Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych przypada 1 marca w rocznicę zamordowania przez komunistów w warszawskim więzieniu płk. Łukasza Cieplińskiego i jego współpracowników. Rocznica ich śmierci stała się symbolem tragicznej i okupionej krwią drogi wszystkich Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych do wolnej Polski.
Żołnierze Wyklęci – tym terminem nazwano wszystkich tych, którzy po zakończeniu wojny i rozpoczęciu nowej – sowieckiej – okupacji, kontynuowali walkę o niepodległość. Za to nowa władza nazwała ich bandytami i przez kolejne pół wieku ich historia była sukcesywnie fałszowana.
W okresie PRL-u odbierano im dobre imię, nazywając ich „bandytami” i „faszystami”, chowano w masowych grobach w nieznanym dla nikogo miejscu, a później wymazywano ze zbiorowej pamięci społeczeństwa. Szacuje się, że w szczytowym okresie walki, w 1945 r., w podziemiu niepodległościowym działało bezpośrednio nawet 200 tys. osób.
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” przypada 1 marca bowiem tego dnia w 1951 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie, po pokazowym procesie, zostali rozstrzelani przywódcy IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” – prezes WiN ppłk Łukasz Ciepliński („Pług”, „Ludwik”) i jego najbliżsi współpracownicy: Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Józef Batory i Karol Chmiel.
Od kul w tył głowy wystrzelonych przez pijanego, mokotowskiego, kata Aleksandra Dreja zginęli: o godz. 20:00 Łukasz Ciepliński, 20:05 Józef Batory, 20:15 Karol Chmiel, 20:20 Mieczysław Kawalec, 20:25 Adam Lazarowicz, 20:35 Franciszek Błażej, 20:45 Józef Rzepka. Ich ciała komuniści zakopali w nieznanym miejscu.
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ma być wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie ojczyzny (…). To także wyraz hołdu licznym społecznościom lokalnym, których patriotyzm i stała gotowość ofiar na rzecz idei niepodległościowej pozwoliły na kontynuację oporu na długie lata
– napisał w lutym 2010 r. prezydent Lech Kaczyński, który podjął inicjatywę ustawodawczą w zakresie uchwalenia tego święta. Święto, jako wyraz hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji, ustanowione zostało przez Sejm 3 lutego 2011 roku.
Źródło: sejm.gov.pl, IPN, Facebook