Z okazji jubileuszu 550-lecia urodzin najważniejszego spośród astronomów Zamek Królewski w Warszawie zaprasza na wystawę, która z jednej strony przybliża jego nietuzinkową osobę, z drugiej – zabiera w fascynującą podróż po realiach epoki, w której żył astronom. Można zobaczyć 170 unikatowych eksponatów wypożyczonych z 21 polskich oraz zagranicznych ośrodków muzealnych i naukowych, w tym pierwsze wydanie głównego, przełomowego dzieła Kopernika De revolutionibus orbium ceolestium (O obrotach sfer niebieskich) warte w tej chwili około 3 miliony euro.
Mikołaj Kopernik znany jest głównie jako ten, który “wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię”, a więc obalił uświęconą tradycją sięgającą starożytności geocentryczną wizję świata, zastępując ją modelem heliocentrycznym. Nie wszyscy jednak wiedzą, że astronomia nie była ani jedyną, ani nawet główną dziedziną zainteresowań tego wybitnego umysłu. Kopernik był także lekarzem, prawnikiem, matematykiem i ekonomistą, a więc prawdziwym człowiekiem renesansu, który wykształcenie zdobywał na najznakomitszych ówcześnie uniwersytetach Europy. Jako kanonik przynależał ponadto do stanu duchownego, a jego głównym źródłem utrzymania było administrowanie dobrami kościelnymi
– mówi kurator wystawy dr. Norbert Haliński.
Przestrzeń wystawy podzielona jest na części odpowiadające aktywnościom Kopernika. Są to kolejno: 1. Gabinet lekarski, 2. Żywot kanonika, 3. Pracownia astronomiczna, 4. Przedsionek gabinetu Kopernika, 5. Gabinet Kopernika.
Razem tworzą one spójną i kompletną narrację na temat wszechstronnej umysłowości uczonego, jak również przybliżają czasy, w których żył, a więc pełen kulturowych i politycznych wstrząsów, ale i naznaczony gwałtownym cywilizacyjnym rozwojem początek nowożytności. Szósta, ostatnia część wystawy poświęcona jest recepcji postaci astronoma w sztuce następnych stuleci
– mówi Haliński.
Wśród prezentowanych obiektów zobaczyć będzie można aż trzy wydania dzieła O obrotach sfer niebieskich (w tym pierwsze, kanoniczne), a także traktat ekonomiczny autorstwa Kopernika oraz inne cenne starodruki, z których część należała do osobistej kolekcji astronoma i zawiera jego odręczne adnotacje. Prócz tego na wystawie znajdą się zabytkowe przyrządy naukowe z epoki, w tym astrolabium z XV w. i instrumenty pomiarowe należące do Michała Anioła (pochodzące z XVI w.).
Na końcu sali na ścianie widzimy monumentalną postać Mikołaja Kopernika pędzla Jana Matejki “Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem” – obraz namalowany w 1873r. To kolejna wyjątkowa atrakcja dla zwiedzających bowiem dzieło jest na codzień niedostępne dla widzów. Zostało wypożyczone na wystawę z Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego – uczelni, która jeszcze jako Akademia Krakowska była Alma Mater Mikołaja Kopernika i która jest współorganizatorem wystawy.
Źródło: Zamek Królewski w Warszawie, mat. red., mat.pras.