Akcja “Lawina” czyli smutna historia końca oddziału “Bartka”

przez Monika Tarka-Kilen

1 grudnia 1947 roku jeden z milicjantów zamordował kapitana NSZ Henryka Flame ps. „Grot”, „Bartek”. Jego oddział siał postrach wśród komunistów na Śląsku.

Oddział „Bartka” był największym antykomunistycznym ugrupowaniem na Górnym Śląsku i w Beskidach. To największe zgrupowanie niepodległościowe na Śląsku Cieszyńskim, którego liczebność, w szczytowym okresie, wynosiła ponad 300 dobrze uzbrojonych i umundurowanych żołnierzy. Stoczył wiele walk.

W wyniku zaplanowanej przez Urząd Bezpieczeństwa akcji mającej na celu neutralizację Flamego i jego oddziału, latem 1946 r. w struktury zgrupowania przeniknął Henryk Wendrowski, agent bezpieki pod przybranym pseudonimem „Lawina”. Przedstawił się „Bartkowi” jako członek dowództwa NSZ i zdołał nakłonić go do zgody na zorganizowanie fikcyjnego przerzutu znacznej części zgrupowania na Ziemie Odzyskane w celu kontynuacji działań partyzanckich. W rzeczywistości przerzut był zainicjowany i kontrolowany przez bezpiekę w ramach akcji likwidacyjnej podziemia niepodległościowego. Kilkudziesięciu żołnierzy „Bartka” umieszczono w niewielkim budynku, tzw. baraniarni, w pobliżu polany śmierci, gdzie podano im kolację, alkohol ze środkami nasennymi, a nad ranem rozbrojono i wysadzono w powietrze lub rozstrzelano.

Sam “Bartek” podjął podjął decyzję o ujawnieniu się w ramach amnestii z 1947 roku.
1 grudnia został zamordowany w gospodzie w Zabrzegu pod Czechowicami.
Warto wiedzieć, że w wojnie obronnej 1939 roku Flame był pilotem 123 eskadry myśliwskiej, przydzielonej do Brygady Pościgowej, bronił m.in. nieba nad Warszawą przed samolotami wroga.

O akcji “Lawina” powstał film dok. w reż. Jędrzeja Lipskiego i Piotra Mielecha oraz piosenka Braci Golec, bowiem w oddziałach Bartka zginęła w wieku 18 lat siostra ich taty Stanisława. Pani Stanisława Golec w 2020 roku została  pośmiertnie uhonorowana Sygnetem Niepodległości Festiwalu NNW.

Polecane artykuły

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Akceptuj Czytaj więcej