Chrzest księcia Mieszka I w 966 roku to przełomowe wydarzenie w dziejach państwa i narodu polskiego, które jest uznawane za symboliczny początek polskiej państwowości. Miało ono fundamentalne znaczenie polityczne, tożsamościowe, a także kulturowe i wprowadziło rodzące się wówczas państwo polskie w krąg cywilizacyjny Europy Zachodniej. Za symboliczną datę Chrztu Polski uznaje się Wielką Sobotę, 14 kwietnia 966 r. dlatego 14 kwietnia obchodzone jest Święto Chrztu Polski.
Chrzest był potężnym impulsem rozwojowym, który umacniał władzę księcia, wspierał integrację młodego organizmu państwowego, dawał mocniejsze podstawy suwerenności i bezpieczeństwa. Mieszko I zdecydował się na przyjęcie chrztu z Rzymu za pośrednictwem Czech.
W 966 roku Mieszko I przyjął chrzest jako człowiek wolny. Chociaż został on udzielony pojedynczej osobie, to przecież dał początek wspólnocie z innymi osobami ochrzczonymi. Myśląc o konsekwencjach chrztu Mieszka, możemy mówić o „narodzie ochrzczonych”, o „chrzcie narodu”, a więc również o Chrzcie Polski
– napisali biskupi polscy w Liście pasterskim na Jubileusz 1050. rocznicy chrztu Polski, którą obchodziliśmy w 2016 roku.
Pierwszego polskiego władcę traktuje się czasem nieco z dystansem, bo nie był formalnym królem. Trzeba jednak oddać mu ogromną rolę, którą odegrał i chwalić spryt, którym się wykazał. Kościół w tych czasach oznaczał cywilizację. Widząc osiągnięcia zachodnich krajów i chrześcijańskiej cywilizacji z pewnością Mieszko pragnął na ten sam wzór wzmocnić i swoje państwo, które dopiero się krystalizowało.
Chrześcijaństwo sprowadziło do Polski pismo, kronikarzy i nowoczesne technologie i kulturę. Wzmocniło też Polskę i Mieszka politycznie, bowiem pogańscy władcy nie liczyli się wtedy na arenie międzynarodowej. Decyzje i działania Mieszka doprowadziły do koronacji jego syna Bolesława I Chrobrego i ustanowienia Królestwa Polskiego.
Co warto wiedzieć na temat Chrztu Polski?
- Historycy raczej są zgodni co do roku chrztu Mieszka – 966, choć nie mają całkowitej co do tego pewności. Dzień i miesiąc też są raczej prawdopodobne a nie pewne, 14 kwietnia była po prostu w tym roku Wielką Sobotą, kiedy to tradycyjnie odbywają się chrzty. Nie zachowało się żadne źródło z X wieku, a w Polsce także z XI wieku, które przekazałoby o chrzcie Polski nawet krótką wzmiankę. Najstarsza informację znajdziemy w Kronikach Thietmara z Merseburga i została zapisana w Niemczech w XI wieku, około 50 lat po chrzcie Mieszka. W początkach XII wieku, a więc około 150 lat po chrzcie, jako druga została zapisana opowieść w Kronice Galla Anonima. Ani Thietmar, ani Gall nie wymienili daty chrztu.
- W poznańskim starym roczniku 1253-1261 zanotowano, że Mieszko przyjął chrzest w roku 960, a dopiero potem przekazano mu Dobrawę, zaś małżeństwo zawarto w roku 965: Anno Domini 960 Mesco dux Polonie, primus christianus Polonus, baptizatus est. Cui anno Domini 965 Dambrouca filia ducis Boemorum tradita est in uxorem, de qua anno Domini 967 natus est pius Boleslaus
- Znaleziska archeologiczne sugerują, że chrzest mógł nastąpić na wyspie Ostrów Lednicki, koło grodu gnieźnieńskiego, głównej siedziby rodu Piastów. Znaleziono tam basen chrzcielny, w którym swobodnie mógł zmieścić się dorosły człowiek. Przypuszcza się, że razem z księciem ochrzczony został jego dwór. Istnieją również tezy, że chrzest mógł się odbyć w Pradze lub w Poznaniu oraz według Jerzego Dowiata była to Ratyzbona. Wielu badaczy odrzuca jednak te tezy, nie są one poparte żadnymi dowodami.
- Podobno do przyjęcia chrztu przez Mieszka I nakłoniła go jego żona , pochodząca z Czech Dobrawa Przemyślidka. Dobrawie leżała na sercu chrystianizacja, a poza tym pewnie wolała być jedyną żoną swojego męża, co w pogańskim słowiaństwie nie było taką oczywistą praktyką.
- Gall Anonim w XII wieku napisał tekst w którym opisał Mieszka, który chciał pojąć za żonę Czeszkę Dobrawę, ta jednak odmówiła poślubienia go jeśli nie zarzuci owego zdrożnego obyczaju i nie przyrzeknie zostać chrześcijaninem. Gdy zaś on na to przystał, że porzuci ów zwyczaj pogański i przyjmie sakrament wiary chrześcijańskiej, pani owa przybyła do Polski z wielkim orszakiem dostojników świeckich i duchownych.
- Imię wybrane na chrzcie przez Mieszka to według Jana Długosza – Mieczysław. Historycy jednak tego nie potwierdzają. Prawdopodobnie imię chrzestne księcia brzmiało Dagobert, takie informacje pojawiają się w „Dagome iudex”. Z kolei według Jerzego Dowiata, ojcem chrzestnym był biskup Ratyzbony Michał, stąd imię chrzestne brzmiało Michał, a Mieszko to jego zniekształcona forma.
- Chrzest zapewnił państwu Mieszka I napływ nowych duchownych, którzy byli jedyną obok dworzan grupą osób wykształconych. Duchowni jako jedynie potrafili pisać i czytać, a także znali łacinę, co było wykorzystywane w kontaktach międzynarodowych. Zapotrzebowanie na nowe kościoły i klasztory rozwinęło budownictwo i sztukę sakralną. Dzięki znajomości uprawy roli, wykorzystania nowych narzędzi i zastosowania dwupolówki, rozwinęła się gospodarka rolna, która przez kolejne wieki będzie główną gałęzią gospodarczą Państwa Polskiego.
Zródło: gov.pl, historyk.eu, ciekawostkirhistoryczne.pl.