Odeszła “Sarenka”. Nie żyje legendarna łączniczka Armii Krajowej Danuta Szyksznian-Ossowska ps. “Sarenka”. Miała 97 lat. W wieku 14 lat została łączniczką Związku Walki Zbrojnej, zajmowała się m.in. przerzutem prasy na punkty kolporterskie, a także transportem broni.
Przez całe swoje życie dawała świadectwo miłości do ojczyzny i Boga.
Żyjcie pod dwoma znakami – pod przenajświętszym krzyżem i flagą biało-czerwoną. Bo tylko pod tymi znakami Polska jest Polską, a Polacy Polakami. Proszę, żebyście obrali sobie to jako kredo życia
– mówiła do uczniów SP nr 14, której została patronką.
O jej życiu opowiada film ” Milczące pokolenie” w reż. Pawła Domańskiego z 2019 r. Film opisuje powojenne losy żołnierzy Armii Krajowej i podziemia niepodległościowego, przywracając pamięć o Żołnierzach Wyklętych. Udajemy się w podróż wraz z wnukiem Danuty Szyksznian-Ossowskiej, łączniczki Okręgu Wileńskiego AK do miejsc, w których była więziona i torturowana. O swoich przeżyciach nie mogła opowiadać aż do upadku komunizmu.
Była ciepła, empatyczna, na pierwszym miejscu stawiała innych ludzi i nigdy nie czuła się bohaterką, pragnęła, aby to dobro zwyciężało, zawsze też powtarzała, żeby się nie poddawać, w sobie miała wielką siłę – tak Danutę Szyksznian-Ossowską ps. Sarenka wspominają osoby, które ja znały.
“Sarenka” już w wieku 14 lat została łączniczką Związku Walki Zbrojnej, zajmowała się m.in. przerzutem prasy na punkty kolporterskie, a także przerzutem broni.
Odważna konspiratorka, więźniarka łagru, „repatriantka” wygnana z małej ojczyzny. Losy Danuty Szyksznian-Ossowskiej stanowią odzwierciedlenie burzliwej historii Polaków z Wileńszczyzny, którym w dorosłość przyszło wkraczać w latach II wojny światowej
– pisała o niej Magda Semczyszyn w Biuletynie IPN, autorka książki “Wileńska łączniczka AK”.
Pani Danuta była symbolem, chociaż nigdy nie uważała siebie za bohaterkę, wolała opowiadać o innych niż o sobie. Bardzo zależało jej na kontakcie z młodymi . Była też taką encyklopedią wiedzy na temat konspiracji, nie tylko wileńskiej. Uważała, że to są wszystko historie warte opowiedzenia. Aby młodsze i kolejne pokolenia dowiedziały się o tych ludziach i ich wysiłku, który włożyli w walkę o niepodległą Polskę
Kim była Danuta Szyksznian-Ossowska ps. Sarenka ?
Danuta Szyksznian-Ossowska ps. Sarenka urodziła się 7 czerwca 1925 r. w Krakowie. Dzieciństwo i wczesną młodość spędziła w Wilnie. W wieku 14 lat została łączniczką Związku Walki Zbrojnej. “Sarenka” zajmowała się przerzutem prasy na punkty kolporterskie, a także przerzutem broni.
Podczas rozbrojenia oddziałów AK przez NKWD uniknęła zatrzymania i dostała powołanie do dalszej służby w komendzie okręgu AK w oddziale dywersyjnym dowodzonym przez rtm. Zygmunta Augustowskiego ps. “Hubert”. W Wigilię Bożego Narodzenia 1944 r. została aresztowana przez NKWD i po brutalnych przesłuchaniach skazana zaocznie na dziesięć lat łagrów. Miała wtedy tylko 19 lat.
Ciężka praca i brutalne śledztwo spowodowały, że jej stan zdrowia bardzo się pogorszył i w stanie krytycznym została zwolniona z łagru we wrześniu 1945 r. Wówczas z ojcem i rodzeństwem zamieszkała w Drawnie w dawnym województwie szczecińskim. gdzie dziś na domu, w którym mieszkała wisi tablica pamiątkowa (zdjęcie).
Później wraz z mężem przeniosła się do Darłowa i rozpoczęła pracę w średniej szkole zawodowej. Jednak jej przeszłość związana z działalnością w Armii Krajowej i pobytem w łagrze była powodem szykan i zwolnienia ze szkoły oraz pozbawienia praw nauczania. Nie mogła wykonywać pracy, którą tak bardzo kochała.
Po przejściu na emeryturę pełniła funkcje Wiceprezesa Zarządu Okręgu Światowego Związku Żołnierzy AK i Wiceprezesa Koła Kresowych Żołnierzy AK w Szczecinie.
W 2019 roku została uhonorowana Sygnetem Niepodległości Festiwalu Filmowego NNW w Gdyni. Z powodu stanu zdrowia nie mogła go odebrać podczas festiwalu dlatego Organizatorzy wręczyli jej sygnet kilka dni po wydarzeniu, odwiedzając panią Danutę w jej mieszkaniu.
Została też odznaczona m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Kawalerskim OOP, Krzyżem Armii Krajowej i Krzyżem Partyzanckim.
