Wystawa „»Jesteśmy Polakami«. Związek Polaków w Niemczech” przedstawia obecność Polaków na terenie państwa niemieckiego, działalność związku, sylwetki najbardziej znanych działaczy oraz represje, jakie ich spotykały ze strony Niemców za trwanie przy polskości. Wystawę można oglądać od 2 grudnia przed Domem Polonii na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie.
Dla ponad milionowej rzeszy Polaków, którzy pozostali na terytorium państwa niemieckiego, język polski był jednym z wyróżników, jednym z wyznaczników tożsamości tej grupy etnicznej. Bo Polacy w okresie międzywojennym, na terenie państwa niemieckiego posiadali status mniejszości narodowej, pełnię praw, (…) Ale od samego początku polska mniejszość w Niemczech była traktowana przez władze niemieckie w sposób niezwykle podejrzliwy. Od samego początku podlegała kontroli, a potem zmagającym się represjom, które wzmagały się jeszcze bardziej po roku 1933. Wybuch II wojny światowej oznaczał także kres funkcjonowania Związku Polaków w Niemczech, który był emanacją aktywności Polaków żyjących w państwie niemieckim. Związek Polaków zdelegalizowano, jego działaczy aresztowano, prześladowano, mordowano
– mówił podczas piątkowego wernisażu wystawy wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Karol Polejowski. Podkreślił, że wystawa ma przywracać pamięć o Związku Polaków w Niemczech, o jego dokonaniach i przywrócić pamięć o działaczach, o konktretnych ludziach, zaangażowanych w tę działałność.
Wydarzenie odbywa się w ramach 100. rocznicy obchodów powstania Związku Polaków w Niemczech, który powołano do życia w 1922 roku. Polacy posiadali w Niemczech swoje banki, spółdzielnie, przedsiębiorstwa, szkoły, przedszkola, biblioteki. Wydawali książki, gazety, różnego rodzaju czasopisma. Kultywowana była rodzima tradycja, pomimo przeszkód rozwijała się sztuka. Trudne położenie Polaków w Niemczech pogorszyło się jeszcze bardziej, kiedy niemieccy obywatele w 1933 r. w wolnych wyborach powierzyli rządy zbrodniczej partii narodowosocjalistycznej Adolfa Hitlera. Odtąd Polacy podlegali zmasowanym represjom i terrorowi, łącznie z zabójstwami, a polskie placówki były napadane i niszczone.
Po wybuchu II wojny światowej Niemcy pozbawili Polaków statusu mniejszości narodowej, działalność Związku Polaków w Niemczech została zakazana, tak samo jak działalność wszystkich polskich organizacji. Działacze Związku trafili do obozów koncentracyjnych i więzień. Tam z powodu swojej przynależności narodowej i dotychczasowego manifestowania polskości byli torturowani i mordowani. Polski majątek został skonfiskowany przez rząd Rzeszy Niemieckiej. Do dziś Polacy nie odzyskali w Niemczech statusu mniejszości narodowej, nie zwrócono im zrabowanego majątku, nie zostały też Polsce wypłacone jakiekolwiek reparacje wojenne.
Źródło: IPN, Facebook.