8 maja 1892 roku urodził się generał Stanisław Sosabowski. „Sosab” – generał niepokorny, jeden z najbardziej znanych dowódców czasu II wojny światowej. Twórca polskich wojsk spadochronowych, dowódca 1. Brygady Spadochronowej, uczestnik operacji Market Garden.
13 lipca 1940 r. otrzymał rozkaz sformowania Kadry Kanadyjskiej Brygady Strzelców w obozie Eliock, w hrabstwie Dumfaries, psem przeniesionej do obozów w rejonie miejscowości Leven i Largo, gdzie stacjonowała aż do lata 1944 r. Początkowo do zadań 4. Brygady Kadrowej Strzelców należało patrolowanie wyznaczonego odcinka wybrzeża szkockiego.
Władysław Sikorski zadecydował 23 września 1941 r., że brygada Sosabowskiego zostanie przemianowana na 1. Brygadę Spadochronową, jednostkę podlegającą bezpośrednio Naczelnemu Wodzowi. Sosabowski tryumfował. Uzyskał prawie nieskrępowaną swobodę działania na polu organizacji i wyszkolenia. Dewizą stworzonej przez niego i wyszkolonej wg. jego reguł Brygady, stało się zawołanie „Najkrótszą drogą”, a jej sztandar wykonany w okupowanej Warszawie zdobiło łacińskie hasło „Surge Polonia” („Powstań Polsko”). Sosab” dzięki swojej wytężonej pracy stworzył jednostkę, która w niczym nie ustępowała swoim brytyjskim czy też amerykańskim odpowiednikom.
1. Brygada Spadochronowa przeszła swój chrzest bojowy w operacji Market Garden – największej powietrznodesantowej operacji w czasie II wojny światowej. We wrześniu 1944 r. żołnierze zostali zrzuceni w rejonie Arnhem w Holandii. Stanisław Sosabowski lądował tam ze swoimi podwładnymi. Po zakończeniu walk generał został niesłusznie obarczony winą za niepowodzenie operacji Market Garden. 27 grudnia 1944 r. pozbawiono go dowództwa nad Brygadą.
Pięć dni później Sosabowski zdał dowodzenie brygadą ppłk. dypl. Stanisławowi Jachnikowi i pożegnał się z jednostką, którą stworzył od podstaw, zorganizował i wyszkolił ogromnym wysiłkiem woli i ciężką, paroletnią pracą. Odchodził w atmosferze gęstej od oskarżeń, goryczy i świadomości niesprawiedliwego potraktowania. Największy żal, do końca życia, miał Sosabowski do swoich polskich przełożonych, którzy nigdy nie dali mu zadośćuczynienia wobec brytyjskich oszczerstw plamiących jego honor – honor polskiego generała, którego jedyną „winą” było mówienie prawdy prosto w oczy w formie nieprzystającej do salonowej konwersacji, preferowanej przez sojuszników.
Pomimo swych zasług polski generał borykał się po wojnie z problemami finansowymi. Zamieszkał w Wielkiej Brytanii, gdzie imał się różnych zajęć – pracował jako tapicer, a następnie magazynier w fabrykach produkujących silniki elektryczne oraz telewizory.
Pozostawił po sobie wspomnienia: „Najkrótszą drogą”, „Droga wiodła ugorem. Wspomnienia” oraz „Freely I served”. Zmarł 25 września 1967 r. w Hillingdon. Dwa lata później jego prochy sprowadzono do Polski i pochowano na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Został jednym z głównych bohaterów książki a potem nakręconego wg. niej głośnego filmu ” O jeden most za daleko”. W rolę Sosabowskiego wcielił się Gene Hackman.
Źródło: Wikipedia, IPN, dzieje.pl.