There are currently 26 names in this directory beginning with the letter J.
J
Jagielski Henryk
Henryk Jagielski urodził się 11 lipca 1932 roku w Bydgoszczy. W 1951 roku ukończył Publiczną Średnią Szkołę Elektryczną w Gdańsku. W latach 1950-1981 pracował w Stoczni Gdańskiej. W grudniu 1970 r. współorganizował strajk w Stoczni Gdańskiej, był członkiem Komitetu Strajkowego i uczestnikiem demonstracji. W czerwcu 1976 r. uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej. W latach 1978-1980 był współpracownikiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i kolporterem pism niezależnych i ulotek. W sierpniu 1980 r. współorganizował strajk w Stoczni, był członkiem Komitetu Strajkowego, a od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był wiceprzewodniczącym Komitetu Założycielskiego w Stoczni oraz członkiem Prezydium Komisji Zakładowej. 13 grudnia 1981 r. przebywał w RFN z delegacją stoczniowej „Solidarności” i nie wrócił do kraju 1981. Od grudnia 1981 do stycznia 1983 współorganizował demonstracje w Bremie przeciwko stanowi wojennemu w Polsce, do sierpnia 1983 r. był szefem Biura Informacyjno-Koordynacyjnego „Solidarności” w Bremie, współorganizował transporty materiałów poligraficznych, nadajników radiowych, kaset audio dla podziemia w kraju. Organizował pomoc dla osób represjonowanych i ich rodzin w Polsce, współpracował z Biurem Koordynacyjnym „Solidarności” w Brukseli. Od 1993 r. przebywa na emeryturze. Mieszka w Niemczech i Polsce. Jest działaczem społecznym.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Jakimek Krystyna
Krystyna Jakimek - pod koniec lat 40-tych zaczęła działać na rzecz sieci informacyjno-wywiadowczej polskiej emigracji. Więzień okresu stalinowskiego.
Krystyna Jakimek urodziła się 17 listopada 1931 roku w Jaworznie. Zastała wychowana w religijnej, patriotycznej rodzinie, ojciec ochotnik nie wrócił w 1939 z wojny. Część jego rodzeństwa mieszkała w Wieliczce, dlatego Krystyna wraz z matką i siostrą Marią, po pożegnaniu ojca, pojechały do Wieliczki. Krystyna po wojnie działała w harcerstwie i Sodalicji Mariańskiej.
Po zdaniu matury dostała nakaz pracy w Szkole Podstawowej w Brzegu Dolnym. Była sekretarzem i skarbnikiem w miejscowym Kole Związku Nauczycielstwa Polskiego. Za pośrednictwem swojej siostry Marii nawiązała kontakt ze znajomymi pracującymi w ośrodku wywiadowczym w Bielefeld pod Monachium.
28 grudnia 1952 roku została aresztowana wraz z siostrą przez Urząd Bezpieczeństwa w ramach tzw. afery „Bergu” i skazana na 12 lat więzienia. Oficer UB prowadzący śledztwo, sporządził na zakończenie notatkę, w której napisał m.in.: „W śledztwie nie współpracowała, jest arogancka i bezczelna, na amnestię nie zasługuje”.
Karę odbywała w więzieniach „Montelupich” w Krakowie, Inowrocławiu, Fordonie. Wyszła na wolność 30 kwietnia 1956 roku na podstawie amnestii. Nie pozwolono wrócić jej do pracy w szkolnictwie, zatrudniła się więc jako kontystka magazynowa.
W 1958 roku wyszła za mąż za oficera AK, skazanego przez komunistów na karę śmierci. Doczekali się czwórki dzieci. Przez 35 lat byli pod obserwacją UB.
Krystyna obecnie posiada II grupę inwalidztwa z powodu chorób nabytych w więzieniu. Jej mąż zmarł w 2011 roku.
Laureatka Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW w 2018 roku. Sygnet wręczyli córce pani Jakimek, sekretarz stanu Anna Maria Anders i Paweł Ukielski, wicedyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego. „Mama poprosiła mnie o wypowiedź, bo jest bardzo wzruszona. Mama opowiedziała mi, że podczas śledztwa cały czas się modliła. To było takie pokolenie Bóg, Honor, Ojczyzna”.
Jakimowicz Feliks
Feliks Jakimowicz urodził się 21 kwietnia 1959 roku w Lubiążu k. Wołowa. W 1974 r. ukończył Szkołę Podstawową nr 1 w Bierutowie. W latach 1980–1982 był robotnikiem w Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych Samopomoc Chłopska Zakład Gospodarczy w Oleśnicy. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”. W latach 1981–1989 był fotografem-dokumentalistą, autorem zdjęć z okresu stanu wojennego, m.in. z demonstracji i walk ulicznych we Wrocławiu, mszy za Ojczyznę, pielgrzymek na Jasną Górę Duszpasterstw Ludzi Pracy z Oleśnicy i Wrocławia i pielgrzymek Jana Pawła II do Polski (1983, 1987), akcji porządkowania kwater więźniów politycznych zamordowanych przez UB w latach 1945–1956 na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu. W latach 1982–1983 był kurierem z wydawnictwami podziemnymi. Był nieustannie represjonowany. W okresie 1986–1988 był drukarzem podziemnych pism „U Nas”, „Kotwica” (Wrocław) oraz oleśnickiej „Baszty” (1989–1990). Od 1989 dalej działał w „Solidarności”. Od 1992 r. jest na rencie. Wybór jego fotografii został opublikowany w albumie Tomasza Balbusa i Magdy Wysockiej „Świadek mrocznych czasów. Lata osiemdziesiąte XX wieku w obiektywie Feliksa Jakimowicza” (2019).
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Jakubowski Marek
Marek Jakubowski, ur. 20 IV 1967 r. W latach 1982–1985 współinicjator, współorganizator Grup Oporu/Ruchu Młodzieży Niezależnej w Krakowie- Nowej Hucie, 1985–1988 Federacji Młodzieży Walczącej w Krakowie. 1983–1988 organizator kolportażu, kolporter podziemnych wydawnictw, m.in. pism „Hutnik”, „Tygodnik Mazowsze”, „ABC”, „BMW”, „FBI”, „A Capella” oraz książek, ulotek, kaset audio, znaczków poczt podziemnych i cegiełek wśród znajomych, współpracowników, w szkołach i Hucie im. Lenina w Krakowie-Nowej Hucie; organizator biblioteki wydawnictw podziemnych tamże, akcji ulotkowych, plakatowania, malowania haseł na murach, szkoleń z zakresu małego sabotażu. Uczestnik Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach; współpracował z podziemną „S”, 1983–1989 ze Społecznym Funduszem Pomocy Pracowniczej w Krakowie w organizowaniu leków dla potrzebujących i pomocy niepełnosprawnym, 1986–1987 z MKS Nowa Huta ws. lekcji doszkalających dla maturzystów w kościołach. 1986–1988 uczestnik Ruchu Wolność i Pokój. Kilkakrotnie zatrzymywany, przesłuchiwany (V 1984, III 1986), w 1984 ukarany grzywną przez kolegium ds. wykroczeń za kolportaż ulotek. W 1986 nie otrzymał promocji do nast. klasy w Technikum Elektrycznym przy HiL w zw. z zaangażowaniem w działalność opozycyjną. W 1986 odmówił zasadniczej służby wojskowej, do 1988 w ukryciu, ścigany listem gończym.
Jan Józefowicz ps. „Sroka”
(ur. 1924 r.) W marcu 1943 roku zaprzysiężony w Narodowych Siłach Zbrojnych. Pełnił potem rolę wywiadowcy w Narodowym Zjednoczeniu Wojskowym na terenie gminy Sońsk. Aresztowany w 1948 roku, skazany przez komunistyczny sąd na karę 10 lat więzienia. Na wolność wyszedł w kwietniu 1954 roku. Zmarł w 2009 roku.
Statuetkę podczas Retrospektywy Festiwalu NNW w Sońsku wręczyli Arkadiusz Gołębiewski i Mirosława Kołakowska sołtys Sońska a odebrali w imieniu śp. Jana Józefowicza – syn Stanisław z żoną Dorotą.
Janecki Andrzej Szczepan
Andrzej Szczepan Janecki urodził się 16 grudnia 1959 r. w Łodzi.. W 1984 r. został absolwentem Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego. W październiku 1980 r. rozpoczął działalność w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódziego. Był uczestnikiem strajku studentów łódzkich w styczniu i lutym 1981 r. oraz strajku solidarnościowego w sprawie WSI w Radomiu na przełomie listopada i grudnia 1981 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego w latach 1982-1985 działał w środowisku studentów Uniwersytetu Łódzkiego zajmujących się działalnością samokształceniową i kolportażem. Od 1987 r. działał w oddziale łódzkim Organizacji Solidarność Walcząca, biorąc aktywny udział w kolportażu wydawnictw niezależnych. Był współpracownikiem redakcji pisma „Solidarność Walcząca” wydawanego w Poznaniu, gdzie regularnie zamieszczał swoje artykuły, głównie na tematy gospodarcze. Po 1990 r. był członkiem Partii Wolności (1990), Porozumienia Centrum (1990-1991) i Unii Polityki Realnej. Obecnie pracuje w Urzędzie Miasta Łodzi.
Janikowa Lucyna
Lucyna Janikowa ur. 1921 roku, przedwojenna absolwentka Żeńskiej Szkoły Rolniczej w Gołotczyźnie.
W latach okupacji niemieckiej uczestniczyła w konspiracji w sekcji Wojskowej Służby Kobiet jako żołnierz NSZ-AK. Była również sanitariuszką i łączniczką. Po zakończeniu wojny w gospodarstwie jej rodziców schronienie znajdowali żołnierze zbrojnego podziemia niepodległościowego z oddziałów „Roja”. Swoją pracę zawodową rozpoczęła od instruktora Kół Gospodyń Wiejskich w Biurze Rolnym w Ciechanowie.Kontynuowała również edukację i ukończyła studia na UW w zakresie pedagogiki i filologii polskiej.
Od 1952 r. na stałe związała się z Gołotczyzną i szkołami rolniczymi „Bratne” jako nauczycielka jęz. polskiego. W pracy z młodzieżą, poza lekcjami organizowała dla nich różne formy zajęć o charakterze wychowawczym , mające rozbudzić w nich zainteresowanie dziedzictwem kulturowym i wiarą we własne możliwości. Angażowała się społecznie w ZNP i TPD. Jej hobby stała się również publicystyka. Przez wiele lat pisała artykuły do czasopism i gazet, zarówno miejscowych, jak i krajowych. Od ponad 20 lat pisze do „Gazety Sołeckiej” o życiu i problemach wsi polskiej przed wojną, w latach okupacji i po wojnie, o wybitnych działaczach ludowych, o konspiracyjnej działalności niepodległościowej i prześladowaniu jej uczestników przez gestapo i reżim komunistyczny.
Wydała również książki: "Z buntem przez życie", "Nieodrodna córka", "Pułkownik „Wara”", poświęcone nieprzeciętnym postaciom, wielce zasłużonym w dziedzinie społecznej, niepodległościowej i oświatowej oraz „Powroty", traktujące o problemach polskiej wsi i jej mieszkańców w XX wieku. Była również inicjatorką powstania i przez wiele lat działała w stowarzyszeniu wspierającym wiejską młodzież w edukacji. „Dokąd pamięć sięga” to ostatnia książka Pani Lucyny, wydana z okazji 110 rocznicy powstania szkoły rolniczej w Gołotczyźnie, którą sama ukończyła i w której przez długie lata pracowała stając się niewątpliwie jej symbolem.We wstępie autorka pisze: Oddaję Ci do rąk moją ostatnią książkę. Marzy mi się, by rozbudziła Twoją ciekawość o tym, co było… i już nie wróci.
Za swą pracę Pani Lucyna Janikowa otrzymała wiele odznaczeń i medali: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego i Krzyż AK, tytuł Zasłużonego Nauczyciela RP, Laur Ciechanowski i szereg innych.
Zmarła 2 stycznia 2022r. w wieku 100 lat.
Jankowski Józef ps. ”PŁAZ”
Józef Jankowski ps. ”PŁAZ” - w maju 1918 r. wstąpił do Błękitnej Armii gen. Hallera w szeregach której walczył w latach 1919 – 1920 w walkach o granice państwa. W czasie okupacji niemieckiej od 1942 r. służył w AK. Po wojnie współpracował z oddziałem NZW sierż. Edwarda Dobrzyńskiego ps. „Orzyc”, „Żubr”, któremu udzielał kwatery. Służył również w WiN. Za te działalność aresztowany i skazany w 1948 r. przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na 5 lat więzienia. Siedział w „Toledo”, Rawiczu i Raciborzu, gdzie zmarł w 1952 r. Jego szczątki zostały odnalezione dopiero w 2020 w trakcie prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na cmentarzu Jeruzalem w Raciborzu. Dopiero 6 października tego roku, 70 lat po śmierci, w Przasnyszu odbyły się uroczystości pogrzebowe Józefa Jankowskiego ps. „Płaz”. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.
Jankowski Ryszard Stanisław
Ryszard Stanisław Jankowski, ur. w 1955 w Jakubowicach Konińskich k. Lublina, zm. w 2010. Stolarz.
W latach 1981-1987 rozpracowywany przez Wydz. V KW MO/WUSW w Lublinie w ramach SOS krypt. Stolarz. W 1980 uczestnik akcji przeciwko budowie trasy szybkiego ruchu odcinającej Jasną Górę od Częstochowy ( m.in. 2-dniowa głodówka) i uczestnik strajku, współorganizator KS w Bazie Produkcyjno-Transportowej Bursaki PKZ w Lublinie. Od początku w „S”. Przewodniczący Komitetu Założycielskiego, następnie KZ w PKZ. Współzałożyciel, następnie członek MKZ Regionu Środkowo-Wschodniego. Współorganizator struktur „S” w zakładach pracy, lektor związkowy, wiceprzewodniczący ZR ds. informacji i propagandy; szef Działu Informacyjno-Propagandowego ZR, odpowiedzialny za wydawanie (okresowo członek redakcji) i kolportaż pism: „Biuletyn Informacyjny NSZZ «Solidarność», „Informator «Solidarność», „Miesiące” i in. Zaangażowany w tworzenie „S” RI. 12 XII 1981, jako pełniący dyżur członek Prezydium ZR, kierował ostatnimi godzinami pracy ZR ( m.in. nadał komunikat przez megafony o zatrzymaniu jednego z z-ców przewodniczącego ZR), 12/13 XII 1981 zatrzymany w trakcie pacyfikacji siedziby ZR, internowany w Ośr. Odosobnienia we Włodawie, Załężu k. Rzeszowa, Kielcach-Piaskach i Nowym Łupkowie, zwolniony w 1982. W latach 1983-1985 kilkakrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany. W 1984 członek TZR Środkowo-Wschodniego ds. bieżących ( m.in. akcja kolportażu ulotek). W Latach 1984-1989 członek Rady Pracowniczej w PKZ Lublin. W 1989 przewodniczący Komitetu Założycielskiego „S”, członek Prezydium ZR ds. informacji i kontaktów z „S” RI, przewodniczący KO Gminy Niemce, przewodniczący Koła „S” RI Gminy Niemce.
Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2010).
Jankowski Wojciech
Wojciech Jankowski urodził się 27 listopada 1948 roku w Gdańsku. Jest absolwentem Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach siedemdziesiątych pracował jako nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, następnie w latach osiemdziesiątych jako wykładowca na Politechnice Wrocławskiej. W 1968 wziął udział w protestach studenckich we Wrocławiu. W NSZZ „Solidarność” działał od października 1980 r. i był m.in. przewodniczącym Komisji Oddziałowej na Politechnice Wrocławskiej. Po wprowadzeniu stanu wojennego był w dniach 14-15 grudnia uczestnikiem strajku w miejscu pracy. Do marca 1983 był współzałożycielem i redaktorem podziemnego pisma „Odroczenie”, zaś w latach 1982-1987 redaktorem naczelnym i autorem tekstów w miesięczniku „Replika” wydawanym przez Solidarność Walczącą. Na Politechnice Wrocławskiej prowadził działalność podziemną, zbierając składki i prowadząc kolportaż wydawnictw niezależnych. Od czerwca 1982 r. był współpracownikiem Organizacji Solidarność Walcząca, a następnie Ruchu Polityki Realnej (później Unii Polityki Realnej). Po 1989 r. pracował m.in. jako dziennikarz i wykładowca dziennikarstwa w Dolnośląskiej Szkole Wyższej we Wrocławiu.
Janus Edward Adam
Edward Adam Janus urodził się w 1955 roku w m. Łaszka. Był członkiem NSZZ „Solidarność” i członkiem Komitetu Obrony Praw Dziecka przy Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim Regionu Gdańskiego oraz pracownikiem Pomorskich Okręgowych Zakładów Gazownictwa w Gdańsku. 31 maja 1982 r. został zatrzymany i tymczasowo aresztowany jako podejrzany o to, że w dniu 1 maja 1982 r. był jednym z organizatorów i głównym kierującym akcją protestacyjną w nielegalnym pochodzie kilku tysięcy uczestników w Gdańsku. 29 września 1982 roku Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku został skazany na 9 miesięcy pozbawienia wolności. Był przetrzymywany w Areszcie Śledczym w Gdańsku i Zakładzie Karnym w Potulicach. 30 listopada 1982 roku został zwolniony z więzienia. Postanowieniem z dnia 13 kwietnia 1983 r. Sąd Wojewódzki w Gdańsku warunkowo zwolnił Edwarda Janusa z odbycia reszty kary zasadniczej pozbawienia wolności z wyznaczeniem okresu próby na 1 rok. Z uwagi na zaistniałe okoliczności, po otrzymaniu zezwolenia na wyjazd za granicę, w drugiej połowie 1983 r. wyemigrował do USA.
Jarosz Maksymilian
Maksymilian Jarosz, działacz opozycji antykomunistycznej, urodził się 13 lutego 1934 roku w Przecławiu.
Na początku lat 50-tych, już jako młody chłopiec (uczeń technikum), wyrażał swoje poglądy na temat sytuacji politycznej w Polsce, co spowodowało, że w latach 1951-52 był więziony w Krakowie jako wróg socjalistycznego kraju. Z taką „kartoteką” miał problem ze znalezieniem dobrej pracy. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej przeszedł do rezerwy, ale jeszcze kilkakrotnie był wzywany na ćwiczenia. Jako miłośnik historii i pasjonat taktyki wojennej marzył o pozostaniu w armii, ale polityczny wizerunek Polski kłócił się z jego poglądami, więc uzyskał jedynie stopień porucznika rezerwy.
Koniec lat 70-tych i początek 80-tych przyniósł długo oczekiwaną szansę na zmianę komunistycznego systemu. Już w czasie pierwszych strajków, jako pracownik WSK w Mielcu, Maksymilian Jarosz mocno zaangażował się w działalność NSZZ „Solidarność”. Mimo wprowadzenia stanu wojennego nie zaprzestał działań, przeciwnie, nadal uczestniczył w konspiracyjnych spotkaniach, przewoził i kolportował gazetki i inne materiały mające na celu ukazywanie prawdziwego oblicza władzy. Kiedy w 1982 roku uczestniczył w strajku, został dyscyplinarnie zwolniony i wyprowadzony z WSK w Mielcu pod kordonem uzbrojonych żołnierzy. Następnie przeprowadzono w jego domu rewizję, a on sam został aresztowany.
Po wyjściu z więzienia, jako posiadacz „wilczego biletu” nie mógł znaleźć pracy.
Maksymilian Jarosz zachował wiarę, że wolność Ojczyzny i godność Polaka to najwyższe wartości, dla których trzeba żyć, a jeśli trzeba, poświęcać własne dobro.
Jasiński Władysław Jan , pseudonim "Jędruś", "Kmitas"
Władysław Jan Jasiński ps. "Jędruś", "Kmitas" (ur. 18 sierpnia 1909 w Sadkowej Górze koło Borowej, zm. 9 stycznia 1943 w Trzciance koło Osieka) – nauczyciel polski, instruktor harcerski, dowódca grupy dywersyjno-bojowej „Jędrusie” w czasie II wojny światowej.
Stworzył młodzieżową Polską Organizację Powstańczą, zrzeszającą uczniów gimnazjum, harcerzy, członków ZMP, a także działaczy wiejskich.
Od grudnia 1939 roku wydawał konspiracyjne pismo „Odwet”. Nazwą „Odwet” zaczęła się również posługiwać organizacja kierowana przez Jasińskiego.
Po jej rozbiciu na Sandomierszczyźnie powołał 1941 roku powołał do życia grupę bojowo-dywersyjną - „Jędrusie”. Grupa zajmowała niemieckie transporty i magazyny żywności w Mielcu. Wykonywała także wyroki śmierci na konfidentach. Jasiński zginął w walce z Niemcami w styczniu 1943 roku w Trzciance, zdradzony przez mieszkańca wsi Tursko Wielkie.
Władysław Jasiński "Jędruś" został pośmiertnie awansowany do stopnia podporucznika i odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari.
Został uhonorowany Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW w 2021 roku.
Jastak Hilary
Ksiądz Hilary Jastak urodził się 3 kwietnia 1914 roku w Kościerzynie. W latach 1934-1939 był klerykiem w Seminarium Duchownym w Pelplinie oraz absolwentem Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie (w 1941 r.). W 1939 r. został wysiedlony z rodziną przez Niemców z Kaszub do Generalnej Guberni. 15 lutego 1950 r. w czasie likwidacji Caritasu został przez władze aresztowany za „rozpowszechnianie fałszywych informacji”, zwolniony 19 kwietnia 1950 r. po podpisaniu porozumienia państwo-Kościół. W latach 1949-1984 był proboszczem parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni. W kolejne rocznice Grudnia 1970 odprawiał msze św. w intencji zabitych na ulicach Gdyni, opiekował się rodzinami ofiar i gromadził informacje na temat Grudnia 1970. W liście do Prymasa relacjonował wydarzenia i nastroje wśród robotników. Od końca lat 70. wspierał działaczy opozycyjnych, m.in. w 1978 zatrudnił w parafii pozostającego bez pracy Arkadiusza Rybickiego. 17 sierpnia 1980 r., nie czekając na zgodę władz, odprawił mszę polową podczas strajku w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni i w Porcie Gdyńskim. Po 13 grudnia 1981 r. udzielał pomocy represjonowanym i ukrywającym się działaczom podziemia. Od 1984 r. był na emeryturze. Był m.in. honorowym członkiem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, kapelanem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, honorowym członkiem Społecznego Komitetu Budowy Pomników Ofiar Grudnia ’70 i Kapelanem Honorowym „Solidarności” Stoczni Gdynia SA. Zmarł 17 stycznia 2000 w Gdyni.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Jaworska Magdalena
Magdalena Jaworska urodziła się 11 kwietnia 1962 r. w Łodzi. Absolwentka Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego (1987). Była uczestniczką strajku studentów łódzkich w styczniu i lutym 1981 r. oraz strajku solidarnościowego w sprawie WSI w Radomiu na przełomie listopada i grudnia 1981 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego działała w Samorządu Studenckiego w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego (1983-1985). Równocześnie do 1990 zajmowała się kolportażem wydawnictw niezależnych. W latach 1987-1990 współpracowała z oddziałem łódzkim Organizacji „Solidarność Walcząca” Była członkiem redakcji pisma „Wolność” i autorem zamieszczanych tam artykułów oraz redaktorem techniczny pism „Wolność” (1987-1989), „Unia”(1988) i „Biuletyn Uniwersytetu Łódzkiego” (1988). Przeciwniczka „okrągłego stołu” i wyborów kontraktowych z czerwca 1989 r. Członek Partii Wolności (1990-1994). Po 1990 pracowała jako nauczycielka historii w łódzkim szkolnictwie.
Jaworski Piotr
Piotr Jaworski urodził się 16 stycznia 1962 r. w Łodzi. Od 1985 r. jest Absolwent Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Od końca lat osiemdziesiątych do dziś pracuje w szkolnictwie jako nauczyciel historii. Swoją działalność rozpoczął w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów. Uczestniczył w strajku studentów łódzkich w styczniu i lutym 1981 r. oraz strajku solidarnościowym w sprawie WSI w Radomiu na przełomie listopada i grudnia 1981 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego działał w samorządzie studenckim oraz zajmował się kolportażem wydawnictw niezależnych. W 1986 r. był współredaktorem (razem z Wojciechem Dudą) kilku numerów podziemnej „Gazety Akademickiej”. W 1987 r. podjął działalność w oddziale łódzkim Organizacji „Solidarność Walcząca”. Wraz z Włodzimierzem Domagalskim, Wojciechem Dudą i Magdaleną Jaworską redagował i wydawał pismo „Wolność”. Współtworzył hurtową sieć kolportażu Solidarności Walczącej w Łodzi, organizował elektroniczny nasłuch za pomocą skanerów umożliwiających odczytywanie pasm używanych przez Służbę Bezpieczeństwa. Od wiosny 1989 r. był przewodniczącym oddziału łódzkiego „Solidarności Walczącej”. Był przeciwnikiem „okrągłego stołu” i wyborów kontraktowych z czerwca 1989 r. Działacz Partii Wolności (1990-1994) i Ruchu III RP (1992-1996).
Jaworski Tadeusz ps. "Zerwikaptur" por.
por. Tadeusz Jaworski ps. "Zerwikaptur" - żołnierz Armii Krajowej. Ukończył leśną podchorążówkę pod dowództwem ppłk. Kazimierza Bogacza ps. „Bławat”. Brał udział w licznych akcjach AK o charakterze dywersyjnym oraz likwidacyjnym. Zagrożony aresztowaniem przez UB w 1946 r. Stworzył liczący 25 osób oddział partyzancki, z którym przeprowadził wiele akcji przeciw komunistom. Współpracował ściśle z żołnierzami Wojciecha Lisa „”Mściciela”. Zginął 25 listopada 1946 r. w pułapce zorganizowanej przez grupę pościgową KBW i UB. Jego ciało i ciała zabitych w tej samej akcji żołnierzy podziemia, ubecy pochowali skrycie na śmietniku cmentarza w Kolbuszowej. Laureat Sygnetu Niepodległości Festiwalu NNW.
Jaworski Tadeusz, pseudonim "Zerwikaptur", porucznik
Por. Tadeusz Jaworski ps. "Zerwikaptur" – syn Michała I Walerii z domu Lis. Urodził się w Biliczach Podróżnych, woj. Lwowskie. Jego ojciec pełnił służbę w Policji Państwowej pracując jako komendant PP w Rozwadowie.
Tadeusz Jaworski był uczniem Seminarium Duchownego w Lublinie, którego nie ukończył w związku z wybuchem wojny w 1939 r. w czasie okupacji niemieckiej mieszkał w Jadachach gm. Nowa Dęba, pow. Tarnobrzeski wspólnie z czterema siostrami oraz babką. Pracował w komendanturze niemieckiego obozu wojskowego w Dębie.
Wstąpił do AK, ukończył leśną podchorążówkę pod dowództwem ppłk. Kazimierza Bogacza ps. „Bławat”. Brał udział w licznych akcjach AK o charakterze dywersyjnym oraz likwidacyjnym.
Do 1946 r. przebywał w Tarnobrzegu. Zagrożony aresztowaniem przez UB przystąpił, w maju 1946 r., do tworzenia oddziału partyzanckiego, na czele którego przeprowadził liczne akcje przeciw komunistom. Oddział liczył ok. 25 żołnierzy. Współpracował ściśle z oddziałem Wojciecha Lisa „”Mściciela”.
Zginął 25 listopada 1946 r. w pułapce zorganizowanej przez grupę pościgową KBW i UB z Rzeszowa i Kolbuszowej, na leśnej drodze niedaleko Toporowa, niedaleko Ostrowów Tuszowskich wraz z 8 członkami partyzantów z oddziału własnego i z oddziału Wojciecha Lisa. Ciała zabitych UB wraz z KBW przewiozło na cmentarz w Kolbuszowej gdzie zostali skrycie pochowani na cmentarnym śmietniku. Miejsce jego pochówku przez wiele lat pozostawało nieznane.
Dowódca akcji skierowanej przeciwko partyzantom, właściwie mordu dokonanego bez wyroku sądowego na 9 żołnierzach i 2 osobach cywilnych, był Apolinary Ankerstein (Ankiersztajn) . Za likwidację grupy „Zerwikaptura” został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i jako podporucznik KBW udekorowany tym odznaczeniem w lipcu 1947 w Rzeszowie.
Nagrodzony Sygnetem Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW w 2021 roku.
Jażdżewska Ewa
Ewa Jażdżewska urodziła się w 1947 roku w Gdyni. 17 grudnia 1970 roku uczestniczyła w przemarszu ulicami Gdyni, gdy manifestanci nieśli na drzwiach ciało Zbyszka Godlewskiego. Pracowała wówczas na poczcie, informację o tragedii przekazała do Bydgoszczy, Wrocławia i Poznania. Zatrudniona w Rejonowym Urzędzie Telekomunikacji w dniu 17 grudnia 1972 roku wzięła udział w składaniu kwiatów na wiadukcie nieopodal przystanku SKM Gdynia Stocznia. Z tego powodu była rozpracowywana w ramach sprawy obiektowej dotyczącej zabezpieczenia operacyjnego, prowadzonej przez Wydział II KWMO w Gdańsku.
We wrześniu 1980 r. została członkiem NSZZ „Solidarność” w Kombinacie Budowlanym w Gdyni, gdzie weszła w skład Komisji Zakładowej oraz zajmowała się redagowaniem biuletynu informacyjnego. Po ogłoszeniu stanu wojennego należała do podziemnych struktur „S”, w których działała w latach 1983-1987. W miejscu pracy kolportowała wydawnictwa bezdebitowe. W 1982 r. dokonano rewizji w jej mieszkaniu, od 1984 r. zorganizowano w nim punkt przerzutowy prasy podziemnej.
W okresie od 28.11.1986 r. do 29.04.1988 r. Ewa Jażdżewska była inwigilowana przez Referat V SB w Gdyni w ramach sprawy operacyjnego rozpracowania krypt. \"Grupa\" jako aktywny członek nielegalnych struktur \"S\" w latach 1983-1987 w Gdyni.
Laureatka Drzwi do Wolności 15. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW.
Jezierski Czesław
Czesław Jezierski urodził się 29 listopada 1939 roku w Jeziorach k. Łukowa. W 1965 r. został absolwentem rehabilitacji w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, w 1989 r. uzyskał doktorat. W latach 1970–2004 był kierownikiem Zespołu Rehabilitacji w Okręgowym Szpitalu Kolejowym tamże oraz w latach 1980–1995 adiunktem. Od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był przewodniczącym Komitetu Założycielskiego przy Okręgowym Kolejowym Szpitalu Kolejowym we Wrocławiu, następnie przewodniczącym Komisji Zakładowej. Od września 1980 był członkiem Regionalnej Sekcji Koordynacyjnej Pracowników Służby Zdrowia „Solidarności”. W czerwcu 1981 był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Dolny Śląsk, a od czerwca był członkiem Zarządu Regionu. We wrześniu i październiku 1981 był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. 13 grudnia 1981 został internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia we Wrocławiu, zaś 22 grudnia 1981 został zwolniony. 31 sierpnia 1982 został ponownie internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Strzelinie, oraz zwolniony 2 września 1982. W latach 1982–1989 był współpracownikiem Solidarności Walczącej i kolporterem wydawnictw podziemnych z Wrocławia i całego kraju. W latach 80. był organizatorem występów niezależnego teatru podczas pielgrzymek do Częstochowy, w kościele św. Augustyna we Wrocławiu, św. Krzyża i św. Bartłomieja, w Wyższym Seminarium Duchownym. Od 2000 r. był wykładowcą w Wyższej Szkole Fizjoterapii we Wrocławiu. Jest autorem wielu publikacji z dziedziny fizjoterapii oraz rehabilitacji.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Jezierski Robert
Robert Jezierski urodził się 1 stycznia 1967 roku we Wrocławiu. W 1985 r. ukończył III LO we Wrocławiu. Od 1982 r. był kolporterem podziemnej prasy i uczestnikiem demonstracji organizowanych przez podziemne struktury „Solidarności”, od 1984 r. drukarzem niezależnych pism młodzieżowych i ulotek. Od 1986 r. studiował na Uniwersytecie Wrocławskim, był współpracownikiem Ruchu Wolność i Pokój, uczestnikiem demonstracji organizowanych przez WiP. W 1987 r. był współorganizatorem happeningów Pomarańczowej Alternatywy, podczas nich był wielokrotnie zatrzymywany. W 1988 r. był redaktorem i wydawcą niezależnego pisma „Wolny Wrocław”. W maju 1988 i 1989 był uczestnikiem strajków okupacyjnych na UWr. W 1992 r. ukończył filologię polską na Uniwersytecie Wrocławskim.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Józwiak Mieczysław
Mieczysław Józwiak z gminy Bulkowo, kolekcjoner i miłośnik historii ziemi płockiej.
Nie zgodził się zapisać do partii i z nauczyciela historii zdegradowano go na konserwatora. Od kilkunastu lat gromadzi materiały dotyczące lokalnej historii, żołnierzy niezłomnych oraz osób zasłużonych z terenu gminy. Dzięki jego staraniom uczczono pamięć wielu lokalnych bohaterów, poprzez publikacje ich życiorysów na tablicach pamiątkowych w szkołach i bibliotekach, nazwanie nazwiskami niektórych z nich parków wiejskich na terenie Bulkowa. Upamiętnia miejsca zbrodni hitlerowskich na terenie gminy. Jest organizatorem wyjazdów do miejsc pamięci.
Utworzył muzeum etnograficzne mieszczące się przy Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Bulkowie. W niewielkim muzeum możemy zobaczyć typowe przedmioty codziennego użytku, pochodzące z terenu gminy Bulkowo. Są to, m.in. przyrządy kuchenne, meble, sprzęt rolniczy i rzemieślniczy, obrazy, dawne wartościowe dokumenty, stare radia i telewizory. Wśród eksponatów można znaleźć prawdziwe perełki takie, jak np. XIX-wieczny globus. Wszystkie te przedmioty są dziedzictwem życia i działalności przeszłych pokoleń. Odwiedzający mogą również podziwiać wykonane własnoręcznie przez Pana Mieczysława makiety obiektów architektonicznych - okolicznych kościołów i dworów.
Mieczysław Jóźwiak to również autor publikacji i artykułów. Jednym z nich jest opracowanie „O historii zapisanej w Bulkowie”. Pan Jóźwiak zadedykował je mieszkańcom Bulkowa oraz przyszłym pokoleniom. Jego celem jest przedstawienie lokalnej historii, utrwalenie jej w świadomości mieszkańców oraz przekazanie potomkom. Pasjonat historii jest również filantropem. Od wielu lat angażuje się w działalność charytatywną i organizuje wiele akcji dla potrzebujących. Dorobek działalności Pana Mieczysława stanowi również wykonana przez niego monumentalna, bulkowska „Droga Krzyżowa”, której poświęcił szesnaście lat swojego życia. To miejsce, które zdecydowanie warto zobaczyć. Będąc tam możemy dostrzec tablicę upamiętniającą ks. Juliana Zalewskiego, proboszcza Parafii Bulkowo i Pilichowo, który został zamordowany przez nazistów w obozie koncentracyjnym Soldau KL w Działdowie.
Junien Krzysztof
Krzysztof de Junien (pseudonim Christophe Jussac). Bronisław Wildstein, pisarz i opozycjonista wręczył Drzwi do Wolności 14. Festiwalu Filmowego NNW na ręce Krzysztofa de Junien, który powiedział „nie uważam się za bohatera, robiłem, co było trzeba. Widzimy teraz, co się dzieje na Ukrainie, trzeba nadal walczyć, nic za darmo nie przychodzi”. Krzysztof współzakładał paryskie Radio Solidarność, był też przedstawicielem Radia Wolna Europa, członkiem komitetu koordynacyjnego Solidarność w Paryżu.
Juraszczyk Marian
Marian Juraszczyk urodził się 26 marca 1949 w Poddębicach. Od lat siedemdziesiątych był zatrudniony w Zakładach Tekstylno-Konfekcyjnych Teofilów w Łodzi. Działalność w „Solidarności” rozpoczął we wrześniu 1980 r., kiedy został członkiem Komitetu Założycielskiego, a następnie przewodniczący Komisji Wydziałowej „Solidarności” w swoim zakładzie pracy. 13 grudnia 1981 r. uczestniczył w strajku okupacyjnym w swoim zakładzie pracy, spacyfikowanym przez ZOMO. W podziemiu aż do 1989 r. przewodniczył Tajnej Tymczasowej Komisji Zakładowej „Solidarności” w ZTK Teofilów. W latach 1983-1988 był działaczem Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej w Łodzi. Hurtowo zajmował się kolportażem wydawnictw niezależnych. Równocześnie był drukarzem i członek redakcji pisma MKK „Gotowość”. W latach 1987-1989 działacz łódzkiego oddziału Organizacji Solidarność Walcząca. Po 1990 r. zaprzestał dalszej działalności.
Juszczyk Robert
Robert Juszczyk urodził się 16 stycznia 1964 roku w Świdnicy. Jest absolwentem Instytutu Geologii Uniwersytetu Wrocławskiego (1988), a w latach 1988-1990 był studentem Wydziału Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Od 1983 r. był uczestnikiem Duszpasterstwa Akademickiego Dominik, współpracownikiem podziemnego Niezależnego Zrzeszenia Studentów, współwydawcą i kolporterem książek niezależnych, introligatorem w podziemnej oficynie wydawniczej Universitas, a od 1986 r. szefem kolportażu NZS UWr oraz organizatorem dystrybucji wydawnictw niezależnych w wielu domach studenckich i uczelniach Wrocławia, współpracownikiem siatki kolportażowej kierowanej przez Eugeniusza Dedeszko-Wiercińskiego oraz związanej z Oficyną Niepokornych Piotra Maciejewskiego. Był organizatorem grupy kolporterów, m.in. w Kombinacie Górniczo-Hutniczym Miedzi w Lubinie, rozprowadzał również książki niezależne podczas corocznych pielgrzymek na Jasną Górę. W maju 1988 r. uczestniczył w strajku okupacyjnym na UWr. Od 1988 r. był jednym z pierwszych jawnych sprzedawców książek niezależnych na UWr, następnie na ulicach Wrocławia. W 1989 r. uczestniczył w kampanii wyborczej przed wyborami 4 czerwca. Po 1990 r. był jednym z najbardziej znanych wrocławskich księgarzy, współpracował z Unią Polityki Realnej. Był przeciwnikiem okrągłego stołu. Od 2008 r. mieszka w USA.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
Juzwenko Adolf
Adolf Juzwenko urodził się 7 marca 1939 roku w Lisowcach w obecnej Ukrainie. Jest absolwentem historii na Uniwersytecie Wrocławskim (1961), w 1972 r. uzyskał doktorat. W latach 1961-1990 był pracownikiem naukowym Instytutu Historycznego UWr. W marcu 1968 r. był uczestnikiem strajku na UWr. Od 1978 r. współpracował z Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela i Studenckim Komitetem Solidarności we Wrocławiu. Był członkiem wrocławskiego Klubu Inteligencji Katolickiej i współorganizatorem Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. Od 1979 r. był współpracownikiem Konfederacji Polski Niepodległej, Klubu Samoobrony Społecznej i redakcji niezależnego „Biuletynu Dolnośląskiego”. W sierpniu 1980 r. był sygnatariuszem Listu do władz PRL z apelem o zawarcie porozumienia ze strajkującymi, od września 1980 r. działał w „Solidarności”, był członkiem Komitetu Założycielskiego, następnie przewodniczącym Komisji Wydziałowej na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UWr, wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej na UWr. Był doradcą Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego i Zarządu Regionu Dolny Śląsk, delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów. Po 13 grudnia 1981 r. ukrywał się i był współorganizatorem struktur podziemnych „Solidarności” w województwie wałbrzyskim, autorem publikacji w prasie podziemnej. Od czerwca 1982 r. był współpracownikiem Solidarności Walczącej. 31 sierpnia 1982 został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzelinie. Był współorganizatorem niezależnego życia naukowego i kulturalnego, wykładowcą w kościołach i prywatnych mieszkaniach, kolporterem podziemnej prasy. Był wielokrotnie zatrzymywany, przesłuchiwany, poddawany rewizjom. W maju 1988 r. uczestniczył w strajku na UWr. Od kwietnia do września 1989 r. był przewodniczącym Wrocławskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Od 1990 r. był dyrektorem Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich PAN, a od 1995 dyrektorem Zakładu Narodowego im Ossolińskich.
Opracowano na podstawie Encyklopedii Solidarności oraz innych źródeł historycznych.
[display-posts]