21. edycja Millenium Docs Against Gravity coraz bliżej. Festiwal odbędzie się w dniach 10-19 maja w ośmiu miastach Polski: Warszawa, Wrocław, Katowice, Gdynia, Poznań, Bydgoszcz, Łódź i Lublin. Następnie w dniach: 21 maja – 3 czerwca odbędzie się edycja online festiwalu. Warto poznać filmy zakwalifikowane do Konkursu Polskiego, w tym m.in. te opowiadające o Marku Hłasko czy Wandzie Rutkiewicz.
Sztuka filmowa pokazuje to, co czasem nieuchwytne i niewyrażalne – w polskich filmach dokumentalnych z 2024 roku widać głód bliskości, szczerości, odnalezienia siebie w relacji ze światem i innymi, pragnienie pokonania własnych słabości, ujrzenia rzeczywistości na nowo
– mówi o 12 wyjątkowych tytułach Wojciech Diduszko, dyrektor Konkursu Polskiego MDAG. Najlepsze polskie produkcje dokumentalne powalczą w czasie Millennium Docs Against Gravity o trzy nagrody – Nagrodę dla Najlepszego Filmu Polskiego, Nagrodę Smakjam za Najlepszą Produkcję oraz Nagrodę Stowarzyszenia Kin Studyjnych. 9 spośród 12 konkursowych filmów będzie miało na festiwalu swoje światowe premiery.
Oglądając festiwalowe dokumenty poznamy między innymi 19-letnią DJ-kę Marysię („Rave”), muzyków po przejściach („Dwadzieścia lat później: C.K.O.D.3”), rodzinę pomagającą uchodźcom („Las”), bohaterki walczące o prawo Polek do aborcji („Nie jesteś sama”), czy Gosię udowadniającą, że młoda osoba żyjąca ze schizofrenią może odnaleźć swoje miejsce w społeczeństwie („Posłuchaj, co chcę Ci powiedzieć”). Na MDAG pojawią się także giganci polskiej (pop)kultury – Wanda Rutkiewicz („Ostatnia wyprawa”) i Marek Hłasko („8. dzień chamsinu”), których losy i postaci zobaczymy w zupełnie nowym świetle. Organizatorzy festiwalu podkreślają, że tegoroczna selekcja była wyjątkowo trudna, gdyż do Konkursu Polskiego zgłosiła się rekordowa liczba filmów.
Do tegorocznego Konkursu Polskiego zgłosiła się rekordowa liczba filmów, co nas, rzecz jasna, niesłychanie cieszy, bo stanowi dowód rangi festiwalu. Z drugiej strony martwi, bo wśród filmów, których nie mogliśmy wybrać, były tytuły bardzo dobre. Sztuka filmowa pokazuje to, co czasem nieuchwytne i niewyrażalne – w polskich filmach dokumentalnych z 2024 roku widać głód bliskości, szczerości, odnalezienia siebie w relacji ze światem i innymi, pragnienie pokonania własnych słabości, ujrzenia rzeczywistości na nowo. Żyjemy w czasach przełomu i ustanawiania nowych hierarchii wartości – na ich szczycie na pewno znajdzie się potrzeba bliskich relacji z drugim człowiekiem, stwarzania siebie w dialogu, dbałość i uważność – wszystkie te cechy można znaleźć w nowych polskich filmach
– mówi Wojciech Diduszko.
21. Millenium Docs Against Gravity – selekcja Konkursu Polskiego
Filmem otwarcia całego festiwalu, który bierze udział w Konkursie Polskim, został dokument „Ostatnia wyprawa” Elizy Kubarskiej. To angażująca opowieść o losach polskiej alpinistki, Wandy Rutkiewicz, która wspinała się po najwyższych szczytach świata. Historia opowiedziana zostaje własnymi słowami kobiety, dzięki archiwalnym nagraniom audio, które zostały odnalezione przez reżyserkę filmu.
Poniżej pełna lista filmów, które zakwalifikowały się do Konkursu Polskiego. Dziesięć filmów, tj. „8. Dzień chamsinu”, „Beczka snów”, „Dwadzieścia lat później: C.K.O.D.3”, „Gdy powieje harmattan”, „Las”, „Ostatnia wyprawa”, „Posłuchaj, co chcę Ci powiedzieć”, „Rave”, „W zawieszeniu”, „Życie i śmierci Maxa Lindera” otrzymało dofinansowanie od Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
„8. dzień chamsinu” (8th Day of Khamsin), reż. Zvika Gregory Portnoy
„Polski James Dean”, pisarz i hulaka Marek Hłasko, przyjeżdża pod koniec lat 50. XX wieku do Izraela. Nowy kraj i jego mieszkańcy stają się inspiracją dla artysty, a jednocześnie pułapką. Wykończony fizyczną pracą w palącym słońcu, śledzony przez bezpiekę i z zakazem powrotu do kraju, uczy się kochać nowe miejsce i nowe społeczeństwo.
„Beczka Snów” (Well of Dreams), reż. Paweł Tarasiewicz
Reema pracuje w beczce śmierci – głównej atrakcji objazdowego jarmarku, w której motocykliści wykonują akrobacje na pionowych ścianach, a ona tańczy, by ściągnąć widzów. Jej szczęśliwe i spełnione życie rozpada się, kiedy po kolejnej kłótni odchodzi od niej ukochany – Asif. Poszukując sensu, Rema wraca do miejsca, w którym dorastała – do domu dla osób transpłciowych prowadzonego przez jej „Guru”. „Beczka snów” to opowieść o nadziejach i marzeniach Reemy.
„Dwadzieścia lat później: C.K.O.D.3” (Twenty Years After: C.K.O.D.3), reż. Piotr Szczepański
„Dwadzieścia lat później: C.K.O.D.3” to trzecia część wyjątkowego, zaplanowanego na całe życie, projektu. Dwadzieścia dwa lata temu Piotr Szczepański postanowił co dziesięć lat kręcić film o grupie swoich przyjaciół, tworzących punkrockowy zespół Cool Kids of Death. Pierwszą częścią cyklu był świetnie przyjęty film dokumentalny „Generacja C.K.O.D.” z 2004 roku. Dwadzieścia lat od momentu założenia i dziesięć lat od rozwiązania zespół Cool Kids of Death, który zyskał już status kultowego, rozpoczyna jubileuszową trasę koncertową. Czy to spotkanie stanie się dla zespołu czymś więcej?
„Gdy powieje harmattan” (When Harmattan Blows), reż. Edyta Wróblewska
Barbara ma 25 lat i mieszka w Akrze, stolicy Ghany. Jest charyzmatyczna i pewna siebie, jednak jej odwaga znika, gdy wieje harmattan, duszący wiatr znad Sahary. Wraz z wiatrem powracają obrazy z przeszłości. Jako ośmioletnia dziewczynka, podzieliła los tysięcy dzieci oddanych do niewolniczej pracy przez własnych rodziców. Pomimo gniewu na to, co ją spotkało, Barbara wspiera swoich krewnych. Pewnego dnia jedzie do rodziców, żeby im pomóc. Zanim to się stanie, musi im zadać pytania, o których myślała przez całe swoje dorosłe życie.
„Las” (Forest), reż. Lidia Duda
Asia i Marek po studiach kupili stary dom tuż przy wschodniej granicy Polski – w Puszczy Białowieskiej, najstarszym lesie Europy. To ich mały raj – miejsce, w którym ich dzieci miały bezpiecznie dorastać z dala od problemów współczesnego świata. Dla Marysi, Ignacego i Franka las jest drugim domem, oswojonym i niebudzącym lęku. Ale pewnego dnia las się zmienia. Pojawiają się w nim Obcy, Inni, Uchodźcy – niechciani i w Polsce, i w Białorusi. Cała rodzina im pomaga, mimo że polskie prawo tego zabrania, bo jak można zostawić drugiego człowieka bez pomocy?
Światowa premiera filmu odbyła się w marcu 2024 podczas Thessaloniki International Documentary Festival, gdzie obraz otrzymał nagrodę Silver Alexander w Konkursie Międzynarodowym.
„Ostatnia wyprawa” (The Last Expedition), reż. Eliza Kubarska
Prawdziwa historia Wandy Rutkiewicz, pierwszej kobiety świata i pierwszej osoby z Polski na najwyższych szczytach ziemi – opowiedziana przez nią samą. Wanda bez zaproszenia wkroczyła w męski świat wypraw wysokogórskich i zapłaciła za to najwyższą cenę. Reżyserka filmu, która sama jest alpinistką, wyrusza w Himalaje śladami Wandy. Wskazówką do poszukiwań jest audio-pamiętnik bohaterki znaleziony wśród materiałów archiwalnych. Wanda zaginęła 30 lat temu. Jej ciało nigdy nie zostało odnalezione. Niektórzy twierdzą, że została w klasztorze buddyjskim.
„Posłuchaj, co chcę Ci powiedzieć” (Just Hear Me Out), reż. Małgorzata Imielska
Gosia to pełna życia dziewczyna, która pragnie studiować pedagogikę specjalną, bo wierzy, że może pomóc ludziom, którzy doświadczają kryzysu psychicznego. Od 13 roku życia sama spędziła wiele czasu w ośrodkach psychiatrycznych. Ma za sobą stany psychotyczne i epizody depresji. Potrafi jednak śmiać się z rzeczy bardzo trudnych. Swoją historią udowadnia, że osoba żyjąca ze schizofrenią każdego dnia może odnosić małe i duże sukcesy. Jej historia jest tak naprawdę opowieścią o miłości, sile woli i bezwarunkowym wsparciu.
Światowa premiera filmu odbyła się w maju 2023 roku podczas DOK.fest w Monachium.
„Rave”, reż. Łukasz Ronduda, Dawid Nickel
Film opowiada o muzyce techno i kulturze rave w Polsce. Przewodnikiem po tym świecie jest dwójka młodych rejwerów z pokolenia Z: Marysia i Janusz oraz Marcello Zamenhoff, performer i jeden z pionierów techno w naszym kraju. Film zderza współczesność z unikalnymi archiwami polskich imprez sprzed 30 lat, reprezentującymi konflikt pomiędzy miejską, artystyczną kulturą rejwową a wiejskmi imprezami techno spod znaku klubu Ekwador w Manieczkach. Bohaterowie szukają odpowiedzi na podstawowe pytanie, czy młodemu pokoleniu uda się pojednać podzieloną klasowo od lat 90. XX wieku scenę klubową w Polsce?
„W zawieszeniu” (In Limbo), reż. Alina Maksimenko
Inwazja Rosji na Ukrainę zastaje Alinę w Irpieniu pod Kijowem. Zbombardowane i odcięte od świata miasto staje się pułapką, z której udaje jej się wydostać z jedną z ostatnich grup ewakuacyjnych. Dociera do chaty w pobliskiej wiosce, w której utknęli jej rodzice. Przez pierwsze tygodnie starają się żyć normalnie. Mama prowadzi zajęcia online, tata opiekuje się swoimi kotami i zwierzętami z okolicy, Alina filmuje bieżące wydarzenia. Jednak front jest coraz bliżej. Trzeba podjąć decyzję – zostać czy uciekać?
Światowa premiera filmu odbędzie się w kwietniu podczas festiwalu Visions du Réel.
„Życie i śmierci Maxa Lindera” (Life and Deaths of Max Linder) , reż. Edward Porembny
Film rozpoczyna się hollywoodzką kroniką filmową z 31 października 1925 roku, przedstawiającą „Intymne spojrzenie na ulubioną gwiazdę: Maxa Lindera”. Max ma wszystko, o czym mężczyzna może marzyć. Jest światowej sławy bogatą gwiazdą filmową. Jest żonaty z bardzo młodą i piękną kobietą, z którą wychowuje 18-miesięczną córkę. Następnego dnia – 1 listopada 1925 roku – świat nagle dowiaduje się, że Max Linder i jego żona, Ninette Peters, popełnili samobójstwo. Zaczynając od policyjnego śledztwa, film bada, co mogło skłonić aktora do tak tragicznego kroku.
„Fakir”, reż. Roman Ďuriš
Po dwóch latach więzienia 23-letni Dalibor wraca do swojej dysfunkcyjnej rodziny. Podczas powitania brakuje 12-letniego brata Kevina, który mieszka z ich przemocowym ojcem alkoholikiem. Dalibor przeciwstawia się ojcu i pomaga matce w walce o prawo do wychowywania Kevina, żeby uratować chłopca przed dalszą krzywdą. Zaplątany w błędne koło cierpienia, bohater znajduje schronienie w nędznym, wędrownym cyrku. Zostaje fakirem, aby zaleczyć swoje rany.
„Nie jesteś sama” (Abortion Dream Team), reż. Karolina Domagalska
W filmie poznajemy bliżej Justynę, Kingę, Natalię i Karolinę – przyjaciółki i aktywistki tworzące Aborcyjny Dream Team. Dziewczyny odbierają telefon pomocowy i chwalą się na TikToku, że umożliwiają 100 aborcji dziennie szokując hasłem „Aborcja jest OK!”. Mają przeciwko sobie wszystkich – opinię publiczną, lekarzy, polityków. Po wyroku trybunału, praktycznie zakazującego dokonywania aborcji, ich grupa staje się symbolem społecznej rewolucji a numer infolinii skanduje tysiące osób na protestach. Niszowa wcześniej działalność staje się coraz bardziej niebezpieczna znajdując się nagle w centrum zainteresowania – nie tylko mediów, ale również prokuratury.
Źródło: MDAG, mat.pras.