Złożenie kwiatów na mogiłach białoruskich działaczy, przemarsze ulicami, kiermasz białoruskiej literatury, debaty, koncerty, msze i spektakle – te wydarzenia znajdują się w programach obchodów Białoruskiego Dnia Wolności w miastach w całej Polsce.
Przypadający na 25 marca Dzień Wolności, to nieuznawane przez reżim Aleksandra Łukaszenki święto, które upamiętnia powstanie w 1918 roku niezależnego państwa – Białoruskiej Republiki Ludowej. Jednoczy Białorusinów na całym świecie. W Polsce obchody zaplanowano m.in. w Gdańsku, Warszawie, Wrocławiu czy Łodzi.
Katolickie duszpasterstwo białoruskie w Warszawie zaprasza w sobotę o godz. 11.30 na Mszę świętą „Za Białoruś” do kościoła św. Aleksandra przy Placu Trzech Krzyży. Po Eucharystii, około godz. 12.30 w podziemiach kościoła, w sali św. Jana Pawła II, zespół teatralny „Kupalinka” przedstawi sztukę zatytułowaną „W burzy” na podstawie powieści „Hej Ben Ginom”, której autorem jest Uładzimir Niaklajev. Sztukę wyreżyserowała Natallia Łokić.
O 13.00 w stolicy z Placu Zamkowego ruszy marsz po ulicach centrum Warszawy. Z kolei o 15.00 na Placu Konstytucji rozpocznie się wiec połączony z koncertem. Wystąpią znani białoruscy działacze i białoruscy muzycy: Atesta, 23:34, Dom Suwiazi, Lity Taler, Dzieciuki, NRM.by, Siarżuk Douhuszau, Shuma, Piotr Klujeu, Ketavan. Dzień Woli 2023 w Warszawie będzie transmitowany przez Telewizję Biełsat.
25 marca 2023 o 18:30 w Prozie – klubie Wrocławskiego Domu Literatury odbędzie się wieczór poetycki Uładzimira Niakliajeua, białoruskiego poety i opozycjonisty, który w wyniku prześladowań przez białoruski reżim zmuszony był opuścić swoją ojczyznę. Niaklajeu przebywa we Wrocławiu jako stypendysta Programu Rezydencyjnego Międzynarodowej Sieć Miast Schronienia ICORN (International Cities of Refuge Network), którego operatorem jest Wrocławski Dom Literatury
W Gdańsku 25 marca złożone zostaną kwiaty na mogiłach białoruskich działaczy niepodległościowych na Cmentarzu Garnizonowym, odbędzie się solidarnościowy marsz i wiec przeciw represjom w Białorusi, a w ECS zaplanowano kiermasz, maraton pisania listów, debatę i koncert. Organizatorzy zapraszają na wydarzenia od godziny 10.30 do wieczora. Wstęp jest wolny.
Dzień Woli (w języku białoruskim wola znaczy wolność), masowo obchodzony w Białorusi i wszędzie tam, gdzie mieszkają Białorusinki i Białorusini, jest dowodem na to, że nadchodzi nowy etap walki o wolność i demokrację. Od wielu lat społeczność białoruska w Gdańsku demonstruje w pokojowym marszach swoją suwerenność i pragnienie wolnego, niezależnego i demokratycznego państwa. Po sfałszowanych przez reżim Łukaszenki wyborach tradycyjnym miejscem wieców solidarnościowych społeczności białoruskiej w Gdańsku jest plac Solidarności. Tam, po zakończeniu marszu, również w tym roku odbędzie się wiec.
– mówi Patrycja Medowska, zastępczyni dyrektora gdańskiego ECS ds. kultury obywatelskiej.
Z okazji święta w Łodzi i Warszawie odbędą się pokazy spektaklu „August” białoruskiej grupy – BY. Spektakl, na przykładzie zwykłej białoruskiej rodziny, nawiązuje do protestów na Białorusi w 2020 roku. Bada zbiorową traumę, którą trzeba zrozumieć i przepracować, aby wewnętrznie przetrwać ten niekończący się Sierpień (który nigdy nie skończył się dla ludzi, którzy pozostali na Białorusi) i ruszyć do przodu na drodze zmian. Spektakl zostanie zagrany 25 marca w Instytucie Teatralnym w Warszawie o godz. 17:00 i 20.00 i 26 marca w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi o godz. 17.30.
PROGRAM WYDARZEŃ W GDAŃSKU:
Godz. 10.30 – Uroczyste złożenie kwiatów na mogiłach białoruskich działaczy niepodległościowych. Miejsce | Cmentarz Garnizonowy w Gdańsku, ul. Dąbrowskiego 2
Godz. 11.30 – Solidarnościowy marsz i wiec przeciw represjom w Białorusi. Miejsce: Cmentarz Garnizonowy (ul. Dąbrowskiego 2) – pomnik Poległych Stoczniowców 1970 (plac Solidarności)
Godz. 12.00-16.00 – Kiermasz
Miejsce: ECS, ogród zimowy (parter)
Kiermasz białoruskiej literatury, rękodzieła oraz innych przedmiotów artystycznych, połączony z maratonem pisania listów do białoruskich więźniów politycznych organizowanym przez Amnesty International
Godz. 14.00 – Dziedzictwo Białoruskiej Republiki Ludowej. Debata
Miejsce: ECS, biblioteka (1 piętro)
Białoruska Republika Ludowa została proklamowana 25 marca 1918 roku w Mińsku. Do jej symboliki – biało-czerwono-białej flagi oraz herbu Pogoni – odwołują się dziś setki tysięcy przeciwników autorytarnych rządów samozwańczego prezydenta Aleksandra Łukaszenki.
Republika ta nie zdołała utrzymać kruchej państwowości, gdy szala wojny domowej zaczęła przechylać się na stronę bolszewików. Zajęła jednak znaczące miejsce w pamięci kulturowej Białorusinów. 25 marca, znany jako Dzień Wolności, do dziś jest głównym świętem narodowym demokratycznie i wolnościowo zorientowanych Białorusinów. Podczas dyskusji wrócimy do 1918 roku, ale zastanowimy się nad tym, jaki wpływ dziedzictwo tamtych czasów ma na dzisiejszą rzeczywistość.
Godz. 16.00 – Koncert białoruskiego Wolnego Chóru
Miejsce: ECS, audytorium (parter), wstęp wolny.
Wolny Chór jest jednym z niepowtarzalnych fenomenów kulturowych związanych z protestami na Białorusi. Jego legenda trwa pomimo aresztowań i bardzo niesprzyjających warunków. Opowieści o legendarnym chórze inspirują filmowców, ludzi telewizji i naukowców badających to zjawisko. Wolny Chór dał nowe życie zapomnianym historycznym hymnom Białorusinów, jak m.in. „Pogoń”, „Marsz wojskowy”, „Wszechmogący Boże”. Te pieśni budzą w ludziach poczucie godności i odwołują się do najlepszych tradycji patriotycznych.
Źródło: Mat.pras.