W sierpniu 1968 r. Ludowe Wojsko Polskie wzięło udział w interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. 55 lat temu w nocy z 20 na 21 sierpnia 1968 r. rozpoczęła się z terytorium PRL i NRD inwazja na Czechosłowację wojsk ZSRR, PRL, NRD, Węgier i Bułgarii.
Władysław Gomułka od początku widział w wydarzeniach w Pradze efekt działalności „międzynarodowego imperializmu”, zmierzającego do rozbicia sojuszu państw socjalistycznych. Z kolei rządy państw NATO wiązały z szybko postępującymi przemianami w Czechosłowacji nadzieje na pokojową liberalizację systemu komunistycznego. Starały się jednak zachować dużą ostrożność w kontaktach z Pragą, aby nie sprawiać wrażenia, że pragną wyrwać ten kraj z Układu Warszawskiego. Przywódca PRL, wrogo nastawiony do budowy w Czechosłowacji „socjalizmu z ludzką twarzą”, bał się, że liberalizacja wywrze wpływ na bieg wypadków w Polsce. Krytyka przez prasę w Czechosłowacji polityki PZPR wywołała oficjalne protesty Warszawy. Szczególnie Gomułka obawiał się rozbicia żelaznego trójkąta: Polski, NRD, Czechosłowacji, i wyłuskanie tej ostatniej z bloku sowieckiego, co wzmocniłoby w RFN siły przeciwne uznaniu granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej
– pisała “Polityka” w 2018 roku.
Armia Czechosłowacka w zasadzie nie podjęła walki, jednak społeczeństwo stosowało bierny opór. Przywódcy czechosłowaccy zostali aresztowani i przewiezieni do Moskwy, na oficjalne rozmowy przyprowadzano ich z więzienia.
Za cenę utrzymania władzy dotychczasowe kierownictwo zgodziło się na unieważnienie uchwał tajnego XIV Zjazdu KPCz i na tymczasowe stacjonowanie wojsk radzieckich. Udział Ludowego Wojska Polskiego w interwencji pozostawił uraz w świadomości Czechów i Słowaków.
W kręgach kierowniczych władz oraz armii udział Wojska Polskiego w interwencji został oceniony jednoznacznie pozytywnie. Podkreślano, że wprowadzenie tak dużej ilości wojsk na terytorium obcego kraju przebiegało zgodnie z planami, funkcjonowanie logistyki również nie budziło zastrzeżeń. Niemniej jednak Wojsko Polskie na terenie Czechosłowacji pełniło funkcję okupacyjną, stacjonowało tam wbrew woli władz i społeczeństwa, a interwencja poważnie zaciążyła na stosunkach między Polakami a Czechami.
– opisywał interwencję Biuletynu IPN.
Źródło: Wikimedia Commons, Biuletyn IPN, Polityka.