Pomnik upamiętniający Żołnierzy Wyklętych stanie w Zgórsku koło Kielc. W tamtejszym lesie odnaleziono ciała ośmiu żołnierzy zamordowanych przez władze komunistyczne w latach 1948-49.
Z inicjatywą budowy pomnika wystąpili przedstawiciele Fundacji „Niezłomni”. Od 2015 roku prowadzą oni w zgórskich lasach poszukiwania miejsc spoczynku osób, które zostały rozstrzelane i w tajemnicy pochowane.
W konkursie zorganizowanym przez gminę Nowiny (pow. kielecki) wygrała koncepcja zaproponowana przez rzeźbiarza Sławomira Micka. Pomnik zostanie wykonany z betonu zmieszanego z opiłkami żelaza. W centralnej części znajdować się będzie około czterometrowy żołnierski bagnet, po jego obu stronach przedstawione zostaną sylwetki żołnierzy oraz więzienne drzwi, w których oknie zamiast krat będą krzyże. Monument będzie miał około pięciu metrów długości.
Rzeźba ma być ustawiona w pobliżu jam grobowych, w których komuniści zagrzebywali rozstrzelanych na miejscu żołnierzy niezłomnych. Teraz strony zaangażowane w postawienie pomnika zbierają fundusze na ten cel.
Prace poszukiwawcze ofiar terroru komunistycznego w Zgórsku prowadzi od kilku lat Fundacja “Niezłomni”, która była również inicjatorem upamiętnienia żołnierzy. Jak dotąd w Zgórsku odnaleziono ciała ośmiu osób, z których siedem udało się zidentyfikować.
Byli to żołnierze AK i Zrzeszenia “Wolność i Niezawisłość”: kpt. Aleksander Życiński “Wilczur”, por. Karol Łoniewski “Lew”, Czesław Spadło “Mały”, Józef Figarski “Śmiały”. Zostali oni straceni w tej samej egzekucji 24 września 1948 r. W 2016 r. odbyły się ich uroczyste pogrzeby.
W 2018 roku na cmentarzu w Mójczy koło Kielc pochowano Romana Mojeckiego, ps. Róg. Był on związany z ZWZ i AK, został schwytany przez sowieckie służby w 1948 roku. 7 sierpnia wyrokiem Sądu Wojskowego w Kielcach został skazany na śmierć. Wyrok wykonano 26 sierpnia 1948 r.
W 2019 roku na cmentarzu w Cedzynie koło Kielc pochowano dwóch kolejnych żołnierzy Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych. Byli to Jan Wosiński (ur. w 1922 roku) Piotr Pecel (ur. w 1927 roku). Obaj zostali skazani na śmierć wyrokiem kieleckiego sądu z października 1948 roku. Zastrzelono ich w lesie w Zgórsku 28 stycznia 1949 roku i tam pogrzebano w jednej jamie grobowej.
Fundacja cały czas prowadzi poszukiwania szczątków żołnierzy w zagórskich lasach. Szacuje się, że zginęło ich tam około 45.
Fundacja Niezłomni im. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” zajmuje się poszukiwaniami, ekshumacjami oraz identyfikacją genetyczną Żołnierzy Wyklętych – członków podziemia antykomunistycznego, których ukryte mogiły rozsiane są po całej Polsce. W celu sfinansowania naszych działań organizujemy kwesty na ekshumacje i identyfikacje Żołnierzy Wyklętych oraz projekt „Niezłomny jest w Tobie”.
Celem Fundacji jest również przywracanie pamięci o Żołnierzach Wyklętych oraz krzewienie ideałów, którymi byli wierni.
Źródło: dzieje.pl, Facebook, Fundacja Niezłomni, Radio Kielce