W Mielcu 3 września 2022 roku został oficjalnie i uroczyście odsłonięty Pomnik Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych. Monument jest największym w Polsce pomnikiem żołnierzy powojennego podziemia niepodległościowego. Powstał z inicjatywy społecznej, dzięki Romualdowi Rzeszutkowi ze Stowarzyszenia „Prawda i Pamięć”.
Uroczystości rozpoczęły się mszą św. w kościele p.w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Mielcu w intencji żołnierzy niepodległościowego podziemia. Następnie uczestnicy wydarzenia przeszli pod pomnik, który jest usytuowany w Parku Leśnym „Góra Cyranowska” przy Al. Niepodległości. W odsłonięciu upamiętnienia uczestniczyli m.in. wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki, dyrektor Miedzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW Arkadiusz Gołębiewski, inicjator budowy pomnika Romuald Rzeszutek, przedstawiciele rodzin Żołnierzy Niezłomnych, parlamentu, organizacje patriotyczne, władze samorządowe i mieszkańcy miasta. Odczytano listy od prezydenta Andrzeja Dudy, marszałek Sejmu Elżbiety Witek i premiera Mateusza Morawieckiego.
Pochylamy dzisiaj głowy i dziękujemy Żołnierzom Wyklętym, za to, że nie chcieli zgodzić się na zbrodniczy reżim, który niósł gwałt i zniszczenie. Dziękujemy za ich odwagę oraz świadectwo wierności do samego końca
– napisał premier RP Mateusz Morawiecki.
Największy w Polsce pomnik Żołnierzy Wyklętych w Mielcu
Pomnik, autorstwa Józefa Opali, przedstawia dwunastu żołnierzy niezłomnych, którzy w okresie stalinowskiego terroru walczyli o wolną Polskę. Centralne miejsce zajmuje wyrzeźbione w granicie Drzewo Życia – kolumna o wysokości 5 metrów. Na niej zainstalowany jest orzeł z urwaną częścią prawego skrzydła, jako symbol zamordowanej elity polskiego państwa oraz ryngraf wzorowany na autentycznym ryngrafie odnalezionym przy zwłokach jednego z Żołnierzy Wyklętych. Obok znajduje 12 figur Żołnierzy Wyklętych.
Trzy z nich stanowią kolejny element pomnika. To sylwetki majora Heronima Dekutowskiego “Zapory”, chorążego Wojciecha Lisa “Mściciela” oraz pułkownika Aleksandra Rusina “Rusala”.
Trzecim z elementów jest dziewięć postaci Korowodu Cieni. To przedstawienia pułkownika Łukasza Cieplińskiego “Pługa”, Janiny Przysiężniak “Jagi”, porucznika Leona Wanatowicza “Boruty”, rotmistrza Witolda Pileckiego, księdza Władysława Gurgacza, podpułkownika Waleriana Tumanowicza “Jagodzińskiego”, generała Augusta Emila Fieldorfa “Nila”, podporucznika Anatola Radziwonika “Olecha” i majora Dragana Sotirovića “Draży”.
Budowa pomnika w dużej części została sfinansowana ze składki publicznej.
Źródło: Facebook, IPN, mat.własne.