„Gdybym się jeszcze raz urodził, też bym walczył z komuną” – w Sieradzu Festiwal NNW nagrodził lokalnych bohaterów

„Gdybym się jeszcze raz urodził, też bym walczył z komuną” – to słowa, które tuż przed śmiercią, na którą sześciokrotnie skazał go komunistyczny sąd, powiedział jeden z nagrodzonych pośmiertnie w Sieradzu Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW, jeden z Niezłomnych – Ludwik Danielak ps. „Szatan”, „Bojar”, „Lotny – żołnierz Konspiracyjnego Wojska Polskiego. Do dziś nie znane jest miejsce jego pochówku.

“Przywracamy pamięć podczas Retrospektyw Festiwalu NNW. W Sieradzu dziś dumne, w końcu, po wielu latach szykan rodziny, odbierały Sygnety Niepodległości a bohaterowie drugiego planu walki o wolność Drzwi do Wolności Festiwalu NNW” – czytamy na Facebooku Festiwalu.

Sygnetami Niepodległości uhonorowani zostali:
– bracia Stanisław, Czesław, Tadeusz i Antoni Bartolikowie z Sieradza – żołnierze KWP, – Antoni Chowański ps. „Wojciech”, „Kuba”,
– Jan Chowański ps. „Tadek”,
– Ludwik Danielak ps. „Szatan”, „Bojar”, „Lotny”.

Drzwiami do Wolności uhonorowani zostali:
– działacze Solidarności – Michał Gorczyca, Jerzy Dęga;
– działacze na rzecz poszanowania lokalnej historii – Jerzy Pietrucha oraz Marian Szaflik
– a także Urząd Marszałka Województwa Łódzkiego – statuetka przyznana za wieloletnie wyjątkowe zaangażowanie i wspieranie inicjatyw edukacyjnych i patriotycznych, szczególnie kierowanych do młodzieży.

Uhonorowani Sygnetami Niepodległości Festiwalu NNW w Sieradzu

Pośmiertnie uhonorowanie otrzymali m.in. bracia: Stanisław, Czesław, Tadeusz i Antoni Bartolikowie z Sieradza.  

• Antoni Bartolik ps. „Bar”, „Bokser”, „Szary” – żołnierz 37 Pułku Piechoty, podoficer Korpusu Ochrony Pogranicza. W konspiracji ZWZ-AK, dowódca Sekcji Odwetu Obwodu Sieradz. Więzień KL Auschwitz, Gross Rosen i Buchenwald. Od lutego 1946 r. był czynnym członkiem organizacji Konspiracyjne Wojsko Polskie obwód Sieradz kryp. „Młockarnia”, mianowany dowódcą plutonu Służba Ochrony Społeczeństwa (S.O.S.) krypt. „Burza”. Używał pseudonimu „Szary. W dniu 29.06.1946 r. została aresztowany przez Główny Zarząd Informacji Wojska Polskiego  i poddany okrutnemu śledztwu. W dniach 09-14.12.1946 r. zasiadł na ławie oskarżonych wraz z Stanisławem Sojczyńskim „Warszycem” i innymi. W dniu 17.12.1946 r. wyrokiem WSR w Łodzi  został skazany na karę śmierci zamienioną na dożywotnie więzienie,, a potem złagodzoną do 15 lat. Po zastosowaniu amnestii warunkowo zwolniony z odbywania kary. W latach późniejszych był członkiem NSZZ „Solidarność” regionu Ziemia Sieradzka, za co był aresztowany w grudniu 1981 r. i osadzony w zakładach karnych    Sieradzu i w Łowiczu. Ze względu na zły stan zdrowia przeniesiony do szpitala  w Łodzi, gdzie został zwolniony w styczniu1982. Był najstarszą osobą internowaną podczas stanu wojennego w regionie łódzkim. 
• Stanisław Bartolik w 1948 r., za przynależność do Konspiracyjnego Wojska Polskiego, został skazany na karę łączną 12 lat więzienia, utratę praw publicznych na okres 5 lat oraz przepadek mienia. 
• Czesław Bartolik ps „Dąb” od 1946 r. był członkiem oddziału Konspiracyjnego Wojska Polskiego por. Kazimierza Skalskiego „Zapory”. Sądzony był w rocesie żołnierzy KWP w 1947 r. i skazany na 8 lat więzienia.
• Tadeusz Bartolik ps. Lis” – podobnie, jak bracia był członkiem Konspiracyjnego Wojska Polskiego na terenie powiatu sieradzkiego. Dwukrotnie za swoją działalność aresztowany. Udało mu się uciec z aresztu. Ukrywał się pod fałszywym nazwiskiem na Śląsku. Ujawnił się w maju 1956 r. 

W imieniu śp. braci Bartolików statuetkę odebrał Grzegorz Bartolik z rąk pani Iwony Koperskiej – przewodniczącej Sejmiku Województwa Łódzkiego

• Sygnet Niepodległości otrzymał także pośmiertnie porucznik Antoni Chowański ps. „Wojciech”, „Kuba” – wywiadowca ZWZ-AK Obwodu Sieradz.  Już w okresie okupacji niemieckiej brał udział w małych sabotażach na terenie obwodu sieradzkiego, organizując akcje na węzłach kolejowych. W styczniu 1946 r. wstąpił do KWP. Był żołnierzem drużyny Służby Ochrony Społeczeństwa KWP o krypt. „Burza” wraz z sierż. Antonim Bartolikiem ps. „Szary”. Zwalczał bandytyzm, konfidentów UB i partyjnych aktywistów, rekwirował mienie państwowe. Po aresztowaniu dowódcy KWP udało mu się zmobilizować grupę 20 partyzantów, którą nazwano kryptonimem „Bałtyk”. Dokonywali rozbrojeń funkcjonariuszy PUBP oraz MO. Do rozpracowania „Kuby powołano specjalną grupę operacyjną, którą intensywnie inwigilowano, podobnie jak ich rodziny. Został złapany w 1950 roku, zmarł w drodze do PUBP w Sieradzu. Po dziś dzień nie wiadomo, gdzie został pochowany. 9 maja 2008 r. w miejscowości Orzeł Biały odsłonięto symboliczny pomnik upamiętniający jego oraz brata Jana Chowańskiego.

Statuetkę odebrał Tadeusz Chowański – bratanek porucznika, a wręczył ją Rafał Matysiak- wiceprezydent Sieradza.

• Kolejny Sygnet Niepodległości przyznano pośmiertnie Janowi Chowańskiemu ps. „Tadek”. Od 1946 do 1949 roku był żołnierzem Konspiracyjnego Wojska Polskiego (KWP), w czerwcu 1942 r. wywieziony na roboty przymusowe w okolice Magdeburga. Wiosną 1947 r. wstąpił do oddziału swojego brata Antoniego Chowańskiego „Kuby” podporządkowanego rozkazom Jana Małolepszego „Murata”. Brał udział w wielu akcjach wymierzonych w funkcjonariuszy bezpieki i działaczy partyjnych oraz akcjach zaopatrzeniowych. W styczniu 1948 roku został ranny w starciu z grupą operacyjną UB. Aresztowany w 1949 roku, a potem wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi skazany na karę śmierci, którą wykonano 19 maja 1950 r. w więzieniu przy ul. Kopernika w Łodzi. Szczątki Jana Chowańskiego zostały odnalezione w grudniu 2021 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na cmentarzu komunalnym „Doły” przy ul. Smutnej w Łodzi.

Statuetkę wręczył Arkadiusz Gołębiewski- dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Filmowego a odebrał Tadeusz Chowański. 

• Ostatni Sygnet Niepodległości przyznano w Sieradzu pośmiertnie Ludwikowi Danielakowi ps. „Szatan”, „Bojar”, „Lotny” –  żołnierzowi KWP ziemi bełchatowskiej i piotrkowskiej, który stawiał opór władzy komunistycznej od 1946 do 1954 roku. Był dowódcą oddziału partyzanckiego, potem przez kilka lat musiał się ukrywać. Brał aktywny udział w akcjach – głównie napadach na posterunki milicji, ORMO, instytucje władzy komunistycznej czy przymusowo zakładane spółdzielnie. Wykonywał ze swoim oddziałem egzekucje na przedstawicielach władzy komunistycznej. Skazany przez komunistyczny sąd na sześciokrotną karę śmierci, został stracony w 1955 r. Wyrok wykonano w więzieniu przy ulicy Sterlinga w Łodzi. Do dziś nie znane jest miejsce jego pochówku. Przed wykonaniem wyroku Ludwika odwiedziła rodzina. Powiedział wtedy:„Gdybym się jeszcze raz urodził, też bym walczył z komuną”. Na cmentarzu w Woli Krzysztoporskiej znajduje się symboliczny grób „Bojara”. 

Statuetkę wręczył reżyser Maciej Pawlicki.

W Sieradzu uhonorowano też bohaterów drugiego planu Drzwiami do Wolności Festiwalu NNW.

Retrospektywę Festiwalu NNW w Sieradzu zakończyła uroczysta gala. Wręczono honorowe statuetki

Statuetka Przyjaciela Festiwalu NNW

Galę zakończyła niespodzianka. Z inicjatywy dyrektora Festiwalu NNW Arkadiusza Gołębiewskiego została wręczona statuetka Przyjaciela Festiwalu dla wiceprezydenta Sieradza Rafała Matysiaka. 

Uroczystość zakończył koncert polskiej muzyki filmowej w wykonaniu uczniów, absolwentów, nauczycieli i przyjaciół Państwowej Szkoły Muzycznej I st. w Sieradzu.

Organizatorzy Retrospektywy w Sieradzu: Stowarzyszenie Scena Kultury oraz Miasto Sieradz.

Projekt współfinansowany z budżetu Samorządu Województwa Łódzkiego  oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030.

Partnerem Wydarzenia jest Województwo Łódzkie.