Król fryzjerstwa, u którego czesał się świat i gwiazdy światowego kina, człowiek który wymyślił farby do włosów – to Antoni Cierplikowski z Sieradza znany jako słynny Antoine. Do dziś kobiety noszą fryzury, które wykreował. Jako pierwszy obciął kobietom włosy w okresie międzywojennym szokując tym cały świat. Czesał największe gwiazdy kina i Hollywood (Edith Piaf, Brigitte Bardot, Gretę Garbo, Matę Hari), pierwsze damy i królewskie głowy. Był jednym z najbogatszych mieszkańców Paryża, miał nawet dwa prywatne samoloty, nie mówiąc już o wielkiej kamienicy i kilku samochodach. A jednak zmarł w biedzie. Jak do tego doszło?
5 lipca mija 48 rocznica jego śmierci. Kiedy wymyślał farby do włosów próbował ich kolorów na sierści swojego psa. To jego farby przejęła jedna z najwiekszych w tej chwili firm kosmetycznych na świecie. Lakiery do włosów także są jego pomysłem. Zresztą tak samo, jak kolorowe lakiery do paznokci czy sztuczne rzęsy. Antoni Cierplikowski z Sieradza był artystą fryzjerstwa i życia, ale umierał w samotności okradziony przez żonę ze swojego wielkiego majątku.
Słynny fryzjer gwiazd Antoine pochodził z Sieradza
Każdy kto był w Sieradzu zauważy na runku pomnik człowieka z lutrem i grzebieniem zapraszającego do tego, by usiąść na fryzjerskim krześle z brązu. Sieradz jest dumny ze swojego mieszkańca. Francuski pisarz Maurice Sachs pisał:
Powojenne gwiazdy nazywały się Chanel, Cocteau, Antoine, Picasso.
Cierplikowski urodził się 24 grudnia 1884 roku właśnie w Sieradzu. Był synem szewca Antoniego i Joanny z Majchrzaków – krawcowej. Po raz pierwszy z zawodem fryzjera zetknął się w wieku 11 lat. Zawodu uczył się najpierw w Łodzi, u wuja Pawła Lewandowskiego. W 1901 roku, jako zaledwie 15-latek, wyjechał do Paryża, gdzie początkowo pracował w piwnicy przy tkaniu peruk z naturalnych włosów.
W 1903 roku dostał szansę pracy z klientkami. Był to początek jego niezwykłej kariery. Szybko stał się ulubieńcem znanych aktorek, artystek kabaretowych i …kurtyzan.
W 1905 roku wyjechał do Londynu, żeby nauczyć się języka angielskiego. Tam, w 1909 roku, ożenił się z Marie-Berthe Astier. 27 kwietnia 1909 roku urodził się ich syn, który zmarł miesiąc później. Państwo Cierplikowscy zdecydowali się powrócić do Paryża, gdzie zamieszkali na Montmartrze.
Antoni z Sieradza fryzjerem królów i gwiazd. To on pierwszy obciął włosy kobiet na chłopczycę!
W 1912 roku w Paryżu Cierplikowski założył własny zakład fryzjerski. Zaczął z hukiem obcinając włosy kobiet, które dotychczas musiały nosić długie loki, na krótko. To ył skandal ale jednocześnie szał. Kobiety po obcięciu włosów idwazie zaczęły też nosić krótsze spódnice a nawet.. spodnie! W tamtych czasach to była ogromna ewolucja.
To własne Antoni z Sieradza wylansował modę na krótkie włosy, zapisując się w historii jako autor fryzury „na chłopczycę” – z francuskiego “à la garçonne” . Wymyślił ją dla aktorki Ève Lavallière w 1909 roku. Od tej fryzury i sukienek Coco Chanel zaczęła się nowa moda lat międzywojennych.
Cierplikowski czesał najbardziej znane artystki swoich czasów: Matę Hari, Sarę Bernhardt, Isadorę Duncan, Josephine Baker, Édith Piaf, Brigitte Bardot. Przyjaźnił się z Pablem Picasso, Amedeo Modiglianim, Salvadorem Dalím, Xawerym Dunikowskim i Jeanem Cocteau.
Projektował fryzury dla wytwórni filmowych, m.in. dla Metro-Goldwyn-Mayer. Pracował, między innymi, z Bette Davis, Joan Crawford, Frances Dee, Carole Lombard, Gretą Garbo, Polą Negri, Marlene Dietrich. W latach 20. XX w. miał około 60 salonów: w USA, Kanadzie, Francji, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Japonii, Australii.
O Antoine mówiło się, że z każdej kobiety potrafił wydobyć prawdziwe piękno.
W urządzaniu paryskiego salonu zakładów pomagał mu przyjaciel, wybitny polski rzeźbiarz, Xawery Dunikowski. Nie zapomniał jednak o rodzinnym kraju. W Warszawie założył salon fryzjerski, będący filią jego francuskiego przedsiębiorstwa, który mieścił się przy ulicy Mazowieckiej 12. Często zresztą odwiedzał Polskę.
Antoine zrzuca z samolotu prezenty dla mieszkańców Sieradza
W latach 20. słynny fryzjer przyleciał do Polski własnym samolotem, nie omijając swojego rodzinnego Sieradza. Krążąc nad miastem, zrzucał z samolotu kwiaty i prezenty dla rodziny i przyjaciół.
W 1927 roku otworzył salon Antoine de Paris w domu towarowym Saks przy Piątej Alei w Nowym Jorku. Wkrótce miał całą sieć ekskluzywnych salonów fryzjerskich pod nazwą Antoine de Paris.
Był niezwykle barwną postacią. Lubił zakładać buty na obcasach, czy farbować włosy na niebiesko. Podobno widziano go w lasku bulońskim spacerującego z chartem pofarbowanym na intensywny błękit, bo na sierści pupila testował nową płukankę do włosów. To właśnie na dwom psie testował owe farby do włosów, nowe kolory które wymyślał.
Jego łóżkiem była szklana trumna, w której jak mówił najlepiej relaksował się po pracy. Na zamówienie zrobiono dla niego samochód z kwadratowych elementów. Postawił też dom ze szkła, niedaleko Wieży Eiffla, którego wnętrze wypełniały szklane meble.
Okres drugiej wojny światowej spędził w Stanach Zjednoczonych, zajmując się rozbudową sieci salonów fryzjerskich. Mieszkał w Nowym Jorku. Wolne chwile spędzał na Fire Island. Do Paryża powrócił w 1947 roku.
Za prywatną wizytę Antoine’a u klientki trzeba było zapłacić nawet 500 dolarów czyli około 4 tysięcy złotych!
U szczytu swej popularności Antoine posiadał sieć luksusowych salonów na całym świecie. 120 w samych Stanach Zjednoczonych, a także we Francji, w Anglii, Kanadzie, Australii, Japonii i w Polsce. Był właścicielem fabryk kosmetyków marki Antoine de Paris i Bain de Soleil we Francji i Stanach Zjednoczonych. Ich wyroby sprzedawano na pięciu kontynentach. Prowadził szkoły kosmetyczno-fryzjerskie kształtujące przyszłych pracowników salonów Antoine’a w Stanach Zjednoczonych i w Paryżu. Założył ekskluzywne czasopismo lifestylowe Antoine.
Po wojnie nadal odnosił sukcesy zawodowe, utrzymywał kontakty z Polską i od połowy lat 60. XX wieku regularnie przyjeżdżał do kraju. Nawiązał kontakt z warszawskimi fryzjerami.
W 1963 roku jego wspomnienia spisała Jean Durtal w książce Czesałem cały świat (J’ai coiffé le monde entier). W lutym 1972 roku zmarła jego żona Marie-Berthe, z którą żył w związku ponad 60 lat. Był nazywana jego ministrem finansów. Plotka głosi, że przed śmiercią sprzedała prawa do marek Antoine, receptury do farb, szamponów i innych specyfików wielkiej firmie kosmetycznej zostawiając męża bez grosza. A może to tylko złośliwa plotka.
Pewne jest, że kosmetyczne imperium Cierplikowskiego nagle zniknęło, podobnie jak jego milionowy majątek. Nie wiadomo, co stało się z mieszkaniami, domami i willami, meblami, książkami i dziełami sztuki, jakie je wypełniały. Nie wiadomo, gdzie znajdują się jego rzeźbiarskie prace, które z pasją tworzył przez wiele lat, a także wspaniałe peruki, które wytwarzał.
Jak pisze badaczka życia Cierplikowskiego, Marta Orzeszyna, co jakiś czas na aukcjach pojawiają się jego przedmioty osobiste oraz eksponaty z jego kolekcji sztuki, osiągając całkiem wysokie ceny.
Powrót do rodzinnego Sieradza
Po śmierci żony Antoine Cierplikowski wrócił do rodzinnego miasta i zamieszkał w skromnym drewnianym domku w Sieradzu. Tam, żyjąc bardzo skromie, spędził sześć ostatnich lat życia i zmarł w wieku 92 lat. Pochowany został w Sieradzu, ale w latach 90-tych ekshumowano jego prawą rękę, która trafiła do Paryża.
Wielkość Antoniego Cierplikowskiego docenili Francuzi, przyznając mu Legię Honorową. W Polsce otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
W czasie, gdy Antoni Cierplikowski mieszkał w Polsce przed śmiercią, niewiele się mówiło o jego karierze światowej. Nie wiedziano powszechnie, że w Sieradzu mieszka fryzjer wrzechczasów.
Antoine do dziś jest mistrzem niedoścignionym dla współczesnych fryzjerów.
Na cześć Cierplikowskiego w Sieradzu jest organizowany Open Hair Festiwal – impreza, polegająca na tworzeniu i prezentowaniu fryzur w otwartej przestrzeni miejskiej. W 2015 na rynku w Sieradzu stanął wspomiany już pomnik Cierplikowskiego.
Źródło: “Antoine de Paris. Polski geniusz światowego fryzjerstwa. Ekscentryk. Milioner” Marta Orzeszyna, Viva.pl, Wikimedia Commons, Fryzomania.pl, culture.pl., hrabiatytus.pl.