikiem Działu Dokumentów Życia Społecznego w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu. W marcu 1968 uczestniczyła w wiecach studenckich na UWr i PWr. W latach 1979-1989 organizowała i koordynowała sieci osób dostarczających ulotki i wydawnictwa niezależne do zbiorów ZNiO. Od 3 maja 1979 do września 1980 r. była członkiem i rzecznikiem Klubu Samoobrony Społecznej Ziemi Dolnośląskiej we Wrocławiu. Udostępniała mieszkanie na drukarnię wydawnictw niezależnych, głównie „Biuletynu Dolnośląskiego” i numeru 3-4 i tomiku poezji Antoniego Roszaka „Taka pamięć”. 19 września 1979 r. w czasie rewizji SB skonfiskowała sprzęt oraz nakład „Biuletynu Dolnośląskiego” i tomiku poezji. Mimo represji nadal udostępniała lokal na spotkania Komitetu Samoobrony Społecznej, Towarzystwa Kursów Naukowych i redakcji „Biuletynu Dolnośląskiego”, dla którego przepisywała i adiustowała teksty. Od września 1980 r. działała w „Solidarności”, była członkiem Komisji Zakładowej ZNiO, a od października 1980 r. łączniczką Komisji Zakładowej „Solidarności” ZNiO z Międzyzakładowym Komitetem Założycielskim we Wrocławiu i z Zarządem Regionu Dolny Śląsk. Po 13 grudnia 1981 r. uczestniczyła we wszystkich większych manifestacjach, marszach, demonstracjach, wiecach i happeningach organizowanych we Wrocławiu. W latach 1982-1989 uczestniczyła w Tygodniach Kultury Chrześcijańskiej, m.in. w kościołach św. Wojciecha i Św. Krzyża we Wrocławiu. W latach 1989-1993 była członkiem Komisji Zakładowej „Solidarności” ZNiO. Od 2004 r. jest na emeryturze. Jest autorką artykułów i opracowań w czasopismach zawodowych oraz kilku wystaw krajowych i zagranicznych prezentujących zbiory ZNiO. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Zdzisława Smarzak-Bożyk – gdańska lekarka, strażniczka pamięci o Józefie Franczaku, ps. „Laluś”, znanym jako ostatni żołnierz wyklęty. Laureatka Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni. „Wszystko trzymam w sercu od dzieciństwa. Mieszkałam na Lubelszczyźynie, w dużej wiosce. Urodziłam się 1 stycznia 1946 roku, rodzice byli w partyzantce, pomagali, walczyli. SB zabrało ojca do więzienia, jak miałam cztery lata. Tajna radiostacja trafiła pod moją pierzynę. Poznałam „Lalka”, jak miałam 5 lat” – mówiła pełna emocji o głęboko ukrytych wspomnieniach pani Zdzisława. Nagrodę wręczył pan Jacek Pawłowicz wicedyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych.

Antoni Krzysztof Sobczak urodził się w Łysakowie w gminie Grudusk. Będąc uczniem założył w szkole w 1982 roku nielegalną formację o nazwie „Samoobrona Narodowa”. Legalnie już założył w Zespole Szkół Zawodowych Harcerską Drużynę Historyczną. W konspiracji organizował antykomunistyczne happeningi, malował patriotyczne napisy na murach, rozrzucał ulotki. W 2017 roku dr Antoni Krzysztof Sobczak został powołany na stanowisko Zastępcy Dyrektora ds. Zarządzania w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Przedtem pracował jako wicedyrektor Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie.

Jan Sobczyk urodził się 19 października 1955 roku we Wrocławiu. W 1979 r. ukończył fizykę na Uniwersytecie Wrocławskim, w 1986 uzyskał doktorat. W latach 1977-1980 był działaczem wrocławskiego Studenckiego Komitetu Solidarności, a w 1979 był współredaktorem pisma SKS „Podaj Dalej” oraz inicjatorem przekształcenia tego tytułu w „Akademickie Pismo Informacyjne”. Był autorem tekstów w prasie niezależnej, wielokrotnie represjonowany. 11 listopada 1979 r. uczestniczył w demonstracji przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie. W dniach 26-31 sierpnia 1980 r. wspierał strajk w Zajezdni MPK nr 7 we Wrocławiu, będący siedzibą Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Od września do października 1980 r. był członkiem Tymczasowego a Komitetu Założycielskiego Niezależnego Zrzeszenia Studentów, zaś w latach 1980-1981 współzałożycielem pisma wrocławskiego NZS „No Więc” i członkiem zespołu redakcyjnego. W 1981 r. był pracownikiem Zarządu Regionu Dolny Śląsk, odpowiedzialnym za kierowanie pismem ZR „Z Dnia na Dzień”. 14 grudnia 1981r. był internowany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu, od 7 stycznia 1982 r. w Grodkowie, zwolniony w październiku 1982 r. W latach 1982-1987 przebywał we Włoszech. Od 1987 r. był pracownikiem naukowym UWr. W maju 1988 r. uczestniczył w strajku studenckim. W latach 1989-1993 był członkiem Komisji Zakładowej „Solidarności” na UWr., aw 1990 r. członkiem Komitetu Obywatelskiego we Wrocławiu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Stanisława Sobieraj (ur. 8 V 1934 r.) od X 1980 r. w NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”, uczestniczka protestów rolniczych w Rzeszowie, Bydgoszczy, manifestacji chłopskich w Warszawie związanych z rejestracją „S” Rolników Indywidualnych. W marcu 1981 delegat na zjazd zjednoczeniowy niezależnych związków zawodowych rolników w Poznaniu, na którym powołano Ogólnopolski Komitet Założycielski „S” Rolników Indywidualnych. Wiceprzewodnicząca prezydium WKZ NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska” w Sieradzu. 13 XII 1981 internowana, osadzona w Ośr. Odosobnienia Sieradzu, nast. Poznaniu i Gołdapi. 2 III 1982 zwolniona. W czasie przewożenia do Ośr. Odosobnienia w Gołdapi uległa poważnemu wypadkowi samochodowemu. W latach 1982–1988 była wielokrotnie przesłuchiwana, poddawana rewizjom i karana przez kolegia ds. wykroczeń. Mimo tego od 1982 roku współorganizowała pomoc dla rodzin internowanych w Sieradzu i okolicznych miejscowościach. W latach 1983–1985 była współpracownikiem Międzyregionalnej Komisji Koordynacyjnej Kalisz-Konin-Sieradz m.in. organizowała i przewoziła materiały drukarskie. W latach 1982–1985 była kolporterką prasy podziemnej w Sieradzu i okolicznych miejscowościach (m.in.: „Tygodnika Mazowsze”, „Naszej Solidarności”). Odznaczona medalem z okazji XX rocznicy rejestracji „S” RI (2001), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008), Srebrną Odznaką „S” RI (2011). Uhonorowana Drzwiami do wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Zygmunt Sobolewski urodził się 28 października 1933 roku w Wysuszce na obecnej Ukrainie. W 1954 r. ukończył Technikum Kolejowe we Wrocławiu.W latach 1973-1988 był pracownikiem PKP Automatyki i Telekomunikacji Odcinek Zabezpieczenia Ruchu Pociągów Wrocław Świebodzki. W latach 1980-1981 współpracował z Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela, po 1980 r. z Ruchem Wolnych Demokratów we Wrocławiu.W sierpniu 1980 r. był współorganizatorem strajku PKP we Wrocławiu. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był organizatorem i przewodniczącym Komitetu Założycielskiego „Solidarności” PKP Wrocław Oddział Zabezpieczenia TCZ Wrocław Główny, od września 1980 r. przewodniczącym Komisji Zakładowej. Był współorganizatorem i od 24 września 1980 r. członkiem Prezydium Wrocławskiej Okręgowej Komisji Porozumiewawczej Kolejarzy, a od 5 października 1980 r. członkiem Międzyokręgowej Komisji Porozumiewawczej Kolejarzy. W dniach 21-27 października 1980 r. współorganizował i uczestniczył w głodówce kolejarzy w Lokomotywowni Wrocław Główny. W latach 1980-1981 był koordynatorem kolportażu pism „Solidarności” na terenie PKP. W okresie od lutego do grudnia 1981 był współzałożycielem, autorem, redaktorem i organizatorem druku pisma „Solidarności” PKP „Semafor”.13 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu, zwolniony 24 grudnia 1981, a następnie ponownie internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzelinie i znów zwolniony 5 września 1982. W latach był 1982-1989 członkiem Tajnej Komisji Zakładowej „Solidarności” w PKP Wrocław i TKZ Solidarność Kolejarzy oraz Tajnej Krajowej Sekcji Kolejarzy „Solidarności” we Wrocławiu, był uczestnikiem zbiórek składek na działalność związkową i pomoc dla represjonowanych. W latach 1982-1989 był współzałożycielem, autorem, redaktorem i organizatorem druku pisma podziemnego „Wolna Droga”, autorem w „Z Dnia na Dzień”, koordynatorem sieci kolportażu w PKP pism podziemnych, m.in. „Wolna Droga”, „Wola”, „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Replika”, „Biuletyn Dolnośląski”, „Solidarność Dolnośląska”, „Obecność”, „Tygodnik Mazowsze”, uczestnikiem tajnych regionalnych i ogólnopolskich spotkań „Solidarności” kolejarzy u ks. Stanisława Orzechowskiego w Duszpasterstwie Akademickim Wawrzyny we Wrocławiu oraz współorganizatorem niezależnych imprez kulturalnych i wykładów. W latach 1988-1993 na rencie. Od 1989 r. był członkiem Komisji Zakładowej „Solidarności” PKP Wrocław, następnie Komisji Zakładowej Zakładu Telekomunikacji PKP Wrocław. Od 1993 r. jest na emeryturze. Jest autorem książek m.in.: „NSZZ „Solidarność” w przedsiębiorstwie Polskie Koleje Państwowe 1980-2000” (2000), „Między Zbruczem a Odrą, Skąd my tu? Wspomnienia repatriantów” (2008). Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Antoni Sokołowski urodził się 5 stycznia 1937 roku w Zelwie k. Grodna W 1951 r. ukończył 5 klas szkoły podstawowej w Kełpinie Górnym. W latach 1953 –1976 pracował jako wycinacz i spawacz okrętowy w Stoczni Gdańskiej. 25 czerwca 1976 roku był współorganizatorem strajku solidarnościowego w swoim zakładzie z robotnikami Ursusa i Radomia, po czym 8 lipca tego samego roku został zwolniony z pracy. 29 kwietnia 1978 r. razem z Andrzejem Gwiazdą i Krzysztofem Wyszkowskim sygnował deklarację założycielską Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i był członkiem Komitetu Założycielskiego WZZ. W czerwcu 1978 r. na skutek działań operacyjnych Służby Bezpieczeństwa oraz w wyniku ciężkiego stanu zdrowia i trudnej sytuacji rodzinnej napisał oświadczenie opublikowane w oficjalnej prasie kwestionujące jego własny podpis pod Deklaracją Założycielską i przynależnością do Wolnych Związków Zawodowych. Zmarł 3 marca 1980 roku w Gdańsku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Juliusz Sokołowski urodził się 25 maja 1945 roku w Stanisławowie.W 1968 r. został absolwentemWydziału Elektroniki Politechniki Wrocławskiej.W latach 1968-1993 był zatrudniony we Wrocławskich Zakładach Elektronicznych Elwro. W marcu 1968 r. był uczestnikiem akcji protestacyjnej na PWr. Za działalność opozycyjną ukarany przez Senat uczelni wstrzymaniem dyplomu na okres dwóch lat oraz zakazem wstępu na wszystkie uczelnie. W sierpniu 1980 r. był przewodniczącym Komitetu Strajkowego w Elwro, solidaryzującego się ze stoczniowcami na Wybrzeżu. Od września 1980 r. działał w „Solidarności” i był przewodniczącym Komisji Zakładowej w Elwro. Od 21 grudnia 1981 do 29 kwietnia 1982 r. był internowany w Ośrodku Odosobnienia w Nysie, a od 30 październikado 27 listopada 1982 w Grodkowie. Po wyjściu na wolność był zaangażowany w druk i kolportaż wydawnictw podziemnych, m.in. „Z dnia na dzień”, „Biuletyn Dolnośląski”, „Solidarność Walcząca” i organizację spotkań Teatru Podziemnego. Od 1993 r. był na rencie. Zmarł 4 lutego 2008 roku we Wrocławiu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Krzysztof Sokołowski, ur. 25 VII 1947 w Lądku-Zdroju. W 1965 r. ikończył LO im. Kazimierza Jagiellończyka w Sieradzu. W latach 1970-1973 - pracownik Spółdzielni Pracy Napraw Samochodowych w Sieradzu, 1973-2008 Zakładów Mechanicznych Chemitex w Łodzi Oddział w Sieradzu/Zakładów Mechanicznych Chemitex w Sieradzu. Od IX 1980 w „S”, sekretarz KZ w ZM Chemitex, w 1981 przewodniczący KZ. W V 1981 delegat na I WZD Regionu Ziemia Sieradzka, członek ZR. 21 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Sieradzu i Łowiczu (17-25 V 1982 uczestnik głodówki), 24 VII 1982 zwolniony. W latach 1983-1985 współpracownik Międzyregionalnej Komisji Koordynacyjnej Kalisz–Konin–Sieradz; kolporter wydawnictw podziemnych, współpracownik podziemnego pisma „Nasza Solidarność. MKK Kalisz–Konin–Sieradz”; uczestnik spotkań działaczy podziemia w Łodzi i Gdańsku; współorganizator: pomocy dla represjonowanych i ich rodzin, uroczystości z okazji świąt narodowych, Pielgrzymek Ludzi Pracy na Jasną Górę, Dni Kultury Chrześcijańskiej w Sieradzu. 16 XII 1983 aresztowany, 12 III 1984 skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Sieradzu na 1 rok więzienia w zawieszeniu na 3 lata. W latach 1988-1989 współprzewodniczący MKO „S” Ziemi Sieradzkiej. W 1989 członek Zakładowego Komitetu Organizacyjnego w ZM Chemitex; współzałożyciel, koordynator Wojewódzkiego KO „S” w Sieradzu. Od 1989 delegat na kolejne WZD Regionu Ziemia Łódzka, w latach 1990-1992 i od 1994 r. członek ZR, od 1991 r. przewodniczący Rady Podregionu Sieradz, od 1995 r. delegat na kolejne KZD. W 1998-1999 t. w RS AWS; Od 1998 r. do 2002 r. radny Powiatu Sieradzkiego. Wyróżniony odznaką Zasłużony dla Miasta Sieradza (2006), odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2012). 1982-1983 rozpracowywany przez Wydz. IIIA/V KW MO w Sieradzu w ramach KE krypt. Prawnik; 1983-1986 przez Wydz. V WUSW w Sieradzu w ramach SOR krypt. Układ-1; 1986-1989 przez Wydz. V/Ochrony Gospodarki WUSW w Sieradzu w ramach KE krypt. "Kolarz". Uhonorowany Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Rozalia i Aleksander Sosnowscy, gospodarze gospodarstwa, które w wyniku obławy na oddział Edwarda Dobrzyńskiego „Orzyca” (poniósł śmierć), 2 marca 1949 roku zostało spalone. 17 letniego wówczas syna Państwa Sosnowskich - Wacława - komunistyczni oprawcy zmusili do wejścia na stertę słomy, którą następnie podpalili. Wacławowi udało się przeżyć ale wydarzenie odbiło się na jego zdrowiu. Za pomoc podziemiu antykomunistycznemu cała rodzina Sosnowskich doznawała represji. Straciła zdrowie i majątek. Uhonorowani Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW w 2021 roku.

Ojciec Bronisław Sroka SJ (ur.w 1936) - aktywny opozycjonista z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Był uczniem gdańskiego liceum, gdy rozpoczął działalność w konspiracji antykomunistycznej. Został aresztowany przez UB 2 lutego 1953 r. i skazany na pięć lat więzienia. Zmuszony do przymusowej pracy w kopalni Kościuszko-Nowa w Jaworznie. Wstąpił do nowicjatu jezuitów w Kaliszu. W 1968 przyjął święcenia kapłańskie. W latach 1969–1974 studiował na KUL-u. Uczestnik konspiracji Ruchu. Aresztowany w lipcu 1970, uwolniony 31 stycznia 1971. W latach 1974–1977 był duszpasterzem akademickim w Gdańsku. W 1977 był jednym z działaczy Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. 14 grudnia 1981 odprawił na prośbę strajkujących stoczniowców mszę świętą. Jest członkiem Komitetu Obrony Dobrego Imienia Polski i Polaków. Uhonorowany Drzwiami do Wolności podczas XIII festiwalu NNW w 2021 roku. W okresie od  1945  do  1956  roku działało w Polsce ponad tysiąc organizacji podziemnych, młodzieżowych, szkolnych. I  ja tez do  jednej z  nich należałem. Miałem 16  lat, kiedy mnie aresztowano – powiedział ojciec Sroka odbierając wyróżnienie na Festiwalu NNW Chcę wyrazić serdeczne podziękowania za  to, że Polska dzisiaj pamięta, że  odznacza. (…) Dziękuję za  pamięć. W  takich chwilach człowiek się przekonuje, że  życie miało sens, że  warto było.

Wojciech Stando urodził się 16 kwietnia 1964 roku we Wrocławiu. Od 1985 r. był studentem historii na Uniwersytecie Wrocławskim. Po 13 grudnia 1981 r. był kolporterem prasy podziemnej, uczestnikiem wszystkich demonstracji organizowanych przez Regionalny Komitet Strajkowy i Solidarność Walczącą. W 1983 r. był współorganizatorem Grupy Baszta. Od 1982 r. działał w Solidarności Walczącej. W 1988 r. był współorganizatorem Wydziału Wschodniego Solidarności Walczącej. Wykorzystywał wówczas swoje kontakty rodzinne (jego przodkowie zostali zesłani do Gruzji po powstaniu styczniowym) i jeździł na Zakaukazie, gdzie szkolił drukarzy gruzińskich ruchów niepodległościowych.Od 1989 r. był członkiem Rady Oddziału Solidarności Walczącej Dolny Śląsk i członkiem zespołu redakcyjnego pisma SW „Solidarność Dolnośląska”. Obecnie mieszka i pracuje w Wielkiej Brytanii. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Józef Stanicki ur. 15 marca 1957 r. w Tokarach na Lubelszczyźnie. Pasjonat historii, zorganizował trzy Zjazdy Dzieci Żołnierzy Wyklętych (2016, 2017 2018 roku). Były to spotkania integracyjne między jak się o nich mówi „Wilczętami”. 20 maja 2017 r. zorganizował Rajd Szlakiem Bohaterów Lubelszczyzny, na którym uczestnicy poznali miejscowości związane z działalnością i śmiercią "Lalusia", "Uskoka", "Jastrzębia„ i „Żelaznego". 27 maja 2018 r. zorganizował w Zaraszowie piknik patriotyczny, na który zaprosił Żołnierzy Drugiej Konspiracji i Wilczęta. W Kątach Goździjewskich k/ Warszawy 13 sierpnia 2017 r. spotkanie z Wilczętami, 10 maja 2018 spotkanie z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. 20 maja 2018 r. zorganizował Rajd Szlakiem "Zapory„. Jest członkiem społecznego Komitetu Poloniae Restitute Centimissimo Anno, który zebrał ziemię z 86 miejsc związanych z martyrologią narodu polskiego do umieszczenia w Kopcu Piłsudskiego w Krakowie. Zorganizował spotkania z okazji rocznic 17 września, 11 Listopada, 13 grudnia dla młodzieży szkolnej. Ponadto m.in. wycieczkę do Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych na Rakowieckiej w Warszawie. Nie jest członkiem żadnej organizacji i wszystko robił społecznie.

Piotr Starzyński urodził się  27 listopada 1950 roku we Wrocławiu. W 1969 r. ukończył Technikum Elektroniczne we Wrocławiu (1969). Od początku lat 70. związał się z środowiskiem wrocławskich hippisów. W latach był 1977–1980 współpracował z KOR/KSS KOR, a następnie w latach 1977–1980 był działaczem Studenckiego Komitetu Solidarności we Wrocławiu. W okresie od 1979 do 1980 współzakładał i był rzecznikiem Klubu Samoobrony Społecznej, a także współzałożycielem, wydawcą i redaktorem „Biuletynu Dolnośląskiego” i założycielem i szefem Niezależnej Spółdzielni Wydawniczej Wyzwolenie oraz Kooperatywy Wydawniczej Wyzwolenie. W latach 1977–1980 był wielokrotnie represjonowany. W dniach 26–31 sierpnia 1980 był drukarzem podczas strajku w Zajezdni Autobusowej MPK nr VII we Wrocławiu oraz drukarzem w Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim. 13 grudnia 1981 został internowany i przetrzymywany w Ośrodku. Odosobnienia we Wrocławiu, następnie w Grodkowie, a 31 maja 1982 zwolniony. Od sierpnia 1982 do 1985 przebywał na emigracji w Berlinie Zachodnim, a w latach 1985–1995 w USA. We wrześniu 1985 r. uczestniczył w manifestacji pod siedzibą ONZ związaną z wizytą gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Zmarł 26 czerwca 1995 roku w Nowym Jorku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Krzysztof Stasiewski urodził się 5 lutego 1960 roku w Poznaniu. Był założycielem i szefem grupy składającej się z uczniów szkół średnich „Ruch WiN”, która specjalizowała się w rozklejaniu antysowieckich ulotek na ulicach Poznania. Od września 1980 roku działał w NSZZ „Solidarność”, m.in. w 1981 r. był współpracownikiem Działu Informacji Zarządu Regionu Wielkopolska. Był wówczas organizatorem akcji plakatowania, malowania na murach, za co czternastokrotnie był zatrzymywany, a w październiku 1981 roku został oskarżony przez Prokuraturę Wojskową o szkalowanie naczelnych organów PRL i godzenie w jedność sojuszniczą. W latach 1980-1990 był członkiem Konfederacji Polski Niepodległej. Przez cały ten okres był kolporterem wydawnictw niezależnych. Po wprowadzeniu stanu wojennego, w dniu 14 grudnia został zatrzymany w siedzibie Zarządu Regionu podczas fotografowania i internowany w Ośrodku Odosobnienia w Gębarzewie i Kwidzynie. W 1983 roku został członkiem Organizacji Solidarność Walcząca oraz współzałożycielem pisma „Solidarność Walcząca” i jego redaktorem. W 1986 roku zorganizował Agencję Fotograficzną „SW Poznań”. Po 1989 roku był m.in. twórcą witryn internetowych z zakresu historii PRL oraz stosowanych wówczas represji. Od 2007 roku jest prezesem Stowarzyszenia Internowani.pl.

Anna Staszewska (ur. 1953 r.) Wnuczka Sybiraka Henryka Domańskiego. Członkini Związku Sybiraków oraz Rady Seniorów w Ostrołęce. Przez wiele lat była pedagogiem w Zespole Szkół Zawodowych nr 4 w Ostrołęce. Działaczka społeczna. Sprawuje funkcję starosty ostrołęckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. W wolnych chwilach pisze wiersze o tematyce patriotycznej. Jest autorką tomiku poezji „Chwile Życia”. Wiersze o tematach historycznych oparte są na bezpośrednim przekazie osób, które doświadczyły okrucieństwa wojny i ich konsekwencji. Laureatka Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Kpt. Jerzy Stawski pseudonim „Lubicz” - harcerz, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik akcji dywersyjnych i likwidacyjnych, w tym szefa Gestapo w Radomsku. Aresztowany, został odbity przez kolegów z partyzantki. W zgrupowaniu kpt. Stanisława Sojczyńskiego brał udział w akcji „Burza”. Po wkroczeniu Sowietów dalej w partyzantce. Urodził się 1 stycznia 1927 roku w Łodzi. Syn Stanisława i Stefanii z d. Berezka. Przed wybuchem II wojny światowej mieszkał w Łodzi, gdzie uczęszczał do Szkoły Powszechnej nr 76. Był również członkiem 20 Łódzkiej Drużyny Harcerskiej. Od 1 do 8 września 1939 działał w Pogotowiu Wojennym Harcerzy, a następnie w Szarych Szeregach kryptonim „Kominy”, gdzie zajmował się ochroną ujęć wody, przeszedł przeszkolenie wojskowe, prowadził wywiad i kolportował tajną prasę. Od 1 lutego 1943 zaprzysiężony przez Wacława Wrońskiego „Babinicza” na żołnierza Armii Krajowej i do lipca 1944 przydzielony do placówki dywersyjno-sabotażowej „Żubr” rejon III Rzejowice, gdzie pełnił funkcje łącznika i żołnierza dywersji. Wraz z bratem Januszem Stawskim ps. „Poręba” na terenie Obwodu Radomsko AK uczestniczył w akcjach wywiadowczych i małego sabotażu. 25 maja 1943 brał bezpośredni udział w likwidacji szefa Gestapo w Radomsku Willi Bergera oraz jest zastępcy Johanna Wagnera. W wyniku tej akcji został – jako zakładnik – aresztowany i przetrzymywany w więzieniu w radomskim ratuszu. Stawskiego wraz z innymi zakładnikami uwolniono z obawy na możliwość odwetu na rodzinach gestapowców – zapowiadaną przez Sojczyńskiego. W dniach 7-8 sierpnia 1943 brał udział w akcji uwolnienia więźniów – 41 żołnierzy AK i 10 Żydów – z więzienia w Radomsku w plutonie ubezpieczeniowym por. Jan Kalety „Postracha”. Od sierpnia 1944 przydzielony do I batalionu 27 pułku piechoty Armii Krajowej „Wiesław” Korpus „Jodła” z funkcją zastępcy dowódcy drużyny. Brał udział w koncentracji oddziałów do akcji „Burza” w III batalionie „Manewr” w zgrupowaniu kapitana Stanisława Sojczyńskiego „Zbigniewa”. Brał czynny udział w akcji „Burza". Pod dowództwem kapitana Sojczyńskiego na terenie Inspektoratu Częstochowskiego AK stoczył z Niemcami wiele potyczek i brał udział w akcjach zaopatrzeniowych. W październiku 1944 uczestniczy w akcji na „Mazowię” pod dowództwem Janusza Betlińskiego „Śmiałego” oraz zajmował się niszczeniem łączności okupanta. 10 października 1944 awansowany na stopień kaprala przez ppłk. Franciszka Polkowskiego „Korsaka”. 1 stycznia 1945 brał udział w bitwie pod wsią Katarzynów (gm. Kobiele Wielkie) włączony do grupy żołnierzy ochrony angielskiej misji wojskowej FRESTON. Uczestniczył we wszystkich walkach zgrupowania, aż do wkroczenia wojsk sowieckich. Do 17 stycznia 1945 przebywał w lesie w oddziale pod dowództwem por. Karola Kutnickiego „Kruka”. Po 1946 zamieszkał w Łodzi, gdzie ukończył szkołę handlową. Poszukiwany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, przerwał studia ekonomiczne na Uniwersytecie Łódzkim i ukrywał się poza Łodzią. Bohater Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych "Tropem Wilczym" organizowanego w kilkuset miastach w Polsce i na świecie. Laureat Drzwi do Wolności festiwalu NNW w 2018 roku. Na scenę Teatru Muzycznego kpt. Stawski wszedł wśród okrzyków „Cześć i chwała Bohaterom!”. Chciałem podziękować za zaproszenie. Będę mówił głośno, żeby mój głoś dotarł nie tylko do świadomości, ale też do Waszych serc! Wojowałem od 14 roku życia. Z dziecka stałem się obrońcą Ojczyzny, bo Ojczyzna jest najważniejsza!.

Antoni Stefanowicz - jeden z najbardziej aktywnych działaczy polonijnych na Ukrainie, od 11 lat prezes Związku Polaków na Ukrainie - największego zrzeszenia organizacji polskich, działających przede wszystkim w centrum i na wschodzie kraju. Związek powstał w 1988 roku, jeszcze w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, dzięki przemianom gorbaczowowskiej „Pierestrojki”. Skupia ponad 120 organizacji i liczy ponad 30 tys. członków, działa w 20 obwodach Ukrainy, w tym na zajętym przez Rosję Krymie oraz w kontrolowanych przez separatystów Ługańsku i Doniecku. Mimo wojny, jego członkowie są nadal aktywni. Jednym z istotnych elementów działalności Związku jest edukacja, w ostatnich latach dynamicznie rozwija się szkolnictwo, nauczanie języka polskiego, polskiej historii i kultury. Zainteresowane są tym nie tylko osoby pochodzenia polskiego, ale i Ukraińcy. Laureat DRzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Józef Stojek „Gryzoń” urodził się 25 października 1925 roku w Gołąbkowicach, żołnierz batalionów Chłopskich oraz Oddziału partyzanckiego AK „Grot” wsławiony niezłomną postawą w okresie pierwszej i drugiej konspiracji. Po wybuchu wojny został wcielony do przymusowych prac przy drogach, jednak szukał kontaktów z konspiracją. W szeregach Batalionów Chłopskich złożył przysięgę wojskową. We wrześniu 1945 roku wstąpił w szeregi Oddziału Wypadowego AK „Grom”, gdzie pozostawał pod komendą Stanisława Piszczka „Okrzei”, pełniąc rolę łącznika. Po działaniach Urzędu Bezpieczeństwa z marca 1946 roku został aresztowany wraz z innymi żołnierzami, jednak z powodu braku powodów zwolniono go po piętnastu dniach. Swój najważniejszy epizod partyzancki zaliczył w Oddziale AK „Grot”, którego funkcjonowanie i organizację wielokrotnie chwalił we wspomnieniach. Po wojnie był aresztowany i represjonowany doświadczając tułaczki po zakładach karnych. W 2009 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Jewgienia Stolik urodziła się na terenach dawnej I Rzeczypospolitej, skąd, jako czteroletnia dziewczynka, została zesłana przez sowieckie władze do Kazachstanu. Po 82 latach, wraz z synem, synową i ich dziećmi, wróciła do Ojczyzny. W 1936 roku wobec ludności polskiej zamieszkującej tereny dawnej I Rzeczypospolitej znajdujące się ówcześnie w Związku Sowieckim przeprowadzono operację "oczyszczenia" pasa przygranicznego z Polską z "polsko-niemieckiego elementu nacjonalistycznego". Wśród 60.000 polskich i niemieckich przymusowych osadników wysiedlonych do Kazachstanu była również Pani Jewgienia wraz z bliskimi. W zimny, listopadowy poranek cała rodzina znalazła się w pociągu towarowym, który wiózł ich na spotkanie nowej rzeczywistości. Z rodzinnego majątku pozostało tylko tyle, ile pozwolili zabrać w podróż oficerowie NKWD. Kiedy na miejsce przywieziono pierwsze transporty nowych osadników, w okolicy nie było żadnych zabudowań. Niewyposażeni w narzędzia czy surowce potrzebne do budowy schronienia, by przetrwać musieli nauczyć się od tubylców techniki budowy glinianych konstrukcji. Wielu zesłańców nie doczekało końca tej pierwszej zimy na niegościnnej ziemi. Prócz mrozu i surowych warunków mieszkaniowych wysiedleńców prześladował potworny głód. Garść ziarna otrzymana od sowieckiego urzędnika była tylko obietnicą przyszłych zbiorów. Pozbawionym zapasów i nieznającym terenu zesłańcom znów z pomocą przyszli Kazachowie, którzy uczyli swoich nowych sąsiadów sztuki polowania na susły. Były to jedyne nadające się do jedzenia zwierzęta zamieszkujące step. Wystarczyło, by część osadników zdołała przetrwać, jednak głód zadomowił się w tych stronach na lata. W styczniu 2018 roku Pani Jewgienia wróciła wraz z całą rodziną do Polski. Rodzina Stolików o powrót do kraju starała się przez ponad dwa lata. Szlaki przetarła wnuczka Pani Jewgienii - Olga, która Polskę po raz pierwszy odwiedziła w 2016 roku, kiedy przyjechała na krakowskie Światowe Dni Młodzieży. To wtedy zdecydowała, że chciałaby tu studiować. Dziś w Polsce mieszkają też jej rodzice: Wiktor i Swetlana oraz brat Siergiej. Dla Pani Jewgenii to spełnienie marzeń. - Nie myślałam, że wrócę jeszcze do Polski. Pan Bóg dał - opowiadała wzruszona.

Włodzimierz Strzemiński urodził się 19 kwietnia 1951 roku w Łodzi. W 1976 r. został absolwentem Wydziału Prawa I Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Rok później przeprowadził się do Wrocławia i wkrótce został współpracownikiem Kornela Morawieckiego w jego działalności opozycyjnej. Był m.in. kolporterem pisma „Biuletyn Dolnośląski”. 1 września 1980 r. współtworzył struktury „Solidarności” w Zakładzie Socjologii Nauki Politechniki Wrocławskiej. Po wprowadzeniu stanu wojennego wydawał w Łodzi pismo „Nasza Prawda”. W latach 1982-1990 był członkiem i działaczem Organizacji Solidarność Walcząca” we Wrocławiu. Podczas wielokrotnych wyjazdów zagranicznych utrzymywał w imieniu SW i Kornela Morawieckiego kontakty z emigracją polską (m.in. z Jerzym Giedroyciem, Józefem Czapskim, Andrzejem Wirgą) i ukraińską (Mirosławem Kupczyńskim, Tarasem Kuzio i in.). W latach 1983-1984 wraz z Ewą Zając współzakładał zagraniczne przedstawicielstwo Solidarności Walczącej w Szwajcarii. Z kolei w latach 1983-1987 w skrytkach międzynarodowych pociągów systematycznie przekazywał do RFN diapozytywy i mikrofilmy wydawnictw SW, gł. pisma „Solidarność Walcząca”. Podczas wyjazdów do RFN regularnie kontaktował się z byłym oficerem kontrwywiadu Służby Bezpieczeństwa Wiesławem Jurkiewiczem, od którego otrzymywał informacje na temat struktury SB i stosowanych przez nią technik operacyjnych, co wykorzystywano w działalności kontrwywiadowczej SW. Po 1990 roku był m.in. dyrektorem Dyrekcji Programowej Polskiego Radia oraz pracownikiem Ośrodka Dokumentacji i Zbiorów Programowych TVP. Zmarł w Warszawie

Henryk Strzyż urodził się 5 sierpnia 1946 roku w Przystajni-Kolonii k. Kalisza. W 1975 r. był absolwentem Wydziału Chemii Politechniki Wrocławskiej. W latach 1964-1992 pracował jako specjalista, kierownik i dyrektor w Nadodrzańskich Zakładach Przemysłu Organicznego Organika-Rokita w Brzegu Dolnym. Od 1977 r. był kolporterem niezależnych wydawnictw. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Wydziałowej Komisji w NZPO Organika-Rokita, przewodniczącym Krajowej Komisji Koordynacyjnej Chemików „Solidarność”, a w czerwcu 1981 r. delegatem na I Walne Zebranie Delegatów Regionu Dolny Śląsk oraz członkiem Zarządu Regionu i delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. W latach 1982-1989 był członkiem Tajnej Komisji Zakładowej w NZPO Organika-Rokita, a w latach 1982-1985 członkiem Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej Ziemi Wołowsko-Milickiej. Od kwietnia do 5 listopada 1982 r. był członkiem Regionalnego Komitetu Strajkowego „Solidarność” Dolny Śląsk. W latach 1982-1989 aktywnie działał w podziemnym ruchu wydawniczym, był organizatorem działalności wydawniczej TKZ „Solidarności” NZPO Organika-Rokita, założycielem, redaktorem i autorem w piśmie zakładowym „Solidarność Rokita” oraz w piśmie MKK „Solidarność” Ziemi Wołowsko-Milickiej „Podaj Dalej”. Regularnie represjonowany przez SB. Był wieloletnim współorganizatorem Mszy za Ojczyznę i innych patriotycznych mszy okolicznościowych oraz spotkań z artystami niezależnymi. Od lutego 1989 r. był przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego „Solidarność” Zakładów Chemicznych Rokita SA w Brzegu Dolnym. Od 1989 do 1991 r. był członkiem Komitetu Obywatelskiego w Brzegu Dolnym. Jest autorem wspomnień „Dał mi to los” (2006). Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jan Sugalski urodził się 1 lipca 1950 roku w Bogatyni. W 1968 r. ukończył Przyzakładową Szkołę Zawodową przy Fabryce Mechanizmów Samochodowych Polmo w Szczecinie. W latach 1971-1984 był ślusarzem, mechanikiem i górnikiem-operatorem w Zakładach Górniczych Polkowice w Polkowicach KGHM w Lubinie.W sierpniu 1980 był uczestnikiem strajku w ZG Polkowice. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komitetu Założycielskiego, następnie przewodniczącym Komisji Wydziałowej Szybu Głównego, od października 1980 członkiem Komisji Zakładowej. W dniach 14-15 grudnia 1981 był współorganizatorem i członkiem Zakładowego Komitetu Strajkowego w ZG Polkowice, następnie do 17 grudnia 1981 r. uczestniczył w strajku w ZG Rudna w Polkowicach, następnie został zwolniony z pracy i ponownie przyjęty do pracy na gorszych warunkach. Od 1982 r. był organizatorem kolportażu, kolporterem wydawnictw podziemnych w ZG Polkowice, od 1982 r. drukarzem z klisz „Solidarności Walczącej”, „Z Dnia na Dzień”, prowadził punkt kolportażowy w Polkowicach, był koordynatorem kolportażu ulotek, znaczków poczt podziemnych, wydawnictw okolicznościowych, organizatorem tajnej zakładowej biblioteki wydawnictw podziemnych, akcji ulotkowych, plakatowych, malowania haseł na murach, zbiórek na działalność związkową i pomocy represjonowanym. W latach 1982-1989 był członkiem Tymczasowej Podziemnej Komisji Zakładowej w ZG Polkowice, a w latach 1984-1989 Międzyzakładowej Komisji Wykonawczej „Solidarności” Zagłębia Miedziowego. Od 1984 r. jest na rencie. Wielokrotnie był represjonowany. W 1987 r. był współzałożycielem „Biuletynu Informacyjnego Tymczasowej Podziemnej Komisji Zakładowej NSZZ «Solidarność» Kopalni Polkowice”, drukarzem i kolporterem „Zagłębia Miedziowego”. 11 października 1987 r. został współzałożycielem Komitetu Organizacyjnego „Solidarność” ZG Polkowice. 3-4 maja 1988 r. był uczestnikiem strajku w ZG Rudna i rzecznikiem prasowym Komitetu Strajkowego, a w latach 1988-1989 członkiem Komisji Interwencji i Praworządności „Solidarności” Zagłębia Miedziowego. W 1989 r. drukował „Miedzę”.W latach 1989-1990 dalej działał w „Solidarności”. Od 2010 r. był na emeryturze. Zmarł 11 kwietnia 2012 roku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Michał Sulkiewicz - polski scenograf filmowy, dekorator wnętrz i aktor. Laureat m.in. nagrody za scenografię do filmu "Cudowne dziecko" na FPFF w Gdyni (1987 r.). Autor scenografii do bardzo wielu ważnych dla polskiej kinematografii filmów i seriali jak: "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy", "Życie Kamila Kuranta", "Alternatywy 4", "Kronika wypadków miłosnych", "Obywatel Piszczyk", "Samowolka", "Syberiada polska" i "Smoleńsk". Laureat Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.

Szczepan Sułek urodził się 2 stycznia 1911 roku w Gołębiu, pow. puławski. Był działaczem PSL , początkowo organizacji młodzieżowej „Wici”, a w czasie okupacji – Stronnictwa Ludowego „Roch”. W konspiracji był od lutego 1940 roku. Dowodził kompanią w Batalionach Chłopskich gdzie przybrał pseudonimu „Oset” i został awansowany do stopnia kapitana. W czasach stalinowskich został zdegradowany do stopnia szeregowca. Przed aresztowaniem przez UB ukrywał się na Pomorzu Zachodnim. Nigdy nie poszedł na współpracę z władzą, służył radą i pomocą wszystkim, którzy popadli z nią w konflikt. Nigdy nie uczestniczył w komunistycznych wyborach, przekonując swoich sąsiadów, że są one fikcją. W 1980 i 1981 r. włączył się aktywnie w tworzenie struktur Solidarności. Do końca życia był inwigilowany przez SB. Szczepan Sułek zmarł w maju 1984 roku w Wychódźcu, pow. Płoński.

Tomasz Marek Surowiec urodził się 5 marca 1949 roku w Łodzi. W 1971 r. ukończył Przyzakładową ZSZ w Łasku, był kierowcą-mechanikiem. W latach 1976-1981 i od 1982 pracował w MPK Wrocławiu. W dniach 26-31 sierpnia 1980 r. współorganizował i uczestniczył w strajku w Zajezdni VII MPK we Wrocławiu, członkiem Prezydium Miejskiego Komitetu Strajkowego, od września 1980 r. był skarbnikiem Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego „Solidarność”, w 1980 współzałożycielem niezależnego pisma Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego „Solidarność Dolnośląska”. W 1981 był delegatem na I Walne Zebranie Delegatów Regionu Dolny Śląsk, następnie etatowym pracownikiem Zarządu Regionu. W nocy z13 na 14 grudnia 1981 r. wraz z Władysławem Frasyniukiem, Piotrem Bednarzem i Józefem Piniorem podjął próbę zorganizowania strajku w MPK i Państwowej Fabryce Wagonów Pafawag, następnie do końca 1981 ukrywał się. W latach 1982-1983 był współwydawcą podziemnego pisma MPK „Świt”. W latach 1982-1989 uczestniczył w manifestacjach w obronie więźniów politycznych i osób represjonowanych, organizował zbiórki pieniędzy, odzieży, żywności oraz leków dla osób represjonowanych, był kolporterem wydawnictw podziemnych. Wielokrotnie represjonowany. W 1988 r. współorganizował strajki w MPK we Wrocławiu. Po 1990 r. dalej działał w „Solidarności” przy MPK. Zmarł 24 stycznia 2016 we Wrocławiu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Petruška Šustrová, czeska opozycjonistka, dziennikarka, tłumaczka, współtwórczyni Solidarności Polsko-Czeskiej, rzeczniczka Karty 77. „Oni byli głupi, ci z władz. Gdyby pozwolili artystom robić to, co chcą, nie byłoby tego buntu. To nie był mój świat, moja muzyka. Ale zrozumiałam, że ich wolność jest moją wolnością. Ja byłam już wtedy obywatelem drugiej kategorii, po więzieniu. I widziałam, że ktoś, za to, co pisze czy śpiewa, choćby pastor ewangelicki śpiewający spirituals, teksty z kazania, w których nie ma nic złego, może pójść do więzienia, czy Jiří Kabeš, który tylko grał na skrzypcach. Zobaczyłam, że to rzecz nas wszystkich, że choć wszyscy byliśmy zmęczeni tym reżimem, to jeśli się nie odezwiemy, będziemy zasługiwać na to, co mamy. To był impuls, by zjednoczyło się wiele środowisk (przyp. red.: wspomnienie nawiązuje do protestów społecznych i powstania Karty 77, w odpowiedzi na proces muzyków z czeskiego undergroundowego zespołu „The Plastic People of the Universe”). Ludzie poczuli, że są razem. Komuna lat 50. starała się atomizować, żeby jeden drugim się nie interesował, a tu nagle okazało się, że człowiek nie jest sam, że jest solidarność. Tak chciało się żyć!” – mówiła Petruška Šustrová podczas projekcji filmu dokumentalnego Jany Chytlilovej w Opolu, o początkach czeskiego zespołu – symbolu opozycji wobec władzy komunistycznej. Laureatka Drzwi do wolności Festiwalu NNW.

Marian Adam Suszek urodził się 13 maja 1927 roku w Lublinie. Gdy wybuchła wojna miał 12 lat. Angażował się w konspirację młodzieżową niemal od początku okupacji. 14 kwietnia 1944 roku został zwerbowany przez Mariana Barchana ps. „Żbik” do Armii Krajowej. Otrzymał wówczas pseudonim "Leszczyna". Następnie Marian Suszek trafił do oddziału dyspozycyjnego inspektoratu rejonowego Lublin, dowodzonego przez Aleksandra Sarkisowa „Szarugę”. Suszek przyjął wówczas pseudonim Kim. W marcu 1945 jego kolega należący do grupy koleżeńskiej „Kima”, został postrzelony i aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. Młodzi partyzanci odbili przyjaciela ze szpitala, robiąc zasadzkę na wartownika. Po akcji Suszek został „spalony” w Lublinie, postanowił więc wyjechać na tereny wiejskie. W kwietniu 1945 roku nawiązał kontakt z oddziałem Romana Dumy, wchodzącym w skład Zgrupowania Oddziałów Hieronima Dekutowskiego „Zapory”. Suszek przyjął nowy pseudonim Cichy. Marian brał udział w wielu akcjach między innymi rozbijał posterunki MO i placówki ORMO. 31 lipca 1945 roku „Cichy” został aresztowany w Urzędowie. W czasie ujęcia miał przy sobie pistolet oraz kenkartę na fałszywe nazwisko Andrzej Niedzielski. Został przewieziony do Lublina i osadzony w więzieniu na Zamku Lubelskim. „Cichego” oskarżono o to, że od 31 sierpnia 1944 roku do 31 lipca 1945 roku brał czynny udział w nielegalnej organizacji podziemnej, w tym w oddziale Romana Dumy „Romana”. Drugim zarzutem było odbicie ze szpitala Szarytek w Lublinie kolegi z konspiracji Henryka Niewiadomskiego, przy czym miał „dopuścić się gwałtownego zamachu na milicjancie pełniącego służbę”. Marian został ponadto oskarżony o nielegalne posiadanie broni oraz posługiwanie się fałszywym dowodem osobistym. Suszek został skazany na karę 14 lat pozbawienia wolności, ale ze względu na amnestię kara została zmniejszona do 10 lat więzienia i utratę praw publicznych. Na początku 1946 roku Suszek został przeniesiony z lubelskiego Zamku do więzienia we Wronkach. Na podstawie drugiej amnestii z lutego 1947 roku „Cichy” został zwolniony z więzienia i wrócił do Lublina. Podjął pracę jednak przez cały czas był inwigilowany, przez co miał problemy w pracy. Marian Adam Suszek zmarł 3 stycznia 1964 roku. Miał 36 lat, osierocił trzy córki. 8 grudnia 1997 roku Sąd Wojewódzki zrehabilitował Mariana, uznając, że działał na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

Kazimierz Suszyński urodził się 10 marca 1954 roku we Wrocławiu. Od 1978 r. jest absolwentem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1979 r. współpracował z „Biuletynem Dolnośląskim”, był autorem artykułów, organizatorem druku i kolportażu. Od jesieni 1979 r. zorganizował kolportaż wydawnictw niezależnych we Wrocławiu na dużą skalę.13 grudnia 1981 r. był współtwórcą struktury kolportażowej Regionalnego Komitetu Strajkowego „Solidarność” Dolny Śląsk. 14 grudnia 1981 r. został zatrzymany i ciężko pobity przez funkcjonariuszy MO i SB, następnie internowany w Ośrodku Odosobnienia w Nysie. Po wyjściu na wolność 15 marca 1982 r. zaangażował się w działalność podziemną, m.in. drukując pismo „Z dnia na dzień”. Od jesieni 1982 r. był współpracownikiem Solidarności Walczącej, współtwórcą struktury kontrwywiadu tej organizacji, m.in. organizatorem nasłuchu częstotliwości wykorzystywanych przez SB, monitorował jej działania, sporządzał spisy funkcjonariuszy i pojazdów SB oraz analizy dla kierownictwa opozycji, doprowadził do zlokalizowania punktów obserwacyjnych i lokali operacyjnych milicyjnych i wojskowych służb specjalnych. Wielokrotnie represjonowany. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Czesław Świderski urodził się 20 września 1928 roku w Żytynie (obecnie na Ukrainie). W listopadzie 1951 r. został aresztowany za druk, kolportaż i rozrzucanie ulotek podziemnej organizacji antykomunistycznej Rzeczpospolita Polska Walcząca, następnie 24 stycznia 1952 skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego we Wrocławiu na 7 lat więzienia, 3 lata pozbawienia praw publicznych oraz przepadek mienia. 23 marca 1954 r. został zwolniony warunkowo na mocy amnestii. W latach 1955-1990 był dmuchaczem szkła laboratoryjnego. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był przewodniczącym Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji Zakładowej w DZCh Silesia-Organika w Żarowie oraz organizatorem struktur „Solidarności” na terenie Ziemi Żarowskiej. Od 13 grudnia 1981 do 1983 był przewodniczącym Tajnej Komisji Zakładowej „Solidarności” w DZCh Silesia-Organika, do 1989 kolportował i drukował pisma podziemne, m.in. „Z Dnia na Dzień”, „Solidarności Walczącej”, „Solidarności Ziemi Żarowskiej”. Był inicjatorem zbiórek pieniędzy i akcji charytatywnych na rzecz Komitetu Pomocy Internowanym oraz Komitetu Pomocy Aresztowanym, współorganizatorem Mszy za Ojczyznę, akcji plakatowych, ulotkowych, malowania na murach, pomysłodawcą wykonania gumowych stempli z antykomunistycznymi hasłami. W 1983 był współzałożycielem lokalnej gazety „Nasz Głos” wydawanej na terenie Żarowa. Z jego inicjatywy w nocy z 30/31 sierpnia 1982 został wywieszony 6-metrowy sztandar „Solidarności” na 84-metrowym kominie fabrycznym DZCh Silesia-Organika. Był wielokrotnie represjonowany przez Służbę Bezpieczeństwa. Od 1990 r. był na emeryturze. Zmarł 11 czerwca 2011 roku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Aleksander Świętochowski - pisarz, publicysta, filozof i historyk, aforysta, krytyk, publicysta polityczny, działacz społeczny- urodził się 18 stycznia 1849r. W młodości chciał przystąpić do Powstania Styczniowego, ale jego ojciec zabrał go ze szkoły i zamknął w areszcie domowym. Ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim. Współpracował z wieloma warszawskimi redakcjami, jednak prawdziwy sukces publicystyczny odniósł po założeniu tygodnika „Prawda”, w którym przybrał pseudonim „Posła Prawdy” i publikował felietony z cyklu "Liberum veto". W redakcji „Prawdy” Świętochowski poznał Aleksandrę Bąkowską, pozytywistkę i działaczkę społeczną, która procowała jako tłumaczka. Zapoczątkowało to ich redaktorską współpracę i trwającą ponad czterdzieści lat przyjaźń. Dzięki Aleksandrze związał się też z ziemią ciechanowską – w 1912 roku osiadł w Gołotczyźnie. Podążając śladem Bąkowskiej w 1913 roku założył szkołę rolniczą dla chłopców „Bratne”. Dzięki niemu otwarto również lokalną stację kolejową pomocną okolicznym mieszkańcom. W 1920 roku cudem uniknął śmierci z rąk bolszewików dzięki przyjazdowi na stację w Gołotczyźnie polskiego pociągu pancernego. W 1924 r za jego działaniami powstał Dom Inwalidów I wojny światowej, wyodrębniony z majątku Bąkowskiej, która przekazała na ten cel ziemię. Wolą ich obojga było utworzenie dożywotniego przytułku dla bezdomnych i ułomnych weteranów wojen. Świętochowski był również prekursorem i współtwórcą ruchu spółdzielczego. Do ostatnich swych chwil pisał, nauczał, przemawiał do Polaków. Na ziemi ciechanowskiej przez 27 lat wprowadzał w życie postulaty pracy organicznej i pracy u podstaw. Stan jego zdrowia ciągle się pogarszał , co zakończyło się śmiercią 25 kwietnia 1938 roku. Aleksander Świętochowski spoczął na pobliskim cmentarzu w Sońsku.

Stanisław Marian Szabłowski urodził się 30 kwietnia 1957 roku w Zastawie. Zasłużył się dla regionu działalnością społeczną. Założyciel Zarządu Gminnego i członek zarządu Wojewódzkiego w Ostrołęce NSZZRI "Solidarność" w 1981 roku. W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku został aresztowany przez SB, internowany był przez 3 miesiące w Iławie. Po zakończeniu internowania działał w Solidarności podziemnej. Organizował wybory parlamentarne w 1989 roku. W 1990 roku brał udział w Komitecie Obywatelskim i organizacji wyborów samorządowych na terenie gminy Wąsewo. Od 1990 roku, przez 4 kadencje, był wójtem gminy Wąsewo. Członek PiS, założyciel struktury na terenie powiatu ostrowskiego, wcześniej członek Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego.

Jan Szachnowski urodził się 24 kwietnia 1948 roku we Wrocławiu. W 1969 r. ukończył Technikum Przemysłu Spożywczego we Wrocławiu. W dniach 26 sierpnia - 1 września 1980 r. uczestniczył w strajku w Fabryce Automatów Tokarskich. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. W grudniu 1981 r. został członkiem Samorządu Pracowniczego w FAT. 19 grudnia 1981 r. został zwolniony z pracy, na początku 1982 r. ponownie zatrudniony. W latach 1982-1989 był działaczem Tajnej Komisji Zakładowej w pracy, uczestnikiem wieców i strajków w zakładzie, kolporterem ulotek, podziemnych pism m.in. „Victorii”, „Solidarności Walczącej”. W 1982 r. był współpracownikiem redakcji, a następnie do czerwca 1989 r. autorem i redaktorem naczelnym podziemnego pisma „Fatamorgana”, sporadycznie drukarzem. W latach 1985-1991 był członkiem Samorządu Pracowniczego w FAT. Był wielokrotnie represjonowany. Od 2009 jest na emeryturze. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Wieloletni działacz społeczny z Burzenina. W latach 1980-1992 Zastępca Przewodniczącego Gminnego Komitetu Obywatelskiego Solidarność w Burzeninie a także klubu Solidarności w zakładzie Terpol. Inicjator budowy pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego odsłoniętego 15 sierpnia 1991. Aktywny członek, organizator i uczestnik stowarzyszeń i ruchów społecznych, zamiłowany historyk regionu. Uhonorowany Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW. Statuetkę Marianowi Szaflikowi wręczył pan Jarosław Janiak – wójt Gminy Burzenin.

Cezary Szarugiewicz urodził się 11 października 1963 roku we Wrocławiu. W 1989 r. został absolwentem Wydziału Budownictwa Lądowego Politechniki Wrocławskiej. Od listopada 1980 r. był działaczem Kręgu Instruktorów Harcerskich im. Adama Małkowskiego Chorągwi Wrocławskiej. Publikował swoje artykuły w pismach „Ukosem”, „Quo Vadis?”. 13 grudnia 1981 r. był uczestnikiem demonstracji pod murami strajkujących zakładów, akcji ulotkowych, malowaniu haseł na murach. 16 grudnia 1981 r. został zatrzymany i po dwóch dniach zwolniony. Od 1982 r. był kolporterem w podziemnej grupie Rafała Pestkowskiego podlegającej Regionalnemu Komitetowi Strajkowemu Dolny Śląsk, uczestnikiem manifestacji organizowanych przez Solidarność Walczącą i Regionalny Komitet Strajkowy „Solidarność” Dolny Śląsk. W 1984 r. był współzałożycielem podziemnej Grupy Baszta. W 1986 r. był współtwórcą Niezależnej Oficyny Studenckiej NOS, a w 1987 r. współwydawcą i redaktorem podziemnego pisma „Goniec” W latach 1988–1989 pracował w Dziale Przygotowywania Wystaw Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Od połowy lat 90. jest działaczem ruchu historycznych grup rekonstrukcyjnych, organizatorem zlotów miłośników pojazdów militarnych, animatorem życia społecznego w Jagielnicy k. Nysy. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Zbigniew Szczechowiak urodził się 3 czerwca 1960 roku w Gubinie k. Krosna. W 1980 r. ukończył Zespół Szkół Elektronicznych w Zielonej Górze. W latach 1980-1983 był monterem w Zakładzie Radiowo-Telewizyjnym w Głogowie, a w latach 1983-1997 telemonterem w Zakładzie Handlowo-Produkcyjnym Zakmat Polkowice. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. W latach 1984-1989 współpracował przy wydawaniu czasopisma podziemnego „Solidarność Głogowska”, kolporterem pism „Tygodnik Mazowsze”, „Solidarność Walcząca”, „Zagłębie Miedziowe”, książek NOWej i innych, autorem projektów, organizatorem druku znaczków poczty podziemnej, wydawnictw okolicznościowych, był uczestnikiem akcji ulotkowych, plakatowych, zbiórek na działalność związkową i pomoc represjonowanym. W latach 1986-1989 był współzałożycielem i członkiem Bractwa Oblatów św. Brygidy Dom Głogów, od 1987 r. był bratem przełożonym odpowiedzialnym za działalność kulturalną, szkolenia. Od 1986 r. był współorganizatorem i koordynatorem kolportażu wydawnictw w ramach Bractwa na terenie Polski, Duszpasterstw Ludzi Pracy w kilku miastach Dolnego Śląska we współpracy ze strukturami „Solidarności” Zagłębia Miedziowego. Był inicjatorem i współorganizatorem Mszy za Ojczyznę, Tygodni Kultury Chrześcijańskiej w Głogowie oraz pielgrzymek. Od grudnia 1988 do stycznia 1989 r. był współorganizatorem Walnego Zebrania Delegatów Solidarności Rolników województwa legnickiego w parafii św. Jana Chrzciciela w Legnicy. W 1989 r. był członkiem Komitetu Założycielskiego „Solidarności”, a następnie do 1991 przewodniczącym Komisji Zakładowej w ZHP Zakmat Polkowice. W latach 1989-1997 był członkiem Krajowej Sekcji Górniczej „Solidarności” Zagłębia Miedziowego. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Tadeusz Szczepański urodził się 28 lutego 1960 roku w Gdańsku, W 1978 r. ukończył Zasadniczą Szkołę Samochodową w Gdańsku, następnie był uczniem Wieczorowego Technikum Samochodowego. Od września 1978 r. był mechanikiem samochodowym w Przedsiębiorstwie Produkcji i Montażu Urządzeń Elektrycznych Budownictwa Elektromontaż w Gdańsku. Od 1979 r. był działaczem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża w grupie Lecha Wałęsy, kolportował prasę niezależną, w tym „Robotnika”, „Biuletyn Informacyjny” KSS KOR. W 1979 r. był współorganizatorem niezależnych obchodów Grudnia 1970. W imieniu WZZ złożył wówczas wieniec pod bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej. 16 stycznia 1980 r. zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach, 17 marca 1980 r. jego okaleczone zwłoki wyłowiono z Kanału Na Stępce. Pogrzeb w dniu 25 marca 1980 r. zgromadził wielu działaczy opozycji. Okoliczności jego śmierci pozostają do dziś niewyjaśnione. Podjęte w 1989 r. śledztwo prokuratorskie nie przyniosło nowych ustaleń. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Tadeusz Szczudłowski urodził się 22 listopada 1933 roku we Lwowie. W 1958 r. został absolwent Wydziału Pokładowego Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej w Gdyni, a w 1972 r. absolwentem historii na Uniwersytecie Gdańskim. Od 1958 r. pracował jako oficer Marynarki Wojennej, następnie Polskiej Marynarki Handlowej. W 1976 r. był sygnatariuszem protestu gdańskich studentów przeciwko represjom wobec robotników Ursusa i Radomia, w 1977 r. został uczestnikiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, prowadząc w swoim mieszkaniu punkt informacyjny Był współpracownikiem Studenckiego Komitetu Solidarności uczelni Trójmiasta i Ruchu Młodej Polski. W latach 1977-1980 był organizatorem i uczestnikiem wielu manifestacji. W 1980 r. uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej, a 17 sierpnia był organizatorem mszy św. na terenie Stoczni. Był inicjatorem wzniesienia przed bramą nr 2 drewnianego krzyża jako kamienia węgielnego pod przyszły pomnik Poległych Stoczniowców oraz współredaktorem 21 postulatów. Był gościem honorowym I Krajowego Zjazdu Delegatów. 2 stycznia 1982 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, następnie zwolniony 16 października 1982 r. Od 1983 organizował pomoc dla więźniów politycznych i ich rodzin. W maju 1988 r. uczestniczył strajku w Stoczni Gdańskiej. Od 1995 r. jest na rencie. W latach 90. działał społecznie. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Marek Szelążek urodził się  9 kwietnia 1957 roku w Nysie. W 1974 r. ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową Dokształcającą w Świdnicy ( 1974). W latach 1980-1981 był ślusarzem remontowym w Świdnickim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji, w 1981 był pracownikiem obsługi technicznej Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej „Solidarności” w Świdnicy. W latach 1980-1981 współpracował z KSS KOR. W sierpniu 1980 uczestniczył w strajku w ŚPWiK. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komitetu Założycielskiego w ŚPWiK, następnie Komisji Zakładowej. W 1980 współzałożył, był autorem tekstów, redaktorem i organizatorem druku pism: „Niezależne Słowo” i „Romb”. Na terenie Dolnego Śląska kolportował czasopisma niezależne, m.in. „Robotnika”, broszury, ulotki i książki. W ramach pracy w Międzyzakładowym Komitecie Koordynacyjnym utrzymywał kontakty z zachodnimi agencjami informacyjnymi. 13 grudnia 1981 został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Kamiennej Górze, następnie został zwolniony 20 marca 1982 r. Od 1982 r. przebywał na emigracji w USA. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.

Helena Szerewicz urodziła się 1 kwietnia 1927 roku w Sońsku , siostra Wacława Teklińskiego ps. „Jabłoń”, żołnierza oddziału Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „ Rój”, aresztowanego i skazanego trzykrotnie na karę śmierci, więzionego na Rakowieckiej i w Rawiczu, na mocy amnestii kary śmierci zamieniono na długoletnie więzienie, wyszedł na wolność w 1956 roku. Pani Helena wstąpiła również w szeregi Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, zamieszkując na terenach działania oddziałów Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój” bardzo często udzielała schronienia żołnierzom tych oddziałów, przygotowywała dla nich żywność i udzielała noclegu. Pomagała również rodzinie więzionego Wacława Teklińskiego.

Marceli Szkopek jest pomysłodawcą i inicjatorem obchodów oraz powstania tablicy upamiętniającej Żołnierzy Wyklętych z oddziału sierżanta Stryjewskiego ps. Cacko w Starych Gałkach. Skupił Rodziny Żołnierzy wokół obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych - Szkopek odnalazł rodziny żołnierzy, a te zaczęły przyjeżdżać do Starych Gałek na uroczystości 1 marca, by wspólnie pielęgnować pamięć o bliskich. Marceli kieruje swoje działania w stronę młodzieży. Jest społecznikiem, bezinteresownie działa na rzecz innych. Jego pasją jest historia i polityka ale przede wszystkim konstrukcja maszyn i narzędzi. Jako kilkunastoletni chłopak skonstruował wiatrak, który produkował prąd elektryczny. „Miejscowość Gałki to przykład niezwykłej aktywności obywatelskiej. Kiedy Pan Marceli Szkopek, sąsiad z pobliskiej wsi, emerytowany cieśla, poznał dogłębnie historię oddziału „Cacki”, który stoczył tu bitwę, postanowił to miejsce uhonorować pomnikiem oraz cyklicznymi wydarzeniami upamiętniającymi to wydarzenie. W efekcie nie tylko przywrócił pamięć o bohaterach, ale też udało mu się zaktywizować lokalną społeczność, co w dzisiejszych czasach jest niezwykle trudne. Warto pamiętać, że nie mamy tu do czynienia ze stowarzyszeniem czy fundacją, a z jedną osobą, która swoją pasją i zapałem zgromadziła wokół tego małego obelisku i tragedii z 1949 r. nie tylko świadków historii, ale i młodzież z gminy i okolicznych miejscowości, uczniów, harcerzy” – Arkadiusz Gołębiewski, dyrektor Festiwalu Filmowego NNW

Wawrzyniec Szmit - żołnierz 24 pułk ułanów, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 r. Internowany z całym pułkiem na Węgrzech. Uciekł i przedostał się do Francji, gdzie służył w 24 batalionie ułanów. Po klęsce francuskiej, przedostał się do Wielkiej Brytanii i znalazł się w odtworzonym 24 pułku ułanów. W czerwcu 1944r. brał udział w inwazji wojsk sprzymierzonych na Normandię. Przeszedł cały szlak bojowy 24 pułku ułanów od Caen aż do Wilhelmshaven. Mianowany Obywatelem Honorowym miasta Breda. Powraca do Kraśnika we wrześniu 1947r. mając nadzieję na budowę wolnych struktur w „wyzwolonej” Polsce. Włącza się w życie społeczne miasta. Zostaje m.in. wybrany burmistrzem miasta Kraśnika (luty 1949). Zmarł 9 lutego 1990 roku. Nagrodę odebrała córka uhonorowanego pani Alicja Szmit a wręczyła ją pani Bogna Bondar-Motyka, dyrektor Muzeum Wsi Lubelskiej. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.

Kazimierz Szołoch urodził się. 8 kwietnia 1932 roku w Raciborowicach k. Hrubieszowa. Był elektrykiem z zawodu o podstawowym wykształceniu. Od 1955 r. był zatrudniony jako spawacz w gdańskich przedsiębiorstwach stoczniowych. W grudniu r. był jednym z przywódców strajku w Stoczni Gdańskiej i członkiem Komitetu Strajkowego. Po strajku ukrywał się na południu kraju. W tym czasie został zwolniony z pracy. 27 września 1971 r. w siedzibie KC PZPR w Warszawie złożył na ręce I sekretarza Edwarda Gierka protest przeciwko ciągłym prześladowaniom. Od 1975 r. był na rencie. W latach 1978-1980 był uczestnikiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, działaczem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i współpracownikiem KSS KOR i Konfederacji Polski Niepodległej. Udostępniał swój dom na spotkania konspiracyjne (m.in. wykłady Lecha Kaczyńskiego). Był kolporterem prasy niezależnej i ulotek. 18 grudnia 1978 r. przemawiał podczas obchodów rocznicy Grudnia 1970 pod bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej. W sierpniu 1980 roku uczestniczył strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, był działaczem NSZZ ”Solidarność”. W latach 80 i 90 kilkakrotnie wyjeżdżał do Wielkiej Brytanii. Zmarł 10 marca 2009 roku w Gdańsku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Dr Mateusz Szpytma - Zastępca Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Jest absolwentem Wydziału Historycznego, kierunek historia i Wydziału Prawa i Administracji, kierunek nauki polityczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Na tej samej uczelni obronił również napisany pod kierunkiem profesora Andrzeja Chwalby doktorat z historii najnowszej Polski. Niemal całe życie zawodowe związał z Instytutem Pamięci Narodowej, w którym pracuje od 2000 roku. Jest autorem, współautorem bądź redaktorem kilku książek naukowych, m.in. na temat ratowania Żydów przez Polaków podczas okupacji niemieckiej, obsady personalnej UB-SB w Krakowie i województwie krakowskim oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych i popularnonaukowych. Publikował m.in. w „Dzienniku Polskim”, „Naszym Dzienniku”, „Gościu Niedzielnym”, „Tygodniku Powszechnym”, „Zeszytach Historycznych WiN-u”, „Biuletynie IPN”, „pamięci.pl”. Szczególne miejsce zarówno w jego badaniach, jak i w pracy popularyzatorskiej zajmuje historia rodziny Ulmów, zamordowanej przez Niemców wraz z ukrywanymi Żydami z rodzin Goldmanów, Gruenfeldów i Didnerów 24 marca 1944 roku w Markowej. Obok książek i licznych artykułów na ten temat, publikowanych także za granicą, jest pomysłodawcą i twórcą (w tym kuratorem wystawy stałej) Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. W 2009 roku odznaczony został przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Brązowym Krzyżem Zasługi, w 2016 roku przez Prezydenta Andrzeja Dudę Srebrnym Krzyżem Zasługi, a w 2019 roku Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Od 2016 r. zastępca prezesa IPN jest honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Natomiast Ogólnopolski Związek Żołnierzy Batalionów Chłopskich przyznał dr. Szpytmie wyróżnienie za zasługi. W latach 2017–2021 dr Szpytma zasiadał w Radzie Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego, a w latach 2018–2019 w Radzie Muzeum Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. Od 2016 roku jest członkiem Rady Programowej Fundacji im. Janusza Kurtyki, od 2018 roku – Rady Programowej Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, Rady Programowej Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego, Rady opiniodawczo-doradczej ds. Holokaustu przy Ministerstwie Edukacji Narodowej. Od 2021 roku zasiada w Radzie Muzeum-Miejsca Pamięci KL Plaszow w Krakowie. W 2018 roku, za „niestrudzone zabieganie o dobre imię Polski” oraz „działalność wzmacniającą pozycję Polski na arenie międzynarodowej”, Mateusz Szpytma otrzymał od Ministra Spraw Zagranicznych odznakę honorową Bene Merito oraz został uhonorowany odznaką Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego, nadaną przez Sejmik Województwa Podkarpackiego. Laureat Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni.

Andrzej Sztyler urodził się 15 lutego 1952 roku we Wrocławiu. W 1969 r. ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową. Był galwanizerem, od 1970 r. zatrudnionym w zakładach Elwro we Wrocławiu. W 1976 r. był współorganizatorem biblioteki wydawnictw niezależnych, następnie kolporterem wydawnictw niezależnych, od 1979 r. „Biuletynu Dolnośląskiego”. W sierpniu 1980 r. był głównym organizatorem strajku w Elwro, od 27 sierpnia 1980 przewodniczącym Komitetu Strajkowego. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był współorganizatorem i przewodniczącym Komisji Zakładowej w Elwro. 14 grudnia 1981 r. organizował strajk w Elwro, a 16 grudnia 1981 r. jako przewodniczący Komitetu Strajkowego podjął decyzję o przerwaniu protestu po ataku ZOMO. 24 grudnia 1981 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Grodkowie i zwolniony 26 lutego 1982 r. Od sierpnia 1982 do października 1986 r. przebywał na emigracji we Francji. W latach 1986-1991 był działaczem Solidarności Walczącej we Wrocławiu, autorem tłumaczeń z języka francuskiego na potrzeby organizacji. Był etatowym drukarzem Agencji Informacyjnej SW, drukował m.in. pisma: „Solidarność Walcząca”, „Solidarność Dolnośląska”. Kilkakrotnie represjonowany przez SB. Po 1990 r. był m.in. dziennikarzem koszalińskiego oddziału „Gazety Wyborczej”. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Jerzy Władysław Szulc urodził się  29 sierpnia 1954 roku w Wałbrzychu. W 1975 r. ukończył Technikum Mechaniczne. W latach 1975- 1985 był ślusarzem, górnikiem, górnikiem ratownikiem w KWK Wałbrzych. W dniach 28-31 sierpnia 1980 organizował strajk w szybie Chrobry KWK Wałbrzych, był przewodniczącym Komitetu Strajkowego i przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego Wałbrzych w KWK Thorez. 2 września 1980 r. był głównym sygnatariuszem porozumienia z przedstawicielami ministra górnictwa. Od września 1980 działał w „Solidarności”, był współorganizatorem Komitetu Założycielskiego w KWK Wałbrzych, następnie członkiem Komisji Zakładowej, a od 2 września 1980 przewodniczącym Komitetu Założycielskiego Wojewódzkiej Międzyzakładowej Komisji Związkowej Niezależnych Związków Zawodowych w Wałbrzychu, następnie Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego. W latach 1980-1981 był członkiem Krajowej Komisji Porozumiewawczej i Krajowej Komisji Koordynacyjnej Sekcji Górnictwa z siedzibą w Katowicach. W maju 1981 współzałożył wałbrzyski Komitet Obrony Więzionych za Przekonania, w czerwcu 1981 był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Dolny Śląsk, wiceprzewodniczącym Zarządu Regionu. We wrześniu i październiku 1981 był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. 15 grudnia 1981 r. został internowany i osadzony w Ośrodkach Odosobnienia Kamiennej Górze, Głogowie, Grodkowie i Uhercach. 7 grudnia 1982 został zwolniony. Od 1983 był członkiem Tajnej (Tymczasowej) Komisji Oddziału „Solidarności” Województwa Wałbrzyskiego, związanej z Mieczysławem Tarnowskim. W latach 1982-1989 kolportował ulotki, znaczki poczt podziemnych i innych wydawnictw, a w latach 1983-1989 był współorganizatorem Mszy za Ojczyznę w wałbrzyskich kościołach św. Józefa Robotnika, św. Aniołów Stróżów i św. Franciszka z Asyżu, działaczem Klubu Inteligencji Katolickiej w Wałbrzychu oraz w latach 1983-1985 Komitetu Pomocy Więzionym i ich Rodzinom. W okresie od 1984 do 1989 działał w Duszpasterstwie Ludzi Pracy. Zmarł 28 lutego 2012 roku w Wałbrzychu. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Major Stanisław Szuro urodził się 19 października 1920 roku w Krakowie, brał udział w kampanii wrześniowej. Został zaprzysiężony do ZWZ i AK. Aresztowany przez Niemców przebywał w więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie, od października 1942 roku w obozie w Pustkowie, w czerwcu 1944 roku został przewieziony do obozu w Sachsenhausen-Oranienburg, a od stycznia 1945 roku osadzony został w obozie Bergen-Belsen. W rok po powrocie do Polski – 27 listopada 1946 roku, został zatrzymany i oskarżony o udział w Lidze Walki z Bolszewizmem. 3 lutego 1947 roku brał udział w procesie w Wojskowym Sądzie Rejonowym w Krakowie. Rozprawie przewodniczył ppłk Julian Polan-Haraschin. Stanisław Szuro został wówczas oskarżony i uznany winnym mi.in. usiłowania konfiskaty broni dwóm członkom PPR i pobicia dwóch funkcjonariuszy UB. Skazany został na karę śmierci, którą 17 marca 1947 roku na mocy amnestii z 22 lutego 1947 roku, złagodzono do 15 lat. 13 lipca 1956 roku Sąd Wojewódzki w Krakowie w ramach odwilży zwolnił go z odbywania reszty kary. Stanisław Szuro po wyjściu z więzienia ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracował w bursach akademickich i szkołach średnich. 22 lutego 1994 roku został zrehabilitowany. Był prezesem Oddziału Krakowskiego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2008. Został członkiem Kapituły Honorowej Nagrody im. Danuty Siedzikówny „Inki”. Minister obrony narodowej Antoni Macierewicz decyzją nr 2638 z 2 sierpnia 2017 mianował kapitana nie podlegającego obowiązkowi służby wojskowej Stanisława Szurę s. Jana na stopień majora. W 2018 roku wydał, wraz z synem Janem, wspomnienia biograficzne zatytułowane „I tak będę żył”. Stanisław Szuro zmarł 17 listopada 2020 roku w Krakowie.

Marek Szwad urodził się 30 czerwca 1964 roku we Wrocławiu. Od 1979 r. był uczniem XI LO we Wrocławiu. W latach 1980-1981 był współpracownikiem Uczniowskiego Komitetu Odnowy Społecznej. Od czerwca 1983 r. studiował na Akademii Rolniczej, a w 1985 r. na pedagogice Uniwersytetu Wrocławskiego. Od grudnia 1981 r. uczestniczył w kolportażu prasy podziemnej, uczestniczył manifestacjach i starciach z ZOMO we Wrocławiu. W maju 1982 r. był współtwórcą Polskiej Niezależnej Organizacji Młodzieżowej, od jesieni 1982 r. współpracownikiem grupy Solidarności Walczącej – Kotwica, działającej w Stoczni Rzecznej i Zakładach Żeglugi Śródlądowej. Od grudnia 1982 r. był członkiem redakcji i organizatorem druku pisma „Młodzież”. Wiosną 1983 r. organizował we własnym mieszkaniu konspiracyjne spotkania przedstawicieli struktur młodzieżowych i studenckich z ukrywającym się przewodniczącym Regionalnego Komitetu Strajkowego „Solidarność” Dolny Śląsk Józefem Piniorem. Wielokrotnie udostępniał mieszkanie do emisji audycji Radia Solidarności Walczącej. Od 1986 r. współpracował z Niezależnym Zrzeszeniem Studentów UWr. Od 1987 w r. uczestniczył happeningach Pomarańczowej Alternatywy. W maju 1988 i w maju 1989 r. brał udział w strajkach na UWr. Jesienią 1988 r. był zaangażowany w odbudowę jawnych struktur NZS na UWr. W 1989 r. był uczestnikiem kampanii wyborczej na rzecz kandydatów Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Zmarł 24 stycznia 1999 roku. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Ryszard Szwed, urodził się 6 maja 1950 roku w Czerwieńsku k. Zielonej Góry. Ukończył Zasadniczą Szkołę Górniczą przy KWK Jankowice w Boguszowicach k. Rybnika (1967) i Podoficerską Szkołę Zawodową w Elblągu (1969).Od marca 1976 do grudnia 1981 był górnikiem operatorem i górnikiem strzałowym w Zakładach Górniczych Lubin w Polkowicach Kombinatu Górniczo-Hutniczego Miedzi w Lubinie. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. W dniach 14-15 grudnia 1981 r. był współorganizatorem strajku na Szybie Zachodnim ZG Lubin, był członkiem Zakładowego KS, po czym został zwolniony dyscyplinarnie z pracy. Od czerwca 1982 r. był górnikiem przodowym w Przedsiębiorstwie Budowy Kopalń w Bytomiu Oddział w Lubinie Szyb Rudna. Zajmował się kolportażem prasy podziemnej, m.in. „Biuletynu Informacyjnego Stanu Wojny”, „Zagłębia Miedziowego”, „Żądła Robola”, ulotek związkowych, był zaangażowany w pomoc rodzinom zwolnionych z pracy górników, współorganizatorem podziemnych struktur „Solidarności” w zakładach KGHM. Był członkiem grupy tzw. Bombiarzy i konstruktorem ładunku wybuchowego, który 12 lutego 1982 r. podłożył pod stację CPN w centrum Lubina. 13 marca 1982 r. został zatrzymany i skazany wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu na 1 rok więzienia w zawieszeniu na 3 lata. 7 września 1982 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Nysie, a 16 grudnia 1982 r. zwolniony. 14 lutego 1983 r. został zatrzymany i wyrokiem Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu skazany na 4 lata więzienia za podłożenie materiałów wybuchowych w miejscu publicznym, osadzony w Zakładzie Karnym w Łęczycy, następnie Strzelinie. 28 lipca 1984 r. został zwolniony na mocy amnestii. Od marca 1985 r. na emigracji w USA. Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych. 

Józef Szyler - laureat "Drzwi Do Wolności" Festiwalu NNW Józef Szyler urodził się 02.07.1944 r. w Rożniatowie niedaleko Przeworska. Po ukończeniu szkoły zawodowej w 1962 r. pracował w Elektrobudowie -Katowice, budowa Turoszów. W lutym 1963 r. został oddelegowany na budowę do Stoczni Gdańskiej. Od 1964 roku pracował jako elektryk w stoczni na wydziale W-4. Uczestnik strajku w grudniu 1970 roku. Represjonowany przez SB w ramach sprawy o kryptonimie "Jesień 70". Na podstawie donosów TW o kryptonimie Bolek, założono na niego sprawę operacyjnego sprawdzenia. Józef Szyler jako "jeden z najaktywniejszych inspiratorów inicjowania przerw w pracy" został zmuszony do zmiany miejsca pracy i zamieszkania. Odszedł z pracy w stoczni w sierpniu 1971 r. Od kwietnia 1973 roku zamieszkał i podjął pracę w Mielcu. Pan Józef był jednym z najważniejszych świadków współczesnej historii, z jego wiedzy korzystał historyk Sławomir Cenckiewicz m.in. przy zbieraniu materiału do swojej pracy „Lech Wałęsa – człowiek z teczki” Doniesienie agenturalne: "Być w stałym i ciągłym kontakcie z Józefem Szylerem. Kontrolować jego postępowanie i zamierzenia. Ustalać wszystkie jego kontakty na wydziale W4 Stoczni. W razie gdyby próbował wywołać strajk, w sposób umiejętny temperować go i rozładowywać sytuację.” Zmarł 25 marca 2021 roku w Mielcu.

Krzysztof Szymański urodził się w 1952r. W latach 80 ub wieku był właścicielem gospodarstwa rolnego. Brał wtedy udział w spotkaniach działaczy opozycyjnych organizowanych przez księdza Stanisława Falkowskiego w Sokołowie Podlaskim. Był również jednym z organizatorów strajków solidarnościowych w Węgrowie z ramienia NSZZ Podlasie, które potem przekształciło się w NSZZ „Solidarność”. Organizował struktury Solidarności rolników indywidualnych na terenie powiatu węgrowskiego. Był członkiem Zarządu Wojewódzkiego NSZZ „S”