There are currently 12 names in this directory beginning with the letter L.
L
Laskowska Wanda
Wanda Laskowska, de domo Gongało. Działaczka polonijna na Ukrainie, która całe życie broniła polskości i kościoła katolickiego Przeszła ciernistą drogę życiową, od zesłania do Kazachstanu wraz z matką, po pełne prześladowań życie w rodzinnych stronach. W 1982 roku rozpoczęła, przy wsparciu Bp. ks. Jana Purwińskiego, starania o powstanie kościoła w Korosteniu. Początkowo to w jej domu odbywały się potajemnie Msze Święte, spotykało się na modlitwie kółko różańcowe. Zaczęły się represje, sprawy sądowe w wyniku których otrzymała 12 wyroków. Jednak dzięki jej wieloletnim wysiłkom kościół wybudowano, poświęcono i oddano do użytku 06 czerwca 1998 roku. W tym samym roku założyła w Korosteniu oddział Związku Polaków na Ukrainie i została wybrana jego prezesem. Wanda Laskowska działa na rzecz upowszechniania i utrwalania polskich tradycji i kultury, dba o zachowanie pamięci o polskich przodkach i utrzymanie polskich grobów na miejscowym cmentarzu, organizuje nauczanie języka polskiego, jest zaangażowania w organizację Festiwalu Polskiej Kolędy na Żytomierszczyźnie. Dzięki aktywności pani Wandy mieszkańcy Korostenia utrzymują kontakt z Polską, dzieci i młodzież uczestniczą w koloniach i warsztatach na terenie Polski. Laureatka Drzwi do Wolności Festiwalu NNW.
Lasocki Wiesław Antoni, major
Losy Wiesława Antoniego Lasockiego to wojenny szlak oficera zesłanego w głąb Rosji po walkach w kampanii wrześniowej 1939 roku, bohatera walczącego pod Monte Cassino i wreszcie polskiego emigranta i kronikarza przeszłości.
Wiesław Antoni Lasocki urodził się 17 listopada 1913 w Ciechanowie jako syn Ludomira i Celiny z Zakrzewskich w rodzinie pochodzenia ziemiańskiego. W domu pielęgnowane były tradycje powstańcze. Obaj dziadkowie – Antoni Lasocki, właściciel majątku Biernatki i Szczepan Zakrzewski, właściciel Białyszewa, brali udział w powstaniu styczniowym. Rodzina była zaangażowana w sprawy społeczne. Jego rodzonym wujem był Jan Dołęga-Zakrzewski a ciotką Maria Zakrzewska-Raniecka.
Po ukończeniu w 1932 roku Gimnazjum w Ciechanowie studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, na którym otrzymał dyplom magistra w 1936 roku. Następnie został powołany do wojska. Od 21 września 1936 do 15 lipca 1937 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, a następnie odbył praktykę w 3 Pułku Strzelców Konnych w garnizonie Wołkowysk. Gdy wybuchła wojna walczył w kampanii wrześniowej początkowo w 3 Pułku Strzelców Konnych, a następnie w 102 Pułku Ułanów Rezerwowej Brygady Kawalerii "Wołkowysk". 25 września jego oddział przekroczył granicę z Litwą i został internowany.
Przez dwa lata tułał się od obozu do obozu. Siedział w Rakiszkach i Wiłkowyszkach (wiosna 1940) a następnie, po przyłączeniu Litwy do Związku Radzieckiego, w Kozielsku i Juchnowie (Pawliszczew Bor). Następnie trafił do obozu na Półwyspie Kola. Los jednak był dla niego dość łaskawy. Dane mu było przeżyć. W wyniku umowy między rządem Polski i Związku Radzieckiego w 1941 roku opuścił go i popłynął do Archangielska. Na początku września 1941 roku trafił do Tatiszczewa, gdzie tworzyła się późniejsza 5 Kresowa Dywizja Piechoty. 3 kwietnia 1942 roku wylądował w Persji. W połowie czerwca był już w Egipcie a następnie w Iraku.
Po ukończeniu kursu broni pancernej otrzymał przydział do 15 Pułku Ułanów Poznańskich. Jako oficer tego pułku brał udział w kampanii włoskiej, w tym w bitwie o Monte Cassino, w maju 1944. Pod koniec 1944 roku przeniesiono go do kadry nowo tworzonego 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich. We wrześniu 1946 roku wyjechał z nim do Anglii.
Niebawem został zdemobilizowany. Po wojnie mianowany najpierw rotmistrzem, a następnie majorem Wojska Polskiego. Pracował początkowo jako niewykwalifikowany robotnik w fabryce wyrobów gumowych. W międzyczasie ukończył roczne studia w Szkole Handlu Zagranicznego i Administracji Portowej, dzięki czemu uzyskał posadę w londyńskiej City.
17 września 1949 roku poślubił w Londynie Tamarę Tuhan-Baranowską. Równocześnie rozwijał swój talent literacki. Debiutował w 1966 roku książką Zwierzęta i żołnierze (Polska Fundacja Kulturalna w Londynie), która stała się emigracyjnym bestsellerem. Kolejne prace cieszyły się również wielkim uznaniem: Wojtek spod Monte Cassino (1968) miał 3 wydania w języku polskim (także podziemne w kraju), 3 w angielskim, 2 w norweskim i 1 w szwedzkim, Kajakiem przez ziemie wschodnie Rzeczypospolitej (1978), Lubek herbu Obrączka (1986), Z ojczystej ziemi (1988), Żubr turysta (1974, przekład angielski Londyn 1982) i inne. Drukował artykuły o zwierzętach i ich związkach z wojskiem w Orle Białym, Razem Młodzi Przyjaciele, Tygodniku Polskim, Wiadomościach. Redagował kwartalnik Ułan Wielkopolski (1948-1964). Był członkiem Redakcji Przeglądu Kawalerii i Broni Pancernej. Był redaktorem książki Z dziejów 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich (Londyn 1970). Swoje wspomnienia ogłosił w dwóch pracach: Z Ciechanowa w szeroki świat (Ciechanów 1991) i Przez tundrę i pustynie (PFK, Londyn 1993). Ostatnią jego książką, wydaną pośmiertnie, była praca O koniu bojowym (Londyn 1999). W Pamiętniku Wileńskim (Londyn 1972) pisał o Tatarach polskich. Otrzymał nagrody: w 1976 roku Wiadomości na konkursie prac o ziemiach byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, w 1980 roku od Stowarzyszenia Polskich Kombatantów za całokształt twórczości. Wyróżniony wieloma polskimi i zagranicznymi odznaczeniami m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Zmarł 17 września 1996 roku w Londynie. Urna z prochami przewieziona została do Polski i złożona w Katakumbach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie.
Lazarowicz Adam podpułkownik, ps. "Jadzik", "Klamra"
Urodzony 12 października 1902 roku w Berezownicy Małej k. Zbaraża, uczestnik wojny polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej, oficer Wojska Polskiego, student Politechniki Lwowskiej i Uniwersytetu Jagiellońskiego, działacz społeczny, nauczyciel i komendant wojskowy Dębicy, zastępca i komendant Obwodu Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej Dębica, zastępca inspektora Inspektoratu Rzeszów AK, dowódca zgrupowań partyzanckich 5. Pułku Strzelców Konnych Armii Krajowej, inspektor Inspektoratu Rzeszów Armii Krajowej w Likwidacji oraz „Nie” i Delegatury Sił Zbrojnych, kierownik Okręgu Rzeszów i Wrocław Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, zastępca wiceprezesa Zarządu Obszaru Południowego, prezes Zarządu Obszaru Zachodniego i zastępca prezesa IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.
Aresztowany przez komunistów 5 grudnia 1947 roku, zamordowany 1 marca 1951 roku w Warszawie.
Podczas uroczystej gali Retrospektywy Festiwalu NNW w Dębicy 12 grudnia 2023 roku, uhonorowany pośmiertnie
Sygnetem Niepodległości. Statuetkę wręczył pan Maciej Małozięć - wiceburmistrz Miasta Dębica a odebrali w imieniu uhonorowanego bliscy krewni: pan Michał Łabędzki oraz pan Przemysław Lazarowicz.
Lazarowicz Przemysław
Przemysław Lazarowicz urodził się 1 lipca 1964 roku we Wrocławiu. W 1988 r. został absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Od grudnia 1979 r. jako uczeń szkoły średniej był kolporterem „Biuletynu Dolnośląskiego” i materiałów poligraficznych. Od stycznia 1982 r. działał w strukturze kolportażowej Regionalnego Komitetu Strajkowego, był odpowiedzialnym za przewożenie i rozpowszechnianie części nakładu „Z dnia na dzień”. 26 kwietnia 1982 został zatrzymany i internowany w Ośrodku Odosobnienia w Grodkowie, a zwolniony 17 maja 1982. Po wyjściu na wolność był nadal działaczem podziemia, m.in. łącznikiem redakcji „Z dnia na dzień”. Do 1989 r. był kolporterem wydawnictw niezależnych.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Lazarowicz Zbigniew
Zbigniew Lazarowicz urodził się 27 września 1925 roku w Jaśle. Od 1940 r. był uczniem podziemnego liceum Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Od 1 stycznia 1942 r. był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej a od jesieni 1942 r. słuchaczem konspiracyjnej Szkoły Podchorążych, w 1943 r. zdał maturę przed Państwową Tajną Komisją Egzaminacyjną Kuźnica w Obwodzie AK Dębica. Od marca 1944 r. był dowódcą plutonu, którym dowodził w czasie Akcji Burza. W latach 1945-1947 ukrywał się. Od 1948 r. był mieszkańcem Wrocławia i pracownikiem przedsiębiorstw budowlanych. Od września 1980 r. był członkiem „Solidarności”. Od grudnia 1981 r. jest na emeryturze. Od 13 grudnia 1981 r. był współtwórcą podziemnej struktury wydawniczej Regionalnego Komitetu Strajkowego „Solidarność” Dolny Śląsk, kolporterem i drukarzem wydawnictw podziemnych. W lutym 1982 r. został zatrzymany i internowany w Ośrodku Odosobnienia w Nysie, a w listopadzie 1982 r. zwolniony i ponownie podjął działalność konspiracyjną.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Ledóchowska Urszula, święta
Julia Ledóchowska przyszła na świat 17 kwietnia 1865 w Loosdorf (Austria) jako drugie z siedmiorga dzieci Antoniego Ledóchowskiego (1823-1885) i Józefiny Salis-Zizers (1831-1909). W 1874 roku rodzina przeniosła się do Sankt Pölten, większego miasteczka niedaleko Loosdorf. Tam Julia uczęszcza do Szkoły Pań Angielskich, gdzie otrzymała wykształcenie o profilu humanistycznym. W 1883 urzeczywistniły się plany Antoniego, by wrócić z rodziną na ziemie polskie. Ledóchowscy nabyli dworek w Lipnicy Murowanej, niedaleko Krakowa.
W 1886 Julia wstąpiła do klasztoru urszulanek w Krakowie. Po nowicjacie Julia złożyła śluby zakonne i otrzymała imię s. Maria Urszula od Jezusa. Pracowała jako nauczycielka i wychowawczyni w szkole prowadzonej przez siostry urszulanki. Brała też lekcje malarstwa i ozdabiała klasztorną kaplicę malowidłami ściennymi i obrazami. W 1904 roku została wybrana przełożoną klasztoru krakowskiego.
W 1907 z błogosławieństwem papieża Piusa X wraz z dwiema siostrami wyjechała do Petersburga, aby objąć kierownictwo internatu dla dziewcząt przy polskim gimnazjum parafii św. Katarzyny. Siostry nosiły strój świecki, ponieważ w imperium rosyjskim życie zakonne było zakazane. Matka Urszula szybko znalazła drogę do serc i umysłów dziewcząt. Uczyła się języka rosyjskiego i zdała egzamin państwowy, aby móc prowadzić lekcje języka francuskiego.
Wspólnota sióstr powiększyła się. W 1908 roku mała filia klasztoru krakowskiego stała się autonomicznym domem urszulanek z własnym nowicjatem, a matka Urszula jego przełożoną.
W 1910 nad Zatoką Fińską powstał dom dla wspólnoty, zwany Merentähti (po fińsku: Gwiazda Morza), oraz gimnazjum z internatem dla dziewcząt. Matka Urszula, przynaglona miłością Chrystusa, nawiązała szybko kontakt z miejscową ludnością protestancką, a katolicka kaplica domu stała się miejscem modlitwy również dla Finów – w ich własnym języku.
Wybuch wojny w 1914 roku spowodował wydalenie matki Urszuli, jako obywatelki austriackiej, z Rosji. Wyjechała do Szwecji, do Sztokholmu, a następnie do Danii. Zatrzymała się w Skandynawii: w Sztokholmie, następnie w Danii. Wspólnie z wyjeżdżającymi kolejno z Petersburga siostrami zorganizowała szkołę języków dla skandynawskich dziewcząt, potem m.in. ochronkę dla sierot po polskich emigrantach. Jednocześnie uczestniczyła aktywnie w życiu katolickiej diaspory w Skandynawii. Podjęła współpracę z Komitetem Pomocy Ofiarom Wojny, założonym w Szwajcarii przez Henryka Sienkiewicza. Poprzez akcję odczytową kształtowała wrażliwość społeczeństw skandynawskich na sprawę niepodległości Polski. Uczyła się języków skandynawskich, aby lepiej dotrzeć do słuchaczy.
W 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. Matka myślała o powrocie ze swoją wspólnotą do kraju. W 1920 roku, dzięki ofiarności norweskiego konsula B. A. Stolt-Nielsena, został kupiony majątek w Pniewach. Tu osiedliła się petersburska wspólnota urszulanek po kilkuletniej wędrówce. Powstał pierwszy dom szarych urszulanek, dom macierzysty.
Wkrótce potem Stolica Apostolska dała pozwolenie na przekształcenie wspólnoty klasztoru petersburskiego w apostolskie Zgromadzenie Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego – żyjące duchowością urszulańską sięgającą korzeniami św. Anieli Merici oraz tradycją pracy wychowawczej jako uprzywilejowanego narzędzia ewangelizacji, szukające równocześnie form odpowiadających nowym potrzebom, szczególnie ludzi uboższych. Zgromadzenie szybko się rozwijało. Powstały domy i dzieła w Polsce i na Kresach Wschodnich, od 1928 we Włoszech, od 1930 we Francji.
Urszula formowała siostry do umiłowania Boga ponad wszystko, pragnąc, aby żyły w prostocie, były pokorne, a równocześnie pełne poświęcenia i twórcze w służbie innym, zwłaszcza dzieciom i młodzieży. Uśmiech, pogodę ducha i dobroć uważała za szczególnie wiarygodne świadectwo więzi z Chrystusem. Spala się miłością do Jezusa Chrystusa i ta miłość pozwala jej kochać każdego człowieka, bez względu na wyznanie, przekonania, pozycję. Matka Urszula umiera 29 maja 1939 w Rzymie w opinii świętości.
20 czerwca 1983 w Poznaniu Jan Paweł II beatyfikuje matkę Urszulę. W 1989 zachowane od zniszczenia ciało bł. Urszuli zostaje przewiezione z Rzymu do Pniew i złożone w kaplicy domu macierzystego. W 2002 roku kończy się proces kanonizacyjny: 23 kwietnia w Watykanie ogłasza się dekret o uznaniu cudu za wstawiennictwem bł. Urszuli.
18 maja 2003 w Rzymie Ojciec Święty Jan Paweł II kanonizuje matkę Urszulę Ledóchowską.
W dniu 5 marca 2009 roku Senat Rzeczypospolitej Polski podjął uchwałę w sprawie uczczenia 70. rocznicy śmierci świętej Urszuli Ledóchowskiej i uznania jej za wzór patriotki.
Lignarski Andrzej
Andrzej Lignarski urodził się 19 maja 1957 roku w Rzeszowie. W 1982 r. ukończył Zamiejscowy Wydział Ekonomiki Produkcji i Obrotu Rolnego w Rzeszowie-Zalesiu Akademii Rolniczej w Krakowie. Jesienią 1980 był współzałożycielem i liderem Niezależnego Zrzeszenia Studentów w Wydziale Zamiejscowym AR. Był członkiem Studenckiego Komitetu Obrony Osób Więzionych za Przekonania. Od marca 1981 r. był przedstawicielem AR w rzeszowskiej Międzyuczelnianej Komisji Koordynacyjnej NZS. Współorganizował i drukował w Nieocenzurowanej Oficyny Studenckiej NOS oraz współredagował pisma studenckie: „Biuletyn Informacyjny NZS AR” i „Biuletyn Informacyjny Osa”. Był współorganizatorem strajku studenckiego w listopadzie i grudniu 1981 r. i przewodniczącym Komitetu Strajkowego. Po 13 grudnia 1981 r. był drukarzem i instruktorem w zakresie technik druku, m.in. ulotek, plakatów i podziemnych biuletynów („Informacja Wojenna”, „Solidarność Trwa”). W latach 1982–1988 był wielokrotnie represjonowany, a w latach 1984–1990 był współpracownikiem Solidarności Walczącej Oddział Rzeszów, gdzie wspierał jej strukturę poligraficzną. W latach 1984–1988 był kolporterem czasopism podziemnych, m.in. „Solidarność Trwa”, „Galicja”, „Solidarność Zwycięży”, „Z Dnia na Dzień”, „Solidarność Walcząca”, znaczków wydawanych przez SW, książek i kaset audio, od 1988 r. jest zaprzysiężonym członkiem SW. W 1990 r. był delegatem na II Walne Zebranie Delegatów Regionu Rzeszów. W latach 1990–1991 działał w Partii Wolności. Jest współautorem książki „Dwadzieścia lat Solidarności – Kalendarium rzeszowskie” (2000).
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Lindner Jan
Jan Lindner urodził się 1 czerwca 1964 roku we Wrocławiu. W 1990 r. ukończył Akademię Wychowania Fizycznego. W 1978 r. wraz z grupą kolegów rozpoczął działalność opozycyjną: wykonywanie i rozklejanie plakatów o treści niepodległościowej, organizowanie spotkania samokształceniowych na tematy historyczne. Wiosną 1980 r. był kolporterem ulotek i wydawnictw wzywających do bojkotu wyborów do Sejmu PRL. Jako uczeń III LO we Wrocławiu był działaczem Uczniowskiego Komitetu Odnowy Społecznej. W maju 1982 r. był współzałożycielem Polskiej Niezależnej Organizacji Młodzieżowej. Jesienią 1982 r. został przeszkolony w obsłudze sprzętu małej poligrafii przez Solidarność Walczącą, następnie był drukarzem. Od 1983 r. zamieszczał swoje teksty w pismach podziemnych „Młodzież” i „Impuls”. Od 1985 r. uczestniczył w działaniach na rzecz odbudowy podziemnej struktury Niezależnego Zrzeszenia Studentów na AWF, wiosną 1988 r. był współzałożycielem pisma NZS AWF „Akademia”. W maju 1988 r. uczestniczył w strajku okupacyjnym na Politechnice Wrocławskiej, a w październiku 1988 r. był uczestnikiem reaktywowania jawnej działalności NZS na AWF i w maju 1989 r. współorganizatorem strajku okupacyjnego na AWF, członkiem Komitetu Strajkowego, redaktorem i drukarzem pisma „Akademia Strajkowa”. Po 1990 r. pracował m.in. jako trener, nauczyciel wychowania fizycznego i po zdobyciu odpowiednich kwalifikacji jako samodzielny księgowy.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Lis Wojciech, pseudonim „Mściciel”
Wojciech Lis ps. „Mściciel” urodził się 28 października 1913 roku w Ostrowach Tuszowskich. Był żołnierzem AK, NSZ, WiN, NOW, dowódcą oddziału partyzanckiego walczącego przeciw Niemcom i Sowietom w Puszczy Sandomierskiej. Wojciech był synem Józefa i Anny z domu Sałdyka. Mieszkał wraz z rodzicami i rodzeństwem w miejscowości Toporów, niewielkiej wsi leżącej pośród lasów na zachód od Ostrowów Tuszowskich. Mając 21 lat, wstąpił do ZMW „Wici”, a następnie do PSL. W 1942 pracował przy budowie dróg. W niejasnych okolicznościach pobił i zabrał broń niemieckiemu oficerowi, po czym uciekł do lasu, gdzie się ukrywał. W odwecie Niemcy spalili gospodarstwo rodziców i zabili ojca oraz siostrę. Lis przyjął pseudonim „Mściciel”, zebrał ochotników do walki z Niemcami i zorganizował oddział partyzancki. Nie podlegał bezpośrednio nikomu, choć współpracował i pozostawał pod wpływami NSZ. W sierpniu 1944 jego grupa weszła w skład oddziału AK „Hejnał” i wzięła udział w akcji „Burza”. Po wyzwoleniu Lis zgłosił się do MO, ale wobec jego odmowy udziału w wyłapywaniu akowców został w październiku 1944 aresztowany przez NKWD. Udało mu się zbiec z więzienia w Mielcu wyłamując drzwi do aresztu. W końcu marca 1945 po raz kolejny udało mu się uciec, tym razem z obławy MO. Wiosną rozpoczął formowanie oddziału partyzanckiego z żołnierzy AK i BCh. W maju 1945 podporządkował oddział komendantowi powiatowemu NSZ w Mielcu kpt. Janowi Fijałkowskiemu, a w czerwcu otrzymał awans podoficerski. W połowie 1946 oddział Lisa stał się częścią zgrupowania WiN dowodzonego przez mjr. Hieronima Dekutowskiego. Przez oddział Lisa przewinęło się około 160 osób, przeprowadzono około 200 akcji przeciwko komunistom i Armii Czerwonej. Po amnestii w 1947 większość jego żołnierzy ujawniła się, pozostało 10. Wobec nieskutecznych akcji złapania Lisa kierownictwo UB w Mielcu podjęło decyzję o jego likwidacji przez agenta. Dokonał jej były żołnierz Lisa z czasów wojny, Wojciech Paluch, który działał jako szpieg w oddziale „Mściciela” od września 1945. 30 stycznia 1948 roku Paluch zastrzelił Lisa i jednego z jego żołnierzy podczas snu w okolicach leśniczówki Pateraki. Zwłoki zamordowanych zakopano na śmietniku KP MO w Mielcu. Zostały odnalezione w 1992 i pochowane na cmentarzu parafialnym w Mielcu. Wojciech Lis został pośmiertnie w 2011 roku odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Löhr Margot
Margot Löhr - jest Niemką, psycholożką i aktywistką społeczną, która od ponad 20 lat upamiętnia ofiary Holokaustu. Podczas prac badawczych nad zbrodniami nazistów w Hamburgu odkryła w archiwach akty zgonu dzieci przebywających w obozach pracy przymusowej dla kobiet. Zdziwiona tym faktem dlaczego w obozach pracy dla dorosłych znajdowały się noworodki, doszła do prawdy, że pracownice przymusowe, będące w ciąży, którym udało się uniknąć aborcji, rodziły dzieci. Kilka dni po porodzie dzieci były odbierane ich matkom, które zmuszano do całodziennej pracy. Noworodki były kwaterowane w oddzielnym baraku, bez matek i bez opieki. Dzieci umierały z głodu i chorób; niektóre po kilku dniach, inne po kilku tygodniach, jeszcze inne po kilku miesiącach. Historia tych dzieci jest nieznana, a ich groby były zapomniane i zaniedbane. Margot pragnie przywrócić godność tym dzieciom i ich matkom. Starannie przeszukując archiwa niemieckie odnalazła dokumenty i dane 418 dzieci robotnic przymusowych w Hamburgu, które zmarły. Margot napisała biografie tych dzieci i ich matek, przywróciła im tożsamość, odnalazła ich imiona, nazwiska, wiek i napisała o nich 2 tomy książki pt. „Zapomniane dzieci robotnic przymusowych - zamordowane przez niedożywienie i zaniedbanie”. Aktualnie powstaje film o tym samym tytule w reżyserii Anety Barcik.
Laureatka Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW.
Lubiejewski Stanisław, pseudonim „Klon”, porucznik
Porucznik Stanisław Lubiejewski , pseudonim „Klon”, urodził się 04 lutego 1929 roku.
W lutym 1944 roku został zaprzysiężony do Armii Krajowej przez dowódcę drużyny „Gostery” Antoniego Gniazdowskiego ps. „Wróbel” . Do stycznia 1945 roku był łącznikiem AK w kompanii zaopatrzeniowej w placówce Piskiego Obwodu Ostrołęka - Okręg Białystok.
Lubkiewicz Marianna, Leon i Stefan
Marianna i Leon oraz ich syn Stefan Lubkiewicz z Sadownego, pow. Łochów ratowali Żydów∑ w czasie II wojny światowej.
„Przed wojną Leon Lubkiewicz prowadził we wsi Sadowne piekarnię. W okresie okupacji była ona
oficjalnie nieczynna, ale właściciel dokonywał w niej nielegalnego wypieku chleba i sprzedawał go (a
nierzadko przekazywał za darmo) Polakom i Żydom. Równocześnie najstarszy syn Leona Stanisław
Lubkiewicz otrzymał w 1942 r. zezwolenie na wypiek i sprzedaż tzw. chleba kontyngentowego, w
związku z czym uruchomił w Sadownem własny zakład piekarski i także wspomagał Żydów
nielegalnymi wypiekami. 13 stycznia 1943 r. we wsi pojawiła się grupa niemieckich żandarmów,
prawdopodobnie prowadzących obławę na ukrywające się osoby narodowości żydowskiej. Zatrzymali
oni na drodze dwie młode Żydówki – jedną zapamiętaną jako Elzównę i drugą, noszącą nazwisko
Czapkiewicz. Niemcy zainteresowali się niesionym przez nie bochenkiem chleba. Kobieta ujawniły, że
otrzymały go od Leona Lubkiewicza. Żydówki zostały zastrzelone na miejscu. Następnie żandarmi
wkroczyli do domu Lubkiewiczów, przez cały dzień torturowali i dręczyli rodzinę, potem zgromadzili wszystkich członków∑ rodziny w piekarni i po kolei zabijali. Zamordowali Leona, jego żonę Mariannę i próbującego się ratować ucieczką ich syna Stefana. Dom został obrabowany, Niemcy zabrali trzy tony mąki, trzy dywany, futro i garnitury. 13 marca 1997 r. Yad Vashem
uznał Mariannę i Leona Lubkiewiczów oraz ich syna Stanisława za Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
[display-posts]