Obraz Świętej Elżbiety Węgierskiej z kaplicy Świętej Zofii w Ratajach odzyskał dawną świetność. Pieniądze na konserwację pozyskano zarówno ze źródeł kościelnych jak i świeckich.
Konserwacja techniczna i estetyczna zabytkowego obrazu Świętej Elżbiety Węgierskiej była możliwa do przeprowadzenia dzięki udziałowi Opactwa Ojców Cystersów w Wąchocku. Wzięli oni udział w konkursie na realizacje zadań publicznych w zakresie ochrony zabytków wpisanych do rejestru zabytków organizowanym przez Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego i Urząd Miasta i Gminy w Wąchocku.
Udało się pozyskać dotację i rozpocząć konieczne prace. Obraz olejny na płótnie z przedstawieniem Świętej Elżbiety Węgierskiej z Kaplicy pod wezwaniem Świętej Zofii w Ratajach powstał prawdopodobnie w pierwszej połowie XVII w. Według przekazów stanowił element wyposażenia ufundowanego przez cystersów kościoła pod wezwaniem Świętej Elżbiety w Wąchocku. Kościół został rozebrany w 1845 r. i prawdopodobnie wówczas obraz trafił do kaplicy w Ratajach.
Kompozycja obrazu zamyka się w pionowym prostokącie o wymiarach 135 cm x 88 cm i przedstawia stojącą postać Świętej Elżbiety Węgierskiej ubraną w czarną suknię przepasaną sznurem i szary płaszcz tercjarski. Na głowie przykrytej welonem korona królewska, w lewej dłoni święta trzyma czerwoną księgę z ułożoną na niej podwójną koroną, prawą dłonią rozdaje dwóm, klęczącym u jej stóp żebrakom złote monety. W tle budynki świątyń i zamku, w górze obrazu chmury, z których w stronę Świętej Elżbiety padają świetliste promienie.
Wykonane zabiegi konserwatorskie przywróciły obiektowi właściwości techniczne i pierwotną, XVII-wieczną estetykę. Prace wykonali Ewelina i Marcin Gruszczyński z Pracowni Konserwacji Dzieł Sztuki w Rzeszowie.
Ratajska kaplica powstała w 1747 roku. Została zbudowana z drzewa modrzewiowego. W 1951 roku opiekę nad kaplicą przejęli cystersi. Zarówno w czasach PRL jak i obecnie, krok po kroku, konsekwentnie, w miarę zgromadzonych środków, restaurują zarówno budynek jak i jego wnętrze.
Kaplica Świętej Zofii w Ratajach -konserwacja obrazu Św. Elżbiety Węgierskiej